Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
13-16 Kasım 2015 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/075) Silvan Abluka Altında…
Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’nde 6. kez uygulanan abluka ve sokağa çıkma yasağı 12. gününe girdiği 14 Kasım 2015’te sona erdirildi. Yasağın başladığı 3 Kasım 2015’ten bu yana ölenlerin sayısının 7’ye; ilk yasak kararının alındığı 16 Ağustos 2015’ten bu yana ise 15’e ulaştığı ilçeye girerek operasyon yürüten askeri birlikler ve tanklar kararın ardından kenti halkın protestoları eşliğinde terk etti.
Operasyonların ve çatışmaların sürdüğü 11 Kasım 2015 gecesi Mescit Mahallesi’ne giren özel harekât timlerinin açtığı ateş sonucu Süleyman Güleç yaşamını yitirdi. Bu olayla birlikte güvenlik güçlerinin 3 Kasım 2015’ten beridir öldürdüğü sivillerin sayısı 7 oldu.
Yasağın sürdüğü günlerden 12 Kasım 2015’te HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ’ın da katıldığı ve milletvekillerinin de bulunduğu yürüyüşe güvenlik güçleri gaz bombaları ve tazyikli suyla saldırdı.
Saldırıda hedef alınan Figen Yüksekdağ’ın başını bir gaz bombası kapsülünün sıyırdığı görüntülenirken, bir TOMA da Figen Yüksekdağ’ın da bulunduğu gruba tazyikli suyla saldırdı. Saldırılarda 10 Kasım 2015’te öldürülen Yakup Sinbağ’ın kardeşi Sümeyye Sinbağ da bacağından vurularak yaralandı.
Ertesi gün yine toplanan Figen Yüksekdağ’ın bulunduğu gruba özel harekât timleri bu kez gerçek mermili silahlarla ateş açtı. Saldırı sonucu Üstün Güneş (40) adlı kadın ağır şekilde yaralandı.
Yine 13 Kasım 2015’te ablukayı protesto etmek için Silvan’a giden yaklaşık 200 avukat da polisin uyarı yapmadan gaz bombalı ve tazyikli sulu saldırısına maruz kaldı. Saldırı esnasında gözaltına alınan yaklaşık 50 kişi yapılan görüşmeler sonucu serbest bırakıldı.
Abluka nedeniyle açıklama yapan Silvan Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Muhittin Kan, ilçede operasyonlar nedeniyle 100’e yakın işyerinin onarılmaz halde büyük zarar gördüğünü belirtti.
(11/076) Şırnak’ta Polisin Öldürdüğü Kişi…
Şırnak’ın Silopi İlçesi’nde 12 Kasım 2015’te Yeşiltepe Mahallesi’ne düzenlenen baskında özel harekât timlerinin operasyonlardan kullandığı Ford marka Ranger model araçtan açılan ateş sonucu Kadri Sencer vurularak öldürüldü. Özel harekât timlerinin daha sonra Kadri Sencer’in cesedini yaklaşın 300 metre sürükledikleri belirtildi.
(11/077) Şırnak’ta Askerin Öldürdüğü Kişi…
Şırnak’ın Silopi İlçesi’nde 12 Kasım 2015 akşamı İlçe Jandarma Komutanlığı’ndan Şehit Harun Mahallesi’ne atıldığı belirtilen bombalar sonucu Fatma Yiğit yaşamını yitirdi, 4’ü ağır en az 10 kişi de yaralandı.
(11/078) Şırnak’ta Polisin Öldürdüğü Kişi…
Şırnak’ın İdil İlçesi’ne bağlı Yeni Mahallesi’nde 13 Kasım 2015’te kobra tipi zırhlı polis aracından özel harekât timlerinin açtığı ateş sonucu Abdullah Karaviş (24) kafasından vurularak öldürüldü.
