Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
11 – 13 Aralık 2021 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/102) Operasyonlar ve Saldırılar…
11 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, 9 Haziran 2021 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içindeki Kandil Bölgesi’ne Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından düzenlenen hava harekatında 1 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
12 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, 7 Aralık 2021 tarihinde Urfa kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 1 militanın öldüğü öğrenildi.
(12/103) Şüpheli Asker Ölümü…
12 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Şırnak’ın Uludere ilçesindeki Yekmal Taburu’na ait bir üs bölgesinde zorunlu askerlik görevini yapan Kemal Güler’in 4 Aralık 2021 tarihinde öldüğü öğrenildi. Haberlerde yetkililerin Güler’in ailesine ilk önce çatışmada yaralandığı bilgisini verdiği, daha sonra ise intihar ettiğini söylediği belirtilmektedir.
Bir yakını basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Kapımıza gelenler ‘sakin olun çocuğunuz çatışmada yaralandı, şu an hastanede’ dediler. Daha sonra biz ‘bu kadar insanla kapıya gelmezsiniz’ dediğimizde, ‘vefat etti’ dediler. Hiçbir şekilde bize intihar ettiğini ya da neden öldüğünü söylemediler. Taburdaki diğer askerler bize, boş bir konteynere giderek kendisini vurduğunu söyledi (…) Otopsi yaptırdıklarında da kardeşimin cenazesini göstermediler. Defnettiğimiz gün sadece yüzünü gösterdiler. Nasıl vurulduğunu da göremedik.”
(12/104) Aydın’da Köylülere Silahlı Saldırı…
Aydın’ın Çine ilçesine bağlı Topçam köyünde Eysim Madencilik’in faaliyetlerine karşı mücadele eden köylüler Ali Coşkun ve Cennet Coşkun’un 11 Aralık 2021 tarihinde evlerinin önünde silahlı saldırıya uğradığı öğrenildi. Ali Coşkun basında yer alan ifadelerinde şunları belirtti: “Bir anda başımın üzerinden kurşunların geçtiğini duydum. En az üç el ateş ettiklerini duydum. Biraz çukurda olduğum için isabet etmedi. Hedef göstererek ateş ettiler. (…) Bize ateş edenler madenin taşeronu olan şirketin elemanlarıydı. Daha sonra jandarma geldi ‘Madenciler de sizi suçluyorlar, sizin ateş etmediğiniz ne malum’ diye bizi suçlamaya kalktılar.” Olayla ilgili olarak Coşkun ailesinin avukatları tarafından ‘tehdit’, ‘hakaret’ ve ‘öldürmeye teşebbüs’ iddialarıyla Eysim Madencilik çalışanları hakkında suç duyurusunda bulunacağı öğrenildi.
(12/105) Cezaevinde Şüpheli Ölüm…
11 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, 9 Aralık 2021 tarihinde Kocaeli Kandıra 1 Nolu F Tipi Kapalı Cezaevi’nde yaşamını yitiren Garibe Gezer’in ölümüne ilişkin olay yerinde yapılan incelemede avukatların hazır bulunmadığı ve hazırlanan olay yeri inceleme tutanağının avukatlara verilmediği öğrenildi.
Garibe Gezer ile aynı cezaevinde kalan başka mahpuslarla da görüşen avukat Jiyan Tosun, basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Öğle yemeğinden sonra arkadaşları Garibe’nin dışarıdaki havalandırmadan görülebilen hücresine baktıklarında Garibe’nin yemeklerinin masanın üzerinde ve yenilmemiş olduğunu, Garibe’nin de hücre içerisinde olmadığını görüyorlar. Endişelenip hemen gardiyanlara haber veriyorlar, gardiyanlar gelip kapıyı açtıklarında ise Garibe’yi hücresinde asılı halde görüyorlar. Herkes hücreye geliyor ve o esnada müdahale edilmiyor, Garibe asılı halde bırakılıyor. Kamera gelsin deniliyor, kamera gelene kadar da yine kimse Garibe’ye müdahale etmiyor.”
10 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, polisin Garibe Gezer’in cenazesinin Mardin’in Dargeçit ilçesine Mardin Büyükşehir Belediyesi’ne ait cenaze aracıyla taşınmasına izin vermediği ve bunun üzerine ailesinin kendi imkanları ile cenazeyi götürdüğü öğrenildi.
