Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
20 – 22 Haziran 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/260) Van’da Güvenlik Güçlerinin Açtığı Ateş Sonucu Yaşamını Yitiren Sivil Kişi…
14 Haziran 2020 tarihinde Van’ın Başkale ilçesine bağlı Kaşkol mahallesinde güvenlik güçleri tarafından açılan ateş sonucu Erhan Görür isimli sivil bir kişi yaşamını yitirmiş, 1 kişi ise (Saim Yılmaz) yaralanmıştı.
Saim Yılmaz, Erhan Görür’ün yaşamını yitirdiği olaya ilişkin 19 Haziran 2020 tarihinde basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Elimizdeki sigarayı yere bıraktık. Bize vurmaya başladırlar. Silah dipçikleriyle vurmaya başladılar. Durduğumuz halde bize ateş açtılar. Asker beni yaraladıktan sonra, yere yatırdı, koluma bastı. Ben ‘ne yapıyorsun’ diye sorunca, bana ‘sen teröristsin seni öldüreceğim’ dedi. Olay esnasında muhtarı aramasaydım orada ölecektim (…) Ellerimi kaldırdığım zaman beni tutup yerde sürüklediler. Muhtarı aradığım için hakaret ettiler. Erhan’ı vurduklarında yere düştü ondan sonra göremedim. Sadece sesini duyabildim. Silah sesi geldi. Başka bir şey görmedim (…) Benim yaralı koluma basıp bana hakaret etmeye başladılar. Bir asker arkadaşına, ‘Ben bu gece rahat yatacağım çünkü 2 terörist öldürdüm’ dedi.”
(06/261) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
19 Haziran 2020 tarihinde basında yer alan haberlerde, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yer alan Şeladizê bölgesine yönelik Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından düzenlenen hava harekatında 5 sivilin yaşamını yitirdiği iddia edildi.
19 Haziran 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 18 Haziran 2020 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yer alan Haftanin bölgesinde TSK birlikleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
Milli Savunma Bakanlığı, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yer alan bölgelere yönelik düzenlenen “Pençe-Kaplan” operasyonu sırasında 19 Haziran 2020 tarihinde çıkan çatışmada 1 askerin (Ömer Kâhya); 21 Haziran 2020 tarihinde çıkan çatışmada 1 askerin (Ertuğrul Köse) öldüğünü açıkladı.
21 Haziran 2020 tarihinde Antep’in Karkamış ilçesinde 1. Hudut Tabur Komutanlığı personelini taşıyan askeri aracın bilinmeyen bir nedenle devrilmesi sonucu 5 askerin yaralandığı basında yer alan haberlerden öğrenildi.
(06/262) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
20 Haziran 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde Covid-19 salgınına rağmen mahpuslara su verilmediği öğrenildi. Haberde ayrıca mahpusların sosyal, kültürel haklarının kısıtlandığı, gönderilen mektupların ve kargoların mahpuslara verilmediği öğrenildi.
21 Haziran 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Muş E Tipi Cezaevi’nde mahpusların tutulduğu koğuşlarda aramaların köpek eşliğinde yapıldığı, gönderilen Kürtçe kitapların mahpuslara verilmediği öğrenildi.
(06/263) Van’da Polis Şiddetine Maruz Kalan Kişi…
19 Haziran 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van’ın İpekyolu ilçesinde ismi öğrenilemeyen 1 kadının maske takmadığı gerekçesiyle polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Haberde polisin kendilerine tepki gösteren çevrede bulunan kişilere de biber gazı ile müdahale ettiği öğrenildi.
(06/264) Ankara’da Baro Başkanlarının Yürüyüşüne Polis Müdahalesi…
Barolarla ilgili yeni yasal düzenleme planına karşı “Savunma Yürüyor” sloganıyla baro başkanlarının Ankara’ya yürüyüşü 22 Haziran 2020 tarihinde Ankara girişinde polis tarafından engellendi. Yürüyüşün engellenmesi üzerine durduruldukları noktada oturma eylemine başlayan ve aralarında İzmir Barosu Başkanı Özkan Yücel, Antalya Barosu Başkanı Polat Balkan, Gaziantep Barosu Başkanı Bektaş Şarklı’nın da bulunduğu çok sayıda kişinin polisin fiziksel şiddetine maruz kaldıkları öğrenildi. Yürüyüşü takip eden gazetecilerin de polis tarafından engellendiği bildirildi. Ayrıca Baro başkanlarının durdurulduğu alana çadır getiren Ankara Büyükşehir Belediyesi görevlileri polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak engellendi ve alandan çıkarıldı.
