Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
15-17 Haziran 2013 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/071) Hükümetin Temel Hak ve Özgürlüklere, Kent Yaşamına Müdahalelerine Yönelik Türkiye’de Eylemler…
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 15 Haziran 2013’te Ankara’da yaptığı mitingde Gezi Parkı eylemcilerine yönelik “yarın boşaltırlar boşaltırlar, yoksa güvenlik güçlerimiz boşaltmayı bilir” demesinin ardından İstanbul’da polis, Gezi Parkı’na saldırdı.
Etkinliklerin, forumların yapıldığı, çocukların ve yaşlıların da bulunduğu parka saldıran polis, aşırı/ölçüsüz/orantısız şekilde gaz bombası, basınçlı su, cop, plastik mermi kullandı. Kullanılan TOMA’ların yetersiz kalması üzerine jandarmaya ait TOMA’ların da eylemcilere karşı kullanıldığı görüldü.
Başbakan’ın kullandığı ifadeden sonra gece boyunca Gezi Parkı’na saldırarak parkı ele geçiren polis, Alman Hastanesi’ne, çevredeki binalara sığınan, oluşturulan gönüllü revirlerde tedavi edilen eylemcilere de saldırdı. Eylemcilerin önemli bir kısmın sığındığı Divan Otel’e de saldıran polis otelin içine gaz bombası attı. Polisin Divan Otel’e yönelik saldırısı sırasında bir kadının kanama geçirdiği ve bebeğini düşürdüğü iddia edildi.
Avcılar İlçesi’nde de yoğun gaz bombası kullanılması sonucu protesto eylemlerine katılan Zeynep Eryaşar (50) kalp krizi geçirerek yaşamını yitirdi.
Polisin Osmanbey Metrosu’nun girişinde attığı gaz bombasının isabet ettiği Murat Çahan (23) gözünden yaralandı.
İstiklal Caddesi’nde polisin saldırısını haberleştirmek için görüntü alan Akşam Gazetesi fotomuhabiri Ferhat Uludağlar, Aslan Şahan, İMC TV muhabiri Okan Altunkara, İMC TV editörü Gökhan Biçici, DHA muhabiri Uğur Can ve Rusya’da yayımlanan Novaya Gazeta Gazetesi’nin muhabiri Arkadiy Babçenko gözaltına alındı.
Dizine gaz bombası isabet eden Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi Mustafa Keskin’in dizinin parçalandığı, ESP İl Örgütü Başkanı Çiçek Otlu’nun gaz bombası kapsülüyle bacağından, ESP üyesi Çağdaş Küçükbattal’ın gözünden, bir başka ESP üyesi Anıl Çalışkan’ın da boynundan ve karnından plastik mermi ile vurularak yaralandığı öğrenildi.
Okmeydanı Semti’ndeki müdahale esnasında başına gaz bombası kapsülü isabet ederek ağır yaralanan Berkin Elvan’ın (14) ameliyat edildiği ve hayati tehlikesinin bulunduğu öğrenildi.
Yine Okmeydanı’ndaki protestolara saldıran polisin kullandığı gaz bombasının kapsülünün isabet ettiği Şişli Belediyesi işçisi Nuri Durmaz’ın karaciğerinin yırtıldığı ileri sürüldü.
Ramada Otel’de kurulan revire de saldıran polis, revirde gönüllü olarak çalışan iki doktoru ters kelepçeleyerek gözaltına aldı.
Taksim Meydanı’nda eylemcilere saldıran polisin TOMA’ların kullandığı basınçlı suyun içine biber gazı koyduğu çekilen fotoğrafla ortaya çıktı.
Taksim’deki polis saldırısını protesto etmek için Kadıköy’den Boğaz Köprüsü’nü yürüyerek geçmek isteyen gruplara da polis ekipleri gaz bombası ve basınçlı suyla müdahale etti.
Sabaha kadar devam eden saldırılar sonucu onlarca kişi yaralandı, binlerce insan gaz bombalarından etkilendi. Gaz bombasına milletvekilleri de maruz kaldı. Saldırıyı “fevkalade düzgün” olarak yorumlayan İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu olaylarda 44 kişinin yaralandığını iddia etti. Hüseyin Avni Mutlu, Gezi Parkı olaylarına müdahaleyle ilgili bütün görüntülerin izlendiğini, şu ana kadar bir polis memurunun açığa alındığını ve tahkikatın sürdüğünü açıkladı.
Türkiye Barolar Birliği, İstanbul’da 15 Haziran ve 16 Haziran 2013’teki müdahaleler sonrasında 441 kişinin gözaltına alındığını duyurdu.
Ankara’da ise 116 kişinin gözaltında bulunduğu, diğer kentlerde de 88 kişinin gözaltında bulunduğu öğrenildi.
Polisin saldırısı 16 Haziran 2013’te de devam etti. Halaskargazi Caddesi’ndeki protestolarda plastik mermi kullanan polis, Can Tekin’i ağır yaraladı.
İstanbul’daki saldırıları Ankara’da protesto eden gruplara da saldıran polisin attığı gaz bombası kapsülünün isabet ettiği Dilan Dursun kafasından ağır yaralandı.
Beşiktaş taraftar grubu Çarşı’nın üyelerine yönelik Gezi Parkı eylemlerine katıldıkları gerekçesiyle 16 Haziran 2013’te baskın yapan polis ekipleri en az 20 kişiyi gözaltına aldı.
