Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
12 Ekim Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/114) TTB Başkanı ve TİHV Yönetim Kurulu Üyesinin Yargılandığı Dava…
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı hakkında bir haber kanalına yaptığı açıklamaları gerekçe gösterilerek Milli Savunma Bakanlığı (MSB) tarafından Ankara 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davanın ön inceleme duruşması 12 Ekim 2023 tarihinde görüldü. Savunmaların ardından mahkeme dava şartlarının oluştuğu gerekçesiyle davanın reddi yönündeki taleplerin reddine karar verdi. Davanın duruşması 11 Ocak 2024 tarihinde görülecek.
(10/115) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
12 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden tutuklanan 9 Ekim 2023 tarihinde tutuklanan Halkların Demokratik Partisi (HDP) İzmir İl Eş Başkanı Berna Çelik’in cezaevi girişinde çıplak arama işkencesine maruz kaldığı öğrenildi.
12 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde 49 mahpus hakkında 1 mahpusun tek kişilik hücreye götürülmesini protesto etmek için slogan atıkları gerekçesiyle disiplin soruşturması açıldığı ve soruşturma kapsamında mahpuslara 1 ay ‘haberleşme ve iletişim araçlarından yoksun bırakma’ cezası verildiği öğrenildi.
(10/116) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları tarafından müvekkilleri ile görüşmek için 12 Ekim 2023 tarihinde yapılan başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(10/117) Tunceli, Urfa, Van, Diyarbakır, Mersin, Ağrı, Muş, Kars, Iğdır’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik hava harekatlarını protesto etmek için 12 Ekim 2023 tarihinde Tunceli’de Dersim Emek ve Demokrasi Platform tarafından yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 8 kişi (Nazlı Çelik, Orhan Çelebi, Çağdaş Bagac, Ender Şimşek, Ferhat Yıldız, Ergün Tekin, Ali Bozkur, Hıdır Yıldız) fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındı. Müdahale sırasında Yeşil Sol Parti (YSP) Tunceli Milletvekili Ayten Kordu’nun da polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
15 Ekim 2023 tarihinde düzenlenecek YSP Urfa il kongresine katılmak üzere Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden gelen 15 kişi aynı gerekçe ile 12 Ekim 2023 tarihinde Urfa’da yapılan eyleme katılmak istedikleri sırada polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındı. Müdahalede ayrıca YSP Gençlik Meclisi üyesi 4 kişi daha gözaltına alındı.
Aynı gerekçe 12 Ekim 2023 tarihinde Van’da yapılan yürüyüşe müdahale eden polis 1 kişiyi gözaltına aldı. Polisin gazetecilerin görüntü almasını engellediği öğrenildi.
Aynı gerekçe ile 12 Ekim 2023 tarihinde Muş’ta yapılmak istenen basın açıklamasına müdahale eden polis 9 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile 12 Ekim 2023 tarihinde Diyarbakır’da yapılan eyleme polis müdahale etti. Polisin gazetecilerin görüntü almasını engellediği öğrenildi. Müdahale sonucu gözaltına alınan olmadığı bildirildi.
Aynı gerekçe ile 12 Ekim 2023 tarihinde Mersin’de yapılacak basın açıklamasına katılmak üzere HDP il binasında toplananların binadan çıkışına polis tarafından izin verilmedi. Polisin engellemesi üzerine basın açıklamasının HDP il binasında yapıldığı ve daha sonra il binası önünde oturma eylemi gerçekleştirildiği öğrenildi.
Aynı gerekçe ile 12 Ekim 2023 tarihinde Ağrı’da yapılmak istenen basın açıklamasına polis tarafından izin verilmedi.
Aynı gerekçe ile 12 Ekim 2023 tarihinde Kars’ta yapılmak istenen basın açıklamasına polis tarafından izin verilmedi.
