Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
13 Kasım 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/134) Hapishanede İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
13 Kasım 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya S Tipi Cezaevi’nde Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulları’nın (CİGK) sosyal, sportif ve kültürel faaliyetlere katılım üzerinden ‘iyi hal’ puanlaması yapmasına rağmen mahpusların bu faaliyetlerden faydalanamadığı, CİGK değerlendirmelerinde de etkinliğe katılmamanın tahliyelerin ertelenmesine gerekçe olarak sunulduğu; mahpusların sportif faaliyetlerden son 1 aydır hiç faydalanamadığı, 24 saat boyunca odada tutuldukları, bu duruma itiraz eden mahpuslar hakkında hapishane idaresi tarafından disiplin soruşturması başlatıldığı, oda değişikliği taleplerine cevap verilmediği, hapishane müdürünün mahpusları ‘Hepinizi en az 6 yıl daha burada tutacağım’ sözleriyle tehdit ettiği, mahpusların alabileceği basılı materyallere hapishane yönetimi tarafından sınır getirildiği, hakkında herhangi bir yasak kararı bulunmayan dergi ve kitapların mahpuslara verilmediği, kahvaltının gece saatlerinde getirildiği öğrenildi.
13 Kasım 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mehmet Faruk Engin isimli 1 mahpusun Kırşehir S Tipi Cezaevi’nde tutulduğu dönemde bir başka mahpusun işkence ve diğer kötü muameleye maruz kalmasını protesto etmek amacıyla başlatılan açlık grevi eylemine katıldığı gerekçesiyle 5 Kasım 2024 tarihinde kendi istek ve iradesi dışında Kırşehir Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edildiği, bu hapishanede çıplak aramaya itiraz etmesi üzerine infaz koruma memurlarının fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve hapishane reviri tarafından kendisine işkenceyi belgeleyen tıbbi rapor verilmediği öğrenildi.
(11/135) Hapishanede Sağlığa Erişim Hakkı Engellenen Mahpuslar…
13 Kasım 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya S Tipi Cezaevi’nde tutulan Mehmet Ayas isimli mahpusun diş tedavisi için hastaneye sevkinin 8 aydır yapılmadığı, mahpuslara reçeteli ilaçlarının geç verildiği öğrenildi.
13 Kasım 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mehmet Faruk Engin isimli 1 mahpusun Osmaniye 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde tutulduğu dönemde sevk edildiği Osmaniye Devlet Hastanesi’nde kelepçeli muayene dayatmasına maruz kaldığı ve bu nedenle gerekli tedaviye erişemediği, bununla ilgili şikayette bulunmasının ardından bir başka hastane sevkinde hakkında şikayette bulunduğu doktorun Mehmet Faruk Ergin’e “Beni şikayet ettiğin için seni muayene etmeyeceğim” dediği öğrenildi.
(11/136) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
İmralı Cezaevi’nde tutulu bulunan müvekkilleri PKK lideri Abdullah Öcalan, Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş ile görüşmek için avukatların 12 Kasım 2024 tarihinde yaptığı başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(11/137) İzmir’de Tutuklanan Kişi…
11 Kasım 2024 tarihinde İzmir’in Kiraz ilçesinde Atatürk büstüne saldırdığı gerekçesiyle jandarma tarafından gözaltına alınan D.K. isimli kişi, 12 Kasım 2024 tarihinde sevk edildiği sulh ceza hakimliği tarafından tutuklandı.
(11/138) İstanbul’da Sosyal Medya Paylaşımı Gerekçesiyle Tutuklanan Kişi…
10 Kasım 2024 tarihinde İstanbul’da Mehmet Arslan isimli 1 kişi, Atatürk ile ilgili bir sosyal medya paylaşımı gerekçesiyle gözaltına alındı ve 11 Kasım 2024 tarihinde sevk edildiği sulh ceza hakimliği tarafından tutuklandı.
(11/139) Van’da Gözaltına Alınan Çocuk ve Diğer Kişiler…
13 Kasım 2024 tarihinde Van’ın İpekyolu ilçesinde yapılan ev baskınlarında aralarında B.A. (16) isimli 1 çocuğun da olduğu çok sayıda kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan toplam kişi sayısı ve gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(11/140) İstanbul’da Evine Baskın Düzenlenen Eski Dernek Yöneticisi…
12 Kasım 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, AKUT Arama Kurtarma Derneği kurucusu Nasuh Mahruki’nin ikamet ettiği eve kendisi evde değilken polisler tarafından baskın düzenlendiği öğrenildi. Haberlerde ayrıca baskın gerekçesinin Nasuh Mahruki’nin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) ile ilgili bir sosyal medya paylaşımı olduğu ve hakkında ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ ve ‘devletin yargı organlarını alenen aşağılama’ iddialarıyla soruşturma başlatıldığı bildirildi.
