Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
2-4 Mart 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/022) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
1 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Giresun Espiye L Tipi Cezaevi’nde mahpuslara cezaevi idaresi tarafından temiz su verilmediği ve mahpusların içme suyunu kantinden tedarik ettiği, mahpuslara ağız içi arama uygulamasının dayatıldığı, PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona ermesi ve Kürt sorununa demokratik çözüm talebiyle Türkiye genelindeki cezaevlerinde devam etmekte olan dönüşümlü açlık grevine katılan mahpusların cezaevi müdürü tarafından ‘Hepinizi tecrit ederim’ denilerek tehdit edildiği, kimi Kürtçe yayınların ve Yeni Yaşam ile Evrensel gazetelerinin mahpuslara verilmediği, cezaevi yanında bulunan taş ocağı sebebiyle mahpusların hava ve ses kirliliği sorunları yaşadığı ve yakınlarından uzak olan bazı mahpusların sevk taleplerinin kabul edilmediği öğrenildi.
1 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Samsun Bafra T Tipi Cezaevi’nde COVID-19 pandemisi döneminden sonra sosyal etkinliklerin kısıtlandığı, ayda bir kez spor etkinliği ve haftada iki kez atölye etkinliği dışında herhangi bir sosyal etkinliğin gerçekleştirilmediği, koğuş değişikliği esnasında bazı mahpuslara ait defter ve notlara el konulduğu ve Kürtçe olanların halen mahpuslara teslim edilmediği, Kürtçe yayınların bazılarının ve Yeni Yaşam ile Evrensel gazetelerinin mahpuslara verilmediği ve yakınlarından uzak olan bazı mahpusların sevk taleplerinin kabul edilmediği öğrenildi.
2 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Şakran Kadın Cezaevi’nde 1 ay içerisinde 3 kez koğuş araması yapıldığı, koğuş aramalarına erkek infaz koruma memurlarının da katıldığı, mahpusların kişisel eşyalarına ve yiyeceklerine zarar verildiği ve bazı eşyalara el konulduğu, buna tepki gösteren mahpusların ise sözlü şiddete maruz kaldıkları ve mahpusların bazıları hakkında ise disiplin soruşturması açıldığı ve 3 ay telefon yasağı cezası verildiği öğrenildi.
(03/023) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
1 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Giresun Espiye L Tipi Cezaevi’nde ağız içi arama uygulamasının dayatılması sebebiyle uygulamayı kabul etmeyen mahpusların hastaneye sevklerinin yapılmadığı öğrenildi.
1 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Samsun Bafra T Tipi Cezaevi’nde PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona ermesi ve Kürt sorununa demokratik çözüm talebiyle Türkiye genelindeki cezaevlerinde devam etmekte olan dönüşümlü açlık grevine katılan mahpusların sağlık kontrollerinin hafta sonuna denk gelen günlerde yapılmadığı öğrenildi.
2 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Yozgat E Tipi Cezaevi’nde tutulan M.S. isimli hasta mahpusun %84 oranında engelli raporu olmasına rağmen ilaçlarına ve diyetine uygun besinlere erişemediği öğrenildi.
(03/024) İstanbul’da Gözaltına İnsan Hakları Savunucusu, Siyasi Parti Üye ve Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
27 Şubat 2024 tarihinde İstanbul’da düzenlenen ev baskınlarında gözaltına alınan Sosyalist Meclisler Federasyonu (SMF) üyesi Metin Keleş, Partizan dergisi okuru Arzu Aksakal ve Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Parti Meclisi (PM) üyesi Sıtkı Güngör, sevk edildikleri sulh ceza hakimliği tarafından ‘örgüte finansman sağlama’ iddiasıyla 1 Mart 2024 tarihinde tutuklanırken, Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) PM üyeleri Ali Haydar Keleş, Mert Çuhadar, Mesut Çeki, Uğur Ok; Sosyalist Kadın Meclisleri (SKM) Merkezi Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Ezgi Gürbüz, SKM Genel Meclis üyesi Hacer Elçin, Ceylan Yayınları İmtiyaz Sahibi Hüseyin Gültepe ile SMF Dönem Sözcüsü Barış Kayaoğlu 1 Mart 2024 tarihinde sevk edildikleri sulh ceza hakimliği tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, ETHA’nın Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve İnsan Hakları Derneği (İHD) MYK üyesi Mehmet Acettin’e ev hapsi adli kontrol tedbiri uygulandı.