(11/079) Nusaybin’de Sokağa Çıkma Yasağı…
Mardin’de 13 Kasım 2015’te, Nusaybin Kaymakamlığı ilçeye bağlı 15 mahallede yeni bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı uygulanacağını ilan etti.
Nusaybin’de sokağa çıkma yasağının birinci günü olan 14 Kasım 2015’te başlatılan operasyonlar nedeniyle 3 kişi yaralandı.
Sokağa çıkma yasağının sürdüğü 15 Kasım 2015’te Fırat Mahallesi’ne operasyon düzenlediği iddia edilen özel harekât timlerinin açtığı ateş sonucu Selamet Yeşilmen (44) evinin önünde yaşamını yitirdi. Saldırının ardından annelerine yardıma giden S.Y. ile F.Y. ve onlara yardıma giden Yılmaz Tutak (30) vurularak yaralandı. Olay yerine yakın olan evinin bahçesinde oturan Abdulhakim Aytimur da yaralandı. Nusaybin Kaymakamlığı ise olay saatinde söz konusu mahallede operasyon olmadığını iddia etti.
Olayın ardından özel harekât timleri bu kez de Devrim Mahallesi’nde evinin balkonuna çıkan Şirin Bilgin (37) vurarak yaraladı.
Nusaybin’de daha önce 1 Ekim 2015’te başlayıp 6 gün süren ilk sokağa çıkma yasağı süresince Ahmet Sönmez (61) ve Şahin Turan (25) öldürülmüştü.
(11/080) Cizre’de Sokağa Çıkma Yasağı…
Şırnak Valiliği daha önce 3 kez sokağa çıkma yasağının uygulandığı Cizre’de 14 Kasım 2015’te Sur ve Yafes mahallelerini kapsayacak şekilde sokağa çıkma yasağının uygulanacağını duyurdu.
Özel harekât timlerinin yasak kararının alınmadığı Nur Mahallesi’nde de operasyon düzenlemesi nedeniyle biri ağır 5 kişi yaralanırken, yine ablukanın bulunmadığı Cudi Mahallesi’nde kalp krizi geçiren bir kişi de ambulansın mahalleye girişine izin verilmemesi nedeniyle yaşamını yitirdiği belirtildi. Yasak ise 15 Kasım 2015’te kaldırıldı.
Yasağın devam ettiği saatlerde ise Arîn Mîrxan Caddesi üzerinde alışveriş yaptıktan sonra evine gitmek için yürüyen Servet Aydık, zırhlı araçtan açılan ateşle karnından vurularak yaralandı.
Cizre’de Eylül ayında 9 gün süren abluka altında en küçüğü 35 günlük bebek, en büyüğü 75 yaşında olan 21 kişi operasyonlar nedeniyle yaşamını yitirmişti.
(11/081) Güneydoğu’da Operasyonlar, Saldırılar…
Van’ın Erciş İlçesi’nde 13 Kasım 2015’te, bir evde PKK militanlarının bulunduğu gerekçesiyle operasyon düzenleyen askeri birlikle evde bulunanlar arasında çıkan çatışmada bir astsubay ile evdeki 3 militan öldü, biri binbaşı 3 asker de yaralandı. Operasyon sonunda askerlerin öldürülen 3 militanın cesedini ateşe verdiği ileri sürüldü.
Diyarbakır’ın Lice İlçesi’nde 13 Kasım 2015’te yola döşenen mayının devriye yapan askeri aracın geçişi sırasında patlatılması sonucu 2 asker öldü.
Şırnak Valiliği, 12 Kasım 2015’te Cizre ve Silopi ilçelerindeki askeri operasyonlarda 11 militanın öldüğünü iddia etti.
Şırnak Valiliği 12 Kasım 2015’te yaptığı açıklamayla Beytüşşebap İlçesi’nde belirlenen 6 bölgede 27 Kasım 2015’e kadar geçici güvenlik bölgesi uygulaması yapılacağını duyurdu.
