Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
14 – 16 Mart 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/169) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
14 Mart 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 10 Mart 2020 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yer alan Hakurk bölgesine yönelik Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından düzenlenen hava harekatında 3 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(03/170) Açlık Grevinde Olan Mahpusa Müdahale…
Halkın Hukuk Bürosu, 13 Mart 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile İzmir Şakran T Tipi 2 Nolu Cezaevi’nde tutulan ve adil yargılanma talebiyle açlık grevinde olan, 12 Mart 2020 tarihinde eyleminin 254. gününde odası basılarak isteği ve iradesi dışında ve ailesi ile avukatlarına haber verilmeden Aliağa Ceza İnfaz Kurumları Kampus Devlet Hastanesi Dahiliye Servisi’ne götürülen Mustafa Koçak’ın ilk önce yerde sürüklendiği ve daha sonra fiziksel şiddet kullanılarak sandalyeye bağlanıp hastaneye götürüldüğünü duyurdu. Mustafa Kocak’a götürüldüğü kampus hastanesinde heyet kurulu kararına dayanılarak zorla tıbbi müdahalede bulunulduğu ve serum takıldığı bildirildi.
Cezaevine giden avukatlarının ve ailesinin Mustafa Koçak ile görüşmesine izin verilmediği, İzmir Tabip Odası tarafından süreci takip etmekle 2 hekim görevlendirilmiş olmasına rağmen Mustafa Koçak’ın bağımsız ve tarafsız bir hekime erişim hakkının İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından engellendiği öğrenildi. 15 Mart 2020 tarihinde Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) İzmir Şubesi, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) İzmir Şubesi, TİHV İzmir Temsilciliği ve İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi tarafından yapılan ortak basın açıklamasında ÇHD Genel Sekreteri avukat Nergis Tuba Aslan, Mustafa Koçak’ın avukatlarının Cezaevi Müdürü tarafından tehdit edildiğini belirtti. Nergis Tuba Aslan ayrıca şunları söyledi: “Yalnızca glikoz yüklemesi ve damar temizlemesi yapıldığı, aksi yönde iradesi olmasına rağmen zorla müdahalede bulunulduğu, ısrarlı çabalar sonucunda sözlü olarak alınabilmiş bilgilerdir.”
(03/171) Açlık Grevinde Olan Grup Yorum Üyelerine Müdahale…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Ayşe Sürücü’nün Grup Yorum üyeleri İbrahim Gökçek (272 gündür açlık grevinde) ve Helin Bölek’i (269 gündür açlık grevinde) tutuldukları Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde ziyaret etmesine 13 Mart 2020 tarihinde polis tarafından engel olunduğu öğrenildi.
(03/172) Cezaevinde Ölüm Orucu…
14 Mart 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Manisa Akhisar T Tipi Cezaevi’nde tutulan Can Laçin isimli bir mahpusun maruz kaldığı fiziksel ve psikolojik baskının ve şiddetin sona ermesi talebiyle 45 gündür ölüm orucunda olduğu öğrenildi.
Haberde 2014 yılında Manisa E Tipi Cezaevi’nde B. Ö. ve S. D. isimli 2 infaz koruma memurunun fiziksel şiddetine maruz kalan ve konuyla ilgili suç duyurusunda bulunan Can Laçin’in daha sonra Manisa T Tipi ve Akhisar T Tipi cezaevlerine sevk edildiği fakat B. Ö. isimli infaz koruma memuru da bu cezaevlerine tayin edildiği için Can Laçin’in bu cezaevlerinde de söz konusu bu infaz koruma memurunun fiziksel ve psikolojik baskına ve şiddetine maruz kaldığı belirtilmektedir.
(03/173) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
13 Mart 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Covid-19 salgını ile ilgili tedbirler kapsamında Adalet Bakanlığı kararıyla açık ve kapalı cezaevlerinde 2 hafta süreyle görüş yaptırılmayacağı öğrenildi.
