Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
21 – 23 Eylül 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/240) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Çatışmalar…
20 Eylül 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 25 Ağustos 2019 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içindeki Heftanin bölgesine yönelik hava harekatında 4 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
22 Eylül 2019 tarihinde Mardin’in Nusaybin ilçesine bağlı Dağiçi Köyü kırsal alanında PKK tarafından yerleştirildiği iddia edilen el yapımı patlayıcının infilak etmesi sonucu Yusuf Kurt isimli sivil bir kişinin yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(09/241) Adana’da Yaşamını Yitiren Asker…
22 Eylül 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana’da zorunlu askerlik görevini yapan Şükrü Gündüz isimli bir askerin beyin kanaması geçirdiği ve kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(09/242) Tunceli’de Askeri Aracın Çarpması Sonucu Yaşamını Yitiren Kişi…
22 Eylül 2019 tarihinde Tunceli’nin Mazgirt ilçesine bağlı Göktepe Köyü’nde askeri aracın çarpması sonucu Oktay Er isimli bir kişinin yaşamını öğrenildi.
(09/243) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
20 Eylül 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır D Tipi Cezaevi’nde tutulan Diyarbakır’ın Kulp ilçesinin görevden alınan Belediye Eş Başkanları Mehmet Emin Taş ve Fatma Ay ile Belediye Fen İşleri Müdürü Şener Aktaş, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kulp İlçe Eş Başkanı Abidin Karaman, Mehmet Emin Ay’ın istekleri ve iradeleri dışında Osmaniye T Tipi Cezaevi’ne sevk edildikleri öğrenildi.
21 Eylül 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Trabzon Beşikdüzü T Tipi Cezaevi’nde tutulan Özgür Sevim isimli mahpusun Mardin’de yargılandığı davanın duruşmasına götürüldüğü sırada yolda bir gece bekletildiği Elazığ T Tipi Cezaevi’nde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi. Özgür Sevim’in çıplak arama dayatmasını kabul etmediği için infaz koruma memurlarının fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve daha sonra hücreye konulduğu bildirildi.
22 Eylül 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Maraş Türkoğlu Cezaevi’nde tutulan ve sayımlar sırasında karşılaştıkları askeri nizamda ayakta durma ve İstiklal Marşı okuma dayatmasını kabul etmeyen mahpusların fiziksel şiddete maruz kaldığı öğrenildi.
(09/244) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Ret Cevabı…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın abla ve kardeşi ile İmralı adasında tutulan Hamili Yıldırım, Ömer Hayri Konar ve Veysel Aktaş’ın ailelerinin 20 Eylül 2019 tarihinde Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı görüşme başvurusunun aynı gün içinde 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun gereğince hükümlüler hakkında getirilen kısıtlamalar gerekçe gösterilerek reddedildiği öğrenildi.
(09/245) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1048 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 20, 21 ve 22 Eylül 2019 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
20 Eylül 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Merve Demirel) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Alev Şahin ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
21 Eylül 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Merve Demirel ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Derviş Lermi, Nazan Bozkurt ve Merve Demirel) gözaltına alındığı bildirildi.
22 Eylül 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Derviş Lermi ve Merve Demirel) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 20, 21 ve 22 Eylül 2019 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 13 kişi gözaltına alındı.
(09/246) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
KHK ile Maliye Bakanlığı’ndaki işinden ihraç edilen Cemal Yıldırım ile ona destek için gelen 2 kişi [Emekçi Hareket Partisi (EHP) Ankara İl Başkanı Sanem Deniz Kural, Mahmut Konuk] 20 Eylül 2019 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) Ankara il binası önünde yapmak istedikleri oturma eylemine müdahale eden polis tarafından gözaltına alındı. 3 kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(09/247) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
21 Eylül 2019 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 23 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 756’ncısı öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine insan hakları savunucuları ve siyasi parti temsilcileri İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin bulunduğu sokakta bir basın açıklaması yaptı.
(09/248) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularına Polis Engeli…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 21 Eylül 2019 tarihinde 391. kez düzenlenmek istenen “F Oturumu”na, Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis tarafından izin verilmedi. İnsan hakları savunucuları, bu engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi önünde açıklama yaptı.
