Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
12 Haziran 2013 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/048) Hükümetin Temel Hak ve Özgürlüklere, Kent Yaşamına Müdahalelerine Yönelik Türkiye’de Eylemler…
Tüm Türkiye’yi saran protestolar Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın eylemcilerin taleplerine kayıtsız kalması nedeniyle 11 Haziran 2013’te de devam etti. Eylemler özellikle İstanbul’da ve Ankara’da devam etti. Eylemlere saldıran polisin şiddeti son günlerin en serti oldu. Eylemlerin 15. gününde sabah saatlerinde Taksim Meydanı’na saldıran polisler meydanın kontrolünü aşırı/ölçüsüz/orantısız gaz bombası ve basınçlı su kullanarak ele geçirmişti. Polisin operasyonu devam ederken açıklama yapan İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu Gezi Parkı’na girilmeyeceğini ve parkta bulunanlara müdahale edilmeyeceğini ifade etmişti.
Valinin açıklamasından hemen sonra ise polis gaz bombalarıyla gün boyunca Gezi Parkı’na saldırdı. Parkın etrafında yapılan insan zincirine müdahale edildi. Polisin şiddet gösterisine tepki gösteren eylemcilerle polis gün boyu Taksim Meydanı’nda ve çevresinde çatıştı. Taksim Meydanı’ndaki eylemlerde molotofkokteyli kullandıkları iddiasıyla Sosyalist Demokrasi Partisi’nin (SDP) il binasına baskın düzenleyen polis ekipleri 70 kişiyi gözaltına aldı.
Polisin gün boyu saldırması sonucu Gezi Parkı’nda pek çok çadır yıkıldı, yaralanan veya gazdan etkilenen insanlar revirlere veya Taksim İlkyardım Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırıldı. Fakat kullanılan gazın etkisi hastaneye kadar ulaştı. Gazdan etkilenen 1 yaşındaki bir çocuk da hastaneye kaldırıldı.
Polis kurulan gönüllü revirlere de saldırarak revirlerde bulunan hastaları ve hekimleri de darp etti.
Polisin plastik mermi kullanması nedeniyle Taksim Meydanı’nda bulunan Taksim Dayanışması Koordinasyonu üyesi Alp Altınörs başından, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Ataşehir Şube Başkanı Metin Arslan ise belinden yaralandı. Saldırı sırasında tekerlekli aracıyla meydanda bulunan engelli bir kişi de TOMA’nın sıktığı suyla yere düştü.
Çağlayan Adliye’sinde eylemlere destek vermek amacıyla basın açıklaması yapmak isteyen avukatlara da önce özel güvenlik görevlileri sonra da çevik kuvvet ekipleri saldırdı. Saldırı sonrasında gözaltına alınan 49 avukat sağlık kontrollerinden sonra serbest bırakıldı.
Gün sonunda çok önemli kısmı gaz bombasından etkilenenlerin oluşturduğu en az 620 kişinin yaralandığı öğrenildi.
Ankara’da ve İstanbul’da Gazi Mahallesi’nde ise akşamüstü başlayan eylemlere polis ekipleri akşam saatlerinde müdahale etti.
İzmir’in Karşıyaka İlçesi’nde 2 Haziran 2013’te AKP ilçe binasına düzenlenen saldırının ardından 11 Haziran 2013’te olayın faili olduğu iddiasıyla bir kişi daha tutuklandı. Böylelikle tutuklananların sayısı 2 oldu.
Akşam saatlerinde açıklama yapan Vali, Gezi Parkı’nda bulunanların bundan sonra can güvenliğinin bulunmadığını duyurdu. Vali açıklamasında “bu noktadan sonra Taksim Meydanı’nda, Aziz Cumhuriyet’in büyük kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün heykelinin ve manevi şahsiyetinin bulunduğu, milletimizin meydanında, devletimizin ve milletimizin sarsılmaz gücü, emniyet güçlerimiz tarafından kararlılıkla marjinal gruplar üzerinde gösterilecektir. Bu tablo arzu ettiğimiz bir tablo olmamakla birlikte, ülkemizi ciddi bir çatışma ortamına çekmek isteyen ve 15 gündür bu ortamı İstanbullular’a ve ülkemize yaşatmış olanlara karşı, bugün çok daha farklı bir yöntem içerisinde tutumumuzu göstereceğiz. 15 gündür Taksim Meydanı’nı açmış olan devlet irademizin, bugün itibariyle meydanın güvenliğinin tam olarak sağlanacağı sürece kadar sevgili halkımızın bulunmaması konusunda ricamı bir kez daha iletiyorum. Bu konuda gerek gece gerekse gündüz alınacak tedbirlerde emniyet güçlerimize herkesin yardımcı olmasını istirham ediyorum. Taksim Meydanı’nda, bugün bu saat itibarıyle, bundan sonra uygulayacağımız tedbirleri halkımızın gözü önünde, televizyonların sosyal medyanın gözü önünde, titizlikle, dikkatle, hukuka uygun bir dirayet içinde sürdürmeye özen gösterecğiz. Soğukkanlılığımızı, millet sevgimizi, devlet aşkımızı ve yurttaşımıza, milletimize duyduğumuz derin hürmeti, Taksim’de bir namus ve vatan borcu olarak milletimize ödemek üzere sarsılmaz azim içerisinde, kararlı duruşumuzu sürdüreceğiz” dedi.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ise acil gündemle toplanarak “Gezi Parkı olaylarına ilişkin yayınlarıyla şiddeti özendirdikleri” gerekçesiyle Ulusal TV, Halk TV, EM TV ve Cem TV’ye 11 biner lira para cezası ile uyarı cezaları verdi.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı Adnan Çimen de gazetelere ve basın kuruluşlarına yazı yazarak, Gezi Parkı olayları sırasında meydana gelen polis şiddetine ilişkin soruşturma başlattığını belirtti ve bu kapsamda elde edilmiş fotoğraf, görüntü ve belgelerin derhal gönderilmesini istedi.
