Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
15 – 17 Şubat 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(02/166) Van’da Yaşamını Yitiren Sığınmacı…
15 Şubat 2020 tarihinde Van’ın İran sınırındaki Saray ilçesinde, Türkiye’ye girmeye çalıştıkları sırada sınır birlikleri tarafından durdurulan ve donmak üzere oldukları halde hastaneye kaldırılan Afganistan uyruklu 29 sığınmacıdan 1’inin tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(02/167) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
16 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tekirdağ 1 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi’nden Tekirdağ 1 Nolu F Tipi Cezaevi’ne istek ve iradeleri dışında sevk edilen 12 mahpusun sevk sırasında askerlerin hakaretine maruz kaldıkları, cezaevi girişinde çıplak aramaya zorlandıkları ve bunu kabul etmedikleri için gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldıkları öğrenildi. Aynı cezaevinden Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’ne istek ve iradeleri dışında sevk edilen 3 mahpusun da cezaevi girişinde çıplak aramaya zorlandıkları ve bunu kabul etmedikleri için gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldıkları öğrenildi.
16 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nde 14 Şubat 2020 tarihinde yapılan aramalarda mahpusların kişisel eşyalarının dağıtıldığı, radyolarına el konulduğu ve duruma tepki gösteren bazı mahpusların gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldıkları öğrenildi.
16 Şubat 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 12 Şubat 2020 tarihinde Balıkesir Bandırma Kapalı Cezaevi’nden Afyon 1 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi’ne istek ve iradeleri dışında sevk edilen 25 mahpusun sevk sırasında askerlerin fiziksel şiddetine maruz kaldıkları öğrenildi. Fiziksel şiddete maruz kalan 25 mahpusun tedavilerinin yapılmadığı ve tek kişilik hücrelere konuldukları bildirildi. Mahpusların isimleri: Mehmet Emin Süer, A. Aziz Kolonç, Abdullah Ongüllü, Cengiz Oktay, Dijwar Nesri İsmare, Engin Okuducu, Habil Ermen, Haki Sonsuz, Hasari Yumşak, İzzethan Aykut, M. Salih Atlı, Mehmet Dağ, Nizamettin Mahmutoğlu, Yusuf Birkan, Akif İpek, Fevzi Adanır, Hayrettin Yılmaz, Hüseyin Akman, Nail Demir, Selim Üldeş, Şevket Bilner, Cihat Oğraş, Kerem Budak, Rızgar Turhan ve Selman Esmer.
(02/168) İstanbul’da Polis Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Esenyurt eski ilçe Eş Başkanı Edip Karçik’in evinin 15 Şubat 2020 tarihinde polis tarafından basıldığı, ev aramasına ilişkin savcılık izninin olup olmadığını soran Edip Karçik ile evde bulunan diğer aile bireylerinin polis tarafından yere yatırıldığı ve fiziksel şiddete maruz bırakıldığı öğrenildi. Maruz kaldıkları fiziksel şiddet sonucunda Edip Karçik ile Mikail Karçik’in hastaneye kaldırıldığı, polislerin “yanlış adres” diyerek evden ayrıldığı bildirildi.
(02/169) Şırnak’ta Polis Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
15 Şubat 2020 tarihinde Şırnak’ın İdil ilçesinde, yerine kayyım atanmış olan İdil Belediyesi Eş Başkanı Murat Şen’in evine yapılan polis baskınında, Murat Şen’in 90 yaşındaki annesi Fatim Şen’in ve kardeşi Abdurrahim Şen’in polisin fiziksel şiddetine maruz kaldıkları öğrenildi. Murat Şen’in kardeşi Nurettin Şen baskın sonrasında gözaltına alındı.
(02/170) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1195 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 14, 15 ve 16 Şubat 2020 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılan basın açıklamalarına ve sonrasındaki oturma eylemlerine polis müdahale etti.
14 Şubat 2020 tarihinde saat 13.30’daki basın açıklamasına müdahale eden polis 2 kişiyi (Nazan Bozkurt ve Merve Demirel) gözaltına aldı.
15 Şubat 2020 tarihinde saat 13.30’daki basın açıklaması sonrasında İnsan Hakları Anıtı önünde oturma eylemi yapmak isteyen Mehmet Dersulu 4 kez, Nazan Bozkurt 2 kez, Alev Şahin 1 kez polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak alandan uzaklaştırıldı.
16 Şubat 2020 tarihinde saat 13.30’daki basın açıklaması sonrasında yapılan oturma eylemine polis müdahale etti ve Mehmet Dersulu’yu fiziksel şiddet kullanarak alandan uzaklaştırdı. Saat 18.00’de yapılan basın açıklaması sırasında çekim yapan Mehmet Dersulu’ya 4 kişilik bir grubun saldırdığı öğrenildi. Saldırgan kişilerin gözaltına alındığı bildirildi. Basın açıklamasından sonra oturma eylemi yapan Mehmet Dersulu, polis tarafından alandan sürüklenerek uzaklaştırıldı.
