Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
21-23 Eylül 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/203) Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı, 22 Eylül 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içinde devam eden “Pençe-Kilit” operasyonu sırasında çıkan çatışmada 1 askerin (Maşallah Abakay) öldüğünü duyurdu.
(09/204) Trabzon’da Sel Nedeniyle Yaşamını Yitiren Kişi…
22 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 20 Eylül 2024 tarihinde Trabzon’un Sürmene ilçesinde meydana gelen taşkın ve heyelanlar sırasında kaybolan işitme engelli Ali Kemal Demir’in (65, e) yaşamını yitirmiş halde bulunduğu öğrenildi.
(09/205) İstanbul’da Yaşamını Yitiren Polis ve Yaralanan Diğer Kişiler…
23 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Ümraniye ilçesinde Yunus Emre Geçit (19, e) isimli bir kişinin ikamet ettiği eve yapılan baskında Yunus Emre Geçit’in polise ateş açması sonucu çatışma çıktığı iddia edildi. Haberlerde çıkan çatışmada 2 polis memurunun yaralanarak hastaneye kaldırıldığı, Yunus Emre Geçit ile o esnada evde bulunan annesinin de yaralandığı bildirildi. Yaralanan polis memurlarından Şeyda Yılmaz’ın kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(09/206) İstanbul’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
23 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Ümraniye ilçesinde ev baskınıyla gözaltına alınan Yunus Emre Geçit (19, e) isimli bir kişinin gözaltı işlemi sırasında polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı, İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ndeki işlemlerinden sonra siyah çöp poşeti giydirilip Hayvan Büro Amirliği’ne ait bir araca bindirilerek adliyeye sevk edildiği öğrenildi.
(09/207) Hapishanede İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
20 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Marmara (Silivri) Cezaevi’nde tutulan Celalettin Yalçın hakkında 5 Eylül 2024 tarihinde gerçekleştirilen açık görüşte mahpus yakınlarına zafer işareti yaptığı gerekçesiyle hapishane idaresi tarafından disiplin soruşturması başlatıldığı öğrenildi.
20 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana Suluca 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde mahpuslara kitap, defter ve semaver gibi ihtiyaçlarının hapishane idaresi tarafından verilmediği, mahpusların günde yalnızca 1 saat havalandırmaya çıkarıldıkları, spor faaliyetlerinden haftada yalnızca 1 saat yararlanabildikleri öğrenildi.
21 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan Kendal Barut isimli mahpusun 10 Eylül 2024 tarihinde kendi istek ve iradesi dışında Adana Suluca 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edildiği ve ailesinin sevk işlemi ile ilgili bilgilendirilmediği öğrenildi.
22 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Marmara 5 Nolu L Tipi Cezaevi’nde tutulan Celal Acar isimli mahpusa gönderilen bir mektup ve 3 fotoğrafın Marmara Cezaevi Mektup Okuma Komisyonu tarafından ‘sakıncalı’ bulunarak Celal Acar’a teslim edilmediği ve söz konusu mektup gerekçe gösterilerek hapishane idaresi tarafından Celal Acar hakkında disiplin soruşturması başlatıldığı öğrenildi.
(09/208) Hapishanede Sağlığa Erişim Hakkı Engellenen Mahpuslar…
21 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana Suluca 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan Kendal Barut isimli hasta mahpusun gerekli tedaviye erişemediği öğrenildi. Kendal Barut’un babası Abdulkadir Barut, basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Burnundan, gözünden ameliyat olması gerekiyor. Sol gözü için plastik cerrahi gerekiyor. Doktorlar başındaki şarapnel parçası beynine yakın olduğu için müdahale edemediklerini söylüyor. Şu ana kadar doğru düzgün tedavi olmamış. Gözaltına alındığı gün nasılsa, şimdi de öyledir. O gün dahi müdahale edilmemiş”.