(12/106) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpus…
10 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Emin Güler’in fizik tedavisinin yapılmadığı öğrenildi.
(12/107) Cezaevinde Açlık Grevi…
12 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Silivri 9 Nolu Cezaevi’nde tutulan 5 mahpusun (İsa İpekli, Vahit Ufuk Yüksel, Nevzat İçem, Ömer Çelik ve Abdulstar Üzer) maruz kaldıkları hak ihlallerinin sona ermesi talebiyle 2 Aralık 2021 tarihinden beri açlık grevinde olduğu öğrenildi.
(12/108) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 10 Aralık 2021 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(12/109) Şırnak’ta İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
10 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Şırnak’ın Silopi ilçesinde dükkanının önüne park eden TOMA tipi polis aracına tepki gösteren ismi öğrenilemeyen bir kişinin “Sen nasıl güvenlik güçlerine karşı çıkarsın” diyen polis memurlarının işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kaldığı öğrenildi.
(12/110) Ankara’da Öğrenci Eylemlerine Polis Müdahalesi…
“Barınamıyoruz Hareketi” tarafından barınma hakkı talebiyle 12 Aralık 2021 tarihinde Ankara’da yapılacak olan eylem için İzmir ve İstanbul’dan Ankara’ya gelenleri taşıyan otobüslerin kente girmesine polis tarafından izin verilmedi. Polis, Ankara girişinde bekleyen gruplara müdahale etti. Müdahale sırasında en az 10 kişinin yaralandığı öğrenildi.
Aynı gerekçe ile Ankara’nın Çankaya ilçesindeki Yüksel Caddesi’nde yapılan eyleme de polis müdahale etti ve eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
12 Aralık 2021 tarihinde Ankara’da yaşanan polis müdahalelerinde gözaltına alınan toplam 90 kişinin aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(12/111) İstanbul’da Bildiri Dağıtan SYKP Üyelerine Polis Müdahalesi…
11 Aralık 2021 tarihinde İstanbul’un Maltepe ilçesinde ekonomik kriz ile ilgili bildiri dağıtan Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP) üyelerine polis müdahale etti. Müdahale sonucu gözaltına alınan olmadığı öğrenildi.
(12/112) Ankara’da Gözaltına Alınan Gazeteciler…
“Barınamıyoruz Hareketi” tarafından barınma hakkı talebiyle 12 Aralık 2021 tarihinde Ankara’da yapılacak eyleme katılmak üzere Ankara’ya gelenlere yönelik polis müdahalesi sırasında 3 gazeteci (Nebiye Arı, Yağmur Kaya ve Hilal Işık) ‘basın kartları olmadığı’ gerekçesiyle gözaltına alındı. Gazeteciler aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(12/113) Antalya’da Gözaltına Alınan Sosyal Medya Muhabirleri…
12 Aralık 2021 tarihinde Antalya’da ‘Kendine Muhabir’ isimli Youtube kanalında sokak röportajları yapan Hasan Köksoy ile İlave TV Youtube kanalı muhabiri Arif Kocabıyık ile editör Turan Kural gözaltına alındı. ‘Sade Vatandaş’ Youtube kanalından Mehmet Koyuncu’nun ise evine yapılan polis baskını sırasında evde olmadığı için gözaltına alınmadığı öğrenildi. Gözaltına alınan 3 kişi 13 Aralık 2021 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ev hapsi şartı ve yurtdışına çıkış yasağıyla serbest bırakıldı.
(12/114) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Belediye Meclisi Üyesi ve Diğer Kişiler…
8 Aralık 2021 tarihinde Şırnak’ın Silopi ilçesinde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan Silopi Belediye Meclisi’nin Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) üyesi Abdullah Kaçmaz, 11 Aralık 2021 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı. Aynı soruşturma kapsamında gözaltına alınan HDP Gençlik Meclisi üyesi Mehmet Miraç Dinç ve Sümeyye Gök’ün gözaltı süresinin ise 4 gün uzatıldığı öğrenildi.
