Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
18 – 20 Haziran 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/217) Hatay’da Yaşamını Yitiren Asker…
19 Haziran 2022 tarihinde Hatay’da Çevlik Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda görevli Teğmen Hüseyin Y.’nin evinde silahla başından vurulmuş olarak bulunduğu öğrenildi.
(06/218) Mersin’de Saldırıya Uğrayan İnsan Hakları Savunucusu…
İnsan Hakları Derneği (İHD) Genel Merkez yöneticisi İlhan Kılıç’ın 18 Haziran 2022 tarihinde Mersin’de, iki kadına tacizde bulunduğu için uyardığı kişinin silahlı saldırısına uğradığı ve saldırı sonucu yaralandığı öğrenildi. Saldırı ile ilgili gözaltın alınan kişinin sevk edildiği mahkeme tarafından ev hapsi tedbiri ile serbest bırakıldığı öğrenildi.
(06/219) Ankara’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
18 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden H. İ. Ş. isimli bir kişinin evine yapılan polis baskını sırasında ve götürüldüğü polis karakolunda işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi. Haberde ayrıca müvekkili ile görüşmek üzere karakola giden avukatın da uzun süre içeri alınmadığı öğrenildi.
H. İ. Ş. basında yer alan açıklamasında şunları ifade etti: “Babam beni arayarak evde arama yapıldığını söyledi. Hemen taksiye atlayarak eve gittim. Ancak eve girdiğim esnada hemen bana ters kelepçe yaptılar. Çok ağır ve kötü küfürlere maruz kaldım. Ev araması boyunca ve karakolda bile ters kelepçe ile bekletildim. Hatta hastanede bile doktorun yanında ters kelepçe ile bekletildim. Beni sürekli tehdit ederek, senet imzalatacaklarını söylediler. Eğer 71 bini ödemezsem, beni tutuklayacaklarını söylediler. Senedi imzalarsam serbest kalacağımı söylediler. Daha sonra karakolda da aynı muamele devam etti. Avukatımı içeri almadılar. Bana burada da psikolojik şiddet uyguladılar.”
Avukatı ise basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Müvekkilimin evinin arandığı esnada birçok usulsüzlük yaşandı. Normal şartlarda Etimesgut ekiplerinin talimat yazması gerekirken, Mamak ekiplerini yani kendi mesai ekipleri olay yerine intikal etti. Müvekkilime arama yapıldığı esnada ağır hareketlerde bulunuldu. Cep telefonuna yönelik arama ve el koyma kararı olmamasına rağmen, müvekkilimin telefonu zorla açılarak, ‘71 bini getirin yoksa telefonunda deliller buldum, fotoğraflarını çektim yoksa bunlarla ilgili işlem yaparım’ diyerek tehditte bulunulmuştur. Bu duruma babası da tanıktır (…) İçeri alınmadığım esnada bir polis memuru müvekkilime ‘Sana senet imzalatacağım bu parayı senden alacağız. Serbest kalsan da her hafta evine arama emri çıkartıp senin huzurunu kaçıracağız. Gerekirse mesleğim yansın, ben eski özel harekâtçıyım’ dedi.”
(06/220) Ankara’da Irkçı ve Ayrımcı Uygulama…
17 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara’nın Çankaya ilçesinde Somali asıllı Türkiye vatandaşı bir kişiye ait Saab Restoranı’nın açılış töreni sırasında asılan tabelaya polis tarafından müdahale edildiği öğrenildi. Yine Çankaya ilçesinde bulunan bir Somali yemekleri yapan lokantayı işleten esnafın, Türkçe isim koyulması yönünde polis tarafından 2021 yılının Ağustos ayından bu yana çeşitli tarihlerde baskı ve tehdide maruz kaldıkları basında yer almıştı.
(06/221) Polis Tarafından Tehdit Edilen Milletvekili…
17 Haziran 2022 tarihinde Ankara’nın Çankaya ilçesinde Somali asıllı Türkiye vatandaşı bir kişiye ait lokantanın tabelasına polisin müdahalesi sırasında, görevli bir polis memurunun açılış için orada bulunan DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu’na “Senin gibi tiplerin ne olduğu belli, ahlâksız sensin lan, adam gibi konuş, milletvekiliymiş” dediği öğrenildi.