22 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana Suluca Y Tipi Cezaevi’nde tutulan Fevzi Arslan (55, e) isimli ağır hasta mahpusun hastane sevkleri esnasında ağız içi arama dayatmasını kabul etmediği gerekçesiyle 2 aydır rutin sağlık kontrolleri için hastaneye götürülmediği öğrenildi. Fevzi Arslan’ın oğlu Vedat Arslan, konu ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “O zaman ATK’ya giderek maruz kaldığı işkenceyi en detaylı şekilde anlattı. Sonrasında Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Hastanesi vermiş olduğu raporda ‘tedavi olması gerekiyor’ denilmesine rağmen babam tedavi edilmedi ve edilmiyor. Tedavi edilmediği için (…) sağlık sorunları her geçen gün artıyor. Açık görüşe gittiğimiz zaman bunu fark edebiliyoruz. Babam görüşmelerde ‘her şeyi unutuyorum’ diyor. Tedavisi için gerekli ilaçları mevcut değil. Tek başına kalıyor. Acıktığı zaman yemek yemeyi unutuyor. Su içmesi lazım, ancak su içmek için ayağa kalktığında bile ne için ayağa kalktığını unutabiliyor (…) Hastaneye gidemediği için her geçen gün durumu ağırlaşıyor. Bazen yemeğini bir yere bırakıyor sonra yemeyi unutuyor. Uyuduğu zaman biri uyandırmazsa kendi kendine uyanamıyor. Yanında kimse olmadığı için kalkamıyor. Babamın tedavi haklarına ulaşması için tahliye edilmesi lazım. Cezaevinde uygun tedavi koşulları yok. Tedavi olmazsa ve yarın bir gün cezaevinde yaşamını yitirirse bunun sorumlusu yetkililerdir”.
22 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Batman Beşiri T Tipi Cezaevi’nde tutulan Nurettin Dayan (34, e) isimli mahpusun 22 Ağustos 2024 tarihinde devam eden sağlık sorunları sebebiyle Diyarbakır Dicle Tıp Fakültesi’ne sevk edildiği, bu tarihten beri morgun yanında bulunan bir koğuşta tutulduğu, 2 Eylül 2024 tarihinde kanser teşhisi konduğu ve onkoloji tedavisine elleri kelepçeli şekilde götürüldüğü, bu süreçte ailesiyle yalnızca bir kez 15 dakika görüşebildiği öğrenildi. Nurettin Dayan’ın avukatı Nuri Ekinci, konu ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Müvekkilim cezaevinde verem şüphesi ile 20 gün boyunca tek kişilik hücrede tutuluyor. Sonrasında koğuşa alınıyor. Kusma, kendiliğinden düşme yaşanıyor. Geçen ayın 22’sinde akciğerinin üzerinde bulunan sıvı madde için Diyarbakır’a Dicle Tıp Fakültesi’ne kaldırılıyor. Gerekli tetkikler yapılması ardından patoloji sonucu bekledik. Tümör ve kanser şüphesi vardı. 2 Eylül’de çıkan sonuçta akciğer kanseri ve 4’üncü evre olduğu ortaya çıktı (…) 2 buçuk yıldır Beşiri T Tipi’nde bulunan Dayan’ın vücudunda bu kadar süredir var olan kanser nasıl tespit edilmedi. Bu süreçte o kadar hastaneye gitmesine rağmen nasıl tespit edilmedi. Bu büyük bir ihmal (…) Müvekkilim 22 Ağustos’tan bu yana Dicle Tıp Fakültesi’nin eksi birinci katında bulunan bir koğuşta tutuluyor. Hemen yanında da morg var. Akciğer kanseri ile mücadele eden müvekkilim ailesi ile sadece bir kez o da 15 dakika görüşebildi. Müvekkilim tedavi için Onkoloji bölümü veya ana binaya götürüldüğünde, 3 gardiyan 3 jandarma tarafından ve elleri kelepçeli götürülüyor. Başka işlemleri yapıldığında da bu durum yaşanıyor. Sadece kaldığı hastane koğuşunda elleri kelepçeli değil. Yani düşünün 4’üncü evrede olan bir kişi bunlara maruz kalıyor. Nasıl iyileşsin?”. Haberlerde ayrıca Avukat Nuri Ekinci’nin Nurettin Dayan için Batman İnfaz Hakimliği’ne infaz erteleme başvurusunda bulunduğu bildirildi.