(09/249) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Cezaevinde süresiz dönüşümsüz açlık grevinde olan avukat Mustafa Koçak’ın annesi Zeynep Koçak ve babası Hakan Koçak 20 Eylül 2019 tarihinde Ankara’da TBMM önünde yapmak istedikleri eyleme müdahale eden polis tarafından gözaltına alındı. 2 kişinin aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(09/250) Diyarbakır, Mardin ve Van Büyükşehir Belediyelerine Kayyım Atanmasına Yönelik Protestolara Polis Müdahalesi ve Engellemesi…
Diyarbakır, Mardin ve Van büyükşehir belediyelerine İçişleri Bakanlığı tarafından kayyım atanmasını protesto etmek için 17 Eylül 2019 tarihinde Diyarbakır’da otobüse kart basmadan binme eylemi yaptıkları için gözaltına alınan 6 kişi 20 Eylül 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(09/251) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
20 Eylül 2019 tarihinde Ankara’nın Mamak ilçesindeki Tuzluçayır Meydanı’nda Kadın Savunma Ağı tarafından yapılmak istenen basın açıklamasına müdahale eden polis, 3 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak ve ters kelepçeleyerek gözaltına aldı. Gözaltına alınan kişilerin bindirildikleri gözaltı aracında da fiziksel şiddete maruz kaldıkları öğrenildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: Aysun Gençtanır, Buse Üçer ve Meziyet Yıldız.
(09/252) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Çocukları askeri okul öğrencisi iken 15 Temmuz darbe girişimi ile ilgili soruşturma kapsamında tutuklanmış olan ailelerin 20 Eylül 2019 tarihinde AKP İstanbul il binası önünde yapmak istediği eyleme polis tarafından izin verilmedi.
(09/253) HDP Eski Eş Genel Başkanları Hakkında Tutuklama Kararı…
HDP eski Eş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ ile Selahattin Demirtaş hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 6-7 Ekim eylemleri ile ilgili başlatılan yeni bir soruşturma kapsamında 20 Eylül 2019 tarihinde yeniden tutuklama kararı verildi. Soruşturma kapsamında Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’a 3 avukat sınırlandırılması getirildiği öğrenildi. Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ tutuldukları cezaevlerinden SEGBİS aracılığıyla ifade verdi.
Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın yeniden tutuklanması ile ilgili olarak Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 21 Eylül 2019 tarihinde yaptığı konuşmada şunları ifade etti: “Sokağa insanları çağırıp ondan sonra Diyarbakır’da 53 evladımızı öldürenleri bu millet unutmuyor ve unutmayacaktır da. Sonuna kadar bu işin takipçisiyiz, takipçisi olacağız. Bunları bırakamayız. Eğer biz bırakırsak ebedi alemde şehitlerimiz bize bunun hesabını sorar.”
(09/254) İstanbul’da Gözaltına Alınan Gazeteci…
Gazete Tamam editörü Taylan Kulaçoğlu, 21 Eylül 2019 tarihinde İstanbul’da gözaltına alındı ve aynı gün içinde savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
(09/255) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle 20 akademisyen (İstanbul Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ayten Alkan Mertoğlu, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nden Doç. Dr. Zeynep Dilek Hattatoğlu, ODTÜ’den Yrd. Doç. Dr. Ceren Ergenç Glauberman, İTÜ’den Öğr. Gör. Didem Çınar Ünal, İstanbul Aydın Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Battal Odabaşı, Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mine Gencel Bek, ODTÜ’den Prof. Dr. Mehmet Teoman Pamukçu, Artuklu Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Evrim Özlem Kavcar, Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Emel Yuvayapan Yıldırım, Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fatma Gök, Yalova Üniversitesi’nden Arş. Gör. Hande Gülen, Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Tuba Kıyan, Ecole des hautes études en sciences sociales’ten Prof. Dr. Nilüfer Göle Akat, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Emine Aslı Odman, Londra Üniversitesi’nden Dr. Başak Ertür, Londra Üniversitesi’nden doktora öğrencisi Ayşe Arslan, Boğaziçi Üniversitesi’nden Arş. Gör. Hazal Halavut, Hacettepe Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Gülsüm Depeli Sevinç, Kocaeli Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hakan Koçak, Westminster Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Ümit Çetin) hakkında İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davalarda mahkeme 19 Eylül 2019 tarihinde celse arasında beraat kararı verdi.
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle akademisyenlere karşı açılan 808 davadan 223’ünde 23 Eylül 2019 itibarıyla beraat kararı verildi.
