Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
17 – 19 Eylül 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/163) Operasyonlar ve Saldırılar…
17 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden 4 Temmuz 2022 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içindeki Metina bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 5 militanın öldüğü öğrenildi.
Millî Savunma Bakanlığı, Urfa’nın Suruç ilçesindeki bir sınır karakoluna yönelik 18 Eylül 2022 tarihinde Suriye’den düzenlendiği bildirilen bir saldırı sonucu 1 askerin (İsmet Aybek) öldüğünü, 1 askerin ise yaralandığını duyurdu.
(09/164) Cezaevinde Yaşamını Yitiren Mahpus…
Malatya Akçadağ Cezaevi’nde tutulan Barış Keve isimli mahpus, tutulduğu tek kişilik hücrede 18 Eylül 2022 tarihinde yaşamını yitirdi. Cezaevi yönetiminin ailesine Barış Keve’nin intihar ettiğini söylediği öğrenildi.
(09/165) Sivas’ta Polisin İşkence ve Diğer Kötü Muamelesine Maruz Kalan Gazeteci…
17 Eylül 2022 tarihine Sivas’ta bir binada çıkan yangını takip eden DHA muhabirleri Hüsnü Ümit Avcı ve Arife Defne Arslan’ın görüntü almasına polis engel oldu. Görüntü almaya devam etmeleri üzerine 2 gazeteci polisin fiziksel şiddetine maruz kaldı. Polis memurlarının Hüsnü Ümit Avcı’ya tekme ve yumruk attığı anların kameraya yansıdığı öğrenildi. Sivas Valiliği konuyla ilgili olarak söz konusu polis memuru hakkında idari soruşturma açıldığını açıkladı.
(09/166) Bursa’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
20 Nisan 2022 tarihinde Bursa’da infaz koruma memurlarını taşıyan araca yönelik düzenlenen saldırı ile ilgileri olduğu iddiasıyla 17 Eylül 2022 tarihinde İzmir’in Dikili ilçesinde gözaltına alınan 3 kişinin (Seda Baykan, Dilek Arsu ve Mehmet Mustafa Uskar), gözaltına alınırken ve daha sonra Bursa’ya götürüldükleri sırada işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldıkları öğrenildi. 3 kişinin Bursa Emniyet Müdürlüğü’nde ayrıca çıplak arama işkencesine maruz kaldığı bildirildi.
Gözaltına alınanlarla görüşmek için Bursa Emniyet Müdürlüğü’ne giden avukatların da bir süre engellendiği ve gözaltındakilerle görüşmelerine izin verilmediği öğrenildi.
Ezilenlerin Hukuk Bürosu konu ile ilgili şu açıklamayı yaptı: “19.30 itibariyle Bursa İl Emniyet Müdürlüğü’nün önünde olmamıza rağmen ‘avukat kısıtlaması var’ denilerek ve çeşitli bahanelerle saatlerce bekletildik. 22.30 itibariyle ancak bulabildiğimiz muhatap, avukatımız Sezin Uçar hakkında çıkardıkları yasaklama kararını gösterdi ve 3 avukat olmamıza rağmen yalnızca bir kişiyi kabul edebileceklerini ve yalnızca 5’er dakika görüştüreceklerini beyan ettiler. Hukuksuz bu uygulamayı kabul etmeyeceğimizi ve tutanak tutacağımızı belirttikten saatler sonra 2 avukat olarak emniyete giriş yaptık. Müdafi görüşme odasına girmeden önce bütün eşyaların çıkarılması dayatıldı. Müvekkil ile görüşürken kapı açık tutulmaya çalışıldı. Gizlilik ve özel olarak görüşme hakkımız gasp edilmeye çalışıldı. Müvekkiller ile görüşürken sınırlı süre dayatması yapıldı, görüşme sürekli biçimde taciz edildi.”
(09/167) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
İstanbul’un Tuzla ilçesinde bulunan ETF Tekstil fabrikası işçilerinin, ödenmeyen kıdem tazminatları ve ikramiyeleri için yaptıkları eylememe 16 Eylül 2022 tarihinde müdahale eden polis aralarında DERİTEKS Genel Başkanı Makum Alagöz’ün de olduğu 30 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak ve ters kelepçeleyerek gözaltına aldı. Müdahale sırasında işçilerin fabrika önünde kurduğu çadırın da polis ve zabıta ekipleri tarafından yıkıldığı öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(09/168) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Anadilde eğitim talebiyle 16 Eylül 2022 tarihinde İstanbul’un Esenyurt ilçesinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 9 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak ve ters kelepçeleyerek gözaltına aldı. Müdahale sırasında 1 kişinin burnunun kırıldığı, 1 kişinin ise kolundan yaralandığı öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Gözaltına alınan kişilerin isimleri: Gamze Kaya, Çayan Yılmaz, Dinçer Gün, Metin Burukan, Medet Düzenli, Sinan Polathan, Murat Güven, Ayten Yılmaz, Welat Ekmekçi.