(11/082) Cezaevlerinde Baskılar…
İskenderun (Hatay) M Tipi Cezaevi’ne sürgün/sevk edilen Cahit Baybaris, Agit Tekin, Mahmut Yıldızbakan ve Salih Ahmed adlı 4 mahpusun cezaevi idaresinin işkenceli sorgusuna maruz kaldıkları ve sonra da tek kişilik hücrelere konuldukları 15 Kasım 2015’te öğrenildi.
(11/083) Van’da Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Gazeteciler…
Van’ın Erciş İlçesi yakınlarında 13 Kasım 2015’te çıkan çatışma için haber takibi yapan 10 gazeteci darp edilerek gözaltına alındı.
Gözaltına alınan gazetecilerden Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri İdris Yılmaz ile Jin Haber Ajansı (JINHA) muhabiri Vildan Atmaca, “yasadışı örgüt propagandası yapmak” ve “cumhurbaşkanına hakaret etmek” iddialarıyla 14 Kasım 2015’te tutuklandı.
(11/084) Televizyon ve Radyo Kanallarına Sansür…
Daha önce Digitürk platformundan ve Teledünya’dan çıkarılan Samanyolu Yayın Grubu bünyesindeki 14 televizyon ve radyo kanalının Türksat uydusundan da indirilmesi kararı 15 Kasım 2015 gecesi uygulamaya kondu. Türksat yönetimi, Ankara 6. İdare Mahkemesi’nin karara dair savunma talep etmesine rağmen savunmayı sunmadan kararı uyguladı.
Samanyolu Grubu yayınları, Türkiye’de sadece karasal yayında yayınlarına devam edebiliyor. Sansür uygulanan kanallar ise şöyle: Samanyolu TV Avrupa, Mehtap TV, Samanyolu Haber, Yumurcak TV, MC TV, Dünya TV, Tuna Shopping TV, Samanyolu TV Türkiye, Samanyolu Haber, MC EU, Burç FM, Radyo Mehtap, Dünya Radyo, Radyo Berfin ve grup bünyesinde yer almayan Irmak TV ile Radyo Cihan.
(11/085) Hakkında Dava Açılan Muhabir…
İstanbul’da görevli savcıların özel indirimli fiyatlar üzerinden Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketi’nin Ayazma’daki lüks konutlardan satın almalarını Cumhuriyet Gazetesi’nin 20 Şubat 2015 tarihli nüshasında “Yargıda tartışılan konut satışı” başlığıyla haberleştiren muhabir Canan Coşkun hakkında davaya 12 Kasım 2015’te başlandı.
Çağlayan ve Küçükçekmece adliyelerinde görevli savcı veya hâkimlerden ikisinin müşteki, sekizinin mağdur olarak yer aldığı iddianamede Canan Coşkun hakkında “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret ettiği” suçlaması nedeniyle TCK’nin 125. maddesinin 10 kez uygulanması istenen ve toplamda 23 yıla kadar hapis cezasının talep edildiği davanın duruşmasında ifade alma işleminin ardından ilgili Çağlayan Asliye Ceza Mahkemesi hâkimi duruşmayı 15 Mart 2016’ya erteledi.
(11/086) İstanbul’da Gözaltına Alınan Eski Milletvekili…
Halkların Demokratik Kongresi (HDK) Eş Sözcüsü ve eski milletvekili Sebahat Tuncel, bir yurtdışı seyahati için 12 Kasım 2015’te gittiği İstanbul’daki Atatürk Havalimanı’nda hakkında başlatılan soruşturmalar gözaltına alındı. Bakırköy Adliyesi’ne götürülen Sebahat Tuncel, çıkarıldığı nöbetçi mahkemece yurtdışına çıkma yasağı getirilerek serbest bırakıldı.
Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, Sebahat Tuncel’in 2010 ve 2013 yıllarında katıldığı bazı etkinliklerde yaptığı konuşmalar nedeniyle “yasadışı örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla soruşturma başlatmıştı.
