Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
17 – 19 Aralık 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/155) Operasyonlar ve Çatışmalar…
17 Aralık 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) içindeki Zap bölgesinde 4 Haziran 2022 tarihinde çıkan çatışmada 2 militanın; Kandil bölgesinde 29 Eylül 2022 tarihinde çıkan çatışmada 3 militanın öldüğü öğrenildi.
(12/156) Osmaniye’de Polisin Açtığı Ateş Sonucu Yaşamını Yitiren Kişi…
17 Aralık 2022 tarihinde Osmaniye’de bir araca ‘dur ihtarına uyulmadığı’ gerekçesiyle polis tarafından ateş açıldığı ve açılan ateş sonucu araçta bulunan Sefa G. isimli bir kişinin yaşamını yitirdiği, 2 kişinin ise yaralandığı öğrenildi.
(12/157) Urfa’da Yaşamını Yitiren Mülteciler…
16 Aralık 2022 tarihinde Urfa’nın Harran ilçesinde mültecileri taşıyan bir aracın sulama kanalına düşmesi sonucu 9 mültecinin yaşamını yitirdiği, 5 mültecinin ise yaralandığı öğrenildi.
(12/158) İstanbul’da Saldırıya Uğrayan Deva Partisi Üyeleri…
17 Aralık 2022 tarihinde İstanbul’un Kağıthane ilçesinde esnaf ziyareti yapan Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi üyelerine kimliği belirsiz bir kişinin bıçakla düzenlediği saldırı sonucu 2 kişinin (Talha Şahbaz ve Hasan Ünver) yaralandığı öğrenildi.
(12/159) Diyarbakır’da İşkence ve Diğer Kötü Muameleye Maruz Kalan Kişiler…
17 Aralık 2022 tarihinde Diyarbakır’da bir eve yapılan polis baskını sırasında Suphi Orhan isimli bir kişinin işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi.
Aynı soruşturma kapsamında yine Diyarbakır’da yapılan ev baskını sırasında Muhsin Acar isimli bir kişinin de işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı ve vücudunun çeşitli yerlerinden yaralandığı öğrenildi. Muhsin Acar’ın ailesi basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Kapı çalındı, açtık. Açtığımız gibi polisler içeriye girdi. Bizleri yere yatırdılar. Daha sonra Muhsin’i bir odaya bizi de bir odaya koydular. O ara Muhsin’in sesleri geliyordu. Muhsin’in burnunu kırmışlardı. Halıda kan izleri vardı. Muhsin hakkında gözaltı kararı olduğunu söyleyip Muhsin’in alıp götürdüler.”
(12/160) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
16 Aralık 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mersin Tarsus Kadın Cezaevi’nde mahpusların kaldığı koğuşlarda kaloriferlerin düzenli şekilde yakılmadığı, mahpuslara günde 2 saat sıcak su verildiği öğrenildi.
18 Aralık 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Giresun Espiye L Tipi Cezaevi’nde 22 Kasım 2022 tarihinde mahpusların kaldığı bir koğuşta yapılan arama sırasında mahpuslara ait sandalyelerin kırıldığı, mahpuslara ait kitap ve yazılı materyallere el konulduğu öğrenildi. Haberde ayrıca telefon görüşmesi öncesinde mahpusların ağız içi arama dayatmasına maruz kaldığı belirtildi.
(12/161) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 16 Aralık 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(12/162) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) tarafından İstanbul’un Küçükçekmece ilçesinde düzenleyeceği konserin Kaymakamlık tarafından yasaklanmasını protesto etmek için 17 Aralık 2022 tarihinde konserin düzenleneceği Yahya Kemal Beyatlı Gösteri Merkezi önünde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis aralarında MKM sanatçılarının da olduğu 26 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Gözaltına alınanların isimleri: Abdullah Kılıç, Taylan Kesanbilici, Nezir Altıntaş, Ramazan Özdemir, Baran Bozyel, Hedi Kalkan, İsmail Doğan, Rojhilat Aksoy, Hebun Polat, Rohan Gövercin, Türkan Acar, Dilan Suyu, Berithan Çetin, Devrim Demir, Mizgin Turan, Hüseyin Fidanboy, Engin Cengiz, Nevzat Koçak, Yasin Güngör, Serhat Nazlıer, Mahsum Sağlam, Kemal Yıldırım, Ahmet Kaplancı, Baran Nazmi Sakallı, Elmas Subaşı, Mazlum Akpolat.
