Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
11-13 Mayıs 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/110) Operasyonlar ve Saldırılar…
13 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 18 Nisan 2024 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içindeki Hakurk bölgesinde Türk Silahı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmalarda 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(05/111) Cezaevinde Şüpheli Ölüm…
12 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan Reber Soydan isimli mahpusun 12 Mayıs 2024 tarihinde tutulduğu tek kişilik odada yaşamını yitirmiş halde bulunduğu ve cezaevi yetkililerinin aileye bilgi verirken ölüm nedenini intihar olarak bildirdiği öğrenildi. Reber Soydan’ın cenazesinin otopsi işlemi için Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun Odabaş Tıp Hastanesi’ne kaldırıldığı bildirildi.
(05/112) Cezaevlerinde Ağız İçi Arama Uygulaması ile İlgili Ceza ve Tevkif Evleri Müdürlüğü Yanıtı…
12 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, cezaevlerinde dayatılan ağız içi arama uygulaması nedeniyle mahpusların tedaviye erişememeleri ile ilgili Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanlığı’na yanıt veren Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğü’nün sevk veya nakil sırasında güvenliği sağlamak amacıyla alınan önlemlerin Jandarma Bölük Komutanlığı tarafından uygulandığını ve söz konusu uygulamanın sorumluluğunun ceza infaz kurumları idaresinin yetkisinde olmadığını belirttiği öğrenildi.
(05/113) Hakkari’de Bir Cismin Patlaması Sonucu Yaralanan Kişi…
11 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hakkari’nin Üzümcü Köyü kırsal alanında arkadaşlarıyla piknik yapan Uğur Kuşar isimli bir kişinin alanda bulunan bir cismin patlaması sonucu yaralandığı ve Hakkari Devlet Hastanesi’ne kaldırıldığı öğrenildi.
(05/114) İstanbul’da İşkence ve Diğer Kötü Muameleye Maruz Kalan Kişiler…
13 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 12 Mayıs 2024 tarihinde İstanbul Küçükçemece İlçesinde bulundukları araç kontrol noktasında durdurulan 4 kişinin (Serhat Güney, Berat Güney, Uğur Karalar ve Cem Karalar) kontrol uygulamasını yapan polislerin fiziki şiddetine maruz kaldığı öğrenildi.
Kontrol noktasında bir polis memurunun hakaretamiz ifadeler kullanmasına tepki gösteren Cem Karalar isimli kişi ile söz konusu polis memuru arasında çıkan tartışma sonucunda olay yerine gelen polis ekiplerinin araçta bulunan 4 kişiye fiziksel şiddet uyguladığı, ters kelepçeleyerek biber gazı sıktığı öğrenildi. Ayrıca maruz bırakıldıkları fiziksel şiddet sonucunda vücutlarının çeşitli yerlerinden yaralanan 4 kişinin, fiziksel şiddeti belgeleyen tıbbi rapor aldığı ve polis memurlarından şikayetçi olduğu bildirildi.
Cem Karalar, yaşadıkları ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Kadın polis, telefonu kapattıktan sonra ‘ben şimdi size…’ dedi ve el hareketi yaptı. Bu esnada çevremizi saran polisler, hepimize küfretmeye başladı. 3 – 4 polis dolu araç geldi. Kadın polis, artık telefonda ne dediyse hepimizi dövmeye başladılar. Yerde ters kelepçeli haldeyken de bize vurmaya devam ettiler. O denli vurdular ki dişlerim kırıldı.”
Serhat Güney, yaşadıkları ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Hastaneye götürülene kadar darp edildik. ‘Siz bu sabahı göremeyeceksiniz. Sizi sabaha çıkarmayacağız’ diyerek tehdit ettiler.”
Uğur Karalar, yaşadıkları ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Hem dövüp hem küfrediyorlardı. Bizim tek dediğimiz kullandıkları üslubun hatalı olduğunu söylemek oldu.”
(05/115) Ankara’da Adalet Nöbeti Ziyaretine Polis Engeli…
14 Haziran 2018 tarihinde Urfa’nın Suruç ilçesinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) milletvekili adayı İbrahim Halil Yıldız ve korumaları ile esnaf arasında yaşanan tartışma sonrasında eşi Hacı Esvet Şenyaşar ile oğulları Adil ve Celal Şenyaşar öldürülen Emine Şenyaşar’ın Adalet Bakanlığı önünde başlattığı adalet nöbetinin 12 Mayıs 2024 Anneler Günü’ne ziyaret etmek için Adalet Bakanlığı önüne gitmek isteyen Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası (TÜM BEL-SEN) Kadın Meclisi, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) üyeleri ve üniversite öğrencileri, bakanlık önündeki polis ablukasından dolayı ziyaretlerini bakanlığın ek binası önünde gerçekleştirmek zorunda kaldı.
Emine Şenyaşar’ın adalet nöbetini aynı tarihte Adana ve Mersin’den ziyarete gelen Barış Anneleri’nin de polis ablukasından dolayı DEM Parti Genel Merkezi’nin bulunduğu Büklüm Sokak’a gelerek oturma eylemi başlattığı ve Emine Şenyaşar’ın Barış Anneleri ile burada görüştüğü öğrenildi.
