Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
16 – 18 Kasım 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/166) Kuzey ve Doğu Suriye’ye Yönelik Harekat ve Saldırılar…
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik harekatı dahilinde; Resulayn kentinde 11 Kasım 2019 tarihinde çıkan çatışmada yaralanan 1 askerin (Bekir Can Hereklioğlu) 16 Kasım 2019 tarihinde hastanede öldüğü öğrenildi.
(11/167) Kayseri’de Gözaltına Alındığı Sırada Polis Tarafından Vurulan Kişi…
17 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Kayseri’nin Melikgazi ilçesinde, hakkında ‘hırsızlık’, ‘tehdit’ ve ‘hakaret’ suçlarından yakalama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alınmak istenen Murat E. isimli kişinin polisin tarafından ateşli silahla vurularak yaralandığı, yaralı halde kelepçelenerek hastaneye götürüldüğü öğrenildi.
(11/168) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
11 Kasım 2019 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında gözaltına ve aynı gün tutuklanan Sur ilçesinin Belediye Meclisi üyesi Halime Akyol ve Bağlar ilçesinin Belediye Meclisi üyesi Hêvidar Bozkuş’un götürüldükleri Diyarbakır D Tipi Kapalı Cezaevi girişinde çıplak aramaya maruz kaldıkları 15 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi.
(11/169) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1104 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 15, 16 ve 17 Kasım 2019 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
15 Kasım 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Mehmet Dersulu) gözaltına alındığı öğrenildi. Saat 13.30’daki basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alındıktan sonra sağlık kontrolü için götürüldükleri hastaneden üzerlerinde “İşimi Geri İstiyorum” yazılı önlüklerle çıkıp yürüyen Mehmet Dersulu ve Nazan Bozkurt’un ikinci kez gözaltına alındığı bildirildi.
16 Kasım 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Alev Şahin) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nuriye Gülmen ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı öğrenildi.
17 Kasım 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mehmet Dersulu ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı öğrenildi.
Buna göre, 15, 16 ve 17 Kasım 2019 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 12 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(11/170) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
16 Kasım 2019 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 23 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 764.’sü öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine insan hakları savunucuları ve siyasi parti temsilcileri İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(11/171) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularına Polis Engeli…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 16 Kasım 2019 tarihinde 399. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu”na, Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis tarafından izin verilmedi. İnsan hakları savunucuları, bu engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi binasında açıklama yaptı.
(11/172) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Giresun’un Eynesil ilçesindeki evinin önünde 12 Nisan 2018 günü yaralı bulunan ve kaldırıldığı hastanede yaşamını yitiren Rabia Naz Vatan’ın (11) şüpheli ölümünün aydınlatılması için 17 Kasım 2019 tarihinde İstanbul’da Taksim Meydanı’nda Devrimci Liseliler tarafından yapılmak istenen basın açıklamasına müdahale eden polis 3 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanların isimleri: Şirin Yıldız, Harun Savğat ve Doğukan Uçan.
(11/173) Urfa’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Urfa’nın Suruç ilçesinin Belediye Eş Başkanı Hatice Çevik’in görevden alınarak yerine kayyım atanmasını protesto etmek amacıyla Halkların Demokratik Partisi (HDP) Urfa il örgütü tarafından, 16 Kasım 2019 tarihinde belediye binasına doğru yapılmak istenen yürüyüşe müdahale eden polis 5 kişiyi gözaltına aldı. HDP milletvekili Ayşe Sürücü’nün polis müdahalesi nedeniyle fenalık geçirdiği bildirildi. Gözaltına alınan 5 kişi (HDP il Eş Başkanları Mikail Gözen ve Emine Çetiner, Belediye Meclisi üyeleri Fatma Taş Ekmez, Nahide Kılıç, HDP il yöneticisi Ferit Tamga) aynı gün ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(11/174) Urfa’da Gözaltına Belediye Eş Başkanı…
Urfa’nın Suruç ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Hatice Çevik 15 Kasım 2019 tarihinde ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘örgüt propagandası yapma’ gerekçesiyle gözaltına alındı. 16 Kasım 2019 tarihinde adliyeye getirilen Hatice Çevik’in gözaltı süresinin 2 gün daha uzatıldığı öğrenildi.
