Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
19 – 22 Mayıs 2023 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/134) Operasyonlar ve Saldırılar…
19 Mayıs 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 10 Mayıs 2023 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
19 Mayıs 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden 16 Mayıs 2023 tarihinde Şırnak’ın kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
20 Mayıs 2023 tarihinde Hakkari kırsal alanında zırhlı bir askeri aracın yaptığı kazada 12 askerin yaralandığı öğrenildi.
(05/135) İstanbul’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
21 Mayıs 2023 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesindeki Moda sahilinde Kürtçe müzik eşliğinde halay çekenlere müdahale eden polis, 5 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Müdahale sırasında bir polis memurunun havaya ateş açtığı öğrenildi. Gözaltına alınanların uzun süre ters kelepçeli olarak yüzüstü bekletildiği ve daha sonra konuldukları polis aracında da işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı bildirildi. Gözaltına alınanlar 22 Mayıs 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından 1 kişi ev hapsi tedbiri ve 4 kişi adli kontrol şartıyla olmak üzere serbest bırakıldı.
(05/136) Urfa’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
21 Mayıs 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 19 Mayıs 2023 tarihinde Urfa’nın Haliliye ilçesinde adres değişikliği için ilçe nüfus müdürlüğüne giden Ceylan Demir isimli bir kişinin bina girişinde teslim ettiği çakısının kendisine geri verilmemesi üzerine tartıştığı polislerin sözlü ve fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Gözaltına alınan Ceylan Demir’in götürüldüğü polis merkezinde çıplak aramaya maruz kaldığı bildirildi. Gözaltına alınan Ceylan Demir, sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(05/137) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
19 Mayıs 2023 tarihinde İzmir Kırıklar 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan mahpusları ziyarete gelen mahpus yakınlarının çıplak aramaya maruz kaldığı öğrenildi.
20 Mayıs 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa Hilvan T Tipi Cezaevi’nde tutulan Zekeriya Muhammed isimli Suriye vatandaşı bir mahpusun tedavi için gittiği hastanede askerilerin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Zekeriya Muhammed’in maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele sonucu başından yaralandığı bildirildi.
22 Mayıs 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden Sinan Tutmaz isimli tek eli olmayan hasta mahpusun Düzce T Tipi Cezaevi’nde tek kişilik hücreye konulduğu öğrenildi.
(05/138) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları tarafından müvekkilleri ile görüşmek için 18 Mayıs 2023 tarihinde yapılan başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 19 Mayıs 2023 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(05/139) 14/28 Mayıs 2023 Seçimleri…
18 Mayıs 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Arnavutköy ilçesinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) İlçe Eş Başkanı Yavuz Kahraman ile Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (YSP) İlçe Eş Sözcüsü Cemal Korkmaz’ın 13 Mayıs 2023 tarihinde polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Yavuz Kahraman maruz kaldıkları polis şiddeti ile ilgili basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Propaganda yasaklarının başlamasından kaynaklı stantlarımızı toplayıp, ilçe binamıza yürüdük. Daha sonra çevik kuvvet ve güvenlik büro polisleri önümüzü kesti. Geçiş için başka bir tarafa yönlendirdiler. Bizi MHP ilçe binasının önüne getirdiler ve ikimizi yere yatırıp darp ettiler. Darp ettikten sonra polislerden birisi ‘42 gündür bu anı bekliyoruz’ dedi. Ardından ters kelepçe ile gözaltına alındık. Arnavutköy İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne götürdüler. Burada da 3 saat beklettiler. Daha sonra hastaneye götürüldük. Darp raporu almak istedik ancak verilmedi. Hastanenin ardından da bıraktılar.”
19 Mayıs 2023 tarihinde Ankara’nın Çankaya ilçesinde Türkiye İşçi Partisi (TİP) tarafından yapılmak istenen seçim çalışmasının polis tarafından engellendiği öğrenildi.
19 Mayıs 2023 tarihinde Kütahya’da bildiri dağıtan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) üyelerine bir grubun müdahale ettiği öğrenildi.
Seçim sonuçları ile ilgili sosyal medya paylaşımlarında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği iddiasıyla Eskişehir’de gözaltına alınan 1 kişi (A. D. D.) 19 Mayıs 2023 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ev hapsi tedbiri ile serbest bırakıldı.
17 Mayıs 2023 tarihinde Ankara’da Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce hakkındaki sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınan “Ankara Kuşu” adlı sosyal medya hesabının kullanıcısı Oktay Yaşar, 21 Mayıs 2023 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı. Aynı soruşturma kapsamında Soner Hakkı Çoruh ve Yusuf Turan isimli 2 kişinin daha tutuklandığı öğrenildi.
İçişleri Bakanı, 21 Mayıs 2023 tarihinde katıldığı bir etkinlikte seçim güvenliği ile ilgili çalışmalar yapan Oy ve Ötesi Derneği hakkında şunları belirtti: “Oy ve Ötesi diye bir dernek orada olamaz (…) Sandık kurulu başkanlarına tekrar ifade ediyorum, geçen dönem bunları sınıflara alıp, bunlara gözlemci statüsü vermek yanlıştı (…) Bunların işi karıştırıcılıktır, kaostur ve bu kaosa da sandık kurulu başkanları, ilçe seçim kurulu ve il seçim kurulları müsaade etmemelidir.”