(11/087) Cumhurbaşkanına Hakaret İddiasıyla Başlatılan Gözaltılar, Tutuklamalar ve Soruşturmalar…
Malatya’nın Hekimhan İlçesi’nde Celal K. (39) adlı kişi facebook.com adresindeki hesabında yayımladığı mesajlar nedeniyle 14 Kasım 2015’te “cumhurbaşkanına hakaret ettiği” iddiasıyla tutuklandı.
(11/088) Kocaeli’de Yargılanan Parti Yöneticisi…
Kocaeli’nin Körfez İlçesi’nde, 17-25 Aralık soruşturmalarıyla ilgili takipsizlik kararına tepki amacıyla 4 eski bakana ait maskeli fotoğraflarının bulunduğu pankartın CHP ilçe binasına asılmasıyla ilgili CHP İlçe Başkanı Tuğman Kayalı hakkında “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret ettiği” iddiasıyla açılan dava 12 Kasım 2015’te başladı.
Körfez 1. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada, sanık Tuğman Kayalı ile avukatlarının savunmalarını dinleyen hâkim, eski bakanlar Zafer Çağlayan, Muammer Güler ve Egemen Bağış’ın suçtan zarar gördükleri için davaya katılma taleplerinin kabulüne; Erdoğan Bayraktar için yazılan talimat cevabının beklenmesine karar vererek duruşmayı erteledi.
(11/089) Şırnak’ta Eyleme Müdahale…
Diyarbakır’ın Silvan İlçesi’ndeki ablukayı ve devam eden operasyonları protesto etmek için 12 Kasım 2015’te Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde düzenlenen protesto gösterilerine saldıran polisin rastgele attığı bombalardan birinin yakınına düştüğü Mehmet Dal (78) ağır yaralandı.
(11/090) Silvan’a Destek Eylemlerine Müdahaleler…
İzmir’de 12 Kasım 2015’te, Silvan’a destek için Karşıyaka-Konak vapuruna pankart asan ardından da oturma eylemi yapan 16 kadın polis tarafından darp edilerek gözaltına alındı.
Aynı gerekçeyle Mersin’de Doğan Haber Ajansı’nı işgal eden 6 kişi ile Ankara’da NTV Temsilciliği’ni basan 9 kişi de polis ekiplerince gözaltına alındı.
Bingöl Üniversitesi’nde Silvan’a destek yazılarını içeren bildirileri dağıtan 9 öğrenci de gözaltına alındı.
İstanbul’da ise Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde ve İstanbul Üniversitesi’nde düzenlenen protesto gösterilerine polisin müdahale etmesi nedeniyle toplam 14 öğrenci gözaltına alındı.
(11/091) G-20 Protestolarına Müdahaleler…
Dünya kapitalizmine yön veren ve en büyük ekonomiye sahip ülkelerin bu sene Türkiye’de gerçekleştirdikleri G-20 toplantıları çeşitli kentlerde protesto edildi.
14 Kasım 2015’te İstanbul’da Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyelerinin Almanya ve İngiltere konsoloslukları önünde yaptıkları eyleme müdahale eden polis ekipleri 20 kişiyi gözaltına aldı.
G-20 Zirvesi’ne, talep ve eleştirilerinin yazılı olduğu mektup götürmek için 15 Kasım 2015’te Antalya kent merkezinden toplantıların yapıldığı Belek’e doğru yola çıkan Halkevleri üyesi 4 kişi gözaltına alındı.
Zirveyi protesto için 15 Kasım 2015’te düzenlenen yürüyüşe ve bir protesto gösterisine çevik kuvvet ekiplerinin müdahalesinde ise toplam 41 kişi gözaltına alındı.
