Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1]
13 Şubat 2013 Günlük İnsan Hakları Raporu
(02/075) Mahkûm Olan Eski Milletvekili…
Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. Dönem Bitlis Milletvekili (2007-2011) Mehmet Nezir Karabaş hakkında milletvekili olduğu dönemde 21 Mart 2010’da Ağrı’da yapılan Newroz kutlamasında yaptığı Kürtçe konuşmayla “Siyasi Partiler Yasası’na aykırı davrandığı” ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettiği” iddialarıyla açılan davanın Ağrı 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 17 Ocak 2013’te görülen karar duruşmasında mahkeme başkanının Mehmet Nezir Karabaş’a 1 yıl hapis cezası verdiği, cezanın 15 bin TL para cezasına çevrildiği 12 Şubat 2013’te öğrenildi.
(02/076) Cezaevlerinde Baskılar…
“Devrimci Halk Kurtuluş Partisi Cephesi (DHKP-C) Örgütü Soruşturması” kapsamında çeşitli illerde düzenlenen operasyon sonucu 21 Ocak 2013’te tutuklananlardan Çağdaş Hukukçular Derneği yöneticileri Selçuk Kozağaçlı ile Taylan Tanay’ın bilgisayar edinme taleplerinin vezaevi yönetimi tarafından “tutuklunun infaz dosyası tetkik edildiğinde DHKP-C militan kadrosunda bulunduğu sırada Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 314/2. maddesine istinaden tutuklandığı, bu nedenle adı geçen tutuklunun talebi uygun görülmediği” denilerek reddedildiği 12 Şubat 2013’te öğrenildi.
(02/077) Parti Binasına Saldırı…
Adana’nın Ceyhan İlçesi’nde 11 Şubat 2013’te Barış ve Demokrasi Partisi’nin binasına giren bir kişinin kapı ve pencereleri kırarak maddi zarar verdiği öğrenildi.
(02/078) Gözaltına Alınan Kişi…
11 Şubat 2013’te Şakran (İzmir) Kadın Cezaevi’nde bulunan Elmas Alpagut’u ziyaret eden Münevver Akyol, ziyaret sonrası bindiği şehir içi minibüs durdurularak “kuryelik yaptığı” iddiasıyla sivil polis ekibi tarafından gözaltına alındı. Gümüşpala Polis Karakolu’na götürülen Münevver Akyol, elbiseleri çıkarılarak üzerinin arandığını bir şey çıkmayınca da serbest bırakıldığını açıkladı.
(02/079) Batman’da Ev Baskınları…
Batman’da 6 Şubat 2013’te ev baskınları düzenleyen polis ekiplerinin gözaltına aldığı 5 kişiden Yaşar Yalçın “patlayıcı madde bulundurdupu” iddiasıyla 9 Şubat 2013’te tutuklanarak Diyarbakır D Tipi Cezaevi’ne gönderildi.
(02/080) Ankara’da Devam Eden KCK Davası…
Alternatif bir devlet modeli olduğu iddia edilen ve 14 Nisan 2009’da düzenlenen ilk operasyonun ardından bu yana binlerce kişinin gözaltına alındığı; aralarında milletvekilleri, insan hakları savunucuları, belediye başkanları, gazeteciler, sendikacılar, parti yöneticileri, akademisyenler, hukukçular, sağlıkçılar, basın-yayın çalışanlarının da bulunduğu yüzlerce kişinin tutuklandığı “Koma Ciwaken Kurdistan-Kürdistan Topluluklar Birliği/Türkiye Meclisi (KCK/TM)” adlı yapılanmaya yönelik devam eden “KCK Soruşturması” kapsamında 25 Haziran 2012’de Ankara merkezli olmak üzere toplam 17 şehirde (Mersin, İstanbul, Siirt, Diyarbakır, Eskişehir, Kocaeli, Adana, Sakarya, Hakkâri, İzmir, Malatya, Mardin, Şanlıurfa, Van, Kars, Antalya) Terörle Mücadele Şubelerine bağlı polis ekiplerinin gözaltı operasyonları düzenlemişti.
