Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
10 Mayıs 2018 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/078) İstanbul’da Kaçırılan Kişi…
9 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerde, İstanbul’un Ataşehir ilçesindeki 1 Mayıs mahallesinde Adem isimli bir kişinin polisler tarafından kaçırıldığı iddia edildi. Söz konusu haberlerden, “akrep” tipi olarak tanımlanan bir zırhlı araçtan çıkan 4 sivil polisin durakta bekleyen ve kaçırıldığı sırada isminin “Adem” olduğunu belirten bir kişiyi zorla araca bindirdiği öğrenildi.
(05/079) Ağrı’da Linç Edildiği İddia Edilen Asker…
9 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerde, Ağrı’da zorunlu askerlik hizmetini yapan Fikret Aydemir adlı kişinin Kürtçe şarkı söylediği için linç edildiği iddia edildi. Olayla ilgili olarak HDP Van milletvekili Lezgin Botan sosyal medya hesabında şunları paylaştı: “Ağrı Dağı 9. Bölüğe bağlı Fehmi Altınordu Karakolu’nda askerlik yapan Vanlı er Fikret Aydemir, Kürtçe şarkı söylediği gerekçesi ile rütbeli askerler tarafından linç edilerek Iğdır Devlet Hastanesi’ne terk edilmiş. Şu an yaşam mücadelesi veriyor. Milli Savunma Bakanlığı’ dan açıklama bekliyoruz”. Ayrıca, Lezgin Botan’ın İçişleri Bakanlığı’nın yanıtlaması amacıyla soru önergesi verdiği öğrenildi.
Öte yandan HDP Iğdır Milletvekili Mehmet Emin Adıyaman, basında yer alan açıklamalarında, hastanede ziyaret ettiği Fikret Aydemir’in olayla ilgili olarak “İki asker uzun zamandır bana sürekli sataşıyordu. Pazar günü gazinoya indiğimde bana çelme taktı biri. Orada kavga ettik ve beni dövdüler. Beni neden sürekli tehdit ettiklerini bilmiyorum” dediğini belirtti.
(05/080) Muğla’da Yargılanan Kişiler…
Muğla’nın Köyceğiz ve Seydikemer ilçelerinde 4-5-6 Ekim 2017 tarihlerinde HPG militanı olduğu iddia edilen 6 kişinin öldürülmesiyle sonuçlanan olaylarla ilgili olarak, 13’ü tutuklu 15 kişi hakkında ‘örgüte bilerek isteyerek yardım etme’, ‘görevi yaptırmamak için direnme’, ‘silahlı terör örgütlerine silah sağlama’, ‘göçmen kaçakçılığı yapma’ vb. gerekçelerle Muğla 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması 9 Mayıs 2018 tarihinde görüldü.
Tutuklu 13 kişi duruşmada hazır bulundurulurken tutuksuz yargılanan Tahir Şenlik ve Senar Şenlik’in duruşmaya katılmadığı öğrenildi. Ayrıca sanık yakınları ve sarı basın kartı olmayan basın mensupları duruşma salonuna alınmadı.
Sanıklardan Ekrem Altay ve Velat Aşan’ın, yakalanmaları sırasında çıplak fotoğraflarının kişilik haklarına aykırı ve onur kırıcı bir şekilde medyaya servis edilmesine yönelik herhangi bir yasal işlem yapılmamasına tepki göstererek ifade vermedikleri öğrenildi. Savunmaların ardından mahkeme, tutuklu sanıklardan İsmail Bozdağ, Mustafa Yiğirer, Adnan Yiğirer ve Bahtiyar Şenlik’in tahliyesine, diğerlerinin ise tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı 9 Ağustos 2018 tarihine erteledi.