(11/092) İstanbul’da Eyleme Müdahale…
İstanbul’da 15 Kasım 2015’te düzenlenen 37. Vodafone Kıtalararası Avrasya Maratonu’nda Rojava’da ölen Aziz Güler’in cenazesinin Türkiye’ye girişine izin verilmesi için pankart açan 5 kişi gözaltına alındı.
(11/093) Ağrı’da Yargılanan Kişiler…
Ağrı’nın Doğubayazıt İlçesi’nde canlı kalkan eyleminden dönerken gözaltına alınıp ardından tutuklanan 19 kişinin “yasadışı örgüte yardım ve yataklık etmek” suçlamasıyla yargılanmasına 13 Kasım 2015’te başlandı.
Doğubayazıt Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada farklı cezaevlerinde tutulan sanıkların telekonferans yöntemiyle ifadelerini alan mahkeme heyeti, HDP çalışanları Kudbettin Saltan, Leyla Sevgin ve Belediye Meclis üyesi Halime Keskin’in tutukluluk halinin devamına, geriye kalan 16 tutuklunun ise tahliye edilmesine karar vererek duruşmayı 7 Ocak 2016’ya erteledi.
(11/094) Türkiye Çapında Başlatılan Gözaltı Operasyonları…
Diyarbakır’ın Bismil İlçesi’nde düzenlenen ev baskınlarında gözaltına alınan eski Belediye Eş Başkan Yardımcısı Haci Fethi Gürbüz, İbrahim Türk, Muhammed Peksoy ve Gülizar Akat “yasadışı örgüt üyesi olmakla” suçlanarak 12 Kasım 2015’te tutuklandı.
12 Kasım 2015 sabahı düzenlenen operasyonlar ve ev baskınları sonucu ise Şanlıurfa’nın Ceylanpınar İlçesi’nde 5 kişi, Mardin’in Dargeçit İlçesi’nde 2 kişi ve Adana’nın Seyhan İlçesi’nde yine 2 kişi Terörle Mücadele Şubesi ekiplerince gözaltına alındı.
Ceylanpınar’da gözaltına alınan Mahsum Kürd ve Eyüp Tarhan 14 Kasım 2015’te “yasadışı örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklandı.
Diyarbakır’ın Dicle İlçesi’nde Eğitim-Sen Temsilciliği’ne yapılan baskının ardından sendika üyesi Mahmut Atakay, Elif Toprak, Deniz Ayırkan, Oya Yılmaz ve Ayşe Yılmaz adlı 5 kişi, Kadınlar Günü etkinliklerine katıldıkları ve Paris’te suikasta uğrayan üç Kürt kadın siyasetçinin fotoğraflarını internette paylaştıkları gerekçesiyle 12 Kasım 2015’te gözaltına alındı.
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Genel Merkez çalışanı Ethem Yıldız, 12 Kasım 2015’te Muş’un Bulanık İlçesi’nde yol kontrolü yapan polis ekipleri tarafından gerekçe gösterilmeden gözaltına alındı.
Tunceli’de Dersim Özgür Öğrenci Derneği’ne (DÖ-DER) ve dernek üyesi üniversite öğrencilerinin evlerine düzenlenen baskınlarda gözaltına alınan 10 kişi 7’si “yasadışı örgüt üyesi oldukları” iddiasıyla 13 Kasım 2015’te tutuklandı.
Batman’da ve ilçelerinde 14 Kasım 2015’te özel harekât timleri tarafından yapılan ev baskınlarında aralarında Beşiri Belediye Eş Başkanı Mustafa Öztürk’ün de bulunduğu 14 kişi gözaltına alındı.
Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan Abdulaziz Gezen, Murat Özkan, Ali Yiğit ve Ahmet Gümüş adlı 4 kişi “yasadışı örgüt üyesi olmak” iddiasıyla 14 Kasım 2015’te tutuklandı.
Adana’nın Seyhan İlçesi’nde 14 Kasım 2015’te Gülbahçe Mahallesi Halk Meclisi’ne yapılan operasyonda 39 kişi gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari