Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
10 Temmuz 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/092) Operasyonlar ve Saldırılar…
9 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 4 Temmuz 2024 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içinde yer alan Zap bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleriyle HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(07/093) İzmir’de Yaşamını Yitiren Mülteciler…
İçişleri Bakanlığı, 9 Temmuz 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla İzmir’in Çeşme ilçesi Karaada sahilinde 8 mültecinin cenazesine ulaşıldığını, sahilde mahsur kalan 19 mültecinin ise kurtarıldığını duyurdu.
(07/094) Mardin’de İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
10 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerde, 9 Temmuz 2024 tarihinde Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Eskihisar köyünde jandarma tarafından düzenlenen ev baskınlarında Hafsadi Aslan (77, k) isimli 1 kişiye jandarma ve polisler tarafından silah doğrultulduğu ve sözlü saldırıda bulunulduğu, baskın yapılan evde köpekle arama gerçekleştirildiği, S. A. ve R. A. isimli 2 çocuk ile Abdurrahman Okan isimli 1 kişinin jandarma ve polisler tarafından fiziksel şiddete maruz bırakıldığı ve fiziksel şiddet izlerinin görünmemesi için 3 kişinin vücudunda işkence uygulanan yerlerin su ile temizlendiği, evde bulunan 2 kişinin Kürtçe konuştukları gerekçesiyle polis ve jandarmanın tehditlerine maruz kaldığı iddia edildi.
Polis ve jandarmanın işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kalan kişilerden B. isimli 1 kişi, maruz bırakıldığı işkence ve diğer kötü muameleyle ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Baskın esnasında beni çağırdıklarında yanlarına gittim, ancak yanlarına gittiğim gibi bana vurmaya başladılar. Yüzüme tokat attılar. Sonrasında beni amcamın evine getirerek yüz üstü yere yatırdılar. Yaklaşık iki saat öyle kaldım. Orada da vurmaya devam ettiler. ‘Baban nerede’ diye soruyorlardı. Ben de evde olmadığını Nisêbîn’de olduğunu söylüyordum ama bana hakaret ve küfretmeye başladılar. Ardından beni duvara yapıştırarak boğazımı sıkmaya başladılar. Kimliğim yanımda olmadığı için benden kimliğimi getirmemi istediler. Ben kimliğimi almaya gidince de ‘Koşarak git eğer koşmazsan sana sıkarız’ dediler. Ardından Nezirhan Jandarma Karakolu önünde yaklaşık iki saat arabada bekletildikten sonra serbest bırakıldık. Bana ve tüm aileme hakaret ettiler…Hastaneye giderek darp raporu aldık ve şikâyetçi olacağız”.
Polis ve jandarmanın işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kalan Zeynep Aslan isimli 1 kişi, maruz bırakıldığı işkence ve diğer kötü muameleyle ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Henüz hepimiz yatıyorken vahşice bir şekilde eve baskın düzenlediler. Üzerimize silah doğrulttular. Erkek kardeşlerimi yere yatırarak darp etmeye başladılar. Biz de ‘Neden böyle yapıyorsunuz, bu insanlığa sığar mı’ şeklinde tepki gösterdik. Bunun üzerine kafamıza silah doğrultarak, ‘Bir kez daha konuşursanız kafanıza sıkarız’ dediler. Nenem de buna Kürtçe tepki gösterdi. Ancak ona ‘Kürtçe değil Türkçe konuş’ dediler. Aralarında Kürtçe bilen biri vardı. Ancak nenemin kendini kendi dilinde ifade etmesine izin vermiyorlardı. Arama esnasında kocaman bir köpek ile evde arama yaptılar… Ayakkabıları ile içeri girerek evi darmadağın ettiler. Bizlere küfürler ederek cinsiyetçi söylem ve hakaretlerde bulundular. Bizi ölümle tehdit ettiler. Diyaliz hastası olan komşumuz ve amcamın oğlunu dövmeye çalıştılar. Ona ‘Sen hasta değilsin, hasta numarası yapıyorsun’ dediler. Üzerine yürüdüklerinde eşi tepki gösterdi. Ancak eşine ağza alınmayacak cinsiyetçi söylemlerde bulundular. Yüksek sesle konuştukları ve hakaret ettikleri için köyde sesleri duyanlar bizi merak edip eve gelmeye çalışıyorlardı, ancak onları da ölümle tehdit ettiler. İşkencelere karşı çıktığımızda üstleri ‘Bu daha benim iyi halim, siz bekleyin 3-4 gün sonra yeniden geleceğim ve bu defa erkeklere yaptığımı kadınlara da yapacağım. Size de işkence edeceğim’ dedi. Gözümüzün önünde erkeklere kardeşlerim ve amcamın oğluna işkence uygulandı, darp edildiler… Babamın evde olmayışı nedeniyle üzerimize çok geldiler. Babam evde olmadığı için annemi alıkoydular ve ‘Babanız gelene kadar annenizi bırakmayacağız’ dediler. Annemin alıkonulması gayri resmi bir şekilde gerçekleşti. Annem, hakkında yakalama kararı olmadan alıkonuldu. Annem gözaltına alınmadı, kaçırıldı. Saatlerce arabada bekletildiler. Yine o gün iki misafirimiz de vardı, iki kardeşlerdi ve en büyük saldırıyı onlar yaşadı. İşkenceye ve hakaretlere maruz kaldılar”.
