Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
17 – 19 Ekim 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/226) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
16 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 28 Eylül 2020 tarihinde Şırnak kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatılmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(10/227) Cezaevinde Yaşamını Yitiren Mahpus…
Hasta mahpus Mustafa Barış Avıalan’ın 15 Ekim 2020 tarihinde tutulduğu Ankara Sincan F Tipi Cezaevi’nde yaşamını yitirdiği öğrenildi. Mustafa Barış Avıalan ile ilgili sağlık sorunları nedeniyle yapılan infaz erteleme başvurusunun 7 Ağustos 2020 tarihinde reddedildiği bildirildi.
(10/228) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
16 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 25 Eylül 2020 tarihinde Şırnak Cezaevi’nden Mersin Tarsus 2 Nolu T Tipi Cezaevi’ne istekleri ve iradeleri dışında sevk edilen Nesim Kaplan ve Mehmet Şakir Erol isimli 2 mahpusun sevk sırasında infaz koruma memurlarının fiziksel ve sözlü şiddetine maruz kaldıkları, kişisel eşyalarını almalarına izin verilmediği öğrenildi. Haberde, Şırnak Cezaevi’nde “bağımsızlar” koğuşu olarak adlandırılan koğuşta kalan 2 mahpusun koğuş değiştirme talebinde bulundukları gerekçesiyle Tarsus 2 Nolu T Tipi Cezaevi’ne sevk edildikleri iddia edildi.
16 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Maraş Türkoğlu 1 Nolu L Tipi Cezaevi’nde mahpusların dilekçelerinin işleme konulmadığı, gönderilen kargoların mahpuslara teslim edilmediği, mahpuslara verilen yemeklerin hijyenik olmadığı, havaların soğumasına rağmen mahpuslara battaniye verilmediği öğrenildi.
16 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Konya E Tipi Cezaevi’nde Covid-19 salgınına rağmen 16 kişilik koğuşta 54 kişinin kaldığı, mahpuslara verilen yemeklerin hijyenik olmadığı öğrenildi.
16 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Şakran Kadın Cezaevi’nde Covid-19 salgınına rağmen bir koğuşta 20 kişinin kaldığı öğrenildi.
17 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Maraş Türkoğlu 1 Nolu L Tipi Cezaevi’nde bulunan bir koğuşa lağım suyu aktığı ve bundan dolayı hastalanan mahpuslar olduğu öğrenildi.
17 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van T Tipi Cezaevi’nde Covid-19 salgınına rağmen 12 kişilik koğuşta 17 kişinin kaldığı, mahpuslara verilen suya 70 litre kota getirildiği öğrenildi.
17 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Balıkesir Bandırma 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde mahpuslara verilen yemeklerin az olduğu, Covid-19 salgınına rağmen koğuşların dezenfekte edilmediği, mahpuslara istedikleri gazetelerin verilmediği, mahpuslara ait radyolara el konulduğu öğrenildi.
(10/229) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
16 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 25 Eylül 2020 tarihinde Şırnak Cezaevi’nden Mersin Tarsus 2 Nolu T Tipi Cezaevi’ne isteği ve iradesi dışında sevk edilen Mehmet Şakir Erol isimli mahpusun tedavisinin yapılmadığı öğrenildi.
(10/230) Manisa’da Eyleme Polis Müdahalesi…
17 Ekim 2020 tarihinde tazminat haklarını almak için Manisa’dan Ankara’ya yürümek isteyen maden işçilerine Manisa’nın Salihli ilçesinde müdahale eden jandarma, aralarında Bağımsız Maden-İş Sendikası örgütlenme uzmanları Başaran Aksu ve Kamil Kartal’ın da bulunduğu 31 işçiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/231) Düzce’de Eyleme Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildiği işine geri dönmek için Düzce’de oturma eylemleri yapan tutuklanan mimar Alev Şahin için 16 Ekim 2020 tarihinde Düzce’de basın açıklaması yapan Türkan Albayrak ve Volkan Çeşme polis tarafından gözaltına alındı. 2 kişi aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
13 Ağustos 2020 tarihinde Düzce’de gözaltına alınan Alev Şahin, 22 Ağustos 2020 tarihinde tutuklanmıştı. Aynı soruşturma kapsamında gözaltına alınan Acun Karadağ, Nazan Bozkurt, Mehmet Dersulu, Armağan Özbaş ve Mahmut Konuk tutuklanmış, Gülnaz Bozkurt ise adil kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı. İdil Kültür Merkezi’ne yapılan polis baskını sırasında gözaltına alınan bir diğer “İşimi Geri İstiyorum” eylemcisi Nuriye Gülmen ise 11 Ağustos 2020 tarihinde tutuklanmıştı.
(10/232) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
1440 gündür devam etmekte olan “İşimi Geri İstiyorum” eylemi kapsamında Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 18 Ekim 2020 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılan basın açıklamalarına müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı.