(11/141) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Gözde Bedeloğlu hakkında BirGün gazetesinde yayınlanan “Dünden bugüne devleti koruyanlar” başlıklı yazısı gerekçe gösterilerek Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Gaziantep Milletvekili Sermet Atay’ın şikayetiyle İstanbul Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 12 Kasım 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, gazetecinin ‘hakaret’ suçundan 7 bin 80 TL adli para cezasıyla cezalandırılmasına ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi.
(11/142) İstanbul’da Gazeteciler ve Diğer Kişilerin Yargılandığı Dava…
Aralarında kapatılan Zaman gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Yardımcısı Mehmet Kamış ile gazetenin Kültür Sanat Editörü Ali Çolak’ın da olduğu 9 kişi hakkında İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 12 Kasım 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede sanıkların “Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs”, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs”, “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs” ve “örgüt üyeliği” suçlarından cezalandırılmaları istenmektedir. Mahkeme, Mehmet Kamış ve Ali Çolak hakkındaki adli kontrol şartının kaldırılması talebini reddederek duruşmayı 13 Şubat 2025 tarihine erteledi.
Mehmet Kamış 23 Kasım 2023 tarihinde, Ali Çolak ise 9 Temmuz 2024 tarihinde tutuklanmıştı. Her iki kişi de davanın 25 Temmuz 2024 tarihinde görülen duruşmasında adli kontrol şartıyla tahliye edilmişti.
(11/143) Şırnak’ta Yargılanan Parti Yöneticisi ve Diğer Kişiler…
31 Mart 2024 tarihinde yapılan seçimlerde Şırnak’ta taşımalı asker ve polis seçmenlere ‘Konuş, sen nerelisin?’ sorusunu yönelten Süleyman Salğucak ile Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) İl Eş Başkanı Abdullah Güngen ve Tufan Ertaş hakkında Şırnak 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 12 Kasım 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, 3 kişinin ‘seçmenin sandık alanına girmesine veya oy kullanmasına tehdit/cebir/şiddet kullanarak engel olma’ suçundan beraatına hükmetti.
(11/144) Elazığ’da Polisin Yargılandığı Dava…
23 Nisan 2009 tarihinde Hakkari’de düzenlenen bir eyleme yönelik polis müdahalesinde S.T. (14, e) isimli 1 çocuğun özel harekat polisi Bahadır Turan tarafından başına dipçik ile vurulması sonucu ağır yaralanması ile ilgili Elazığ 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada sanık polis Bahadır Turan’a ‘nitelikli yaralama’ suçundan verilen 6 yıl 3 ay hapis cezasının Yargıtay Ceza Dairesi tarafından onandığı ve Bahadır Turan’ın tutuklandığı öğrenildi.
S.T.’nin ağır yaralanması ile ilgili Bahadır Turan isimli polis hakkında Isparta 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde ‘kasten öldürmeye teşebbüs’ ve ‘işkence’ suçlarından açılan davada mahkeme, ‘polisin meşru müdafaa halinde ve psikolojisinin bozuk olduğu, zor kullanma yetkisini kullandığı’ gerekçeleriyle 6 ay 7 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasına ve cezanın adli para cezasına çevrilmesine hükmetmişti. S.T.’nin avukatları, söz konusu mahkeme kararının Yargıtay tarafından onanması üzerine 2014 yılında Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurmuştu. AYM, 2017 yılında ‘işkence ve kötü muamele yasağının ihlali’ ile ilgili başvuruyu kabul edilemez bulurken yaşam hakkının maddi ve usul boyutunun ihlal edildiğine hükmederek yeniden yargılama için dosyayı Isparta’ya göndermişti. Elazığ’a taşınan duruşmada mahkeme, sanık polis memuru Bahadır Turan’ın 5 yıl hapis cezasıyla cezalandırılmasına hükmetmişti ancak bu karar, Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi tarafından cezanın az bulunması sebebiyle bozulmuştu.