Aynı gerekçe ile 12 Ekim 2023 tarihinde Iğdır’da yapılmak istenen basın açıklamasına polis tarafından izin verilmedi.
(10/118) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
12 Ekim 2023 tarihinde haklarını alamadıkları için çalıştıkları İstanbul’daki Finans Merkez Bankası Şantiyesi önünde eylem yapan işçilere müdahale eden polis, aralarında sendika yöneticilerinin de olduğu 8 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
(10/119) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
11 Ekim 2023 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ve Yenişehir ilçelerinde yapılan ev baskınlarında 4 kişi (Velat Yalçın, Fuat Yalçın, Mustafa Çelik ve Yahfur Çelik) ‘örgüte yardım etme’ iddiasıyla gözaltına alındı.
(10/120) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
11 Ekim 2023 tarihinde Şırnak Merkez ve Cizre ilçelerinde yapılan ev baskınlarında 8 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Engin İşlek, Uğur Eksen, Rıdvan Eksen, Serhat Çatuk, Şahin Ekren, Haci Gerden, Zelal Motor.
(10/121) Diyarbakır’da YSP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
HDP Demokratik Yerel Yönetimler Kurulu eski Eş Sözcüsü ve YSP Diyarbakır Milletvekili Halide Türkoğlu hakkında Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme milletvekili dokunulmazlığı nedeniyle duruşmayı 6 Aralık 2023 tarihine erteledi.
(10/122) Milletvekili ve HDP Yöneticilerinin Yargılandığı Dava…
HDP Merkez Yürütme Kurulu eski üyesi 11 kişi hakkında Ermeni Soykırımı ile ilgili yapılan açıklama nedeniyle Ankara 48. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 12 Nisan 2023 tarihinde devam edildi. İddianamede siyasetçilerin ‘Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti devletini, devletin kurum ve organlarını aşağılama’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme YSP’den Siirt Milletvekili seçilen Tuncer Bakırhan ile ilgili Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne yazı yazılmasına karar verdi ve duruşmayı 13 Şubat 2024 tarihine erteledi.
(10/123) Diyarbakır’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Eş Başkanı ve Mezopotamya Ajansı (MA) editörü Dicle Müftüoğlu hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame 11 Ekim 2023 tarihinde Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edildi. Davanın ilk duruşması 7 Aralık 2023 tarihinde görülecek.
Dicle Müftüoğlu 3 Mayıs 2023 tarihinde tutuklanmıştı.
(10/124) Eskişehir’de Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Etkin Haber Ajansı (ETHA) Editörü Pınar Gayıp hakkında Eskişehir’de yapılan eylemler ile ilgili kendisine bilgi gönderildiği gerekçesiyle Eskişehir 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 12 Ekim 2023 tarihinde başlandı. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 16 Kasım 2023 tarihine erteledi.
(10/125) GÖÇİZ-DER Davası…
Aralarında TİHV İstanbul Temsilciliği’nde sosyal hizmet uzmanı olarak görev yapan Bilal Yıldız’ın da olduğu, Göç İzleme Derneği (GÖÇİZDER) üye ve yöneticisi 23 kişi hakkında İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın Marmara (Silivri) Cezaevi Kampusu içindeki mahkeme salonunda görülmesine 12 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme sanıklar hakkındaki yurtdışı yasağının devamına, esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için dava dosyasının savcılığa gönderilmesine karar verdi ve duruşmayı 5 Şubat 2024 tarihine erteledi.
(10/126) Boğaziçi Üniversitesi Öğrencilerinin Yargılandığı Dava…
Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için yapılan eyleme katıldıkları için 52 kişi hakkında, ‘kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak’ ve ‘toplantı ve gösteri kanununa muhalefet etmek’ iddialarıyla İstanbul 49. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 11 Ekim 2023 tarihinde görüldü. Mahkeme 51 kişinin beraatına, dava sürecinde yaşamını yitiren 1 kişi hakkındaki davanın düşürülmesine karar verdi.