Buna göre, 14, 15 ve 16 Şubat 2020 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yaşanan polis müdahalelerinde 2 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(02/171) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Adil yargılanma talebiyle İzmir Şakran T Tipi Cezaevi’nde 228 gündür ölüm orucunda olan Mustafa Koçak için 15 Şubat 2020 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesindeki Khalkedon Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, Mustafa Koçak’ın anne ve babası Zeynep Koçak ve Hasan Koçak’ı gözaltına aldı.
Direnişler Meclisi tarafından 15 Şubat 2020 tarihinde, ölüm orucunda olan Mustafa Koçak, İbrahim Gökçek, Helin Bölek ve Çağdaş Hukukçular Derneği üyesi avukatlar için İstanbul’un Kadıköy ilçesindeki Khalkedon Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 2 kişiyi (Volkan Çeşme ve Batuhan Şendağı) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
(02/172) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
15 Şubat 2020 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 24 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 777.’si öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine insan hakları savunucuları ve siyasi parti temsilcileri İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(02/173) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularına Polis Engeli…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 15 Şubat 2020 tarihinde 412. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu”na, Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis tarafından izin verilmedi. İnsan hakları savunucuları, bu engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi binasında açıklama yaptı.
(02/174) Adana’da Gözaltına Alınan Kişiler…
11 Şubat 2020 tarihinde Adana’da yapılan ev baskınlarında DEM Müzik Merkezi’ne yönelik soruşturma kapsamında gözaltına alınan 1’i çocuk 7 kişiden 2’si (Berfin Doğan ve Kemal Kaya) 14 Şubat 2020 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla tutuklandı. 5 kişi ise [Şirda Erol, D. S. (15), İlyas Arzu, Jiyan Savcı ve Hakan Taş] adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
15 Şubat 2020 tarihinde Adana’da yapılan ev baskınlarında sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle gözaltına alınan 11 kişinin 16 Şubat 2020 tarihinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldıkları öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(02/175) Ağrı’da Gözaltına Alınan Sendika ve Siyasi Parti Yöneticisi ile Belediye Meclis Üyesi…
12 Şubat 2020 tarihinde Ağrı’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 6 kişiden 3’ü (Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları [DİSK] Ağrı Şube Başkanı Ersin Erinçik, HDP Merkez İlçe Eş Başkanı İsmail Çiftçi, HDP Merkez ilçe yöneticisi Eşref Yıldırım) 14 Şubat 2020 tarihinde ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandı. 3 kişi (HDP Merkez ilçe yöneticisi Ömer Taş, İl Genel Meclisi Üyesi Sabri Taşdemir ve Demokratik Bölgeler Partisi [DBP] eski yöneticisi Hamit Taşdemir) ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(02/176) Batman’da Gözaltına Alınan Kişiler…
15 Şubat 2020 tarihinde Batman’da yapılan ev baskınlarında 4 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: Hasan Balicak, Sait Kortun, Abdullah İltaş ve Abdulvahap Tüzün.
(02/177) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
14 Şubat 2020 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında en az 20 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: HDP il yöneticisi İrfan Söner, HDP Bağlar İlçe Eş Başkanı Mehmet Atlıhan, HDP Yenişehir İlçe Eş Başkanı Sadrettin Kaya, Demokratik İslam Kongresi (DİK) üyesi Mele Yusuf Andan, DBP Bağlar ilçe yöneticisi Ali Alkan, HDP Bağlar ilçe yöneticisi Abdullah Dengiz, Rıfat Turfan, HDP Diyarbakır il yöneticisi Mele Abdullah Arkan, Hasan Çiçek, Mehmet Özçelik, Fuat Öner, Hacı Eroğlu, Halis Tekok ve İlknur Meygil.
(02/178) Mardin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
15 Şubat 2020 tarihinde Mardin’in Kızıltepe, Dargeçit, Nusaybin ve Artuklu ilçelerinde 8 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Ahmet Seyhan, Mazlum Acar, Abdulselam Nergiz, Sait Sırdaş ve Duygu Aykut.
(02/179) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
15 Şubat 2020 tarihinde Şırnak’ta, sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alınan 4 kişi (Abdulhalil Özcan, Ahmet Özcan, Mehmet Hazar ve Halil Beğenir) 16 Şubat 2020 tarihinde serbest bırakıldı.
15 Şubat 2020 tarihinde Şırnak’ın İdil ilçesinde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan Belediye Meclisi Üyesi Hikmet Zan, Mehmet Fidan ve Nurettin Şen aynı gün ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. Gözaltı gerekçesinin 2014 yılında ilçede kurulan bir taziyeye katıldıkları olduğu öğrenildi.
15 Şubat 2020 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesinde yapılan ev baskınlarında 10 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Aziz Erkul, Nupelda Geren, Serhat İnanç ve Mikail Bayık.