(12/163) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
18 Aralık 2022 tarihinde hasta mahpuslar ile ilgili İstanbul’un Kadıköy ilçesinde yapılan yürüyüşe katılmak üzere toplananlara müdahale eden polis 70 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Müdahale sırasında Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul İl Eş Başkanı ve HDP Şırnak eski milletvekili Ferhat Encü’nün polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Ferhat Encü’nün fiziksel şiddete maruz kaldığı anları görüntüleyen Artı TV muhabiri Mehmet Zeki Kaya’nın gözaltına alındığı, bir diğer muhabir Umut Taştan’ın ise fiziksel şiddete maruz kaldığı bildirildi. Gözaltına alınanlar 19 Aralık 2022 tarihinde serbest bırakıldı.
İstanbul Valiliği, Ferhat Encü’nün maruz aldığı fiziksel şiddete ilişkin basına yansıyan görüntüler ile ilgili inceleme başlatıldığını açıkladı.
Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Ferhat Encü, Serhat Sekunder, Hüsamettin Sekunder, Burhan Gökgöz, Gülcihan Şengül, Aynur Taş, Cezmi Dinçer, Hüseyin Avras, Mehmet Nefeyaz, Erkan Gökçe, Ümit Gökçe, Nejmettin Yüknel, Mehmet Sena Arkadaş, İsmail Sever, Sedat Uğraş, Ali Edebali, Sebat Karul, Dilek Demir, Hüsamettin Sekendur, Çiçek Arıç, Mavican Kara, Emine Arslan, Mehmet Önal, İbrahim Uzun, Erkal Balçık, Yusuf Bozkurt, Mehmet Çelik, Kemal Yılmaz, Rohat Güvercin, Ramazan Özdemir, Sultan Gürbey, Beyhan Artar Bey.
(12/164) İzmir’de Eyleme Polis Müdahalesi…
PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecrit ile ilgili 18 Aralık 2022 tarihinde İzmir’de yapılan yürüyüşe müdahale eden polis 42 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı. Müdahale sırasında HDP Bodrum İlçe Eş Başkanı Mehmet Zahir Yaşa’ın kalp krizi geçirdiği ve hastaneye kaldırıldığı öğrenildi.
Gözaltına alınanların isimleri: Barış Kırmızıtaş, Koçer Günden, Oya Kızılkaya Zeyrek, Hani Yıldırım, Derya Kandemir, Nebile Konyar, Menekşe Ecer, Tijda Kılıç, Neslihan Arviş, Zuhal Macit, Gülseren Turgal, Hıdır Ali Kılıç, Fatih Polatlı, Nihat Türk, Ayfer Yıldırım, Kemal Koç, Nazif Çakır, Mehmet Zahir Yaşar, Mikail Fidan, Zeynel Yücetepe, Mukaddes Işık, Yusuf Uludağ, Şahabettin Göktayı, Ahmet Alagöz, Menfi Yılmaz, Cahit Günay, Elfettin Kol, İbrahim Sevim, Vasfi Özer, Yaşar Felemez, Fulya Erdoğan, Ozan Şahin, Abdulvahap Bal, Vedat Çınar Altan, Cemal Kara, Fatma Funda Akbulut, Dağlar Kaplan, Hacay Yılmaz, Dilan Karakoç, Berfin Çiçek, Mazlum Çelik ve Doğukan Akbaba.
