Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
16 Eylül 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/151) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Çatışmalar…
15 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 13 Eylül 2020 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(09/152) Cezaevinde Açlık Grevi…
15 Eylül 2020 tarihinde basında Van F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde tutulan mahpusların, siyasi mahpuslara yönelik hak ihlallerinin ve tecridin son bulması, havalandırma alanları üzerindeki tel örgülerin kaldırılması, açık ve kapalı görüşlerde keyfi üst aramalarının son bulması, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan mahpusların havalandırma sürelerinin artırılması, OHAL döneminde el konan mahpuslara ait radyoların geri verilmesi talepleriyle 12 Eylül 2020 tarihinde dönüşümlü açlık grevine başladıkları öğrenildi.
(09/153) Hatay’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Hatay’ın Samandağ ilçesinde evine yapılan polis baskını sırasında kalp krizi geçiren Edibe Özçelik’in 20 Ocak 2020 tarihinde yaşamını yitirmesi ile ilgili 15 Eylül 2020 tarihinde Samandağ Abdullah Cömert Parkı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi (Filiz Özçelik) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Filiz Özçelik’in aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(09/154) İstanbul’da Eyleme Polis Engeli…
İstanbul Tabip Odası üyeleri tarafından, Covid-19 salgını sürecinin yönetimine ilişkin acil eylem ve planlamanın açıklanması, sağlık çalışanlarının maddi ve manevi olarak desteklenmesi, Covid-19 hastalığının sağlık çalışanları için meslek hastalığı kapsamına alınması, Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın iptal edilmesi talepleriyle, 15 Eylül 2020 tarihinde İstanbul Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne yapılmak istenen yürüyüş, Fatih Kaymakamlığı’nın Covid-19 salgınına dair tedbirler kapsamındaki kararını gerekçe gösteren polis tarafından engellendi.
(09/155) Bitlis’te Gözaltına Alınan Kişiler…
15 Eylül 2020 tarihinde Bitlis’te yapılan ev baskınlarında 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: Şerif Çoban, Bari Karakuzu, Sani Güneri, Berivan Saz ve Havzullah Erkoç.
(09/156) Mersin’de Gözaltına Alınan Dernek Başkanı ve Üyeleri…
Güvencesiz İşçi Derneği Başkanı Abdulselam Kutlu ile üyeler Fadil Sevinç ile Kazım Acar’ın 15 Eylül 2020 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınlarında gözaltına alındığı öğrenildi. Abdulselam Kutlu, Çukurova bölgesindeki işçi dernekleri ile Akdeniz İhracatçılar Birliği (AKİB) arasında yevmiye görüşmelerinin olumsuz sonuçlanmasının ardından işçilere işe çıkmama çağrısı yapmıştı.
(09/157) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenler Hakkında İstanbul Emniyet Müdürlüğü Tarafından Bilgi Toplanması…
15 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü’nün İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne bir yazı göndererek, “Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları için yargılanan akademisyenler Esra Mungan, Muzaffer Kaya, Kıvanç Ersoy, Sevda Bulduk ve Şebnem Korur Fincancı hakkında kesinleşmiş şerhli gerekçeli kararların Güvenlik Şube Müdürlüğü Bilgi Toplama ve Arşiv Büro Amirliği’ne gönderilmesini istediği öğrenildi.
(09/158) İstanbul’da Avukatların Yargılandığı Dava…
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) ve Halkın Hukuk Bürosu üyesi 20 avukat hakkında İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan ve karar duruşması 20 Mart 2019 tarihinde görülen davada verilen hapis cezalarını değerlendiren Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 15 Eylül 2020 tarihinde 3 avukat (Barkın Timtik, Selçuk Kozağaçlı ve Ezgi Çakır) hakkındaki hükümler hariç olmak üzere onadı. Mahkeme, 27 Ağustos 2020 tarihinde sürdürdüğü ölüm orucunun 238. gününde yaşamını yitiren avukat Ebru Timtik ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına hükmetti. Mahkeme İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ‘örgüt kurmak ve yönetmek’ suçundan 18 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırılan Barkın Timtik’in dosyasının ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla yargılandığı bir diğer davayla birlikte değerlendirilmesine karar verdi. Yine İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 11 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılan Selçuk Kozağaçlı’nın dosyasının ‘örgüt yöneticisi olmak’ iddiasıyla yargılandığı bir diğer dava ile birlikte değerlendirilmesine, ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan verilen 8 yıl hapis cezası ile cezalandırılan Ezgi Çakır’ın ‘örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek’ suçundan cezalandırılmasına karar verildi.
İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi tutuksuz yargılanan Ayşegül Çağatay, Yağmur Ereren, Didem Baydar Ünsal, Yaprak Türkmen’in ‘örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek’ suçundan ayrı ayrı 3 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırılmalarına; aynı suçtan Ahmet Mandacı ile Zehra Özdemir’in ayrı ayrı 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ve haklarına yurtdışı yasağı uygulanmasına karar vermişti. Mahkeme Oya Aslan ile Günay Dağ’ın “firari” olmalarından dolayı savunmalarının alınmamış olması nedeniyle dosyalarının ayrılmasına hükmetmişti. Mahkeme ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan Özgür Yılmaz ve Ebru Timtik’in 13 yıl 6 ay; Behiç Aşçı ve Şükriye Erden’in 12 yıl; Engin Gökoğlu, Aytaç Ünsal, Süleyman Gökten’in 10 yıl 6 ay; Aycan Çiçek ve Naciye Demir’in 9 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına hükmetmişti.