(07/095) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
9 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara Sincan 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde birçok mahpusun mahpuslara verilen kahvaltıdan zehirlendiği ve acil servise sevk edildikleri öğrenildi. Haberlerde ayrıca Sincan Açık Cezaevi’nde de en az 850 mahpusun verilen yemeklerden zehirlendiği iddia edildi. Toplam kaç mahpusun zehirlendiği ve tedavilerinin nasıl sürdürüldüğü öğrenilemedi.
(07/096) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
İmralı Cezaevi’nde tutulu bulunan müvekkilleri PKK lideri Abdullah Öcalan, Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş ile görüşmek için avukatların 9 Temmuz 2024 tarihinde yaptığı başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(07/097) Ankara’da Yürüyüşe Polis Müdahalesi…
9 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda görüşülen Öğretmenlik Meslek Kanunu’nu protesto amacıyla 9 Temmuz 2024 tarihinde Ankara’da bulunan Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) önünden TBMM’ye yürüyen Eğitim-Sen üyelerine göz yaşartıcı kimyasal ajan ile müdahale eden polis, 15 kişiyi işkence ve diğer kötü muamele ile gözaltına aldı.
(07/098) İzmir’de Gözaltına Alınan Kişi…
Gönül Yılman Saygan isimli 1 kişi, 9 Temmuz 2024 tarihinde gittiği İzmir Adnan Menderes Havalimanı’nda hakkında arama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı ve savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından aynı gün serbest bırakıldı.
(07/099) Batman’da Gözaltına Alınan Kişiler…
6 Temmuz 2024 tarihinde Batman’ın Gercüş ilçesine bağlı Dereiçi köyünde ve Batman merkez ilçeye bağlı Bayındırlık Mahallesi’nde yapılan ev baskınlarında ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘örgüte finansman sağlama’ iddialarıyla gözaltına alınan 14 kişi, 9 Temmuz 2024 tarihinde sevk edildikleri sulh ceza hakimliği tarafından serbest bırakıldı.
(07/100) Mardin’de Gözaltına Alınan Çocuk ve Diğer Kişiler…
10 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 9 Temmuz 2024 tarihinde Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Eskihisar köyünde jandarma tarafından düzenlenen ev baskınlarında işkence ve diğer kötü muamele ile gözaltına alınan 1’i çocuk 3 kişi hakkında herhangi bir gözaltı kararı olmadığı ve resmi gözaltı işlemi yapılmadığı, 3 kişinin Nezirhan Jandarma Komutanlığı önünde arabada bekletildikten sonra serbest bırakıldığı öğrenildi.
(07/101) Afyon’da Gözaltına Alınan Kişiler…
9 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Afyon’da Suriye vatandaşı mültecilere/sığınmacılara yönelik ırkçı saldırılar ile ilgili 11 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
(07/102) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci İhsan Çaralan hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem gazetesine destek için “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katıldığı gerekçesiyle ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan verilen 1 yıl 3 ay hapis cezasına ilişkin Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından verilen ifade özgürlüğünün ihlali kararı üzerine İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülen davanın karar duruşması, 9 Temmuz 2024 tarihinde gerçekleştirildi. Mahkeme, 5 yıllık denetim süresinin dolması nedeniyle davanın düşürülmesine hükmetti.