(11/145) İstanbul’da TJA Üyelerinin Yargılandığı Dava…
Tevgera Jinên Azad (TJA) üyesi 11 kadın hakkında İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 12 Kasım 2024 tarihinde başlandı. İddianamede 11 kadının ‘örgüt üyesi olma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Avukatların TJA üyeleri hakkındaki adli kontrol şartlarının kaldırılması talebini reddeden mahkeme, duruşmayı 13 Şubat 2025 tarihine erteledi.
(11/146) Muğla’da Yaşam Savunucularının Yargılandığı Dava…
Muğla’nın Milas ilçesindeki Akbelen Ormanı’nda kurulmak istenen linyit maden ocağına karşı 2021 yılında gerçekleştirilen nöbet eylemi gerekçe gösterilerek yaşam savunucuları Ahmet Tatar ve İkizköy mahallesi muhtarı Nejla Işık hakkında Muğla Milas 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması, 12 Kasım 2024 tarihinde görüldü. Basının ve köylülerin salona girmesinin engellendiği duruşmada mahkeme, 2 yaşam savunucusunun ‘ormanı işgal ve ormandan faydalanma’ suçundan beraatına hükmetti.
(11/147) Kars’ta Yargılanan Kişiler…
13 Kasım 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 1-15 Şubat 2024 tarihleri arasında PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin son bulması talebiyle gerçekleştirilen ‘Büyük Özgürlük Yürüyüşü’ne katıldıkları gerekçesiyle 29 kişi hakkında Kars Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin Kars Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. İddianamede 29 kişinin ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşması, 14 Kasım 2024 tarihinde görülecek.
(11/148) Hapishanede Kötü Muameleye Dair Başvuruların İncelenmemesi ile İlgili AYM Kararı…
13 Kasım 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 30 Mart 2015 ile 21 Eylül 2019 tarihleri arasında Marmara (Silivri) 2 Nolu L Tipi Cezaevi’nde tutulan Hakan Buzhane isimli kişinin hapishanede yaşanan ihlallere dair İnfaz Hakimliği’ne yaptığı başvurunun reddedilmesi ve ret kararının Silivri Ağır Ceza Mahkemesi tarafından onanması ile ilgili 3 Ocak 2019 tarihinde yapılan bireysel başvuruyu karara bağlayan Anayasa Mahkemesi (AYM), Hakan Buzhane’nin ‘kötü muamele yasağıyla bağlantılı olarak etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna’ ve ‘etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine’ hükmetti. AYM, ayrıca başvurucuya 100 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
(11/149) Eylem ve Etkinlik Yasakları…
Van Valiliği, 12 Kasım 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla il genelinde düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantıları ve kapalı yer toplantıları, basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılması, çadır ve stant kurulması/açılması, imza kampanyası düzenlenmesi, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılması ve her türlü protesto eylemi şeklindeki faaliyetler ile bu eylem ve etkinliklere katılabileceği değerlendirilen kişilerin il sınırlarına giriş ve çıkışlarının 12 Kasım 2024 ile 21 Kasım 2024 tarihleri arasında 10 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
(11/150) Şırnak’ta Özel Güvenlik Bölgesi…
Şırnak Valiliği, 12 Kasım 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Şırnak ili Merkez ilçesi sınırlarında bulunan Bestler Dereler Bölgesi, Şırnak ili Merkez ilçe ve Güçlükonak ilçesi sınırlarında bulunan Gabar Dağı Bölgesi, Şırnak ili Merkez ilçe, Silopi ve Cizre ilçeleri sınırlarında bulunan Cudi Dağı Bölgesi, Şırnak ili Merkez ilçe, Silopi ve Uludere ilçeleri sınırlarında bulunan Kurt Dağı Bölgesi, Şırnak ili Beytüşşebap ilçesi sınırlarında bulunan Kelmehmetler-Dönmezler-Kovankaya, Tahtareş, Hüsrevpaşa-Suhurpaşayayla, İncebeldağları, Faraşin Bölgeleri, Şırnak ili Beytüşşebap ilçesi sınırlarında bulunan Altındağları Bölgesi, Şırnak ili Beytüşşebap ve Uludere ilçeleri sınırlarında bulunan Oymakaya bölgelerinin 13 Kasım 2024 ile 27 Kasım 2024 tarihleri arasında 15 gün süreyle geçici özel güvenlik bölgesi ilan edildiğini ve söz konusu bölgelere izinsiz girişlerin yasaklandığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, BirGün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, MedyaScope, HalkTV, Engelli Web, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.