(09/169) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Devrimci İşçi Sendikası (Dev İşçi-Sen) Genel Başkanı Mazlum Oruç ve Devrimci Parti üyesi Eser Tüz’ün 14 Eylül 2022 tarihinde gözaltına alınmasını protesto etmek için 16 Eylül 2022 tarihinde İstanbul’da Çağlayan Adliyesi önünde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 5 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanların isimleri: Devrimci Parti Genel Başkan Yardımcı Gamze Taşçı, Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Eş Genel Başkanı Şahin Tümüklü, Devrimci Parti üyeleri Yeşim Türkel, Erkin Barkın, İslam Şengel.
(09/170) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Hasta mahpuslar ile ilgili 17 Eylül 2022 tarihinde İstanbul’un Bağcılar ilçesinde yapılan adalet nöbeti eylemine müdahale eden polis 7 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Müdahale sırasında gazetecilerin görüntü almasının polis tarafından engellendiği, 1 gazetecinin polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Gözaltına alınanların isimleri: Fince Akman, Cemile Karakaş, Cemile Çiftçi, Kumri Akgül, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Küçükçekmece Eş Başkanı Gülsüm Öztürk, Barış Annesi Meclisi üyeleri Zeynep Çalıhan ile Marmara Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği (MATUHAYDER) Eş Başkanı Esin Çelik.
(09/171) Şırnak’ta Eyleme Polis Müdahalesi…
17 Eylül 2022 tarihinde ağaç kesimlerini protesto etmek için Şırnak’tan Cudi Dağı’na yürümek isteyenlere jandarma tazyikli su ve gaz bombası ile müdahale etti.
(09/172) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Şişli Belediyesi’nde çalışırken işlerine son verilen işçilerin 18 Eylül 2022 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Şişli ilçe binası önünde yaptığı eyleme müdahale eden polis 1 kişiyi (Turan Aktaş) gözaltına aldı. Gözaltına alınan kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(09/173) Mersin’de Gözaltına Alınan Belediye Çalışanları…
15 Eylül 2022 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınlarında sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptıkları iddiasıyla gözaltına alınan Mersin Büyükşehir Belediyesi’nde çalışan 8 kişi 16 Eylül 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından serbest bırakıldı.
(09/174) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
15 Eylül 2022 tarihinde Şırnak’ın Silopi ilçesinde gözaltına alınan 8 kişi, 16 Eylül 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(09/175) Hakkari’de Gözaltına Alınan Kişiler…
18 Eylül 2022 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesi kırsal alanında başlatılan operasyon kapsamında yapılan ev baskınlarında 10 kişi gözaltına alındı.
(09/176) Diyarbakır’da Yargılanan HDP Yöneticileri…
Aralarında HDP Demokratik Yerel Yönetimler Kurulu Eş Sözcüsü Halide Türkoğlu’nun da olduğu 10 kişi hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 16 Eylül 2022 tarihinde başlandı. İddianamede 10 kişinin ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Savunmaların ardından mahkeme Halide Türkoğlu’nun tahliyesine karar verdi ve duruşmayı 9 Aralık 2022 tarihine erteledi.
(09/177) Diyarbakır’da Dernek Üyesinin Yargılandığı Dava…
Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma, Dayanışma, Birlik ve Kültür Derneği (MEBYA-DER) üyesi Yıldız Damla hakkında Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan verilen 6 yıl 3 ay hapis cezasının Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi tarafından bozulması üzerine yeniden görülen davanın karar duruşması 16 Eylül 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme Yıldız Damla’yı bir kez daha ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(09/178) Dedeoğulları Davası…
12 Mayıs 2021 tarihinde Konya’da Dedeoğulları ailesi mensuplarına yönelik düzenlenen ve 7 kişinin yaralandığı ırkçı saldırı ile ilgili 2’si tutuklu 9 kişi hakkında Konya 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 16 Eylül 2022 tarihinde devam edildi. İddianamede sanıkların ‘kasten yaralama’, ‘silahla kasten yaralama’ ve ‘konut dokunulmazlığını ihlal’ suçlarında cezalandırılmaları istenmektedir. Tutuksuz sanıkların tutuklanması yönündeki talepleri reddeden mahkeme, tutuklu sanıkların bu hallerinin devamına karar vererek duruşmayı 28 Ekim 2022 tarihine erteledi.