(07/103) Ankara’da Gazeteci ve Diğer Kişilerin Yargılandığı Dava…
28 Kasım 2021 tarihinde Ankara’da yapılan “Geçinemiyoruz” eylemine yönelik polis müdahalesi sonucu gözaltına alınan ve aralarında Jinnews muhabiri Öznur Değer’in de olduğu 24 kişi hakkında ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ ve ‘görevi yaptırmamak için direnme’ iddialarıyla Ankara 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 9 Temmuz 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, 5 kişinin ‘görevi yaptırmamak için direnme’ suçundan ayrı ayrı 6’şar ay hapis cezasıyla cezalandırılmasına, 7 kişinin aynı suçtan ayrı ayrı 5’er ay hapis cezasıyla cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, Öznur Değer’in de aralarında olduğu 12 kişinin ise beraatına hükmetti.
(07/104) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Tolga Şardan hakkında yargıdaki usulsüzlük iddialarına dair yaptığı haberler gerekçe gösterilerek İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 9 Temmuz 2024 tarihinde başlandı. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, gazetecinin ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ ve ‘devletin yargı organlarını aşağılama’ suçlarından cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme, duruşmayı 17 Aralık 2024 tarihine erteledi.
Tolga Şardan, 1 Kasım 2023 tarihinde tutuklanmış, 6 Kasım 2023 tarihinde tahliye edilmişti.
(07/105) Urfa’da Sosyal Medya Paylaşımı Gerekçesiyle Yargılanan Kişi…
9 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 31 Mart seçimleri sonrasında Urfa Ceylanpınar belediye binasında fotoğraf çeken ve Atatürk, Türk bayrağı ve Cumhurbaşkanının fotoğraflarının üzerine zafer işareti emojisi koyan S. K. isimli kişi hakkında Ceylanpınar Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin Ceylanpınar Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. İddianamede S. K. isimli kişinin ‘devletin egemenlik alametlerini aşağılama ve yok sayma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşması, 17 Eylül 2024 tarihinde görülecek.
(07/106) Ankara Gar Katliamı Başvurusu ile İlgili AİHM Kararı…
9 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 10 Ekim 2015’te Ankara’da gerçekleştirilen Barış Mitingi’ne IŞİD’in düzenlediği bombalı intihar saldırısı sonucunda 103 kişinin yaşamını yitirmesi ile ilgili ‘Türkiye’nin yaşam hakkını korumak için gerekli güvenlik önlemlerini almayarak yaşam hakkını ihlal ettiği’ yönünde yapılan başvuruyu değerlendiren Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye’nin gerekli güvenlik önlemlerini aldığına ve uluslararası yükümlülüklerini yerine getirdiğine hükmederek tazminat taleplerini reddettiği öğrenildi.
(07/107) Cezaevinde Mahpusa Verilmeyen Kitap Serisi ile İlgili AİHM Kararı…
10 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, PKK lideri Abdullah Öcalan tarafından yazılan ve savunmalarını içeren ‘Demokratik Uygarlık Çözümü’ isimli kitap serisinin İmralı Cezaevi Eğitim Kurulu tarafından İmralı Cezaevi’nde tutulan Veysi Aktaş’a verilmemesi kararı ile ilgili yapılan başvuruyu değerlendiren AİHM’nin Aktaş’ın fikir ve bilgi alma hakkının engellendiğine ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmettiği öğrenildi.
(07/108) Sinan Ateş Davası Sanığının Açıklamaları…
9 Temmuz 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 30 Aralık 2022 tarihinde Ankara’da Ülkü Ocakları eski Başkanı Sinan Ateş’in öldürülmesiyle ilgili 22 kişi hakkında Ankara 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada azmettirici olduğu iddiasıyla yargılanan Doğukan Çep isimli kişinin davanın 1 – 5 Temmuz 2024 tarihleri arasında görülen duruşmasında “Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Maltepe ilçe binasına ben saldırdım, Cebrail Günebakan’ı ben yaraladım, ESP’lileri ben taradım” şeklinde ifade verdiği öğrenildi. Söz konusu ifadeler sebebiyle ESP tarafından Doğukan Çep hakkında suç duyurusunda bulunulduğu bildirildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.