13 Mart 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kırıkkale Delice Açık Cezaevi’nde mahpusların infaz koruma memurlarının fiziksel ve sözlü şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Bir mahpusun fiziksel şiddete maruz kalması üzerine mahpuslar ile infaz koruma memurları arasında çıkan tartışma sonrasında cezaevinde kalan 85 mahpusun kapalı cezaevine sevk edildiği bildirildi.
15 Mart 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Manisa T Tipi Cezaevi’nde sayımlarda askeri nizamda ayakta durma dayatmasını kabul etmeyen mahpusların infaz koruma memurları tarafından yerde sürüklenerek karanlık bir odaya götürüldüğü ve orada fiziksel şiddete maruz kaldığı öğrenildi. Mehmet Tekin isimli bir mahpusun elmacık kemiğinin maruz kaldığı şiddetten kaynaklı kırıldığı bildirildi. Haberde cezaevi müdürünün mahpusları “gerekirse sizi öldürürüm” diyerek tehdit ettiği belirtildi.
(03/174) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1223 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 13, 14 ve 15 Mart tarihlerinde saat 13.30’da yapılan basın açıklamaları sonrasındaki oturma eylemlerine polis müdahale etti ve oturma eylemine katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı.
(03/175) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
14 Mart 2020 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 24 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 781.’si öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine insan hakları savunucuları ve siyasi parti temsilcileri İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(03/176) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularına Polis Engeli…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 14 Mart 2020 tarihinde 416. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu”na, Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis tarafından izin verilmedi. İnsan hakları savunucuları, bu engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(03/177) Ankara’da Avukatların Eylemine Polis Müdahalesi…
12 Mart 2020 tarihinde Urfa merkezli bir soruşturma kapsamında Urfa, Diyarbakır ve Şırnak’ta 12 avukatın gözaltına alınmasını protesto etmek için ÖHD Ankara Şubesi, ÇHD Ankara Şubesi, İHD Ankara Şubesi, Toplumsal Hukuk ve Demokrasi İçin Hukukçular üyesi avukatlar tarafından 13 Mart 2020 tarihinde Ankara Adliyesi önünde yapılmak istenen basın açıklamasına polis müdahale etti ve avukatları fiziksel şiddet kullanarak adliye binasının içine girmeye zorladı.
Gözaltına alınanın olmadığı müdahale sonucu 6 avukatın yaralandığı öğrenildi.
(03/178) Ankara’da Karantinada Tutulan Kişiler…
15 Mart 2020 tarihinde basında yer alan haberlerde, umre seyahatinden dönen kişilerin olası Covid-19 vakalarına karşı tedbir amaçlı olarak karantinaya alındıkları Gölbaşı’ndaki öğrenci yurtlarında yurtlarda temizlik yapılmadığı, yetersiz yemek verildiği, hemşire ve doktor bulunmadığı iddia edildi. Ayrıca söz konusu haberlerde, bu yurtlarda kalan öğrencilerin önceden haber verilmeksizin gece vakti yurdu boşaltmalarının istendiği belirtildi.
(03/179) Malatya’da Gözaltına Alınan Muhtar…
Malatya’nın Kale ilçesine bağlı Çanaklı mahallesinin muhtarı M. B. ‘sosyal medya paylaşımlarında Atatürk’e hakaret ettiği’ gerekçesiyle 13 Mart 2020 tarihinde gözaltına alındı.
(03/180) Antalya’da Gözaltına Alınan Gazeteciler…
Haberimizvar isimli haber sitesinin Genel Yayın Yönetmeni İdris Özyol ve Genel Yayın Koordinatörü Ebru Küçükaydın Covid-19 salgını ile ilgili haber sitesinde yer alan bir haber gerekçe göstererek 14 Mart 2020 tarihinde Antalya’da gözaltına alındı. İfade işlemlerinin ardından 2 gazeteci serbest bırakıldı. Söz konusu haberin ise siteden kaldırıldığı öğrenildi.