(05/081) İstanbul’da Hakkında Dava Açılan Kişiler…
9 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, aralarında 78’liler Girişimi Sözcüsü ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) Parti Meclisi üyesi Celalettin Can’ın da bulunduğu 34 kişi hakkında yürütülen soruşturma sonucunda İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından iddianame hazırlandığı öğrenildi. İddianamede, Halkların Demokratik Kongresi’nin (HDK) Abdullah Öcalan’ın talimatları doğrultusunda kurulduğu ve dernek olmadığı belirtilmekte, HDP’nin faaliyetleri ise suç delili olarak gösterilmektedir.
(05/082) Mehmet Ayvalıtaş Davası…
Gezi Parkı direnişi döneminde Ümraniye’de TEM otoyolu üzerinde gerçekleşen yürüyüş sırasında bir aracın çarpması sonucu yaşamını yitiren Mehmet Ayvalıtaş’ın ölümüne ilişkin İstanbul Anadolu 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2018 tarihinde devam edildi. Duruşmaya tutuksuz yargılanan sanıklardan Mehmet Görkem katıldı. Mahkeme olay yerinde yeniden keşif yapılması talebini reddederken, Mehmet Ayvalıtaş’ın ailesinin avukatları tarafından yapılan bilirkişi raporunun yenilenmesi talebini kabul etti. Ayrıca sanıkların tutuklanması talebini de reddeden mahkeme, duruşmayı 24 Eylül 2018 tarihine erteledi.
(05/083) Cezaevinde İşkence ve Kötü Muamele…
9 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, CHP İnsan Haklarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Tekin Bingöl’ün cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine dair bir rapor hazırladığı öğrenildi.
Söz konusu rapora göre AKP iktidarı boyunca cezaevlerindeki nüfus %285 oranında artış göstermiştir; cezaevlerinde yeterli sayıda doktor ve tıbbi yardım ekibinin olmaması, kelepçeli muayene zorlaması vb. sebeplerle mahpusların sağlık hakkı engellenmekte; fiziksel şiddet, cinsel istismar tehdidi ve cinsel istismar uygulaması, elektrik şoku ve tazyikli su kullanımı da dâhil olmak üzere işkence ve kötü muamelenin farklı biçimleri yaygınlaşmakta; çok çeşitli yöntemler ile mahpusların iletişim hakkı engellenmektedir.
Ayrıca raporda son 16 yılda, cezaevlerinde yaklaşık 3432 mahpusun hayatını kaybettiği, halen 1154 hasta mahpusun bulunduğu, bunlardan 357’sinin durumunun ağır olduğu ve derhal serbest bırakılması gerektiği; çocuklarıyla birlikte kalan kadın mahpus sayısının ise 600’ü bulduğu belirtildi.
(05/084) Gözaltı ve Tutuklamalar…
9 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden Ankara’da polis tarafından düzenlenen ev baskınlarında HDP eski MYK üyesi Atiye Eren ve ismi öğrenilmeyen bir kadın öğrencinin gözaltına alındığı öğrenildi. Ankara İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen 2 kadının 2017 yılında cezaevlerinde süren açlık grevlerine destek oldukları gerekçesi ile gözaltına alındıkları bildirildi. Aynı gerekçe ile 8 kişinin de arandığı öğrenildi.
9 Mayıs 2018 tarihinde Van’ın Bahçesaray ve Gevaş ilçelerinde yapılan ev baskınlarında aralarında DBP Gevaş İlçe Eş Başkanı Bülent Aydın’ın da olduğu 5 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanların Gevaş Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü bildirildi. Gözaltına alınanların isimleri: DBP Gevaş İlçe Eş Başkanı Bülent Aydın, Turan Varol, Sertip Sezer, DBP Bahçesaray Belediye Meclis Üyesi Ehdinur Elbir ve Fahrettin Ağbal.
9 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2 Mayıs 2018 tarihinde İzmir’de ev baskınlarında gözaltına alınan 20 kişiden 4’ünün tutuklandığı öğrenildi. 6’sı adli kontrol şartıyla olmak üzere toplam 8 kişinin savcılıktaki işlemlerin ardından serbest bırakıldığı, mahkemeye sevk edilen 12 kişiden 8’inin ise yurtdışına çıkış yasağı ve adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı belirtildi. Tutuklanan kişilerin isimleri: Hakkı Kızıl, Cengiz Karakuş, Şerif Eşit ve Mehmet Acar.