Operasyon kapsamında Ankara’da Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Genel Merkezi ile KESK’e bağlı Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen), Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), Büro Emekçileri Sendikası (BES), Enerji Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM), Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Emekçileri Sendikası (Tüm Bel-Sen), Basın Yayın İletişim ve Posta Emekçileri Sendikası (Haber-Sen) ve Tarım Orman, Çevre ve Hayvancılık Hizmet Kolu Kamu Emekçileri Sendikası’nın (Tarım Orkam-Sen) genel merkezlerine, şubelerine, İHD Siirt Şubesi’ne ve haklarında yakalama ve arama kararı çıkarılan 71 kişinin evlerine baskın düzenlenmişti.
Operasyon sonunda 58 kişinin gözaltına alınmasına karar verildiği ve gözaltına alınan 53 kişiden sorguları tamamlanan 34’ü 28 Haziran 2012’de adliyeye sevk edilmiş ve 34 kişiden 22’si çıkarıldıkları Ankara 12. Ağır Mahkemesi tarafından “KCK Soruşturması” kapsamında tutuklanmıştı.
28 Haziran 2012’de adliyeye sevk edilen KESK Başkanı Lami Özgen’in de arasında bulunduğu 16 kişiden ise mahkeme heyeti, Çerkez Aydın, Veysel Özhekdi, Hasan Örgün, Şerif İldoğan, Mehmet Bozgeyik, Fikret Çalağan’ın tutuklanmasına karar vermiş böylelikle KESK’e ve bağlı bulunan sendikalara yönelik düzenlenen operasyonda 28 kişi tutuklanmıştı.
Operasyonun ardından Ankara Cumhuriyet Başsavcıvekilliğinin 72 kişi hakkında başlatılan soruşturmayı tamamladığı ve “KCK Soruşturması” adı altında tamamlanan soruştumanın sonunda hazırlanan iddianameyi değerlendirilmesi amacıyla Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdiği 28 Ocak 2013’te öğrenilmişti.
İddianameyi 13 Şubat 2013’te kabul eden Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi duruşma tarihini daha sonra belirleyeceğini açıkladı.
Cumhuriyet Savcısı Yıldırım Bayyurt’un hazırladığı iddianamede “şüpheli” olarak yer alanlar şu şekilde:
“Abdulgani Cayhan, Abdulkadir Baydur, Abdullah Karahan, Ahmet Koçyiğit, Alican Kaplan, Alipaşa Şanlı, Aykut Erhan Turgut, Ayten Tekeş, Bekir Gürbüz, Belgizar Sazak, Bülent Kaya, Cebrail Arslan, Cemil Özen, Cemile Duman, Cengiz Paycu, Cezmi Gündüz, Civan Yıldırım, Çerkez Aydemir, Deniz Bozbey, Devrim Kahraman, Emel Emre, Erdal Turan, Erdal Yılmaz, Faik Deli, Feruh Çelik, Fikret Çalağan, Hadi Aslan, Hamdullah Yıldırım, Hanım Koçyiğit, Hasan Kaldık, Hasan Ölgün, Hayati Mehmetoğlu, İlhan Akbaş, İsmail Remzi Kaya, İzzettin Alpergin, İzzettin Ekin, Kasım Birtek, Lami Özgen, Lokman Özdemir, Mehmet Arda, Mehmet Bozgeyik, Mehmet Sadık Varli, Mehmet Sezgin İbin, Mehmet Sıddık Akın, Mesut Fırat, Metin Vuranok, Murat İrfan Işık, Mustafa Bozan, Mütahir Karakuş, Müzahit Karakuş, Nihat Kılınçalp, Niyazi Yılmaz, Osman İşçi, Özkan Yorgun, Reşit Sünbül, Sadrettin Kaya, Sakine Esen Yılmaz, Salih Ersan, Seyran Şık, Sibel Anıl, Sinan Gündüz, Sinan Muşlu, Şahin Kayıkçı, Şerif İldoğan, Tarık Kaya, Veysel Özhekti, Yılmaz Güneş, Yılmaz Meşeli, Yılmaz Yıldırımcı, Yunus Akıl, Yusuf Kösele ve Zeyyad Ceylan.”