(11/175) Mardin’de Gözaltına Belediye Eş Başkanları…
Mardin’in Savur ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Gülistan Öncü, Mazıdağı Belediyesi’nin HDP’li Eş Başkanı Nalan Özaydın ve Derik ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Mülkiye Esmez 15 Kasım 2019 tarihinde ‘örgüt adına eylem ve faaliyette bulundukları yönünde şüphe sebeplerinin bulunması’ gerekçesiyle gözaltına alındı. Soruşturmaya gizlilik kararı getirildiği ve avukat görüşünün 24 saat kısıtlandığı öğrenildi.
(11/176) Mardin’de Tutuklanan Belediye Eş Başkanı…
15 Ekim 2019 tarihinde gözaltına Van, Hakkari ve Mardin’de 4 belediyenin eş başkanlarına yönelik soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve 17 Ekim 2019 tarihinde ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklanan Mardin’in Nusaybin ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Semire Nergiz Mardin 2. Sulh Ceza Mahkemesi’nin tutukluluk incelemesi sonucunda 15 Kasım 2019 tarihinde yurtdışına çıkış yasağı ve adli kontrol şartıyla tahliye edildi. Semire Nergiz 18 Ekim 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevinden alınmış, yerine Nusaybin Kaymakamı Mehmet Balıkçılar kayyım olarak atanmıştı.
(11/177) Mardin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
15 Kasım 2019 tarihinde Mardin’in Dargeçit ilçesine bağlı Değerli, Kılavuz, Umutlu ve Baysun kırsal mahallelerinde yapılan ev baskınlarında 10 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Hüsamettin Kaya, Halil Bozkurt, Lokman Kaya, Mahmut Kaya ve Mustafa Baran.
(11/178) Mardin’de Gözaltına Alınan Gazeteci…
Mardin’in Derik ilçesinde haber takibi sırasında 15 Kasım 2019 tarihinde gözaltına alınan gazeteci Ömer Akın, aynı gün savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
(11/179) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişi…
14 Kasım 2019 tarihinde Diyarbakır’da ‘polise saldırı olayına karıştığı’ ve ‘2015’te ele geçirilen bir patlayıcıda parmak izi tespit edildiği’ iddialarıyla gözaltına alınan, HDP Diyarbakır milletvekili Remziye Tosun’un oğlu Muhammet Şiyar Tosun 15 Kasım 2019 tarihinde serbest bırakıldı.
(11/180) İzmir’de Gözaltına Alınan Gazeteciler ve Diğer Kişiler…
12 Kasım 2019 tarihinde İzmir’de yapılan ev baskınlarında aralarında gözaltına alınan 12 kişiden 11’i (gazeteciler Melike Aydın ve Ruken Demir ile Ege Tutuklu ve Hükümleri Aileleri İle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (TUHAY-DER) yönetici ve üyeleri Selma Altan, Hediye Tekin, Şehmus Dağhan, Murat Tufan, Sait Bahadır, Ramazan Tufan, İsmail Akbay, Hayri Dikilitas ve Mazlum Koç) 16 Kasım 2019 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından ‘örgüt adına faaliyet yürütmek’ iddiasıyla tutuklandı. 1 kişi (Mehmet Gergin) ise yurtdışı yasağıyla serbest bırakıldı.