(12/115) Şırnak’ta Gözaltına Alınan HDP ve Dernek Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
11 Aralık 2021 tarihinde Şırnak’ın Cizre ve Silopi ilçelerinde düzenlenen ev baskınlarında ve HDP ilçe binasına yönelik polis baskınında 26 kişi gözaltına alındı. 26 kişiye ilişkin 24 saat avukat ile görüşme kısıtlaması kararı alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Aileler ile Yardımlaşma Dayanışma Birlik ve Kültür Derneği (MEBYA-DER) Eş Başkanı Serhat Küçük, HDP Cizre ilçe yöneticisi Naim İned, Asya Arslan, Mela Kasım Yiğit, Delil Ürek, Tuncay İnal ve Nadir Onuk.
(12/116) Zonguldak’ta Cumhurbaşkanı’na Hakaret İddiasıyla Tutuklanan Kişi…
A. Ç. isimli bir kişi 11 Aralık 2021 tarihinde Zonguldak’ın Ereğli ilçesinde kaymakamlık binasında asılı Cumhurbaşkanı’na ait fotoğrafı yere atıp hakaret ettiği iddiasıyla gözaltına alındı. A. Ç. 11 Aralık 2021 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
(12/117) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
10 Aralık 2021 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınlarında 11 kişi katıldıkları Newroz kutlamasında örgüt propagandası yaptıkları iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında Suriye vatandaşlarının da olduğu öğrenildi.
(12/118) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın gazeteci Hasan Cemal hakkında, sosyal medya paylaşımlarında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği gerekçesiyle bir iddianame hazırladığı ve iddianamenin İstanbul 41. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından 10 Aralık 2021 tarihinde kabul edildiği öğrenildi. Davanın ilk duruşması 12 Nisan 2022 tarihinde görülecek.
(12/119) Aydın’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Mezopotamya Haber Ajansı muhabiri Ahmet Kanbal hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Aydın 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 10 Aralık 2021 tarihinde başlandı.
İddianamede Ahmet Kanbal’ın ‘Terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme’ ve ‘hakaret’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir.
Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 2 Şubat 2022 tarihine erteledi.
(12/120) CHP Yöneticisinin ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ İddiasıyla Yargılandığı Dava…
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu hakkında sosyal medya paylaşımlarında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği iddiasıyla açılan davanın 29 Nisan 2021 tarihinde görülen karar duruşmasında verilen 56.000 TL manevi tazminata ilişkin yapılan istinaf başvurusunu karara bağlayan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi, tazminat miktarını 290,000 TL’ye çıkardı.
(12/121) Kobanê Davası…
Aralarında HDP eski Eş Genel Başkanları’nın da olduğu 21’i tutuklu 108 HDP üye ve yöneticisi hakkında Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Kasım 2021 ile 10 Aralık 2021 tarihleri arasında devam edildi.
Davanın 29 Kasım 2021 tarihinde görülen duruşmasında mahkeme heyetinde bulunan bir hakimin görevden alınarak yerine başka bir hakim görevlendirildiği öğrenildi. Yargılanan siyasetçiler ve avukatlar adil yargılama hakkı ve savunma koşullarının olmadığını belirterek duruşmalara katılmayacaklarını açıkladılar.
Yargılanan siyasetçiler ve avukatları takip eden günlerde yapılan duruşmalara katılmadılar. Mahkeme bu yönde sunulan dilekçelerin sağlık ile ilgili olanlar dışında tümünün reddine karar verdi.
Davanın 7 Aralık 2021 tarihinde görülen duruşmasını takip etmek isteyen gazetecilerin turkuaz renkte basın kartları olmadıkları gerekçesiyle duruşma salonuna alınmadığı öğrenildi.
Davanın 10 Aralık 2021 tarihinde görülen duruşmasında ise gazetecilerin telefonlarını ve bilgisayarlarını bıraktıktan sonra izleyici olarak duruşma salonuna alındıkları öğrenildi. Siyasetçiler ile avukatlarının duruşmaya gelmemeleri halinde duruşmalara katılma hakkından feragat ettikleri değerlendirilerek müşteki beyanlarının alınması ve delil inceleme aşamasına geçileceğine hükmeden mahkeme, 21 siyasetçinin tutukluluk hallerini devamına karar verdi ve duruşmayı 20 Aralık 2021 ile 31 Aralık 2021 tarihleri arasında görülmek üzere erteledi.