(10/233) Mersin’de Gözaltına Alınan Belediye Meclisi Üyesi…
Mersin’in Akdeniz Belediyesi’nin Halkların Demokratik Partisi’nden (HDP) seçilen Belediye Meclisi üyesi Salih Akbaş, 16 Ekim 2020 tarihinde Mersin’de gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(10/234) İstanbul’da Gözaltına Alınan ESP Üyeleri…
18 Ekim 2020 tarihinde İstanbul Gazi Cemevi’nde düzenlenen bir anma sonrasında Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi 4 kişinin (Hülya Gerçek, Havva Cuştan, Gamze Toprak, Mahir Cem Sel) ellerinde fotoğraf ve çiçek olduğu gerekçesiyle polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındığı öğrenildi.
(10/235) Ankara’da Gözaltına Alınan SGDF Üyeleri…
Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) üyeleri Yücel Yavuz ve Devrim Taylan Eryılmaz 16 Ekim 2020 tarihinde Ankara’da gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(10/236) Antalya’da Gözaltına Alınan HDP ve DBP Yöneticileri…
12 ve 13 Ekim 2020 tarihinde Antalya’da gözaltına alınan Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Parti Meclisi üyesi Hazal Taş, HDP Parti Meclisi üyesi Ferit Yılmaz, HDP Antalya il yöneticileri Değer Yorgun ve Osman Metindir 16 Ekim 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(10/237) Hakkari’de Gözaltına Alınan Kişiler…
14 Ekim 2020 tarihinde Hakkari’de gözaltına alınan ve aralarında engelli 5 kişinin de oldu 18 kişiden 2’si [İsmail Önal (76) ve Fatma Sevmiş (50)] 18 Ekim 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 16 kişi ise adi kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Tutuklama kararı sonrasında Fatma Sevmiş’in rahatsızlık geçirdiği ve hastaneye kaldırıldığı öğrenildi.
(10/238) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
16 Ekim 2020 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınlarında 5 kişi (Şahize Akbaş, Aziz Akbaş, İlhan Akbaş, Esma Bakır ve Ramazan Bakır) gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi. 18 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mersin Emniyet Müdürlüğü’ne giden avukatların Esma Bakır ve Ramazan Bakır ile görüşmesine polis tarafından “Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) gereğince avukat istenildi. Sizle görüşmeyecekler” denilerek izin verilmediği öğrenildi.
(10/239) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
18 Ekim 2020 tarihinde Şırnak’ta yapılan ev baskınlarında 4 kişi (Nebi Uysal, Cihat Basan, Zişan Basan ve ismi öğrenilemeyen bir kişi) gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(10/240) HDP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
HDP eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ hakkında gazeteciler Can Dündar ve Erdem Gül’ün tutuklanmasına ilişkin yaptığı açıklamada ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği’ iddiasıyla Ankara 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 16 Ekim 2020 tarihinde devam edildi. Figen Yüksekdağ duruşmaya SEGBİS aracığıyla tutulduğu cezaevinden katıldı. Savunmaların ardından savcı esas hakkındaki mütalaasını açıkladı ve Figen Yüksekdağ’ın 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme duruşmayı 12 Kasım 2020 tarihine erteledi.
(10/241) İpek Er Davası…
Uzman Çavuş Musa Orhan hakkında İpek Er isimli bir çocuğa cinsel saldırıda bulanarak intihara sürüklediği gerekçesiyle Siirt 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmense 16 Ekim 2020 tarihinde başlandı.
İddianamede Musa Orhan’ın ‘nitelikli cinsel saldırı’ suçundan cezalandırılması istenmektedir.
Mahkemenin Covid-19 salgını nedeniyle duruşma salonuna gireceklerin sayısına kısıtlama getirdiği için 46 avukat ve gazetecinin duruşma salonuna alınmadığı öğrenildi. Sanık Musa Orhan duruşmaya Ankara’dan SEGBİS aracılığıyla katıldı. Musa Orhan’ın savunma yapmadığı ve susma hakkını kullandığı öğrenildi.
İpek Er’in ailesi ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın davaya katılımı kabul eden mahkeme, barolar, hak örgütleri ve kadın derneklerinin davaya müdahil olma taleplerinin ve Musa Orhan’ın tutuklanması yönündeki talebin reddine karar verdi. Mahkeme duruşmayı 25 Şubat 2021 tarihine erteledi.
Musa Orhan isimli uzman çavuşun cinsel saldırısına maruz kalan İpek Er isimli çocuk, olayın ardından intihar girişiminde bulunmuş ve tedavi gördüğü hastanede 18 Ağustos 2020 tarihinde yaşamını yitirmişti. İpek Er’in yaşamını yitirmesi üzerine 18 Ağustos 2020 tarihinde tutuklanan Musa Orhan, avukatının yaptığı itiraz üzerine 25 Ağustos 2020 tarihinde tahliye edilmişti.
(10/242) Diyarbakır’da Polis Memurunun Yargılandığı Dava…
Polis memuru H. A. hakkında Cihan Can’ın ölümüne neden olduğu gerekçesiyle Diyarbakır 11 Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 16 Ekim 2020 tarihinde başlandı.