(02/081) Devam Eden Diyarbakır Cezaevi Katliamı Davası…
Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nde 24 Eylül 1996 tarihinde 10 tutuklu ve hükümlünün yaşamını yitirdiği katliamın ardından açılan davada çıkan kararın Yargıtay 1. Ceza Dairesi tarafından 2007 yılında sanıkların “canavarca bir his sevkiyle ve işkence etmek suretiyle insan öldürme” suçundan cezalandırılmaları talebiyle bozulmasının ardından davanın yeniden görülmesine 12 Şubat 2013’te devam edildi.
Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, 29’u asker, 36’sı polis memuru, biri cezaevi doktoru, 2’si cezaevi müdürü, 4’ü de infaz koruma memuru toplam 62 sanığın yargılandığı davanın duruşmasında taraf avukatlarının esas hakkındaki son savunmalarınnı alan mahkeme heyeti duruşmayı kararını açıklamak üzere 2 Nisan 2013’e erteledi.
Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in kente geldiği gün Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nin 35. koğuşunun mazgalını açan tutuklu ve hükümlüler o dönem cezaevinde “A Takımı” olarak bilinen ekibin lideri olan Fetih Ahmet adlı başgardiyanın önce sözlü ardından da fiziki saldırısına maruz kalmıştı. Mahpuslar ile gardiyanlar arasında yaşanan gerginliğin ardından tüm kapıları mahpusların üzerine kapatılmıştı. Aynı anda cezaevinin etrafı da asker, polis ve özel harekât timleri tarafından kuşatılmıştı. Öğleden sonra cezaevinin ön giriş kapısı ile yemekhane ve revirin bulunduğu arka kapılardan aynı anda yüzlerce asker, polis, özel harekât timi malta kapılarını açarak, saldırıya geçmiş, koridorda bekletilen 33 mahpusa cop, demir çubuk, kalas ve çivili sopalarla saldırmıştı. Bayılana kadar dövülen mahpuslar cezaevi görüş odasına götürülüp burada da saatlerce dövülmüştü. Saldırıda 9 mahpus ölmüş, sağ kalanlar ise Gaziantep E Tipi Cezaevi’ne götürülmüştü. Gaziantep E Tipi Cezaevi’ne varıldığında ise ring aracındaki mahpuslardan Kadri Demir de yaşamını yitirmişti.
72 kişi hakkında açılan davanın 27 Şubat 2006’da görülen karar duruşmasında mahkeme heyeti, 3 sanığın beraat etmesine, 7 sanığın zamanaşımından dolayı dosyasının düşürülmesine karar verilmiş, 62 sanığa ise “kastın aşılması suretiyle birden fazla kişiyi öldürmek” ve “görevi kötüye kullanmak” suçlarından 5’er yıl hapis cezası ile 3’er yıl kamu hizmetinden men cezası verilmişti.
(02/082) Hopa Olayları Nedeniyle Yargılanan Kişiler…
Artvin’in Hopa İlçesi’nde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim çalışmaları kapsamında 31 Mayıs 2011’de düzenlemek istediği mitingi protesto edenlere polis ekiplerinin müdahale etmesini ve müdahale nedeniyle Metin Lokumcu’nun ölmesini aynı gün Ankara’da protesto eden gruba da polis ekiplerinin müdahale etmesi sonucu çıkan olaylar nedeniyle başlatılan 4. soruşturma 29 Haziran 2012’de tamamlanmıştı.
Soruşturma sonunda hazırlanan iddianamede Hopa’daki olayları protesto eden 3’ü avukat 50 kişinin “görevli memuru kasten yaraladıkları”, “kamu malına zarar verdikleri”, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettikleri” ve “kamu görevlisine görevini yaptırmamak için direndikleri” suçlamalarıyla 4 yıldan 22 yıl 3 aya kadar hapis cezası ile yargılanmaları talep edilmişti. İddianame, Ankara 24. Asliye Ceza Mahkemesi’ne 48 kişinin yargılandığı davanın dosyası ile birleştirilmesi talebiyle gönderilmişti.
48 kişi hakkında açılan davanın 19 Ekim 2012’deki duruşmasında mahkeme başkanı, dava dosyasının talep edildiği üzere 50 sanıklı diğer iddianameyle birleştirilmesine karar vermişti.