22 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara Sincan 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Sözcüsü Günay Kubilay’ın hastane sevki sırasında takılan kelepçenin gevşetilmesi talebinin askerler tarafından reddedilmesi üzerine hastaneye gitmeyi reddettiği öğrenildi.
(09/209) Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu Tarafından Tahliyesi Ertelenen Mahpus…
21 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Marmara (Silivri) Cezaevi’nde tutulan ve ceza infazını tamamlayan Çetin Arkaş’ın tahliyesinin 14 Haziran 2024 tarihinde Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu (İGK) kararıyla ‘iyi halli olmadığı’ gerekçesiyle 6 ay ertelendiği öğrenildi.
(09/210) Ankara’da Polis Tarafından Engellenen Basın Açıklaması…
21 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hasta Mahpuslara Özgürlük İnisiyatifi tarafından hapishanede tutulan hasta mahpusların içinde bulunduğu koşullar ile ilgili Ankara’nın Çankaya ilçesinde bulunan Sakarya Caddesi’nde yapılmak istenen basın açıklamasının polis tarafından ‘cadde üzerinde eylem yapmanın yasaklandığı’ gerekçesiyle engellendiği öğrenildi. Haberlerde polis yetkilileri ile yapılan görüşmelerinin ardından basın açıklamasının okunduğu, ardından polisler tarafından “Basın açıklamasının yeri, sınırları belirlenmiştir. Her yer de yapamazsınız. Haftaya burayı zorlarsanız tedbirimizi ona göre alacağız. Şimdi gidin, bilginiz olsun” denildiği öğrenildi.
09/211) Hakkari’de Evine Baskın Düzenlenen Gazeteci…
20 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, gazeteci Rabia Önver hakkında yaptığı bir haber gerekçe gösterilerek Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ iddiasıyla soruşturma başlatıldığı ve soruşturma kapsamında gazetecinin Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde ikamet ettiği eve polisler tarafından baskın düzenlendiği öğrenildi. Haberlerde ayrıca Rabia Önver’in evde olmamasına rağmen evde arama yapıldığı bildirildi.
(09/212) İstanbul’da Tutuklanan Kişi…
21 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Avustralya Demokratik Toplum Federasyonu eski Eş Başkanı Çiğdem Aslan’ın Avustralya’ya gitmek üzere geldiği İstanbul Havalimanı’nda gözaltına alındığı ve sevk edildiği sulh ceza hakimliği tarafından tutuklandığı öğrenildi. Tutuklama gerekçesi öğrenilemedi.
(09/213) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişi…
22 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde kimlik kontrolü yapan bir polisin Medeni Aytülin isimli 1 kişiyi gözaltına aldığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi ise öğrenilemedi. Ayrıca haberlerde söz konusu polisin bilinmeyen bir gerekçeyle havaya rastgele ateş açtığı bildirildi.
(09/214) Aydın’da Gözaltına Alınan Kişiler…
22 Eylül 2024 tarihinde Aydın’da yapılan ev baskınlarında 7 kişi, ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(09/215) Diyarbakır’da Eski Siyasi Parti Yöneticisi ve Milletvekillerinin Yargılandığı Dava…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ ile eski milletvekilleri Çağlar Demirel, İdris Baluken, Ertuğrul Kürkçü, Saadet Becerikli, Mehmet Ali Aslan, Ahmet Yıldırım ve Altan Tan hakkında 2015 yılındaki sokağa çıkma yasakları sırasındaki ziyaretleriyle ilgili Diyarbakır Silvan Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 20 Eylül 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede 8 kişinin ‘görevi yaptırmamak için direnme’, ‘kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret’, ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ iddialarıyla cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, Saadet Becerikli hakkında çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenilmesine ve yurt dışında bulunan Ertuğrul Kürkçü’nün ifadesinin alınamaması sebebiyle hakkında yakalama emri çıkarılmasına karar vererek duruşmayı 5 Aralık 2024 tarihine erteledi.