(11/181) İstanbul’da Gözaltına Alınan Kişiler…
8 Kasım 2019 tarihinde ve devam eden günlerde İstanbul’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan ve aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) Gençlik Meclisi üyelerinin de bulunduğu 1’i çocuk 36 kişiden 10’u 15 Kasım 2019 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı. 25’i adli kontrol şartıyla olmak üzere 26 kişi ise serbest bırakıldı. Tutuklanan kişilerin isimleri: Nihat Demir, Merdal Bahadır, Livan Orman, Metin Yılmaz, Alaaddin Adanır, Muhammet Erkmen, Tuncay Doğdan, Gülistan Yılmaz, Zehra Aslan ve Yunus Altun.
16 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerde, söz konusu 36 kişinin gözaltında işkence ve kötü muameleye maruz kaldıkları öğrenildi. Gözaltına alınıp 8 gün sonra serbest bırakılan kişilerden Merve Öztep, basında yer alan ifadelerinde Emniyet Müdürlüğü’nde çıplak arama dayatmasını kabul etmedikleri için fiziksel şiddete maruz kaldıklarını, ikinci gün hastaneye götürülürken kendilerine ters kelepçe takılmasına karşı çıktıkları için fiziksel şiddete maruz kaldıklarını ve hastanede polisin kendilerini yere yatırıp ters kelepçe taktığını belirtti. Gözaltına alınıp serbest bırakılan bir diğer kişi Ercan Özdaş ise basında yer alan ifadelerinde, tutuklanan Metin Yılmaz isimli kişinin maruz kaldığı işkenceye ilişkin şunları belirtti: “İşkence sırasında 70-80 kilo olan biri Metin arkadaşımızın üzerine atlıyordu. Ve onu çok kötü darp ediyordu. Zaten Metin arkadaşımız o polisin altında kaldığı için nefesi dahi çıkmıyordu”.
(11/182) Diyarbakır 5 Haziran Davası…
Diyarbakır’da 5 Haziran 2015 tarihinde HDP tarafından düzenlenen mitinge yönelik bombalı saldırıyla ilgili Sincan Batı Adliyesi 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 15 Kasım 2019 tarihinde devam edildi. Tutuklu sanıklar Orhan Gönder, İsmail Korkmaz ve Mustafa Kılınç duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldı. Tutuksuz sanık Burhan Gök ise duruşmaya Antep’ten SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme, Burhan Gök’ün tutuklanması talebinin reddine, tutuklu sanıkların bu halinin devamına karar vererek duruşmayı 29 Kasım 2019 tarihine erteledi.
(11/183) Nusaybin’den Tahliye Edilenlerin Yargılandığı Dava…
Mardin’in Nusaybin ilçesindeki sokağa çıkma yasağı sırasında, mahsur kaldıkları binalardan tahliye edildikten sonra 26 Mayıs 2016 tarihinde gözaltına alınarak tutuklanan 70 kişi hakkında Mardin 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 15 Kasım 2019 tarihinde devam edildi. Dava dosyasının davanın 5 Nisan 2019 tarihinde görülen duruşmasında her bir sanık yönünden tefrik edilmesine karar verilmişti. Mahkeme, duruşmaları ayrı ayrı görülen 2 kişiden 1 kişiyi (Baver Başar) ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ve 19 yıl hapis cezası ile, tutuklandığı sırada 18 yaşından küçük olan 1 kişiyi (H. B.) ‘kasten öldürmeye teşebbüs’ suçundan 11 yıl hapis cezası ile cezalandırdı.