(09/179) Gelecek Partisi Sözcüsü Hakkında Açılan Soruşturma…
17 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan hakkında katıldığı bir televizyon programındaki sözleri nedeniyle Merkez Bankası’nın şikayeti üzerine İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
(09/180) Bursa, Konya ve Van’da İptal Edilen Konserler…
17 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden İran vatandaşı müzisyen Mohsen Namjoo’nun 3 Aralık 2022 tarihinde Bursa’da, 8 Aralık 2022 tarihinde Konya’da, 10 Aralık 2022 tarihinde Van’da vereceği 3 konserin iptal edildiği öğrenildi.Diyanet ve Vakıf Çalışanları Sendikası (Diva-Sen) Genel Başkanı Mustafa Çopursuz, konserlerin iptal edilmesi için kampanya başlattıklarını duyurmuştu.
(09/181) Çorum’da İptal Edilen Konser…
Çorum’da yapılacak olan Pırlanta Pirinç Festivali kapsamında Aleyna Tilki’nin vereceği konseri iptal eden Osmancık Belediyesi 17 Eylül 2022 tarihinde bir açıklama yaparak “Şarkıcı Aleyna Tilki’nin röportajlarında ve 17.09.2022 tarihinde sosyal medyada yapmış olduğu kültürümüzle bağdaşmayan açıklamaları” nedeniyle konserin iptal edildiğini duyurdu. 24 Eylül 2022 tarihinde düzenlenecek olan konser belediye tarafından aslında 3 Eylül 2022 tarihinde iptal edilmişti.
(09/182) İstanbul’da Ayrımcı Gösteri…
18 Eylül 2022 tarihinde İstanbul’da Saraçhane Meydanı’nda Yesevi Alperenler Ocağı Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği’ne bağlı Fikirde Birlik ve Mücadele Platformu tarafından LGBTİ+’ları, İstanbul Sözleşmesi’ni, 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’u hedef alan “Büyük Aile Buluşması” adlı bir gösteri düzenlendi. Gösteriye çağrı yapmak için hazırlanan video Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) internet sitesinin “kamu spotları” bölümünde yer almıştı.
(09/183) Basın Kartı İptal Edilen Gazeteci…
16 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, gazeteci Tuğrul Eryılmaz’a ait basın kartının Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından iptal edildiği öğrenildi.
(09/184) Muğla ve Erzurum’da İndirilen Pankartlar…
18 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Zafer Partisi’nin Muğla’nın Bodrum ilçesinde parti binasına asılan “Yerli ve Milli Escobar” pankartının savcılık kararı ile indirildiği, İlçe Başkanı Mürsel Yüksel’in gözaltına alındığı ve ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
19 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum’da Zafer Partisi il binasına ve kentin 3 ayrı noktaya asılan “180 milyon dolar nerede? Çaldıklarınızın hesabını vereceksiniz. Uyan Erzurum, hırsız var” yazılı pankartın kaldırıldığı ve Zafer Partisi yöneticilerinin ifadeye çağrıldığı öğrenildi.
(09/185) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Hakkari Valiliği 16 Eylül 2022 tarihinde yaptığı açıklamayla il genelinde miting, açık hava toplantıları, gösteri yürüyüşleri, oturma eylemi, protesto eylemi, insan zinciri oluşturarak yapılabilecek protesto, yürüyüş ve toplanmalar, halk kürsüleri şeklinde toplantı, halk toplantıları, ses-yayın araçları ile yapılabilecek her türlü sesli ve görsel faaliyetler, açlık grevi, çadır kurma, basın açıklamaları, her türlü stant açma, imza toplama, imza kampanyası, dilek feneri, balon uçurtmak, kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere anma töreni, konser, şenlik, tiyatro, sinevizyon ve benzeri faaliyetler, meşale yakma, el ilanı, bildiri, broşür dağıtma, afiş, poster asma ve benzeri eylem ve etkinliklerin 16 Eylül 2022 itibarıyla 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu. Bu kararla birlikte Hakkari’de 4 Ocak 2022 tarihinden bu yana kesintisiz uygulanan eylem ve etkinlik yasağı böylece 269 güne ulaşmış oldu.
(09/186) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
18 Eylül 2022 tarihinde İzmir’in Menderes ilçesi açıklarında bir tekneye yapılan baskında yasadışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddiasıyla 7 kişi (A. İ., H. R. Ç., N. Ş., N. B., Ö. V. Ç., S. E. ve S. A.) gözaltına alındı. Haklarında kesinleşmiş hapis cezası olduğu bildirilen 7 kişinin sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandığı bildirildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.