Davanın 15 Haziran 2021 tarihinde görülen duruşmasında yerine kayyım atanan Kars Belediye Eş Başkanı Ayhan Bilgen, HDP eski MYK üyeleri Berfin Özgü Köse, Can Memiş ve Cihan Erdal; 25 Haziran 2021 tarihinde görülen duruşmada ise eski milletvekili İbrahim Binici, Emine Beyza Üstün, Zeki Çelik ve Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı ve Diyarbakır eski milletvekili Emine Ayna tahliye edilmişti.
(12/122) Boğaziçi Üniversitesi Öğrencilerinin Yargılandığı Dava…
2’si tutuklu (Enis Berke Gök ve Caner Perit Özen) 14 kişi hakkında İstanbul Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için yapılan eylemler nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame İstanbul Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Davanın ilk duruşması 7 Ocak 2022 tarihinde görülecek.
İddianamede 14 kişinin ‘kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak, ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama’, ‘kişiyi, yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle birden fazla kişiyle hürriyetinden yoksun kılma’, ‘görevi yaptırmamak için direnme’ ve ‘kara ulaşım araçlarını kaçırma veya alıkoyma’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir.
(12/123) İstanbul’da Polis Memurlarının Yargılandığı Dava…
K. A., N. D., Y. Ş. isimli 3 polis memuru hakkında gazeteci Beyza Kural’a haber takibi sırasında şiddet uyguladıkları gerekçesiyle İstanbul 35. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 10 Aralık 2021 tarihinde devam edildi.
İddianamede sanık polis memurlarının ‘iş ve çalışma hürriyetini ihlal’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Anayasa Mahkemesi 18 Şubat 2021 tarihli kararı ile Beyza Kural’ın bireysel başvurusu üzerine insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının, ifade özgürlüğünün ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetmişti. Mahkeme ayrıca ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden soruşturma açılmasına ve Beyza Kural’a 15.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar vermişti.
Mahkeme Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği’nin (MLSA) davaya katılma talebini reddederek duruşmayı 11 Mart 2022 tarihine erteledi.
(12/124) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Bir çevrimiçi cüzdan uygulaması ile ilgili https://www.cumhuriyet.com.tr, https://www.tv100.com, https://www.yeniakit.com.tr internet sitelerinde yer alan haberlere kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle Aydın Nazilli Sulh Ceza Hakimliği’nin 7 Aralık 2021 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
İstanbul Emniyet Müdürü ile bazı polisler hakkındaki rüşvet iddialarıyla ilgili https://haber.sol.org.tr, https://t24.com.tr, https://tele1.com.tr internet sitelerinde yer alan haberlere Erişim Sağlayıcıları Birliği’nin 9 Aralık 2021 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Antalya’da bir öğrencinin kaldığı yurtta bir çalışan tarafından öldürülmesine ilişkin https://www.a3haber.com, https://halktv.com.tr, https://www.gazeteduvar.com.tr internet sitelerinde yer alan haberlere Antalya 6. Sulh Ceza Hakimliği’nin 11 Aralık 2021 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(12/125) Ankara’da Yasaklanan Eylem…
“Barınamıyoruz Hareketi” tarafından barınma hakkı talebiyle 12 Aralık 2021 tarihinde Ankara’da yapılacak olan eylem, 10 Aralık 2021 tarihinde Ankara Valiliği tarafından “kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk görevinin ifası bakımlarından uygun görülmemiştir” denilerek yasaklandı.
(12/126) Şırnak’ta Parti Binasına Polis Baskını…
11 Aralık 2021 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesinde HDP ilçe binası polis tarafından basıldı. Parti binasında yapılan arama sırasında eşyaların dağıtıldığı ve binada bulunan dijital malzemeler ile gazetelere, kimi fotoğraf ve flamalara el konulduğu öğrenildi.
(12/127) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 10 Aralık 2021 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 176 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 18.561 olduğunu açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 11 Aralık 2021 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 191 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 19.255 olduğunu açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 12 Aralık 2021 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 182 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 17.956 olduğunu açıkladı.
Buna göre 12 Aralık 2021 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 79.151, vaka sayısı ise 9.040.179 oldu.
10 Aralık 2021 tarihinde Ankara’da Dr. Yasin Erol Yalçın Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tradresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu,Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire,BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.