H. A. duruşmaya Sivas’tan SEGBİS aracılığıyla katıldı ve savunma yaptı. H. A.’nın savunmasında “olay günü hava yağışlı ve karanlıktı, trafiğin yoğun olduğunu sokağı döndüğüm anda arabada sarsıntı meydana geldiğini hissettim ve yakında fırın olması nedeniyle sarsıntının odundan kaynaklandığını düşündüm. Birincisinden daha büyük ikinci sarsıntıda aracı durdurdum, aşağı indiğimde ise bir şahsı aracın arka tekerliğinin altında yatar vaziyette gördüm. Olayın verdiği korkuyla aracımı 3 metre daha ileri götürdüm. Olay tarihinde hızım çok düşüktü, üzerime atılı suçlamayı bu şekilde kabul ediyorum” dediği öğrenildi. Can ailesinin avukatı ise iddianamenin iadesini ve mahkemenin görevsizlik kararı vererek dosyanın Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesini talep etti. Mahkemenin müşteki avukatın taleplerine ilişkin sözlü beyanda bulunmasına izin vermediği ve avukata “Seni buradan dinlemeyeceğim (…) Taleplerin varsa yazılı sun. Ben yargılamayı bu şekilde yapacağım” dediği öğrenildi. Mahkeme, görevsizlik kararı verilerek dava dosyasının Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesi talebinin reddine karar vererek duruşmayı 15 Ocak 2021 tarihine erteledi.
Cihan Can isimli kişi, 27 Aralık 2019 tarihinde Diyarbakır’da Turgut Özal Bulvarı’nda H. A.’nın sürdüğü polis aracının çarpması sonucu yaşamını yitirmişti.
(10/243) ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ İddiasıyla Hakkında Soruşturma Açılan Kişi…
18 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Serhat Yıldırım isimli kişi hakkında sosyal medya hesabından paylaştığı bir karikatür nedeniyle ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ iddiasıyla soruşturma başlatıldığı ve Serhat Yıldırım’ın İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu’na ifade verdiği öğrenildi.
(10/244) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
https://odatv4.com/, https://www.milligazete.com.tr/ internet sitelerinde yer alan, kendisini hakim, savcı, MİT mensubu olarak tanıtıp dolandırıcılık yapan bir kişiye ilişkin haberlere Erişim Sağlayıcıları Birliği’nin 13 Ekim 2020 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
https://www.cumhuriyet.com.tr/ internet sitesinde yer alan, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talimat yoluyla bir şirkete ihalesiz olarak iş vermesine ilişkin habere Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliği’nin 14 Ekim 2020 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
https://www.sozcu.com.tr/, https://www.cumhuriyet.com.tr/, https://www.gercekgundem.com/ internet sitelerinde yer alan, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Urfa Gençlik Kolları eski başkanına ilişkin haberlere Urfa 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 14 Ekim 2020 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
https://www.cumhuriyet.com.tr/, https://www.evrensel.net/, https://www.birgun.net/ internet sitelerinde yer alan, Kalyon Holding’e ihale ile verilen demiryolu hattı yapım işine vergi istisnası tanınmasına ilişkin haberlere Beykoz Sulh Ceza Hakimliği’nin 14 Ekim 2020 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
18 Ekim 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır Valiliği’nin başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BİK) tarafından 354 internet sitesine erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(10/245) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
16 Ekim 2020 tarihinde Balıkesir merkezli bir soruşturma kapsamında 8 ilde düzenlenen operasyonlarda aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 14 kişi gözaltına alındı.
(10/246) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
“Kozmik Oda” soruşturması kapsamında 82 kişi hakkında Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 16 Ekim 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 3 sanığı 10 yıl, 13 sanığı 7 yıl 6 ay, 9 sanığı 6 yıl 3 ay, 1 sanığı 3 yıl 1 ay 15 gün, 1 sanığı 2 yıl 6 ay, 1 sanığı 2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme 54 sanığın ise beraatına karar verdi.
Ergenekon davasının hâkimlerinden Hüsnü Çalmuk hakkında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 16 Ekim 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığı ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 10 yıl hapis cezası ile cezalandırdı.
(10/247) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 16 Ekim 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 73 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.812 hastanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 17 Ekim 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 71 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.723 hastanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 18 Ekim 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 72 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.815 hastanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 18 Ekim 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 9.296, hasta sayısı ise 347.493 oldu.
16 ve 17 Ekim 2020 tarihlerinde Covid-19 nedeniyle 5 sağlık çalışanının (Van Eğitim Araştırma Hastanesi’nde otomasyon görevlisi Ferhat Gencer, Kırıkkale Yüksek İhtisas Hastanesi personeli Harun Dönmez, işyeri hekimi Salih Kanlı, ebe Yasemin Çolak, doktor Turan Yıldırım) yaşamını yitirdiği öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.