(09/216) Hakkari’de Belediye Eski Eş Başkanının Yargılandığı Dava…
31 Mart yerel seçimlerinde Hakkari Belediye Eş Başkanı seçilen ve 3 Haziran 2024 tarihinde İçişleri Bakanlığı’nın kararıyla yerine kayyum olarak Hakkari Valisi Ali Çelik atanan Mehmet Sıddık Akış hakkında Hakkari Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından iddianame düzenlendiği ve iddianamenin Hakkari 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. İddianamede Mehmet Sıddık Akış’ın ‘örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme’ ve ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşması, 11 Ekim 2024 tarihinde görülecek.
(09/217) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
22 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, BirGün muhabiri İsmail Arı hakkında İstanbul Güngören Belediye eski Başkan Yardımcısı Rıza Uçan’ın M. Ş. isimli bir yurttaşa fiziksel şiddet uyguladığı iddialarını haberleştirdiği gerekçesiyle hazırlanan iddianamenin İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. İddianamede gazetecinin ‘kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşması 7 Ocak 2025 tarihinde görülecek.
(09/218) Osmaniye’de Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Anadolu Ajansı’ndaki (AA) işinden çıkarılan ve halen KHK TV’de muhabir olan Erkan Yiğitsözlü hakkında Osmaniye 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 19 Eylül 2024 tarihinde devam edildi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, Erkan Yiğitsözlü’nün ‘örgüt üyesi olma’ suçundan cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme, duruşmayı 15 Ekim 2024 tarihine erteledi.
(09/219) Hakkari’de Necmettin Fendik’in Öldürülmesiyle İlgili Yargılanan Polis Memuru…
Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde 18 Temmuz 2017 tarihinde yapılan ev baskını sırasında Necmettin Fendik isimli kişinin öldürülmesiyle ilgili olarak polis memuru A. F. K.’nin ‘taksirle ölüme sebebiyet verme’ iddiasıyla tutuksuz yargılandığı davanın görülmesine 20 Eylül 2024 tarihinde devam edildi. Sanık polis memuru A. F. K.’nin avukatının mazeret bildirmesi üzerine mahkeme duruşmayı 29 Kasım 2024 tarihine erteledi.
(09/220) İzmir’de Yargılanan Kişiler…
İzmir’in Bergama ilçesinde sendika üyesi olan işçilerin işten çıkarılması ile ilgili protesto gerçekleştirirken gözaltına alınan 22 Agrobay Seracılık işçisi hakkında İzmir Bergama 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 20 Eylül 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede 22 kişinin ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 20 Aralık 2024 tarihine erteledi.
(09/221) İstanbul’da Yargılanan Milletvekili ve Diğer Kişiler…
Aralarında Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Çiğdem Kılıçgün Uçar’ın da olduğu Halkların Demokratik Kongresi (HDK) ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) üyesi 38 kişi hakkında İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 20 Eylül 2024 tarihinde devam edildi. İddianamede 38 kişinin ‘örgüt üyesi olma’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Çiğdem Kılıçgün Uçar’ın avukatı, müvekkilinin milletvekili olması sebebiyle dosyasının ayrılarak yargılamanın durdurulması talebinde bulunduğu öğrenildi. Mahkeme, duruşmayı 23 Ekim 2024 tarihine erteledi.
(09/222) Hapishanede Şüpheli Ölüm ile İlgili Takipsizlik Kararı…
23 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 11 Mayıs 2024 tarihinde Van F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulduğu tek kişilik odada yaşamını yitirmiş halde bulunan Reber Soydan isimli mahpusun ölümüne dair soruşturmada Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “olaya ilişkin herhangi bir şüpheli durumun mevcut olduğu yönünde her türlü şüpheden uzak somut bir delil elde edilemediği, olaya ilişkin bir suç veya suçluya rastlanmadığı, bu sebeple soruşturmaya devam edilecek bir husus kalmadığı” gerekçesiyle kovuşturmaya yer yoktur kararı verdiği öğrenildi.
(09/223) Elazığ’da Kürtçe Trafik Uyarı Yazılarına Irkçı Saldırı…
22 Eylül 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elazığ Karakoçan Belediyesi tarafından yaya geçitlerine yazılan Kürtçe “Hedî” (Yavaş) ve “Peşî Peya” (Önce Yaya) şeklindeki uyarı yazıları kimliği belirsiz kişi ya da kişiler tarafından silindiği öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, BirGün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, MedyaScope, HalkTV, Engelli Web, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.