(11/184) Hakkari’de Yargılanan Polis Memurları ve Diğer Kişiler…
Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde 27 Kasım 2014 tarihinde sokak ortasında polisin fiziksel şiddetine maruz kalan avukatlar Fırat İke ve Uğur Yaşar ile gazeteci Yılmaz Gözyan hakkında ‘görevini yaptırmamak için direnme’ ve ‘devlet memuruna alenen hakaret’ iddialarıyla, 3 polis memuru (K. U., E. B. ve F. A.) hakkında ise ‘kasten basit yaralama’ iddiasıyla Yüksekova 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 15 Kasım 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme 3 polis memurunun “Kasten basit yaralama” suçundan ayrı ayrı 3000 TL para cezası ile cezalandırılmasına karar verdi ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı. Mahkeme Fırat İke’nin 1 yıl 15 gün, Uğur Yaşar ve Yılmaz Gözyan’ın ayrı ayrı 10 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
27 Kasım 2014 tarihinde Yüksekova’daki bürosundan meslektaşı Uğur Yaşar ve gazeteci Yılmaz Gözyan ile birlikte çıkan avukat Fırat İke, aracına binmek üzereyken polisler tarafından durdurulmuştu. Söz konusu 3 kişinin polisin fiziksel şiddetine ve tehdidine maruz kaldığı, daha sonra ters kelepçe takılarak gözaltına alındıklarına dair görüntüler basında yer almıştı.
(11/185) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
15 Kasım 2019 tarihinde İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 29 ilde yapılan operasyonlarda 45 kişi, Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 27 ilde yapılan operasyonlarda 35 kişi gözaltına alındı.
4 Kasım 2019 tarihinde Adana merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 12 kişi 16 Kasım 2019 tarihinde tutuklandı.
(11/186) Adana’da Yasaklanan Broşür…
HDP Kadın Meclisi tarafından 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele ve Dayanışma Günü için hazırlanan “Erkek ve Devlet Şiddetine Karşı İsyandayız” başlıklı broşürlerin dağıtımının Adana Valiliği tarafından yasaklandığı 16 Kasım 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi.
(11/187) Ankara’da Yasaklanan Etkinlik…
Atılım gazetesinin 25. yılı için Ankara’nın Mamak ilçesinde 16 Kasım 2019 tarihinde düzenlenmesi planlanan etkinliğin, Ankara Valiliği tarafından 15 Kasım 2019 tarihinde yasaklandığı öğrenildi.
(11/188) Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Şırnak Valiliği 15 Kasım 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde açık alanlarda düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, konser, şenlik, vb. her türlü eylem ve etkinlikler ile el ilanı, broşür, afiş vb. materyalin asılması ve dağıtılmasını 15 Kasım 2019 itibarıyla 15 gün süreyle yasakladığını duyurdu. Bu kararla birlikte Şırnak’ta eylem ve etkinlikler 1 Ekim 2019 tarihinden bu yana 4. kez 15 gün süreyle yasaklanmış oldu.
Mardin Valiliği 16 Kasım 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile HDP’li belediyelere kayyım atanması nedeniyle yapılabilecek protestoları gerekçe göstererek, il genelinde açık ve kapalı alanlarda düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantısı, basın açıklaması, oturma eylemi, stant açma, imza kampanyası, konser, şenlik, vb. her türlü eylem ve etkinlikler ile el ilanı, broşür, afiş vb. materyalin asılması ve dağıtılmasını 16 Kasım 2019 itibarıyla 30 gün süreyle yasakladığını duyurdu. Bu kararla birlikte Mardin’de eylem ve etkinlikler 17 Ekim 2019 tarihinden bu yana 2. kez 30 gün süreyle yasaklanmış oldu.
(11/189) Kayyım Atanan Belediyeler…
Urfa’nın Suruç ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Hatice Çevik’in 16 Kasım 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alındığı ve yerine Suruç Kaymakamı Kenan Aktaş’ın kayyım olarak atandığı öğrenildi.
Mardin’in Derik ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Mülkiye Esmez, Mazıdağı ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Nalan Özaydın ve Savur ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Gülistan Öncü’nün 16 Kasım 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevlerinden alındığı ve yerlerine Derik Kaymakamı Hakan Kafkas, Mazıdağı Kaymakamı Muhsin Duran Kalkan ve Savur Kaymakamı Bayram Türker’in kayyım olarak atandıkları öğrenildi.
Bu kararla 31 Mart 2019 tarihinde yapılan yerel seçimlerden bu yana kayyım atanan HDP’li belediye sayısı 3’ü büyükşehir ve 1’i il olmak üzere 24 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.