(10/127) İstanbul’da Yargılanan Kişiler…
1 Eylül 2022 tarihinde Dünya Barış Günü için İstanbul’un Kadıköy ilçesinde yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan aralarında gazeteci Zilan Azad’ın da olduğu 100 kişi hakkında, ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet’ iddiasıyla İstanbul Anadolu 17. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme savunması alınamayanlar hakkında zorla getirme kararı çıkartılmasına karar verdi ve duruşmayı 20 Aralık 2023 tarihine erteledi.
(10/128) Antalya’da HDP Yöneticisi Yargılandığı Dava…
11 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, HDP PM üyesi Nihat Akkaya hakkında 2019 yılında Antalya’da yapılan Newroz kutlaması sırasında yaptığı konuşma nedeniyle açılan davada verilen mahkumiyet kararına ilişkin Anayasa Mahkemesi tarafından verilen ihlal kararı üzerine Antalya 9 Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülen davanın 20 Eylül 2023 tarihinde gerçekleştirilen karar duruşmasında mahkeme Nihat Akkaya’nın beraatına karar verdi.
(10/129) DİAYDER Davası…
Din Alimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (DİAYDER) üye ve yöneticisi 23 kişi hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Tanık ifadelerinin ve savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 29 Kasım 2023 tarihine erteledi.
(10/130) Urfa’da Yargılanan Kişiler…
HDP Suruç İlçe eski Eş Başkanı Ahmet Yenilmez, Abdullah Aksu, Mehmet Beyhan hakkında Demokratik Toplum Kongresi’ne yönelik bir soruşturma kapsamında Urfa 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 11 Ekim 2023 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt üyesi olma’ suçundan Ahmet Yenilmez’i 12 yıl 6 ay, Ahmet Aksu’yu 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme, Mehmet Beyhan’ın ise beraatına karar verdi.
(10/131) İstanbul’da Yargılanan Kişi…
S.Y. Ö. isimli bir kişi hakkında İstanbul’da bir camide içki içtiğini gösteren bir sosyal medya paylaşım yaptığı gerekçesiyle İstanbul Anadolu 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 11 Ekim 2023 tarihinde başlandı. Savunmaların ardından ilk duruşmada kararını açıklayan mahkeme S. Y. Ö.’yü ‘halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama’ suçundan 7 ay 15 gün hapis cezasıyla cezalandırdı ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı. Mahkeme ayrıca S. Y. Ö.’nün tahliyesine hükmetti. S. Y. Ö. 17 Eylül 2023 tarihinde tutuklanmıştı.
(10/132) Diyarbakır’da Kürtçe Savunma Hakları Engellenen Mahpuslar…
12 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde haklarında ‘gereksiz yere marş söyledikleri ve slogan attıkları’ gerekçesiyle açılan disiplin soruşturması kapsamında 1 ay ‘haberleşme ve iletişim araçlarından yoksun bırakma’ cezası verilen 49 mahpusun itirazını görüşen Diyarbakır 3. İnfaz Hakimliği’nin Kürtçe savunma yapmak isteyen mahpuslardan tercüman ücreti istediği ve mahpusların bunu kabul etmemesi üzerine sorulan sorulara Kürtçe yanıt veren mahpusları “savunma yapmaktan vazgeçmiş ve susma hakkını kullanmış” saydığı öğrenildi.