ÇHD ve Halkın Hukuk Bürosu avukatları 8 Kasım 2017 tarihinde gözaltına alınış ve 13 Kasım 2017 tarihinde tutuklanmıştı. Haklarında açılan davanın 14 Eylül 2018 tarihinde görülen duruşmasında 17 avukat hakkında verilen tahliye kararına savcılığın yaptığı itiraz sonucu 6 avukat (Selçuk Kozağaçlı, Ahmet Mandacı, Aytaç Ünsal, Aycan Çiçek, Engin Gökoğlu ve Behiç Aşçı) 16 ve 17 Eylül 2018 tarihlerinde mahkeme tarafından tutuklanmıştı.
(09/159) Gezi Davası…
Can Dündar, Mehmet Ali Alabora, Ayşe Pınar Alabora, Gökçe Tüylüoğlu, Handan Meltem Arıkan, Hanzade Hikmet Germiyanoğlu ve İnanç Ekmekçi hakkında 2013 yılındaki Gezi Parkı eylemleri ile ilgili olarak İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 15 Eylül 2020 tarihinde başlandı. Mahkeme 16 kişi hakkında açılan davanın 18 Şubat 2020 tarihinde görülen karar duruşmasında 9 kişinin beraatına, yurtdışında yaşayan söz konusu 7 kişi hakkında dosyalarının ayrılmasına ve yeniden yargılanmalarına hükmetmişti.
Savunmaların ardından mahkeme beraat talebini reddederek duruşmayı 14 Ocak 2021 tarihine erteledi.
(09/160) Diyarbakır’da Yargılanan Polis Memuru…
Diyarbakır’ın Lice ilçesinde 19 Haziran 2017 tarihinde bir zırhlı polis aracının çarpması sonucu bir minibüste bulunan Zilan Yamankılıç (10, k) isimli çocuk ile Remzi Menteşe ve İlhan Ayaş isimli 2 kişinin ölümüne neden olduğu iddiasıyla, zırhlı aracın sürücüsü polis memuru Burhan Kolbaş hakkında Diyarbakır 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 15 Eylül 2020 tarihinde görüldü.
Mahkeme sanığın ‘taksirle birden fazla kişinin ölümüne neden olmak’ suçundan 5 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına, sanığın yargılama sürecindeki davranışları nedeniyle bu cezanın 4 yıl 2 aya indirilmesine ve hapis cezasının 45 bin 600 TL para cezasına çevrilmesine hükmetti.
(09/161) Zırhlı Aracın Çarpması Sonucu Yaşamını Yitiren Efe Tektekin Davası…
Efe Tektekin’in (5) 11 Eylül 2019 tarihinde Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde polis zırhlı aracının çarpması sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili polis memuru İ. A. hakkında Diyarbakır 9. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 15 Eylül 2020 tarihinde devam edildi.
İddianamede İ. A.’nın ‘taksirle ölüme neden olmak’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme sanığın duruşmalardan vareste tutulmasına, varsa araç içinde bulunan görüntü kayıtları ile MOBESE kayıtlarının dosyaya eklenmesine karar vererek, duruşmayı 12 Ocak 2021 tarihine erteledi.
(09/162) ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ İddiasıyla Yargılanan Sanatçı…
Sanatçı Ferhat Tunç hakkında ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ iddiasıyla İstanbul Büyükçekmece 14. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 15 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme Ferhat Tunç ile ilgili yakalama kararı çıkarılmasına hükmetti ve duruşmayı 23 Şubat 2021 tarihine erteledi.
(09/163) Ragıp Zarakolu Hakkında AİHM Kararı…
15 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) yazar ve yayıncı Ragıp Zarakolu’nun başvurusunu karara bağladığı öğrenildi. AİHM kararında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) “güvenlik ve özgürlük hakkı”nı düzenleyen 5. maddesi ile ifade özgürlüğünü güvence altına alan 10. maddesinin ihlal edildiğine ve Ragıp Zarakolu’na 6.500 Euro manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Ragıp Zarakolu 27 Ekim 2011 tarihinde tutuklanmış, yargılandığı “KCK Davası”nın 10 Nisan 2012 tarihinde görülen duruşmasında tahliye edilmişti.
(09/164) Erişim Engellemesi ile İlgili AYM Kararı…
15 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden sendika.org haber sitesinin 62 kez erişime engellenmesiyle ilgili başvuruları değerlendiren Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) ifade ve basın özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmettiği öğrenildi. AYM kararının erişim yasaklarının kaldırılması için ilgili Sulh Ceza Hakimliği’ne gönderileceği bildirildi.
(09/165) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
15 Eylül 2020 tarihinde İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 4 kişi, yine İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında aralarında muvazzaf ve ihraç edilmiş askerler ile askeri okul öğrencilerinin de olduğu 17 kişi, İzmir merkezli bir soruşturma kapsamında aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 53 kişi gözaltına alındı.
(09/166) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 15 Eylül 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 67 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.742 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 15 Eylül 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 7.186 vaka sayısı ise 294.620 oldu.
Antalya Valiliği 15 Eylül 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile Covid-19 önlemleri kapsamında İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu kararları uyarınca il genelinde 65 yaş ve üzeri kişiler ile kronik rahatsızlığı bulunan kişilerin 10.00-17.00 saatleri dışında sokağa çıkmalarının kısıtlandığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.