(09/256) İstanbul’da Gazeteci, Yazar ve Diğer Kişilerin Yargılandığı Dava…
2018 yılı içinde ekonomik kriz ve döviz fiyatlarındaki artış ile ilgili haber yapan Bloomberg muhabirleri Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç ile bu haberler ile ilgili sosyal medya paylaşımlarında yorum yapan ve aralarında Mustafa Sönmez, Merdan Yanardağ, Gazi Kozanoğlu, Sedef Kabaş Yirmibeşoğlu’nun da olduğu 36 kişi hakkında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yapılan şikayet üzerine, İstanbul 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 20 Eylül 2019 tarihinde başlandı. İddianamede sanıkların ‘devletin ekonomik düzen ve istikrarını zayıflatmaya çalışılması’ iddiasıyla 38 kişinin 2 yıl ile 5 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir. Savunmaların ardından mahkeme duruşmaya katılmayan sanıklar hakkında yakalama kararı çıkartılmasına karar vererek duruşmayı 17 Ocak 2020 tarihine erteledi.
(09/257) Van’da Cumhurbaşkanı’na Hakaret İddiasıyla Yargılanan Kişi…
Burhan Borak isimli bir kişi hakkında ‘sosyal medya paylaşımlarında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği’ iddiasıyla Van 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 22 Eylül 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme 7 ayrı paylaşım için Burhan Borak’ı toplam 12 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme hükmün açıklanmasını geri bırakmadı.
(09/258) Ankara JİTEM Davası…
Ankara JİTEM davasının görülmesine Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 20 Eylül 2019 tarihinde devam edildi.
İddianamede 1993 ile 1996 yılları arasında Ankara ve çevresinde işlenmiş faili meçhul cinayetlerle ilgili olarak sanıklar Mehmet Ağar, İbrahim Şahin, Korkut Eken, Ayhan Çarkın, Ayhan Akça, Ziya Bandırmalıoğlu, Ercan Ersoy, Ahmet Demirel, Ayhan Özkan, Seyfettin Lap, Enver Ulu, Uğur Şahin, Alper Tekdemir, Yusuf Yüksel, Abbas Semih Sueri, Lokman Külünk, Mahmut Yıldırım, Nurettin Güven, Muhsin Korman’ın “cürüm işlemek için oluşturulan silahlı teşekkülün faaliyeti kapsamında insan öldürmek” suçlarından cezalandırılması istenmektedir.
Mahkeme savcının esas hakkındaki mütalaasını hazırlamak için talep ettiği süreyi kabul ederek duruşmayı 13 Aralık 2019 tarihine erteledi.
(09/259) Diyarbakır 5 Haziran Davası…
Diyarbakır’da 5 Haziran 2015 tarihinde HDP tarafından düzenlenen mitinge yönelik bombalı saldırıyla ilgili Sincan Batı Adliyesi 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 20 Eylül 2019 tarihinde devam edildi. Tutuklu sanıklar Orhan Gönder, İsmail Korkmaz ve Mustafa Kılınç duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldı. Tutuksuz sanık Burhan Gök ise duruşmaya katılmadı. Mahkeme, müşteki avukatlarının dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun dinlenmesi yönündeki talebini dosyanın esasına katkı sağlamayacağı gerekçesiyle reddederek ve tutuklu sanıkların bu halinin devamına karar vererek duruşmayı 15 Kasım 2019 tarihine erteledi.
(09/260) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
20 Eylül 2019 tarihinde Elazığ merkezli bir soruşturma kapsamında 3 ilde düzenlenen operasyonlarda 6 kişi gözaltına alındı.
20 Eylül 2019 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri personeline yönelik İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 74 muvazzaf asker hakkında gözaltı kararı verildiği ve söz konusu bu kişilerin yakalanması için 30 ilde operasyonlar düzenlendiği öğrenildi.
(09/261) Etkinliklerin Yasaklandığı İller…
Diyarbakır, Mardin ve Van büyükşehir belediyelerine İçişleri Bakanlığı tarafından kayyım atanmasının ardından Urfa Valiliği 20 Eylül 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde kaçık alanlarda yapılacak toplantı, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması, çadır kurma, stant açma, oturma eylemi, şenlik, konser, bildiri dağıtma ve benzeri her tür eylem etkinliği 20 Eylül 2019 tarihi itibarıyla 15 gün süreyle yasakladı. Son yasaklama kararı ile kayyım atamaları sonrasında Urfa’da eylem ve etkinlikler 2. kez 15’er gün süreyle yasaklanmış oldu.
(09/262) Ankara’da Yasaklanan Etkinlik…
Sanatçı Sabahat Akkiraz tarafından 22 Eylül 2019 tarihinde Ankara’da Vedat Dalokay Parkı’nda verilecek konserin Ankara Valiliği tarafından güvenlik gerekçesiyle yasaklandığı 20 Eylül 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.