(12/165) Kocaeli’de Afiş Asarken Gözaltına Alınan CHP Yöneticisi…
17 Aralık 2022 tarihinde Kocaeli’nin Derince ilçesindeki bir üst geçide üzerinde “Daha yeni başlıyoruz. Asla yalnız yürümeyeceksiniz” yazılı bir afişi asan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Derince İlçe Gençlik Kolları Başkanı Ali Demir polis tarafından gözaltına alındı. Ali Demir, Kabahatler Kanunu’na muhalefet gerekçesiyle 581 Türk Lirası para cezası uygulanarak aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(12/166) Ankara’da Gözaltına Alınan Belgesel Yönetmeni…
Belgesel yönetmeni Sibel Tekin 16 Aralık 2022 tarihinde Ankara’da gözaltına alınan belgesel yönetmeni Sibel Tekin, 17 Aralık 2022 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla tutuklandı.
(12/167) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişi…
Kürdistan Bayrağı Günü dolayısıyla Kürdistan Ulusal Gençliği (CNK) üyeleri tarafından 17 Aralık 2022 tarihinde Diyarbakır’da düzenlenen etkinlik ile ilgili olarak CNK Sözcüsü Jiyan Timurtaş ve CNK üyesi Şerzan Kılıçaslan aynı gün içinde polis tarafından gözaltına alındı.
(12/168) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
17 Aralık 2022 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında en az 5 kişi haklarında ihbar olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltına alınanların isimleri: Suphi Orhan, Mazlum Kardaş, Fermandar Kardaş, Sohbet Yıldız ve Muhsin Acar.
(12/169) Antalya’da Gözaltına Alınan TKP Üyeleri…
17 Aralık 2022 tarihinde Antalya’da Bizim Gazete’nin satışı yapan Türkiye Komünist Partisi (TKP) üyesi 9 kişi, ‘Cumhurbaşkanı’na ve kamu görevlisine hakaret’ iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar 18 Aralık 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(12/170) Mersin’de Gözaltına Alınan Belediye Meclisi Üyesi ve HDP Yöneticileri…
14 Aralık 2022 tarihinde Mersin merkezli bir soruşturma kapsamında bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 9 kişiden 8’i 17 Aralık 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. 1 kişi ise 16 Aralık 2022 tarihine serbest bırakılmıştı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: CHP’li Toroslar Belediye Meclisi üyesi H. B., HDP Akdeniz İlçe Eş Başkanı N. E., HDP Toroslar İlçe Eş Başkanı İ. D., HDP ilçe yöneticileri G. B., S. M. ve Z. A. ile M. H., S. O., F. A.
(12/171) Bingöl’de Gözaltına Alınan Kişiler…
13 Aralık 2022 tarihinde Bingöl’ün Merkez ve Genç ilçelerine bağlı köylerde gözaltına alınan 16 kişiden 7’si 16 Aralık 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘örgüte yardım etmek’ iddiasıyla tutuklandı. 9 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Tutuklanan kişilerin isimleri: Nedim Kaya, Ali Seçer, Veysel Uzan, Fırat Dener, Musa Nazlıca, Recep Nazlıca ve Hişar Nazlıca.
(12/172) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
18 Aralık 2022 tarihinde Diyarbakır’da oynanan Amedspor-Menemenspor futbol maçı öncesinde İstiklal Marşı okunurken ayağa kalkmadıkları gerekçesiyle 19 Aralık 2022 tarihinde aralarında 1 epilepsi hastasının da olduğu 9 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
(12/173) Eski Belediye Eş Başkanı ve DBP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Malatya 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından, yerine kayyım atanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eski Eş Başkanı Gültan Kışanak’a verilen 14 yıl 3 ay hapis cezası ve DBP eski Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel’e verilen 15 yıl hapis cezası Antep Bölge Adliye Mahkemesi 18. Ceza Dairesi tarafından bozulmuştu.
Gültan Kışanak ve Sebahat Tuncel’in yeniden yargılanmasına 16 Aralık 2022 tarihinde Malatya 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. İddianamede Gültan Kışanak ve Sebahat Tuncel‘in örgüt propagandası yapmak’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme duruşmayı 31 Mart 2023 tarihine erteledi.