Polis memurunun sözlerinin basına yansıması sonrasında konuyla ilgili açıklama yapan Emniyet Genel Müdürlüğü şunları belirtti: “Söz konusu milletvekilinin hukuki çerçevede yapılan bu işlemi, işyeri sahibinin uyruğuna bağlayarak, siyasi bir zemine çekmeye çalışarak ırkçılık yapıldığını iddia etmesi de ayrı bir garabettir. Teşkilatımıza yönelik düşmanlığı herkesçe bilinen milletvekili, denetim esnasında polisimize hem fiziksel hem sözlü hakaretlerde bulunmuştur (…) Milletvekilinin hakaretlerini ısrarla devam ettirmesi ve parmak sallayarak personelimizi tehdit etmesi üzerine bir polis amirimiz istemediğimiz bir şekilde karşılık vererek nahoş bir kelime kullanmıştır. Sadece kullandığı bu kelime bizi üzmüş olup konuyla ilgili tahkikat başlatılmış ve ilgili personele gerekli uyarılarda bulunulmuştur. Bununla birlikte söz konusu milletvekili hakkında görevi başındaki memura yönelik tahrik, hakaret ve tehdit gerekçesiyle suç duyurusunda bulunulacaktır (…) Ülkemizde ten renginden ve uyruğundan dolayı hiç kimseye farklı bir tutum takınılması söz konusu olmamasına rağmen kanun dışılığı örtmek amacıyla işyeri sahibince dile getirilen ‘Tenimden dolayı böyle davranıyorlar’ iftirası da bu oyunun diğer bir parçasıdır. Ayrıca bu konuda da suç duyurusunda bulunulacaktır.”
(06/222) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
17 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hatay İskenderun T Tipi Cezaevi’nde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı bildirilen Ferhat Demirbaş isimli mahpusun durumunu infaz koruma memurlarına soran kardeşi Mustafa Demirbaş’a ‘kurumun düzen ve güvenliğini bozduğu’ gerekçesiyle 3 ay ziyaret yasağı cezası verildiği öğrenildi.
18 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Muğla Bodrum S Tipi Cezaevi’ne sevk edilen Mehmet Salih Filiz isimli hasta mahpusun cezaevi girişinde çıplak arama dayatmasını kabul etmediği gerekçesiyle işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı, durumunun ağırlaşması üzerine kaldırıldığı hastaneden tedavisi yapılmadan cezaevine geri götürüldüğü öğrenildi. Haberde ayrıca Mehmet Salih Filiz’in tek kişilik hücrede tutulduğu belirtildi.
19 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elazığ 1 Nolu Cezaevi’nde Suriye vatandaşı bir mahpusun (Abdo Şeyh) cezaevi girişinde çıplak arama dayatmasını kabul etmediği gerekçesiyle infaz koruma memurlarının işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kaldığı öğrenildi.
19 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Seyithan Yaman isimli mahpusun Elazığ 1 Nolu Cezaevi’nde tek kişilik hücrede tutulduğu öğrenildi.
(06/223) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpus…
18 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Muğla Bodrum S Tipi Cezaevi’nde tutulan Mehmet Salih Filiz isimli hasta mahpusun tedavisinin yapılmadığı öğrenildi.
(06/224) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 17 Haziran 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(06/225) Onur Ayı Etkinliklerine Yönelik Müdahaleler ve Yasaklamalar…
‘LGBTİ+ Onur Ayı’ kapsamında 17 Haziran 2022 tarihinde İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi bahçesinde İstanbul Üniversitesi Eşitlik Topluluğu tarından düzenlenecek piknik etkinliğinin, ayrımcı ve fobik grupların üniversite kampusu çevresinde toplanması üzerine iptal edildiği öğrenildi. Polisin kampus çevresinde toplanan ayrımcı ve fobik gruplara müdahale etmediği fakat pikniğe katılmak üzere kampusta bulunan 26 kişi fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına aldığı bildirildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Antep Valisi, Onur Ayı kapsamında kentte düzenlenecek eylem ve etkinliklere ilgili 18 Haziran 2022 tarihinde kendisine ait sosyal medya hesabı üzerinden şu paylaşımda bulundu: “Gaziantep’te sapkın etkinliklerin düzenleneceği paylaşımları yapılmaktadır. Valiliğimiz tarafından verilen bir izin ve valiliğe yapılmış bir müracaat yoktur. İzin verilmesi de mümkün değildir.”
19 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 17 Haziran 2022 tarihinde ODTÜ’de Çevre Topluluğu tarafından düzenlenecek olan “İklim Krizi, Toplumsal Cinsiyet, Cinsel Sağlık, Queer Ekoloji, Eko Feminizm” başlıklı panelin rektörlük tarafından “konuk konuşmacıların ve temsil ettikleri derneklerin etkinlik konusu ve topluluk amacı ile ilgisi bulunmadığından uygun değildir” denilerek yasaklandığı öğrenildi.
Kadıköy Kaymakamlığı 20 Haziran 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile, “30. İstanbul LGBTİ+Onur Haftası” etkinliklerini gerekçe göstererek, ilçe genelinde eylem ve etkinliklerin 21 Haziran 2022 tarihi itibarıyla 7 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
20 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Beyoğlu ilçesinde Onur Haftası etkinliklerinin yapılacağı mekânlara giden polisin, etkinliklerin Kaymakamlık kararıyla yasaklandığı bildiriminde bulunduğu öğrenildi.