(05/116) Van ve Adana’da Basın Açıklamasına Polis Engeli…
PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona ermesi ve Kürt sorununa demokratik çözüm talebiyle Van’da Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (TUHAY-DER) çağrısıyla başlatılan ‘Özgürlüğe Ses Ver’ eylemi kapsamında Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İl Binası önünde 10 Mayıs 2024 tarihinde yapılacak basın açıklamasına polislerin il genelinde ilan edilen eylem ve etkinlik yasağını gerekçe göstererek izin vermediği, basın açıklamasına katılanların AKP il binası önüne gelmelerinin polis tarafından engellendiği, görüşmeler sonucunda basın açıklamasını Sanat Sokağı’na taşıyan katılımcıların ‘tecrite son verin’ yazılı pankartı açmasına da polis tarafından izin verilmediği öğrenildi.
Aynı taleple 10 Mayıs 2024 tarihinde Adana’da DEM Parti, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), Halkların Demokratik Kongresi (HDK), Akdeniz Adana Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma Derneği (AATUHAY-DER) ve Akdeniz Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (AYKAY-DER) çağrısıyla AKP il binası önünde yapılmak istenen basın açıklamasının polis tarafından engellendiği ve görüşmeler ardından basın açıklamasının İnönü Parkı’nda yapıldığı öğrenildi.
(05/117) Diyarbakır’da Bildiri Dağıtımına Polis Engeli…
13 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı kapsamında Diyarbakır’da bulunan Şeyh Sait Meydanı’nda bildiri dağıtan Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırmaları Derneği (MED-DER), Kürt Edebiyatçılar Derneği (Komeleya Wêjekarên Kurd), Diyarbakır Kürtçe Dil Enstitüsü (Enstîtuya Kurdî Amed), Tevgera Jinên Azad (TJA), DESTAR, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Dil ve Kültür Komisyonu, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve Amed Emek ve Demokrasi Platformu üyelerinin polis tarafından engellendiği öğrenildi.
(05/118) 1 Mayıs Kutlamalarına Yönelik Engelleme ve Müdahaleler…
İstanbul’da 1 Mayıs kutlamaları esnasında Saraçhane’den Taksim Meydanı’na yürümek istediği gerekçesiyle 5 Mayıs 2024 tarihinde gözaltına alınan ve 6 Mayıs 2024 tarihinde adli kontrol tedbiriyle serbest bırakılan Serdar Oğuz’un hakkındaki adli kontrol kararının bozulması üzerine 10 Mayıs 2024 tarihinde işyerinden gözaltına alındıktan sonra tutuklandığı öğrenildi. Serdar Oğuz’un tutuklanmasıyla birlikte 1 Mayıs kutlamaları gerekçesiyle tutuklananların sayısı 50’ye yükseldi.
(05/119) 31 Mart Seçimleri…
31 Mart 2024 seçimlerinde Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nden (DEM Parti) Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı seçilen Abdullah Zeydan’ın mazbatasının verilmemesine karşı gerçekleştirilen protestolara katıldıkları gerekçesiyle 8 Mayıs 2024 tarihinde Hakkari’de yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan ve haklarında 24 saat avukat görüş kısıtlılığı getirilen 9 kişiden 7’sinin (Barış Özdinç, Serhat Engin, Serkan Akdağ, Ferhat Çetin, Serkan Tan, Agit Kurt, Cahit Erdal) 10 Mayıs 2024 tarihinde ‘örgüt propagandası yapma’ ve ‘örgüt üyesi olma’ iddialarıyla sevk edildikleri Hakkari Sulh Ceza Hakimliği tarafından tutuklanarak Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne gönderildiği, 2 kişinin ise (Mazlum Kurti, Ali Sönmez) ev hapsi adli kontrol tedbiriyle serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/120) Antalya’da Gözaltına Alınan Kişiler…
Antalya’da 8 Mayıs 2024 tarihinde gerçekleştirilen ev baskınlarında ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla gözaltına alınan 8 kişiden 1’i aynı gün içinde serbest bırakılırken 7 kişi, sevk edildikleri Antalya Sulh Ceza Hakimliği tarafından 10 Mayıs 2024 tarihinde adli kontrol tedbiriyle serbest bırakıldı. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Fırat Eren, Mehmet Çobaner, Mehmet Deniz, Medeni Kaya, Serhat Kaya, Yusuf Çiçek.
(05/121) Van’da Gözaltına Alınan Kişiler…
13 Mayıs 2024 tarihinde Van’da gerçekleştirilen ev baskınlarında 55 kişi, 31 Mart 2024 seçimlerinde Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nden (DEM Parti) Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı seçilen Abdullah Zeydan’ın mazbatasının verilmemesine karşı gerçekleştirilen protestolara katıldıkları gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Can Gören, Erol Sarı, Mesut Üçer, İsmet Yakut, Vedat Balık, Diyar Aslan, Cevzet Yücel, Dilgeş Aslan, Ümit Çobanhan, Kenan İldeniz, Kadir Üçer, Abdulkadir Akdağ, Şahin Öztürk, Bulut Kaynak, Azat Kaya, Özgür Duman.