(06/049) Roboski Katliamı Soruşturması…
Şırnak’ın Uludere İlçesi’ne bağlı Roboski Köyü’nde 28 Aralık 2011’de sınır hattında bulunan 34 köylünün savaş uçakları tarafından bombalanarak katledilmesiyle ilgili devam eden soruşturmada 11 Haziran 2013’te Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, dosya hakkında görevsizlik kararı vererek dosyayı Genelkurmay Askeri Savcılığı’na gönderdi.
(06/050) Adana’da İş Kazası…
Adana’nın Ceyhan İlçesi’nde 11 Haziran 2013’te kanalizasyon kazısında çukura inen işçilerin üzerine toprak göçmesi sonucu toprağın altında kalan Aydın Kara (36) adlı işçi yaşamını yitirdi, Mehmet Hakkoymaz da ağır yaralandı.
(06/051) Bartın’da İş Kazası…
Bartın’ın Amasra İlçesi’nde 11 Haziran 2013’te, özel bir firmaya ait maden ocağında meydana gelen göçük sonucu Çinli işçilerden Tang Xiao Dong yaşamını yitirdi, 2 işçi de yaralandı.
(06/052) Kolluk Kuvvetlerinin Aşırı Güç Kullanımı Sonucu Meydana Gelen İhlaller…
İstanbul’un Bakırköy İlçesi’ne bağlı Yeşilköy Semti’nde 21 Mayıs 2013’te, 4 kişilik polis ekibiyle tartışan 2 kişinin polis memurları tarafından dövüldüğü ve alkollü oldukları havasını oluşturmak için başlarından aşağı içki döküldüğü 12 Haziran 2013’te öğrenildi.
(06/053) Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele Davasında Cezasızlık…
İzmir’de hurdacılık yapan Hülya Erdoğankayacı ve oğlu Şükrü Erdoğankayacı’yı 25 Ocak 2012’de evlerine giderken durduran polis ekibi Şükrü Erdoğankayacı’ya “tehdit” iddiasıyla arandığı gerekçesiyle ters kelepçe takmak istedi. Uygulamaya annenin itiraz etmesi üzerine iki kişiyi de darp eden polis ekibi Şükrü Erdoğankayacı’yı zorla gözaltına alarak Yamanlar Polis Karakolu’na götürdü. Oğlu gözaltına alınırken anne, eşi Yadigâr Erdoğankayacı’ya haber verdi. Baba polis ekibinin yanına gelip “oğlumu nereye götürüyorsunuz?” diye bağırınca sokak ortasında yüzüne biber gazı sıkıldı. Daha sonra polisler babayı yere yatırıp diz ve ayakları ile yüzüne, copla kaburgasına bastırdı, tekme atıp copla vurdu, yüzüne yumruk attı. Eşinin dövülmesini engellemek isteyen Hülya Erdoğankayacı da darp edildi. Çocuklarıyla beraber gözaltına alınan anne ile baba da Yamanlar Polis Karakolu’nda şiddet gördü.
Ailenin suç duyurusu üzerine aile hakkında polis memurlarının yaptığı şikâyet sonucu açılan davanın sonuçlandığı 11 Haziran 2013’te öğrenildi. İzmir 13. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki karar duruşmasında mahkeme başkanı “kolluk görevlisine mukavamet ettikleri ve hakaret ettikleri” iddialarıyla anne ile babaya 4’er yıl 8’er ay hapis cezası verdi. Ailenin yaptığı suç duyurusu ise 17 Mayıs 2013’te takipsizlik ile sonuçlandı.
(06/054) Siirt’te Devam Eden KCK Davası…
Siirt’in Kurtalan İlçesi’nde 2011 yılında “KCK Soruşturması” adı altında düzenlenen operasyonun ardından 8’i tutuklu 27 kişinin yargılanmasına 11 Haziran 2013’te devam edildi.
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmaya katılan sanıkların ifadesini alan mahkeme heyeti, tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin devam etmesine karar vererek duruşmayı 25 Eylül 2013’e erteledi.
(06/055) Mahkûm Olan Kişi…
Bingöl’de 15 Mayıs 2011’de bir polis memurunun yaralanmasıyla sonuçlanan polis aracına silahlı saldırının faili olduğu suçlamasıyla tutuklanan Gülsüm Koç (21) hakkında duruşmada slogan attığı iddiasıyla açılan davanın sonuçlandığı 11 Haziran 2013’te öğrenildi.
Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki karar duruşmasında mahkeme heyeti, Gülsüm Koç’a “yasadışı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla 10 ay hapis cezası verdi.
(06/056) Cezaevlerinde Baskılar…
27 Temmuz 2011’den 11 Haziran 2013’e kadar geçen 685 günlük süre içinde avukatlarıyla görüştürülmeyen PKK lideri Abdullah Öcalan’la görüşmek için 11 Haziran 2013’te Bursa Cumhuriyet Savcılığı’na başvuran Asrın Hukuk Bürosu’na bağlı avukatlar Rezan Sarıca, Cengiz Yürekli ve Mazlum Dinç’in İmralı Adası’na gidişlerine, İmralı Yüksek Güvenlikli F Tipi Cezaevi’ne ulaşımı sağlayan kosterin bozuk olduğu gerekçesiyle izin verilmedi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] Twitter: @insanhaklari