Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
2 – 4 Temmuz 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/018) Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içinde devam etmekte olan Pençe-Kilit operasyonu sırasında 1 Temmuz 2022 tarihinde düzenlenen saldırıda 1 askerin (Serkan Taşçı) öldüğünü açıkladı.
Hakkari Valiliği, IKBY sınırları içinde devam etmekte olan Pençe-Kilit operasyonu sırasında 2 Temmuz 2022 tarihinde düzenlenen saldırıda 2 köy korucusunun (Kemal Alim ve Hüseyin Sarı) öldüğünü açıkladı.
2 Temmuz 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden IKBY sınırları içinde yer alan Kandil bölgesinde Mayıs ayı içinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmalarda 2 militanın öldüğü öğrenildi.
Milli Savunma Bakanlığı, 3 Temmuz 2022 tarihinde Hakkari’nin Derecik ilçesinde 1 askerin (Halis Keskin) bir askeri operasyon sırasında dereye düşmesi sonucunda öldüğünü açıkladı.
4 Temmuz 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden 1 Haziran 2022 tarihinde IKBY sınırları içinde yer alan Zap bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmalarda 3 militanın öldüğü öğrenildi.
(07/019) Van’da Güvenlik Güçlerinin Ateş Açtığı Araçta Yaşamını Yitiren Mülteci Çocuk…
3 Temmuz 2022 tarihinde Van’ın Saray ilçesinde ‘dur ihtarına uymadığı’ gerekçesiyle, mültecileri taşıyan bir araca askerler tarafından ateş açılması sonucu araçta bulunan ismi öğrenilemeyen 4 yaşındaki 1 çocuğun öldüğü, 12 kişinin yaralandığı öğrenildi.
Van Valiliği konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “3.07.2022 saat 16.00 sıralarında Saray İlçesi Koçbaşı-Turan mahalleleri istikametinden Karahisar mahallesine seyir halindeki şüpheli araç, jandarma görevlileri tarafından Karahisar mahallesi girişindeki kontrol noktasında durdurulmak istenmiştir. Şoförünün ‘dur’ ihtarına uymayıp jandarma personelinin üzerine doğru sürdüğü aracın durdurulabilmesi amacıyla, aracın lastiklerine ateş açılmıştır. Lastikler patlatılmak suretiyle araç durdurulmuştur. Aracın göçmen kaçakçılığında kullanıldığı ve içerisinde 40 düzensiz göçmen olduğu tespit edilmiştir. Meydana gelen olayda seken kurşunlardan bir göçmen maalesef hayatını kaybetmiş, 12 düzensiz göçmen ise hafif şekilde yaralanmıştır (…) Olayla ilgili olarak ilgililer hakkında adli ve idari soruşturma başlatılmıştır.”
(07/020) Osmaniye’de Irkçı Saldırı…
1 Temmuz 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Osmaniye’de mültecilerin tutulduğu Cevdetiye Geçici Barınma Merkezi’nden kaçtığı iddia edilen 35 mülteciden bazılarının ırkçı grupların saldırısına uğradığı ve en az 3 mültecinin yaralandığı öğrenildi.
(07/021) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi’nde tutulan Şehmuz Emen isimli mahpusun 22 Şubat 2022 tarihinde infaz koruma memurlarının işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kaldığı anlara ilişkin kamera kayıtları 2 Temmuz 2022 tarihinde basında yer aldı.
3 Temmuz 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır D Tipi Cezaevi’nde tutulan gazeteci Ömer Çelik’in yazdığı mektuplar ile ona gönderilen mektuplara cezaevi idaresi tarafından sakıncalı bulunarak el konulduğu öğrenildi.
4 Temmuz 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Manisa Akhisar T Tipi Cezaevi’nde mahpusların ayakta sayım dayatmasına maruz kaldığı öğrenildi.
(07/022) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Cezaevinde açlık grevinde olan Sibel Balaç ve Gökhan Yıldırım ile ilgili olarak 1 Temmuz 2022 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Galatasaray Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 2 kişiyi (Erkan Yıldırım ve Feridun Osmanağaoğlu) gözaltına aldı. 2 kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(07/023) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Şişli Belediyesi’nde çalışırken işlerine son verilen işçilerin 1 Temmuz 2022 tarihlerinde Ankara’da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Merkezi önünde yaptığı nöbet eylemlerine müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak parti binasının önünden uzaklaştırdı.
(07/024) Eskişehir’de Onur Yürüyüşü’ne Polis Müdahalesi…
3 Temmuz 2022 tarihinde Eskişehir’de yapılan Onur Yürüyüşü’ne katılmak üzere bir araya gelenlere müdahale eden polis 1’i çocuk 12 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(07/025) HDP Kongresinde Gözaltına Alınan Kişiler…
3 Temmuz 2022 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilen Halkların Demokratik Partisi (HDP) 5. Olağan Büyük Kongresi’nde atılan sloganlar gerekçe gösterilerek Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı ve 4 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
Aynı soruşturma kapsamında HDP Urfa il yöneticisi Ömer Altın 4 Temmuz 2022 tarihinde kongre dönüşü şehir girişinde polis tarafından gözaltına alındı. Ömer Altın’ın Ankara’ya götürüleceği öğrenildi.
(07/026) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Basın-İş Yönetim Kurulu Üyesi Ali Ergin Demirhan hakkında yaptığı bir sosyal medya paylaşımında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği iddiasıyla İstanbul 55. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Temmuz 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme Ali Ergin Demirhan’ın beraatına karar verdi.
(07/027) Boğaziçi Üniversitesi Öğrencilerinin Yargılandığı Dava…
52 kişi hakkında, Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından rektör atanmasını protesto eylemine katıldıkları için ‘kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak’ ve ‘toplantı ve gösteri kanununa muhalefet etmek’ iddialarıyla İstanbul 49. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Temmuz 2022 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme, duruşmayı 12 Aralık 2022 tarihine erteledi.
(07/028) Metin Lokumcu Davası…
Artvin İl Emniyet Müdürü ile Hopa İlçe Emniyet Müdürü’nün de aralarında bulunduğu 13 polis memuru hakkında Metin Lokumcu’nun 31 Mayıs 2011 tarihinde Artvin’in Hopa ilçesinde yapılan bir basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sırasında aşırı/orantısız göz yaşartıcı kimyasal gaz kullanılması sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili açılan davada Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararı vermesi üzerine davanın Trabzon 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmesine 1 Temmuz 2022 tarihinde devam edildi.
Mahkeme Türkiye Barolar Birliği Çevre ve Kent Komisyonu, Sinop Nükleer Karşıtı Platform Derneği, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, İkizdere Çevre Derneği, Hemşin Yaşam Derneği, Ordu Çevre Derneği, Eğitim Sen Trabzon Şubesi ve Yeşil Artvin Derneği’nin davaya müdahil olma taleplerini reddetti. Sanık ifadelerinin ardından mahkeme duruşmayı 30 Eylül 2022 tarihine erteledi.
(07/029) Dargeçit JİTEM Davası…
Mardin’in Dargeçit ilçesinde 29 Ekim 1995 ve 8 Mart 1996 tarihleri arasında gözaltına alınan 3’ü çocuk 8 kişi ile onların ailelerine bilgi verdiği iddia edilen Uzman Çavuş Bilal Batır’ın kaybedilmesine ilişkin olarak 18 kişi hakkında ‘taammüden öldürme’ iddiasıyla Adıyaman 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Temmuz 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme “delil yetersizliği” gerekçesiyle tüm sanıkların beraatına karar verdi.
(07/030) Erişim Engeli Getirilen İnternet Sitesi…
Etkin Haber Ajansı’na (ETHA) ait https://www.etha42.com internet sitesine Diyarbakır 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin 1 Temmuz 2022 tarihli kararı ile “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(07/031) Mülteci ve Başka Ülke Vatandaşları ile İlgili Ayrımcı Karar…
1 Temmuz 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Türkiye genelindeki 781 mahallenin İçişleri Bakanlığı tarafından yabancı ikametgahına yasaklandığı öğrenildi.
Göç İdaresi Başkanlığı konu ile ilgili şu açıklamayı yaptı: “Ülkemizde çeşitli bölgelerdeki yabancı yoğunluğu göz önünde bulundurularak Bakanlığımızca daha önce belirli illerimizdeki 781 mahalle yeni doğan ve çekirdek aile birleşimi dışında geçici koruma kaydına, uluslararası koruma kaydına, ikamet iznine, geçici koruma veya uluslararası koruma ile ikamet izni kapsamındaki yabancıların ikamet ili değişikliği yapılması işlemlerine kapatılmıştır. 1 Temmuz 2022 itibariyle kapalı mahalle sayısı 1169’a çıkarılmış olup kapalı mahalleler ekte yer almaktadır.”
(07/032) Tatvan’da Sokağa Çıkma Yasağı…
Bitlis Valiliği 3 Temmuz 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile Tatvan ilçesine bağlı 3 köyde 3 Temmuz 2022 saat 12.00 itibarıyla ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti.
Sokağa çıkma yasağı ilan edilen köyler: Sallıca, Özerkli, Teknecik.
(07/033) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Hakkari Valiliği 2 Temmuz 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde miting, açık hava toplantıları, gösteri yürüyüşleri, oturma eylemi, protesto eylemi, insan zinciri oluşturarak yapılabilecek protesto, yürüyüş ve toplanmalar, halk kürsüleri şeklinde toplantı, halk toplantıları, ses-yayın araçları ile yapılabilecek her türlü sesli ve görsel faaliyetler, açlık grevi, çadır kurma, basın açıklamaları, her türlü stant açma, imza toplama, imza kampanyası, dilek feneri, balon uçurtmak, kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere anma töreni, konser, şenlik, tiyatro, sinevizyon ve benzeri faaliyetler, meşale yakma, el ilanı, bildiri, broşür dağıtma, afiş, poster asma ve benzeri eylem ve etkinliklerin 3 Temmuz 2022 itibarıyla 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tradresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete K(arınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.