(05/140) İstanbul’da Basın Açıklamasına Polis Müdahalesi…
Cumartesi Anneleri/İnsanları tarafından 20 Mayıs 2023 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Galatasaray Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, aralarında İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Eren Keskin, İHD İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Yönetim Kurulu Üyesi ve İstanbul Temsilcisi Ümit Efe’nin de olduğu 13 kişiyi gözaltına aldı. Polisin gözaltına alınanları ters kelepçelediği öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: Hanife Yıldız, Eren Keskin, Besna Tosun, Ali Ocak, Sebla Arcan, Gülseren Yoleri, Hasan Karakoç, İrfan Bilgin, Leman Yurtsever, Hünkar Hüdai Yurtsever, Nazım Dikbaş, Taylan Bekin ve Ümit Efe.
(05/141) İstanbul’da Gözaltına Alınan Kişiler…
19 Mayıs 2023 tarihinde İstanbul Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi 3 kişi, üniversite kampüsünde açılan sergideki kimi fotoğraflarda Cumhurbaşkanı’na hakaret edildiği iddiasıyla kampüs çıkışında gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar 20 Mayıs 2023 tarihinde serbest bırakıldı.
(05/142) Ankara Merkezli Bir Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişiler…
22 Mayıs 2023 tarihinde Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 5 ilde düzenlenen operasyonlarda Newroz kutlaması gerekçe gösterilerek aralarında HDP yöneticilerinin de olduğu 17 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: HDP Parti Meclisi üyesi Bedriye Irmak ile Nebahat Çalpan, Halil Güzel, Barış Güzel, Ahmet Güzel, Aykut Bozkuş, Cahit Gümüş, Mehmet Üstündağ, Yasin Bahçivan, Samet Ayataç, Ramazan Ağgöz ve Kadir Aytaç.
(05/143) Diyarbakır’da Belediye Eş Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Diyarbakır’ın Bismil ilçesinin Belediye Eş Başkanı Gülşen Özer hakkında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 22 Mayıs 2023 tarihinde görüldü. Mahkeme Gülşen Özer’i iki kez ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan toplam 15 yıl hapis cezası ile cezalandırdı.
Gülşen Özer 16 Mart 2022 tarihinde gözaltına alınmış ve 20 Mart 2022 tarihinde tutuklanmış ve davanın 30 Mayıs 2022 tarihinde görülen duruşmasında tahliye edilmişti.
(05/144) Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği Hakkında Açılan Dava…
Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği hakkında derneğin faaliyetlerinin ‘hukuka ve ahlaka aykırı olduğu’ iddiasıyla İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan fesih davasının görülmesine 22 Mayıs 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 9 Ekim 2023 tarihine erteledi.
(05/145) Hakkari’de Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Ruşen Takva hakkında yaptığı bir haber gerekçe gösterilerek Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame 22 Mayıs 2023 tarihinde Hakkari Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamede Ruşen Takva’nın ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşması 19 Temmuz 2023 tarihinde görülecek.
(05/146) İstanbul’da Cumhurbaşkanı’na Hakaret İddiasıyla Yargılanan Çocuk…
13 yaşında bir çocuk hakkında yaptığı sosyal medya paylaşımlarında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği iddiasıyla İstanbul Gaziosmanpaşa 2. Çocuk Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Mayıs 2023 tarihinde başlandı. İsmi öğrenilemeyen çocuk duruşmaya katıldı ve savunma yaptı. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(05/147) Helin Hasret Şen Davası…
Helin Hasret Şen (12) isimli bir çocuğun Diyarbakır’ın Sur ilçesinde devam etmekte olan sokağa çıkma yasağı sırasında 12 Ekim 2015 tarihinde polise ait zırhlı araçtan açılan ateş sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili olarak polis memuru A. E. hakkında Diyarbakır 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Mayıs 2023 tarihinde devam edildi. Sanık polis memuru duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldı. Duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, sanık polis memurunun ‘bilinçli taksirle öldürme’ suçundan 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasını istedi. Mahkeme sanığın tutuklanması yönündeki talebi reddetti ve duruşmayı 19 Ekim 2023 tarihine erteledi.
(05/148) Diyarbakır’da Yargılanan Polis Memuru…
Menice ve Şeyhmus Yılmaz isimli kişilerin evlerine yapılan polis baskını sırasında polis köpekleri tarafından yaralanması ile ilgili olarak polis memuru S. G. hakkında Diyarbakır 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 18 Mayıs 2023 tarihinde devam edildi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı S. G.’nin ‘kamu görevlisinin sahip olduğu nüfuzu kötü kullanma suretiyle kasten yaralama’ suçundan cezalandırılmasını istedi. Mahkeme duruşmayı 19 Haziran 2023 tarihine erteledi.
(05/149) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
İfade Özgürlüğü Derneği’ne ait https://ifade.org.tr internet sitesinde yer alan EngelliWeb 2021 raporuna İstanbul Şile Sulh Ceza Hakimliği’nin 18 Mayıs 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Hizbullah davası hükümlüsü kişilerin Kızılay’da çalıştığı iddialarına ilişkin https://www.sozcu.com.tr internet sitesinde yer alan 3 habere Diyarbakır 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin 18 Mayıs 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
http://mezopotamyaajansi35.com internet sitesinde yer alan “AKP Şirnex Belediyesi’ni nasıl aldı?” başlıklı habere Şırnak Sulh Ceza Hakimliği’nin kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(05/150) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
17 Mayıs 2023 tarihinde İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 9 ilde düzenlenen operasyonlarda 15 kişi gözaltına alındı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.