(06/265) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1321 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 19 Haziran 2020 tarihinde saat 13.30’da yapılan basın açıklamasına polis müdahale etti ve eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı.
19 Haziran 2020 tarihinde saat 18.00’de yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 3 kişiyi (Nazan Bozkurt, Melek Çetinkaya, Umutcan Aybak) gözaltına aldı. Gözaltına alınan Melek Çetinkaya ve Umutcan Aybak aynı gün içinde götürüldükleri hastanede yapılan sağlık muayenesinin ardından serbest bırakıldı. Hakkındaki ev hapsi tedbirini ihlal ettiği gerekçesiyle savcılığa sevk edilen Nazan Bozkurt da aynı gün içinde serbest bırakıldı. Nazan Bozkurt hakkındaki süresiz ev hapsi tedbirinin mahkeme tarafından 1 ay ev hapsi tedbirine ve adli kontrol şartına çevrildiği öğrenildi.
20 ve 21 Haziran 2020 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılan basın açıklamalarına polis müdahale etti ve eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı.
(06/266) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
KHK ile mesleğinden ihraç edilen mimar Alev Şahin, 19 Haziran 2020 tarihinde Ankara’da bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı önünde yaptığı basın açıklamasına müdahale eden polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak eylem alanından uzaklaştırıldı.
(06/267) Hatay’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Hatay’ın Samandağ ilçesinde evine yapılan polis baskını sırasında kalp krizi geçiren Edibe Özçelik’in 20 Ocak 2020 tarihinde yaşamını yitirmesi ile ilgili 19 Haziran 2020 tarihinde Samandağ Abdullah Cömert Parkı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi (Ümit Özçelik) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınan kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
20 Haziran 2020 tarihinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 2 kişiyi (Ümit Özçelik, Filiz Özçelik) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(06/268) “Demokrasi Yürüyüşü” Eylemine Müdahaleler…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) tarafından gerçekleştirilen “Demokrasi Yürüyüşü” kapsamında 19 Haziran 2020 tarihinde İstanbul’dan Kocaeli Kandıra F Tipi Cezaevi’ne gitmek üzere oluşturulan “Mor Konvoy” İzmit-Kandıra yolu üzerindeki bir polis kontrol noktasında durduruldu. Polisin milletvekilleri ile genel merkez yöneticileri dışındakilerin geçişine izin vermediği öğrenildi. Ayrıca polisin gazetecilerin geçişini de engellediği bildirildi.
(06/269) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Belediye Meclis Üyeleri ve Diğer Kişi…
19 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Meclis üyesi Ceylan Aslan, Bismil Belediye Meclisi üyesi Emine Akın ve Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivisti Jiyan Taş gözaltına alındı.
(06/270) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
9 Haziran 2020 tarihinde Mersin’de gözaltına alınan ve aralarında 2 aylık hamile bir kadının da olduğu 8 kişi 19 Haziran 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından 1’i ev hapsi tedbiriyle olmak üzere serbest bırakıldı.
(06/271) Bingöl’de Gözaltına Alınan Kişiler…
19 Haziran 2020 Bingöl ve ilçelerinde yapılan ev baskınlarında 12 kişi gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Ahmet Gördeğir, Mahmut Pervane, Süleyman Bulut, Giray Önder Polat ve Didem Polat, Ferit Karabağ, Abdurrahman Aksoy, Yüksel Aksoy, Bayram Aksoy.
(06/272) Selahattin Demirtaş ile İlgili AYM Kararı…
Anayasa Mahkemesi’nin HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın yaptığı bireysel başvuruya ilişkin 9 Haziran 2020 tarihli kararı 19 Haziran 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı. AYM, Selahattin Demirtaş’ın yargılandı davada tutuklu kaldığı sürenin makul süreyi aştığı gerekçesiyle “kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı”nın ihlal edildiğine karar vererek Selahattin Demirtaş’a 50.000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Mahkeme ayrıca kararın bir örneğinin Selahattin Demirtaş’ın yargılandığı davanın görüldüğü Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verdi.
(06/273) Eren Erdem ile İlgili AYM Kararı…
AYM’nin Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) eski milletvekili Eren Erdem’in bireysel başvurusuna ilişkin 9 Haziran 2020 tarihli kararı 19 Haziran 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı. AYM, hakkındaki tutuklamanın hukuki olmaması gerekçesiyle Eren Erdem’in kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar vererek Eren Erdem’e 30.000 TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Mahkeme ayrıca kararın bir örneğinin Eren Erdem’in yargılandığı davaya bakan İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verdi.
(06/274) Nusaybin’den Tahliye Edilenlerin Yargılandığı Dava…
Mardin’in Nusaybin ilçesindeki sokağa çıkma yasağı sırasında, mahsur kaldıkları binalardan tahliye edildikten sonra 26 Mayıs 2016 tarihinde gözaltına alınarak tutuklanan 70 kişi hakkında Mardin 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 19 Haziran 2020 tarihinde devam edildi. Dava dosyasının 5 Nisan 2019 tarihinde görülen duruşmada her bir sanık yönünden tefrik edilmesine karar verilmişti.
Mahkeme Heja Algan ve Abdulkadir Baybars’ın tutukluluk halinin devamına karar vererek davaların duruşmalarını 29 Haziran 2020 tarihine erteledi.
Mahkeme Nubahar Özdemir’i ‘devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet, ‘öldürmeye teşebbüs’ ve ‘kamu malına zarar vermek’ ‘suçlarından toplam 15 yıl hapis cezası ile cezalandırdı.
Son verilen bu mahkumiyet kararları ile bu dava kapsamında ceza verilenlerin sayısı 46 oldu.
(06/275) Reina Katliamı Davası…
“Reina katliamı” olarak bilinen, 1 Ocak 2017 tarihinde İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde bir eğlence merkezine düzenlenen ve 39 kişinin öldüğü saldırıyla ilgili olarak İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 19 Haziran 2020 tarihinde devam edildi. Davada 18’si tutuklu 58 sanık yargılanmaktadır.
Duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, saldırıyı gerçekleştiren Abdulkadir Masharipov’un 39 kişiyi kasten öldürme ve anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs, 79 kişiyi kasten öldürmeye teşebbüs, ruhsatsız silah bulundurma suçlarından 40 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 1583 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmasını talep etti. Savcı 1 sanığın Abdulkadir Masharipov’a yardım suçundan 632 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasını, 44 sanığın örgüt üyesi olma suçundan 18 yıla varan çeşitli hapis cezaları ile cezalandırılmasını, 11 sanık hakkında beraat kararı verilmesini ve 1 sanığın dosyasının ise ayrılmasını istedi.
Savunmaların ardından mahkeme 1 tutuklu sanığın tahliyesine diğer tutuklu sanıkların bu hallerinin devamına karar verdi ve duruşmayı 7 Eylül 2020 tarihine erteledi.
(06/276) Tatvan’da Sokağa Çıkma Yasağı…
Bitlis Valiliği 19 Haziran 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile Tatvan ilçesine bağlı 15 köyde 19 Haziran 2020 saat 06:30 itibarıyla ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti.
Sokağa çıkma yasağı ilan edilen köyler: Kısıklı, Kepenek, Suboyu, Dirlik, Aktoprak, Dönertaş, Boblesür, Sallıca, Teknecik, Beşikli, Sarıdal, Yorgalar, Yumrukaya, Uçankuş ve Çörekli.
(06/277) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Tunceli Valiliği 18 Haziran 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde her türlü toplantı ve gösteri yürüyüşü, miting açık hava toplantısı, yürüyüş, protesto eylemi, oturma eylemi, açlık grevi, stant açmak, çadır kurma, imza kampanyası konser, şenlik, el ilanı bildiri, broşür dağıtmak, afiş poster açmak, meşale yakma ve taşıma, konferans ve benzeri eylem ve etkinlikleri 19 Haziran 2020 saat 00:01 ile 3 Temmuz 2020 saat 23:59 tarihleri arasında yasaklandı.
(06/278) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
İzmir merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 150 kişiden 81’i 19 Haziran 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı, 13’ü adli kontrol şartıyla olmak üzere 69 kişi ise serbest bırakıldı.
20 Haziran 2020 tarihinde Malatya’da Genelkurmay İstihbarat Başkanı Tümgeneral Ali Serin’in emir astsubayı gözaltına alındı.
(06/279) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 19 Haziran 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 23 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.214 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 20 Haziran 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 22 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.248 yeni vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 21 Haziran 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 23 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.192 yeni vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 21 Haziran 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 4.950 ve vaka sayısı ise 187.685 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.