(03/025) Van’da Gözaltına Alınan Siyasi Parti Üyesi…
DEM Parti Gençlik Meclisi Üyesi Harun Cavğun, 1 Mart 2024 tarihinde Van’ın İpekyolu ilçesinde düzenlenen ev baskınıyla gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(03/027) İstanbul’da Gözaltına Alınan Kişi…
İstanbul’da Y.S. isimli bir kişi, bir sokak röportajındaki sözleri gerekçe gösterilerek ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme’ suçlamasıyla 3 Mart 2024 tarihinde gözaltına alındı.
(03/028) Diyarbakır’da Milletvekili ve Dernek Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
DEM Parti Diyarbakır Milletvekili ve Rosa Kadın Derneği Başkanı Adalet Kaya hakkında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Mart 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede Adalet Kaya’nın ‘örgüt üyesi olma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, milletvekili seçilerek yasama dokunulmazlığı kazanması nedeniyle Adalet Kaya hakkındaki adli kontrol tedbirlerinin kaldırılmasına ve yargılamanın durdurulmasına karar verdi.
(03/029) Eskişehir Onur Yürüyüşü Davası…
9 Temmuz 2023 tarihinde Eskişehir LGBTİ+ Onur Yürüyüşü’ne karşı gerçekleştirilen polis müdahalesinde fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alınan 18 kişi hakkında ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet’ suçlamasıyla Eskişehir 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması, 1 Mart 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, 18 kişinin beraatına karar verdi.
(03/030) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Gazeteciler Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan, Can Bursalı, Nevzat Çiçek, Doğan Akın ve Gökmen Karadağ hakkında ‘Metastaz 2: Cendere’ isimli kitap ile ilgili İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 1 Mart 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede gazetecilerin ‘iftira’ ve ‘aleni hakaret’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, kitap ile ilgili yazdıkları haber gerekçesiyle Fatih Portakal ve Can Özçelik hakkında açılan soruşturmaların dava dosyasına eklenmesine karar verdi ve duruşmayı 4 Temmuz 2024 tarihine erteledi.
(03/031) Ağrı’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
4 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, gazeteci Abdullah Kaya hakkında 14 Mayıs 2023 tarihindeki seçimlerde üzerindeki uzun namlulu silahla oy kullanmak isteyen korucu ile ilgili yaptığı haber gerekçe gösterilerek Ağrı Diyadin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin Ağrı Diyadin Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. İddianamede gazetecinin ‘kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme veya yayma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşması, 18 Eylül 2024 tarihinde görülecek.
(03/032) Tahir Elçi Davası…
Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi’nin 28 Kasım 2015 tarihinde Diyarbakır’da öldürülmesiyle ilgili polis memurları S.T., F.T., mesleğinden ihraç edilmiş polis memuru M. S. ve firari sanık U.Y. hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada tanık olarak dinlenen D.A. ve E.Ö. isimli kişilerin savcı K.K. ile bir dönem cinayet soruşturmasını yürüten savcı U.İ.’nin işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kalarak ifade verdikleri beyanı üzerine Diyarbakır Barosu ve Tahir Elçi İnsan Hakları Vakfı’nın Hakimler Savcılar Kurulu’na (HSK) yaptığı şikayetin, HSK 1. Dairesi tarafından işleme alınmadığı öğrenildi.
İşkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığını beyan eden tanıklardan E.Ö., maruz bırakıldığı muamele ile ilgili duruşmada şu ifadeleri kullandı: “Karakolda baskı altında olduğum için susma hakkımı kullandım. Gözaltında susma hakkını kullanan biri nasıl konuşur? Tahir Elçi’nin vurulmasıyla ilgili benim ne böyle teşhisim ne de ifadem var. Tahir Elçi öldürüldüğünde Diyarbakır’da değildim. Bana Tahir Elçi’nin vurulma anına ilişkin video izletilmedi. Kabul etmiyorum. 48 gün boyunca işkence gördüm. Bunu soracak mısınız?”