(03/181) İstanbul’da Tutuklanan Dernek Yöneticisi…
11 Mart 2020 tarihinde Muğla’nın Fethiye ilçesinde cezaevindeki mahpuslara para gönderdiği gerekçesiyle gözaltına alınıp İstanbul’a getirilen Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma Derneği (TUHAY-DER) Marmara Bölgesi Eş Başkanı Esin Çelik, 13 Mart 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla tutuklandı.
(03/182) Adıyaman’da Gözaltına Alınan Eski Belediye Eş Başkanları, HDP Üyeleri…
13 Mart 2020 tarihinde Adıyaman’ın Çelikhan ilçesinde yapılan ev baskınlarında 3 kişi gözaltına alındı. Bu soruşturma kapsamında 9 Mart 2020 tarihinde ise 6 kişi gözaltına alınmıştı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. Gözaltına alınanların isimleri: Çelikhan ilçesine bağlı Bulam beldesinin Demokratik Bölgeler Partisi’nden (DBP) önceki dönem Belediye Eş Başkanı Mehmet Çalğan, HDP üyeleri Erdal Çalğan, Adiguzel Demirci, Cevahir Büyükşahin, Hasan Büyükşahin, Erdal Ün, Veysel Demirci, Nurettin Çalğan ve İsmail Toptaş.
(03/183) Mardin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
6 Mart 2020 tarihinde Mardin’in Savur ilçesine bağlı Soylu kırsal mahallesinde gözaltına alınan 5 kişi (Cabbar Gündüz, Mustafa Kılıç, Meki Eroğlu, Davut Okumuş ve Metin Orak) 13 Mart 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(03/184) İstanbul’da Gazetecilerin, Avukatların ve ESP Üyelerinin Yargılandığı Dava…
Aralarında Ezilenlerin Hukuk Bürosu avukatları Sezin Uçar, Özlem Gümüştaş, Gülhan Kaya ve Ali Haydar Doğan, Etkin Haber Ajansı (ETHA) haber müdürü İsminaz Temel ile muhabir Havva Cuştan’ın ve ve Ezilenlerin Sosyalist Partisi üye ve yöneticilerinin olduğu 23 kişi hakkında İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 13 Mart 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme, sanıklar ile ilgili adli kontrol şartının kaldırılması talebini reddetti ve duruşmayı 10 Haziran 2020 tarihine ertelendi.
(03/185) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
15 Mart 2020 tarihinde aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan Azeri iş insanı Mubariz Mansimov Gurbanoğlu İstanbul’da gözaltına alındı.
(03/186) Muş’ta Görevden Alınan Muhtarlar…
Muş’un Malazgirt ilçesine bağlı Yaramış köyü muhtarı Mehmet Kaya, Akören köyü muhtarı Milazım Altun, Alikalkan köyü muhtarı Sertip Demir, Kazgöl muhtarı Salih Söylemez 15 Mart 2020 tarihinde haklarındaki soruşturma gerekçe gösterilerek İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındı.
(03/187) Etkinliklerin Yasaklandığı İller…
Hakkari Valiliği 13 Mart 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde açık alanlarda düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, konser, şenlik, vb. her türlü eylem ve etkinlikler ile el ilanı, broşür, afiş vb. materyalin asılması ve dağıtılmasını 13 Mart 2020 itibarıyla 15 gün süreyle yasakladığını duyurdu. Bu kararla Hakkari’de 4 Nisan 2019 tarihinden bu yana kesintisiz uygulanan eylem ve etkinlik yasağı 358 güne uzatılmış oldu.
Antep Valiliği 13 Mart 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde açık alanlarda düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, konser, şenlik, vb. her türlü eylem ve etkinlikler ile el ilanı, broşür, afiş vb. materyalin asılması ve dağıtılmasını 15 Mart 2020 itibarıyla 20 gün süreyle yasakladığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.