Hatay’ın İskenderun ilçesinde sosyal medya paylaşımları nedeniyle 9 Mayıs 2018 tarihinde gözaltına alınan Ö.Ş. adlı kişi sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt propagandası yapmak’ gerekçesiyle tutuklandı.
Hatay’ın Kırıkhan ilçesinde 9 Mayıs 2018 tarihinde gözaltına alınan Ramazan H. isimli bir kişinin de sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandığı öğrenildi.
(05/085) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için bir süredir direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 9 Mayıs 2018 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
9 Mayıs 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde, 4 kişinin (Nazan Bozkurt, Gülnaz Bozkurt, İlker Işık ve Derviş Lermi) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 4 kişinin (Nazan Bozkurt, Simge Aksan, İlker Işık ve Derviş Lermi) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 9 Mayıs 2018 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 8 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/086) 24 Haziran 2018 Seçimleri…
9 Mayıs 2018 tarihinde İstanbul’un Avcılar ilçesinde Emek ve Demokrasi Platformu tarafından düzenlenmek istenen “Tamam” yürüyüşüne polis izin vermedi. Bunun üzerine grup, Deprem Anıtı önünde oturma eylemine başladı. Müdahale eden polisin 8 kişiyi gözaltına alarak Avcılar Merkez Karakolu’na götürdüğü öğrenildi.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın parti grup toplantısında söylediği “Milletim getirdi. Onlar ‘Tamam’ derse, kenara çekiliriz” sözlerinin ardından başta sosyal medya olmak üzere “TAMAM” diyenler tarafından yüzbinlerce paylaşım yapılmıştı.
(05/087) ESP Genel Başkanı’nın ve Diğer Kişilerin Yargılandığı Dava…
Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Genel Başkanı Çiçek Otlu ve Genel Başkan vekili Fadime Çelebi’nin de aralarında bulunduğu 4 kişi hakkında İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2018 tarihinde devam edildi. ESP Genel Başkanı Çiçek Otlu duruşmaya tutuklu olarak bulunduğu Sincan Cezaevi’nden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Savunmaların ardından mahkeme, sanıkların tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı 27 Eylül 2018 tarihine erteledi.
(05/088) İstanbul’da HDP ve DBP Üye ve Yöneticilerinin Yargılandığı Dava…
9 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden 14’ü tutuklu 21 DBP ve HDP üye ve yöneticisi hakkında İstanbul’da sürmekte olan davanın görülmesine 9 Mayıs 2018 tarihinde devam edildi. Hangi mahkemede yargılandıkları hakkında bilgi edinilemeyen sanıkların yaptığı savunmaların ardından Mevlüt Aykoç, Rıdvan Döner, Mehmet Şirin Akyol ile Mehmet Şah Güneş’in adli kontrol şartıyla tahliye edildiği, Eşref Yaşar, Güven Pınar, Ahmet Sağınç, Enver Sönmez, Ercan Doğru, Aygül Turhan, Mustafa Elma, Abdullah Geldi, Haydar Ergül, Münevver İlingi ve Aysel Diler’in ise tutukluluk halinin devamına karar verildiği öğrenildi. Duruşmanın 9-10 Ağustos 2018 tarihlerine ertelendiği bildirildi.
İstanbul’da 28 Temmuz 2017’de yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan söz konusu 21 kişi, 11 Ağustos 2017 tarihinde tutuklanmıştı.
(05/089) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
9 Mayıs 2018 tarihinde Osmaniye’de haklarında yakalama kararı bulunan 2 kişinin (A.K. ve B.C.) kimlik kontrolü yapan jandarma ekipleri tarafından gözaltına alındığı öğrenildi.