(03/033) Ankara JİTEM Davası…
4 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 1993 ile 1996 yılları arasında Ankara ve çevresinde işlenmiş faili meçhul cinayetlerle ilgili olarak Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada sanıklar eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar, İbrahim Şahin, Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ayhan Akça, Ziya Bandırmalıoğlu, Ercan Ersoy, Ahmet Demirel, Ayhan Özkan, Seyfettin Lap, Enver Ulu, Uğur Şahin, Alper Tekdemir, Yusuf Yüksel, Abbas Semih Sueri, Lokman Külünk, Mahmut Yıldırım, Nurettin Güven, Muhsin Korman hakkında verilen beraat kararının Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi tarafından bozulması üzerine yeniden görülen davada tüm sanıklar hakkında verilen beraat kararının Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi tarafından onandığı öğrenildi.
(03/034) İstanbul’da Yargılanan Kişiler…
İstanbul’da 2021 yılındaki 1 Mayıs İşçi ve Emekçi Bayramı’nda gözaltına alınan 18 kişi hakkında “2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” iddiasıyla İstanbul 56. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davada 20 Nisan 2022 tarihinde 18 kişi için verilen beraat kararının İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından 11 Temmuz 2023 tarihinde bozulması üzerine 18 kişinin İstanbul 56. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yeniden yargılandığı davanın karar duruşması, 1 Mart 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, 18 kişinin beraatına karar verdi.
(03/035) 31 Mart Seçimleri…
1 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mersin Tarsus Belediye Başkanı ve Memleket Partisi Tarsus Belediye Başkan Adayı Haluk Bozdağan’ın belediye başkan adaylığı, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Mersin İl Başkanlığı tarafından Tarsus İlçe Seçim Kurulu’na yapılan itirazı takip eden süreçte Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından düşürüldü. Haluk Bozdoğan, kararla ilgili Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvuracağını açıkladı.
2 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, DEM Parti Bitlis Belediye Eş Başkan Adayı Faruk İşlek’in belediye başkan adaylığı, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) YSK temsilcisinin şikayeti üzerine Faruk İşlek’in parti MYK’sından istifa etmemiş olması gerekçesiyle düşürüldü.
2 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İYİ Parti Tokat Belediye Başkan Adayı Şeref Menteşe’nin belediye başkan adaylığı, Tokat Seçim Kurulu tarafından düşürüldü.
3 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İYİ Parti İstanbul Büyükçekmece teşkilatı tarafından Zeki Pekcan Parkı’na kurulan seçim çadırının kimliği belirlenemeyen kişi ya da kişiler tarafından tahrip edildiği ve İYİ Parti’nin saldırıyla ilgili suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
(03/036) Yaşam/Çevre Savunucusunun Açtığı Dava ile İlgili AYM Kararı…
1 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden; yaşam/çevre savunucusu Sedat Cezayirlioğlu’nun Erzincan’ın İliç ilçesinde özel bir şirket tarafından yapılması planlanan Çakmaktepe Madeni Açık Ocak İşletmesi Kapasite Artış Projesi için verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) ”olumlu kararı”nın iptali istemiyle açtığı davanın reddedilmesi üzerine 2020 yılında yaptığı bireysel başvurunun Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından 25 Ocak 2024 tarihinde karara bağladığı öğrenildi. AYM, Sedat Cezayirlioğlu’nun ‘özel hayata saygı hakkı’nın ihlal edildiğine hükmetti ve yeniden yargılama yapılması için kararın bir örneğini Erzincan İdare Mahkemesi’ne gönderdi.
(03/037) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
2 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, AKP döneminde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) verdiği yüksek miktardaki bursları alan kişiler hakkında https://www.cumhuriyet.com.tr adresinde bulunan 1 haber ve 2 sosyal medya içeriğine kişilik hakları ihlali gerekçesiyle İstanbul Anadolu 9. Sulh Ceza Hakimliği’nin 29 Şubat 2024 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.