(02/180) Tunceli’de Gözaltına Alınan Kişiler…
14 Şubat 2020 tarihinde Tunceli’de yapılan ev baskınlarında 7 üniversite öğrencisi gözaltına alındı. Gözaltına alınan 7 kişinin tutuldukları Tunceli Emniyet Müdürlüğü’nde hak ihlallerine karşı açlık grevine başladığı öğrenildi.
(02/181) Urfa’da Gözaltına Alınan Kişiler…
14 Şubat 2020 tarihinde Urfa’nın merkez, Viranşehir, Siverek ve Hilvan ilçelerinde ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ ve sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle gözaltına alınan 12 kişi 16 Şubat 2020 tarihinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(02/182) Van’da Gözaltına Alınan Kişiler…
Van’da 13 ve 14 Şubat 2020 tarihlerinde “15 Şubat’ta eylem yapacakları” iddiasıyla gözaltına alınan ve aralarında Mezopotamya Haber Ajansı muhabiri Yunus Duman’ın da olduğu 65 kişiden 34’ünün 16 Şubat 2020 tarihinde serbest bırakıldığı öğrenildi. 29 kişinin ise halen gözaltında olduğu bildirildi.
(02/183) Van’da Gözaltına HDP Yöneticisi…
14 Şubat 2020 tarihinde HDP Van milletvekili Murat Sarısaç’ın aracını durduran sivil bir araçtan inen kişilerin, Murat Sarısaç’ın yanında bulunan HDP Parti Meclisi üyesi Yunus Durdu’yu zorla araçtan çıkararak gözaltına aldığı öğrenildi. Murat Sarısaç, sosyal medya hesabından yayınladığı görüntülerde, söz konusu aracın kendisini bir süredir takip ettiğini ve kim olduklarını sorduğunda yüzlerini gizleyerek cevap vermediklerini belirtmektedir.
(02/184) Özgür Gündem Ana Davası…
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Zana Kaya, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya, imtiyaz sahibi Kemal Sancılı, Yayın Danışma Kurulu üyeleri Aslı Erdoğan, Necmiye Alpay, Filiz Koçali, Ragıp Zarakolu, Bilge Aykut ile yazar Eren Keskin hakkında İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 14 Şubat 2020 tarihinde görüldü. Duruşmada savcı esas hakkındaki mütalaasını sundu. Mahkeme haklarında yakalama kararı bulunan Filiz Koçali ve Ragıp Zarakolu’nun dosyalarının ayrılmasına, Zana Kaya, İnan Kızılkaya, Kemal Sancılı ve Eren Keskin yönünden de dosyanın ayrılmasına, Necmiye Alpay, Bilge Aykut ve Aslı Erdoğan’ın beraatına karar verdi.
(02/185) İstanbul’da Yargılanan Grup Yorum Üyeleri…
Grup Yorum üyeleri İbrahim Gökçek, Emel Yeşilırmak, Ümit İlter, Caferi Sadık Eroğlu, Barış Yüksel ve tutuksuz yargılanan Betül Varan hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması 14 Şubat 2020 tarihinde görüldü. 242 gündür ölüm orucunda bulunan İbrahim Gökçek, Silivri Cezaevi’nden duruşma salonuna getirildi. Mahkeme Barış Yüksel’in tahliyesine, İbrahim Gökçek, Emel Yeşilırmak, Ümit İlter, Caferi Sadık Eroğlu’nun tutukluluk hallerinin devamına karar vererek duruşmayı 26-27 Mart 2020 tarihlerine erteledi.
(02/186) İstanbul’da Yargılanan Kişi…
Esin Kavruk hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye yaptığı askeri harekat ile ilgili sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptığı iddiasıyla İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 14 Şubat 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme Esin Kavruk’un ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan 1 yıl 10 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
Esin Kavruk 11 Ekim 2019 tarihinde tutuklanmış, hakkında açılan davanın 23 Ocak 2020 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti. 28 Kasım 2019 tarihinde ise tutulduğu Bakırköy Kadın Cezaevi’nde zorla DNA örneği alınmıştı.
(02/187) Hakkında Soruşturma Açılan Milletvekili…
HDP Van milletvekili Murat Sarısaç hakkında, kendisini takip eden, daha sonra durdurarak yanında bulunan HDP Parti Meclisi üyesi Yunus Durdu’yu gözaltına alan ve sivil bir araçta bulunan kişileri görüntülediği ve bu kişilere kim olduklarını sorduğu için, Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı öğrenildi. Soruşturmanın ‘örgüte yardım ve yataklık’ ve ‘kamu görevlisine görevinden dolayı alenen hakaret’ gerekçeleriyle açıldığı bildirildi.
(02/188) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
15 Şubat 2020 tarihinde Ankara’nın Sincan ilçesinde 1 kişi gözaltına alındı.
4 Şubat 2020 tarihinde Konya merkezli bir soruşturma kapsamında 22 ilde yapılan operasyonlarda gözaltına alınan 27 kişiden 6’sı 14 Şubat 2020 tarihinde tutuklandı. 21 kişi adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.