11 Haziran 2013’te SDP il binasına düzenlenen baskının ardından gözaltına alınan 72 kişiden SDP Merkez Yürütme Kurulu üyesi Ulaş Bayraktaroğlu, “silahlı örgüte üye olmak”, parti meclisi üyesi Doğukan Öci ile üyeler Furkan Tombul ve Ceyhun Dönmez ise “yasadışı örgüt üyesi olmamakla beraber yasadışı örgüt adına suç işlemek” iddialarıyla 15 Haziran 2013’te tutuklandı.
Eskişehir’de kurulan “direniş çadırları”na da 17 Haziran 2013’te müdahale eden polis ekipleri çadırları kaldırdıktan sonra en az 15 kişiyi gözaltına aldı.
(06/072) Ankara’da Cenaze Törenine Müdahale…
Ankara’daki eylemlerde, ortaya çıkan kamera kayıtları sonucu kimliği gizlenen bir polis memurunun silahından çıkan kurşunla ağır yaralanan Mehmet Ethem Sarısülük (26) adlı işçinin 14 Haziran 2013’te beyin ölümünün gerçekleşmesinin ve yapılan otopsi sonucu Mehmet Ethem Sarısülük’ün ölümüne mermi çekirdeğinin neden olduğunun ortaya çıkmasının ardından 16 Haziran 2013’te vurulduğu yerde düzenlenmesi planlanan cenaze törenine polis ekipleri izin vermedi.
Mehmet Ethem Sarısülük’ün vurulduğu yerde toplanmak isteyen gruplara da polis ekipleri gaz bombaları ve basınçlı sularla müdahale etti.
(06/073) İşkenceyle Ölüm Davasında Cezasızlık…
Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Diyarbakır’ın Bismil İlçesi’nde 18 Nisan 1992’de düzenlenen gösterilerde polisler tarafından evinin bahçesinde işkence edilerek ve dövülerek öldürülen banka görevlisi Miktat Kutlu’nun ölümüyle ilgili yargılanan 52 polis memuru için Diyarbakır 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen beraat kararını 14 Haziran 2013’te onadı.
(06/074) Iğdır’da Asker İntiharı…
Iğdır’ın Aralık İlçesi’nde 5. Hudut Alayı’na 2. Tabur’da zorunlu askerlik hizmetini yapan Kahramanmaraş’ın Elbistan İlçesi’nin nüfusuna kayıtlı Mehmet Türk yemekhanede kendisini karnından bıçaklayarak intihar etti.
(06/075) Hatay’da Bombalı Saldırı…
Hatay’ın Reyhanlı İlçesi’nde 11 Mayıs 2013’te belediye binasının yanına park edilmiş araçla aynı sokakta 600 metre ileride başka bir araca yerleştirilmiş bombaların telefon düzeneğiyle 10 dakika arayla patlatılmasının ardından çifte saldırının ardından başlatılan operasyonlarda gözaltına alınanlardan 4’ü 14 Haziran 2013’te tutuklandı. Saldırının ardından başlatılan operasyon sonucu tutuklananların sayısı 16’ya yükseldi.
(06/076) Mardin’de Gözaltında Kaybedilen Kişilere Yönelik Yapılan Kazı Çalışması…
Mardin’in Kızıltepe İlçesi’ndeki Kimsesizler Mezarlığı’nda 26 Mart 2013’te yapılan kazıda bulunan kemiklerin 1995 yılında gözaltına alındıktan sonra bir daha kendilerinden haber alınamayan Menduh Demir ve Şehmuz Kaban’a ait olduğunun tespit edildiği 15 Haziran 2013’te bildirildi.
(06/077) Cezaevinde İntihar Girişimi…
Darbe iddialarıyla açılan 28 Şubat davası kapsamında hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istenen eski YÖK Başkanı Kemal Gürüz, Sincan F Tipi Cezaevi’ndeki koğuşunda 14 Haziran 2013’te bileklerini keserek intihar teşebbüsünde bulundu.
(06/078) Kütahya’da İş Kazası…
Kütahya’nın Emet İlçesi’nde maden ocağında geçirdiği iş kazasında ayağı kopan Halil Cangür (48) tedavi gördüğü Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde bacağında meydana gelen kangren nedeniyle 14 Haziran 2013’te yaşamını yitirdi.
(06/079) Hayat TV Kapatılmadı…
Gezi Parkı eylemleri süresince Türkiye’deki tüm eylemleri sansüre uğratmadan veren Hayat TV’nin lisans başvurusunu incelemeye alan RTÜK’ün bazı raporları gerekçe göstererek Hayat TV’nin yayın yaptığı Türksat uydusuna bir yazı yazarak yayının durdurulmasını istediği, bu nedenle Hayat TV’ye yayının en geç 14 Haziran 2013 günü saat 12.00’de durdurulacağının bildirildiği 13 Haziran 2013’te öğrenilmişti.
Hayat TV yetkililerinin RTÜK yetkilileriyle yaptıkları görüşmeler sonunda RTÜK’ün yayın durdurma kararını geri çektiği ve lisans işlemini de en kısa sürede çözeceği 14 Haziran 2013’te duyuruldu.
(06/080) Parti Binasına Saldırı…
İstanbul’da 16 Haziran 2013’te, Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) il binasına düzenlenen taşlı saldırı sonucu binada maddi hasar meydana geldi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] Twitter: @insanhaklari