(05/122) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Barış Terkoğlu hakkında 2019 yılında ‘Pelikancıların İstanbul Savaşı’ başlıklı söyleşideki bazı ifadeleri gerekçe gösterilerek Süheyb Öğüt’ün şikayetiyle İstanbul 27. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 10 Mayıs 2024 tarihinde devam edildi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, söz konusu ifadelerin düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında kaldığını belirterek gazetecinin beraatını talep etti. Mahkeme, duruşmayı 17 Mayıs 2024 tarihine erteledi.
(05/123) İzmir’de Yargılanan Mahpus…
12 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Buca Kırıklar 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan Gökhan Gündüz isimli mahpus hakkında bir arkadaşına gönderdiği mektupta yer alan bir karikatür gerekçe gösterilerek ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ iddiasıyla İzmir 40. Asliye Ceza Mahkemesi’nde dava açıldığı ve savcının esas hakkındaki mütalaasında Gökhan Gündüz’ün cezalandırılmasını talep ettiği öğrenildi. Davanın karar duruşması 21 Mayıs 2024 tarihinde görülecek.
(05/124) Cezaevinden Tahliye Edildikten Sonra Haber Alınamayan Mahpus…
Erzincan L Tipi Cezaevi’nden 13 Mart 2024 tarihinde tahliye edildikten sonra kendisinden bir daha haber alınamayan ve işkenceye maruz bırakıldığı görüntülerin gönderilmek suretiyle ailesi tehdit edilen Ali Veli (19, e) isimli Suriye vatandaşı kişi ile ilgili İnsan Hakları Derneği’nin (İHD) yaptığı suç duyurusuna ilişkin Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı’nın işkence olayının ülke sınırları dışında gerçekleştiği gerekçesiyle ‘kovuşturmaya yer yoktur’ kararı verdiği öğrenildi.
Ali Veli, Mardin E Tipi Cezaevi’nde tutulduğu dönemde kimliği belirsiz kişiler tarafından ziyaret edilmiş, bu kişiler Ali Veli’ye aile üyelerinin fotoğraflarını göstererek babasının yerini sormuş ve Ali Veli’yi tehdit etmişti. Ali Veli’nin, cezaevinden tahliye edildikten sonra sınır dışı edilmek üzere geri gönderme merkezine götürüldüğü iddia edilmiş ancak ailesi ve yakınlarına hangi geri gönderme merkezine götürüldüğüne dair herhangi bir bilgi verilmemişti.
(05/125) Hakkında Soruşturma Başlatılan Belediye Eş Başkanı…
13 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tunceli Belediye Eş Başkanı Cevdet Konak hakkında ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla soruşturma başlatıldığı ve Cevdet Konak’ın soruşturma kapsamında ifade vermeye çağrıldığı öğrenildi.
(05/126) İstanbul’da Yasaklanan Etkinlik…
11 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Dersim Dernekleri Federasyonu’nun 18 Mayıs 2024 tarihinde Bağcılar Olimpik Spor Salonu’nda gerçekleştireceği 25. Yıl Kültür ve Sanat Etkinliği’nin İstanbul İl Spor Müdürlüğü tarafından etkinliğin gerçekleştirileceği salonda tamir ve bakım yapılacağı gerekçesiyle iptal edildiği öğrenildi.
(05/127) Eskişehir’de Erken Kapatılan Sergi…
12 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 27 Nisan ile 16 Mayıs 2024 tarihleri arasında Eskişehir Vecihi Hürkuş Havacılık Müzesi 2. Hangar’da Ye’r Community tarafından düzenlenen ve sansür, otosansür, engelleme ve kısıtlama temalı ‘Vallus’ isimli serginin Eskişehir Tepebaşı Belediyesi’nin muhtarlarla düzenlediği bir etkinlik gerekçe gösterilerek erken kapatıldığı öğrenildi.
(05/128) Erzurum’da Kitap Fuarına Getirilmesi Yasaklanan Kitaplar…
12 Mayıs 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kırmızı Kedi Yayınevi’ne ait ve hakkında herhangi bir yasak ve dağıtılmış eserlerin toplatılması kararı olmayan bazı kitapların 17 – 26 Mayıs 2024 tarihleri arasında gerçekleştirilecek olan 6. Doğu Anadolu Erzurum Kitap Fuarı alanına sokulmasına Erzurum Büyükşehir Belediyesi tarafından ‘siyasi içerik taşıdıkları’ gerekçesiyle izin verilmediği öğrenildi.
(05/129) Darbe Girişimi ile İlgili Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
Hakkında kesinleşmiş hapis cezası bulunan 1 kişi, 13 Mayıs 2024 tarihinde Mersin’de tutuklanarak cezaevine gönderildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.