Çorum merkezli bir soruşturma kapsamında 4 ilde yürütülen operasyonlarda 9 muvazzaf asker, KHK ile ihraç edilmiş 2 askeri öğrenci ve 2 eski öğretmen 9 Mayıs 2018 tarihinde gözaltına alındı.
Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 10 ilde yürütülen operasyonlarda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığı eski çalışanı olan 7 kişi 9 Mayıs 2018 tarihinde gözaltına alındı. Aynı soruşturma kapsamında 11 kişi hakkında daha gözaltı kararı olduğu öğrenildi.
9 Mayıs 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından verilen yakalama kararıyla, 27 Nisan 2018 tarihinde gözaltına alınan 12 muvazzaf binbaşı ve 20 muvazzaf yüzbaşı olmak üzere toplam 32 kişiden 26’sının tutuklandığı öğrenildi.
Elazığ merkezli bir soruşturma kapsamında 26 Nisan 2018 tarihinde gözaltına alınan 20 kişiden 17’si 9 Mayıs 2018 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandı, 3 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(05/090) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
15 Temmuz darbe girişimi sırasında Genelkurmay Karargâhı’nda yaşananlarla ilgili olarak 37 sanık hakkında Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2018 tarihinde devam edildi. Duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Akın Öztürk ile tümgeneraller İlhan Talu, Osman Ünlü, Kubilay Selçuk, Mehmet Dişli, eski tuğgeneraller Ahmet Bircan Kırker, Ali Kalyoncu, Ali Osman Gürcan, Erhan Caha, Gökhan Şahin Sönmezateş, Hakan Evrim, Mehmet Partigöç, Murat Aygün, Özkan Aydoğdu, Ünsal Coşkun, eski tuğamiraller Ömer Faruk Harmancık, Sinan Sürer, eski albaylar Ahmet Özçetin, Ali Yazıcı, Bilal Akyüz, Cemil Turhan, Doğan Öztürk, Fırat Alakuş, Muhsin Kutsi Barış, Murat Koçyiğit, Mustafa Barış Avıalan, Muzaffer Düzenli, Orhan Yıkılkan, Osman Kardal, Osman Kılıç, Ramazan Gözel, eski yarbaylar Ertuğrul Terzi, Halil Gül, Özcan Karacan, Savaş Kabaklı, Turgay Sökmen ve Mehmet Şahin’in ‘anayasayı ihlal’, ‘kasten öldürme’ ve ‘cumhurbaşkanına suikast girişimi’ suçlarından 252’şer kez ağırlaştırılmış müebbet hapsi ile cezalandırılmasını talep etmektedir.
15 Temmuz darbe girişimi sonrası ihraç edilen ve tutuklanan Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay ile Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üyeleri hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme sanıklardan Halil Çırak’ın adli kontrol şartıyla tahliyesine karar vererek duruşmayı 20 Eylül 2018 tarihine erteledi.
Erzincan eski Cumhuriyet Başsavcısı Osman Şanal hakkında Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Mayıs 2018 tarihinde devam edildi. Osman Şanal başsavcı olarak görev yaptığı dönemde CHP İstanbul Milletvekili İlhan Cihaner’in gözaltına alınmasına yönelik karar vermişti. Cihaner’in davaya katılma talebini kabul eden mahkeme, Osman Şanal’ın tutukluluğunun devamına karar vererek duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
2010 yılında yapılan Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) sorularının sızdırılmasıyla ilgili olarak 4 kişi hakkında Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 9 Mayıs 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme Gülizar Kaynak ve Betül Kırsakal’ın ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan ayrı ayrı 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi. Mahkeme ayrıca Betül Kırsakal’ın ‘kamu kurum ve kuruluşlarının zararına zincirleme dolandırıcılık’ suçundan 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verdi. Mahkeme aynı soruşturma kapsamında haklarında dava açılan 2 sanığın beraatına karar verdi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Özgürlükçü Demokrasi, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, El Cezire, BBC, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol, Deutsche Welle.