(06/226) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
“İşimi Geri İstiyorum” eylemi kapsamında Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 17 Haziran 2022 tarihinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı.
(06/227) İzmir’de Gözaltına Alınan HDP Üyesi…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Gençlik Meclisi üyesi Serhat İrlan, 17 Haziran 2022 tarihinde İzmir’de gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(06/228) İstanbul’da Gözaltına Alınan HDP Üye ve Yöneticileri…
PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecrit ile ilgili “Gemlik Yürüyüşü” kapsamında 12 Haziran 2022 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde gerçekleştirilen yürüyüş gerekçe gösterilerek 16 Haziran 2022 tarihinde İstanbul’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan ve aralarında HDP üye ve yöneticilerinin de olduğu 9 kişi, 17 Haziran 2022 tarihinde 3’ü (HDP İl Örgütleme Eş Sözcüsü Besra İşsever, Enes Özdaş, HDP Üsküdar İlçe Eş Başkanı Aysel Özbey) adli kontrol şartıyla olmak üzere serbest bırakıldı.
(06/229) DİAYDER Davası…
Din Alimleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (DİAYDER) üye ve yöneticisi 4’ü tutuklu 23 kişi hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 17 Haziran 2022 tarihinde devam edildi.
Tutuklu sanıklar duruşmaya tutuldukları cezaevlerinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için dava dosyasının savcıya gönderilmesine, 3 kişinin (Hafit Tunç, Ali Fuat Hatip ve Mehmet Emin Aslan) tahliyesine ve 1 kişinin (Ekrem Baran) tutukluluk halin devamına karar vererek duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(06/230) Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Yargılanan Kişiler…
17 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, O. T. isimli bir kişi hakkında “Kadir Gecesi’nde içki içilen bir fotoğraf paylaştığı” gerekçesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama’ iddiasıyla iddianame hazırlandığı öğrenildi.
(06/231) Elazığ’da Polis Memurunun Yargılandığı Dava…
3 Nisan 2009 tarihinde Hakkari’de düzenlenen bir eyleme yönelik polis müdahalesi sırasında o zaman 14 yaşında olan S. T. isimli bir kişinin başına dipçik ile vurulması sonucu yaralanması ile ilgili özel harekat polis memuru B. T. hakkında Elazığ 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada verilen mahkumiyet kararının, Diyarbakır 1. Ceza Dairesi tarafından bozulması üzerine yeniden görülen davanın karar duruşması 17 Haziran 2022 tarihinde gerçekleştirildi. Mahkeme B. T.’yi ilk önce 7 yıl 8 ay hapis cezasıyla cezalandırdı ve daha sonra cezayı sanığın geleceği üzerindeki olası etkisi nedeniyle 6 yıl 3 aya indirdi. Mahkeme ayrıca sanığın cezasının infazından sonra işlemek üzere B. T.’nin polislik hak ve yetkilerinin 4 yıl süreyle yasaklanmasına karar verdi. Mahkeme sanığın tutuklanması yönündeki talebi ise reddetti.
(06/232) Fatma Eraslan’ın Ölümüne İlişkin Açılan Dava…
19 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberler, Fatma Eraslan (13) isimli çocuğun Şırnak’ın İdil ilçesinde ilan edilen sokağa çıkma yasağı sırasında yaşamını yitirmesi ile ilgili olarak Mardin 1. İdare Mahkemesi’nde açılan tazminat davasında verilen ret kararına yapılan itirazın Antep Bölge İdare Mahkemesi tarafından kabul edilmediği öğrenildi.
Daha önce Fatma Eraslan ölümüyle ilgili açılan soruşturmada Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı, “güvenlik güçleri ile yapılan çatışmalara katıldığı, güvenlik güçlerine karşı silahlı faaliyet gösterdiği esnada güvenlik güçlerince öldürüldüğü değerlendirilmiştir, […] kolluk kuvvetlerinin yetkili bir merciden almış oldukları hukuka uygun bir emri yerine getirdikleri değerlendirilmiştir” gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığı kararı vermişti. Karara yapılan itirazlar da reddedilmişti.
(06/233) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Beşiktaş’ın eski futbolcusu Feyyaz Uçar’ın eski futbolcu ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İzmir Milletvekili Alpay Özalan ile ilgili “gördüğüm en yalancı kişi” ifadesini sarf ettiği açıklamasının yer aldığı https://eksisozluk.com internet sitesindeki içeriğe İstanbul Anadolu 8. Sulh Ceza Hakimliği’nin 17 Haziran 2022 tarihli kararı ile ‘kişilik haklarının ihlali’ gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete K(arınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.