6’sı avukat 98 kişinin yargılanmasına ise 12 Şubat 2013’te devam edildi. Duruşmada 6 avukatın Avukatlık Kanunu’na aykırı olarak Adalet Bakanı’ndan izin alınmaksızın yargılandığının ortaya çıkması üzerine mahkeme başkanı, avukatların dosyasını dava dosyasından ayırarak izin alınması için cumhuriyet savcılığına iade etti.
Mahkeme başkanı, sanık avukatlarının iddianamenin reddi talebine ilişkin red kararına itirazın sonuçlanmasının beklenilmesini de kararlaştırarak duruşmayı 25 Mart 2013’e erteledi.
(02/083) Kolluk Kuvvetlerinin Aşırı Güç Kullanımı Sonucu Meydana Gelen İhlaller…
Sivas’ta bir iş merkezinde esnaflık yapan Kubilay Karakollukçu (28) ve Gökhan Yelok (26), aralarında çıkan tartışmaya müdahale için gelen polis ekibinin kendilerini copla dövdüğünü öne sürerek hastaneden aldıkları raporla ve iş merkezinin güvenlik kamerasına yansıyan görüntülerde birlikte 13 Şubat 2013’te savcılığa suç duyurusunda bulundu.
(02/084) Cezaevlerinde Baskılar…
27 Temmuz 2011’den 12 Şubat 2013’e kadar geçen 566 günlük süre içinde avukatlarıyla görüştürülmeyen PKK lideri Abdullah Öcalan’la görüşmek için 12 Şubat 2013’te Bursa Cumhuriyet Savcılığı’na başvuran Asrın Hukuk Bürosu’na bağlı avukatlar Rezan Sarıca, Cengiz Yürekli ve Mazlum Dinç’in İmralı Adası’na gidişlerine, İmralı Yüksek Güvenlikli F Tipi Cezaevi’ne ulaşımı sağlayan kosterin bozuk olduğu gerekçesiyle izin verilmedi.
(02/085) Gözaltına Alınan Kişi…
İstanbul’un Bahçelievler İlçesi’nde 12 Şubat 2013’te Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi Eylem Örsan Vural, bir arkadaşının evinden çıkarken gözaltına alınırken, Eylem Örsan Vural’ın hangi gerekçeyle gözaltına alındığı öğrenilemedi.
(02/086) Malatya’da Devam Eden KCK Davası…
Malatya’da Terörle Mücadele Şubesi’ne bağlı polis ekiplerinin 19 Haziran 2012’de “KCK Soruşturması” adı altında düzenledikleri eşzamanlı ev baskınları sonucu gözaltına alınan 11 kişiden aralarında BDP İl Başkanı Gaffar Bayram’ın ve İHD Malatya Şubesi yöneticisi Hikmet Kapancı’nın da bulunduğu 10 kişi 22 Haziran 2012’de tutuklanmıştı.
11 kişinin yargılanmasına 12 Şubat 2013’te Malatya 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşmada sanıkların Türkçe ve Kürtçe ifadelerini alan mahkeme heyeti, Hikmet Kapancı’nın, BDP üyesi Kamber Söylemez’in ve BDP İl Başkan Yardımcısı Zeki Kılıçgedik’in tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmelerine karar vererek duruşmayı 13 Mart 2013’e erteledi.
(02/087) Tutuklanan Muhabir…
İzmir’in Bayraklı İlçesi’nde bir olaya ilişkin haber yapmaya giderken gözaltına alınan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Deniz Tekin, daha önce hakkında açılmış bir davadan bulunan tutuklama kararı nedeniyle 12 Şubat 2013’te tutuklandı.
(02/088) Cezaevinde Yangın…
Hakkâri E Tipi Cezaevi’nde 12 Şubat 2013’te belirlenemeyen bir nedenden ötürü mahpuslar tartıştıkları bir gardiyanı darp ettikten sonra koğuşlarında bulunan eşyaları tutuşturdular. Yaralanan gardiyanın durumunun iyi olduğu, yangının da söndürüldüğü öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.