(12/174) HDP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
Dokunulmazlığı kaldırıldıktan sonra 2 Eylül 2022 tarihinde gözaltına alınan, 3 Eylül 2022 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanan HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel hakkında Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 19 Aralık 2022 tarihinde başlandı. Semra Güzel duruşmaya tutulduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkemenin 3 avukat sınırlaması getirdiği öğrenildi. Savunmaların ardından mahkeme Semra Güzel’in tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 20 Şubat 2023 tarihine erteledi.
(12/175) Ankara’da Yargılanan Polis Memuru…
Muhammed Alican Razı isimli bir kişinin 29 Mayıs 2022 tarihinde Ankara’da polisin açtığı ateş sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili N. K. K. isimli bir polis memuru hakkında Ankara Batı 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 16 Aralık 2022 tarihinde devam edildi. Sanık polis memuru duruşmaya katıldı ve savunma yaptı. Mahkeme sanık polis memurunun tutuklanması yönündeki talebi reddetti ve duruşmayı 7 Nisan 2023 tarihine erteledi.
(12/176) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Yazılımcıların yurtdışına çıktığına ilişkin https://www.diken.com.tr, https://www.gazeteduvar.com.tr, https://www.birgun.net internet sitelerinde yer alam haberlere Ankara 7. Sulh Ceza Hakimliği’nin 16 Aralık 2022 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun yargılandığı davanın hakimi ile ilgili www.cumhuriyet.com.tr, https://www.gazeteduvar.com.tr, https://gazetekarinca.com internet sitelerinde yer alan haberlere İstanbul Anadolu 10. Sulh Ceza Hakimliği’nin 16 Aralık 2022 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
14 Aralık 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) internet sitesinde yer alan Günlük İhlal Tablosu’nun 6 Temmuz 2022 tarihine ilişkin içeriğine Antep 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin kararı ile erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(12/177) Diyarbakır’da Polis Tarafından Basılan Parti Binaları…
Kürdistan Bayrağı Günü dolayısıyla 17 Aralık 2022 tarihinde Diyarbakır’da düzenlenen etkinlikler ile ilgili olarak Diyarbakır’da bulunan Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK), Kürdistan Sosyalist Partisi (PSK) ve Azadî Hareketi’ne ait binaların 19 Aralık 2022 tarihinde polis tarafından basıldığı ve 3 binada arama yapıldığı öğrenildi.
(12/178) İstanbul’da Yasaklanan Konser…
17 Aralık 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, MKM tarafından İstanbul’un Küçükçekmece ilçesindeki Yahya Kemal Beyatlı Gösteri Merkezi’nde düzenleyeceği konserin Küçükçekmece Kaymakamlığı tarafından ‘kamu düzeni ve genel asayişin bozulmasına neden olacağı’ gerekçesiyle yasaklandığı öğrenildi.
(12/179) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İller…
Maraş Valiliği 17 Aralık 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile Maraş Katliamı’nın yıldönümü öncesinde il genelinde açık hava toplantılarını 16 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 10 gün süreyle yasakladı.
Muş Valiliği 19 Aralık 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde toplantı, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, açık veya kapalı yer toplantısı, protesto, miting, çadır kurma, oturma eylemi, stant açma, açlık grevi, anma töreni, afiş, pankart, poster asma, el ilanı, bildiri dağıtma, imza masası açma, meşale yakma, konferans ve benzeri eylem ve etkinlikleri 19 Aralık 2022 tarihi itibarıyla 13 gün süreyle yasakladı.
(12/180) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Eski 2. Ordu Komutanı Adem Huduti’nin aralarında olduğu 5 kişi hakkında Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada verilen kararın Yargıtay tarafından bozulması üzerine yeniden görülen davanın karar duruşması 16 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirildi. Mahkeme Adem Huduti’iyi ‘anayasayı ihlale teşebbüse yardım etme’ suçundan 12 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme 4 kişinin dosyasının ise ayrılmasına hükmetti.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.