(10/133) Eylem ve Ekinliklerin Yasaklandığı İller…
Tunceli Valiliği 11 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde basın açıklaması, toplantı ve gösteri yürüyüşü, miting, açık yer toplantısı, protesto eylemi, oturma eylemi, anma, açlık grevi, stant açmak, imza kampanyası, konser, şenlik, el ilanı bildiri, broşür dağıtmak, afiş, poster açmak, meşale yakma ve taşıma, konferans, sinevizyon gösterimi ve benzeri eylem ve etkinliklerin 12 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 4 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
Bingöl Valiliği 11 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde toplanma, yürüyüş, basın açıklaması, açlık grevi, oturma eylemi, miting, stant açma, çadır kurma, bildiri/broşür dağıtma, afiş/pankart asma ve benzeri eylem ve etkinliklerin 12 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 3 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
Antep Valiliği 11 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde toplantı ve gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, açık ve kapalı yer toplantısı ile protesto eylemi, toplu olarak karşılama ve uğurlama merasimleri, miting, çadır kurma, kitlesel cenaze merasimi ve mezarlık ziyareti, oturma eylemi, stant açma, açlık grevi, şenlik, anma töreni, afiş, pankart ve poster asma, el ilan ve bildiri dağıtma, imza masası açma, meşale yakma ve taşıma, konferans, panel, seminer, yardım toplama faaliyetleri konser, eğlence, oyun temsili, gösteri ve benzeri eylem ve etkinliklerin 12 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 1 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
Hakkari Valiliği 12 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde miting, açık yer toplantıları, gösteri yürüyüşleri, oturma eylemi, protesto eylemi, insan zinciri oluşturarak yapılabilecek protesto/yürüyüş ve toplanmalar, halk kürsüleri şeklinde toplantı/toplanmalar/halk toplantıları, açlık grevi, çadır kurma, basın açıklamaları, her türlü stant açma, imza toplama/imza kampanyası, dilek feneri/balon uçurtmak, anma toplantısı/anma töreni, konser, şenlik, tiyatro, skeç, sinevizyon, pandomim vb. faaliyetler, meşale yakma, el ilanı, bildiri, broşür dağıtma, afış/poster asma, sticker yapıştırma ve benzeri eylem ve etkinliklerin 12 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 1 gün süreyle yasakladığını duyurdu.
Bitlis Valiliği 12 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde toplanma, yürüyüş, basın açıklaması, açlık grevi, oturma eylemi, miting stant açma, çadır kurma, bildiri/broşür dağıtma, afiş, pankart asma ve benzeri eylem ve etkinliklerini 12 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 1 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
Ağrı Valiliği 12 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde asın açıklaması, oturma eylemi, miting, çadır kurma, imza kampanyası, stant açma, kitlesel cenaze merasimi ve mezarlık ziyareti, anma töreni, şenlik, konser, eğlence, oyun temsili, gösteri ve benzeri eylem ve etkinlikleri 12 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 1 gün süreyle yasakladı.
Siirt Valiliği 12 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde basın açıklaması, oturma eylemi, miting, çadır kurma, imza kampanyası, stant açma, kitlesel cenaze merasimi, anma töreni, şenlik, konser, eğlence, oyun temsili, gösteri, el ilanı, sticker, broşür vb. dağıtılması, afiş ve pankart asılması ve benzeri eylem ve etkinliklerin 12 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 1 gün süreyle yasakladığını duyurdu.
Diyarbakır Valiliği 12 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde toplanma, yürüyüş, basın açıklaması, kapalı yer toplantısı, açlık grevi, oturma eylemi, miting, stant açma, çadır kurma, bildiri/broşür dağıtma, afiş/pankart asma ve benzeri eylem ve etkinliklerin 12 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 1 gün süreyle yasakladığını duyurdu.
(10/134) Adana’da İptal Edilen Festival…
12 – 15 Ekim 2023 tarihleri arasında gerçekleştirilecek Çukurova Rock Festivali’nin 12 Ekim 2023 tarihinde Adana Valiliği tarafından ‘alkollü içki tüketileceği” ve “güvenlik” gerekçesiyle iptal edildiği öğrenildi.
(10/135) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Horasan Belediyesi’ndeki yolsuzluk iddialarıyla ilgili https://halktv.com.tr internet sitesinde yer alan habere Erzurum Horasan Sulh Ceza Hakimliği’nin 10 Ekim 2023 tarihli kararları ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle yeniden erişim engeli getirildiği öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.