Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
22 Eylül 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/218) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Çatışmalar…
21 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 6 Eylül 2020 tarihinde Bitlis kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 6 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(09/219) Van’da Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele İddiası…
11 Eylül 2020 tarihinde Van’ın Çatak ilçesine bağlı Çığlıca mezrasında askerler tarafından gözaltına alınan, 13 Eylül 2020 tarihinde Van Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin yoğun bakım servisinde tedavi altında oldukları öğrenilen Osman Şiban ile Servet Turgut hakkında 21 Eylül 2020 tarihinde bir açıklama yapan Van Valiliği şunları belirtti: “Van İli Çatak İlçesi Andiçen Mahallesi Sürik Mezrası kırsalında (…) 11 Eylül 2020 tarihinde icra edilen operasyon neticesinde (…) Söz konusu teröristin etkisiz hale getirildiği yerde gözetleme yapan ve şüpheli hareketler sergileyen (1) şahsın [S.T.] bulunduğu tespit edilmiş, şahsın dur ihtarına uymayarak kaçmaya çalıştığı esnada kayalık alanda düştüğü ve yaralandığı gözlemlenmiş, mukavemet göstermesine rağmen yakalanıp usulüne uygun olarak muhafaza altına alınmıştır. Bölgede BTÖ mensuplarına yardım/yataklık ettiği değerlendirilen O.Ş. isimli şahıs aynı bölgede mukavemet göstermesine rağmen usulüne uygun olarak muhafaza altına alınmıştır. Gözaltı işlemlerinin yapılması maksadıyla (2) şüpheli şahıs ve etkisiz hale getirilen (1) BTÖ mensubu operasyon bölgesinden helikopterle alınarak, 11 Eylül 2020 günü saat 19.00 sularında Van İl Jandarma Komutanlığı’na getirilmiştir. Şüpheli şahıslar hazırda bekleyen ambulanslar ile öncelikle en yakın özel hastaneye, müteakiben Van Bölge Araştırma Hastanesi’ne sevk edilmiştir. O.Ş. isimli şahıs tedavi işlemlerinin tamamlanmasını müteakip 20 Eylül 2020 günü taburcu edilmiştir. S.T. isimli şahsın tedavisine devam edilmektedir.”
Osman Şiban hakkında 11 Eylül 2020 tarihinde götürüldüğü özel bir hastanede verilen raporda Şiban’ın kan kustuğunun ve her iki gözünde morluk, baş, boyun ve yüz bölgesinde travmaya bağlı şişlik belirlendiğinin ifade edilmişti. Bilinci kapalı şekilde hastaneye getirilen Servet Turgut hakkında ise “yüksekten düşme sebebiyle getirilen entübe hasta” notuyla yapılan hastane kaydının ardından verilen raporda her iki gözde ve her iki kulakta deri altındaki kılcal damarların zarar gördüğü, eller ve göğüs ön duvarında derinin en üst tabakasının kalkmış durumda olduğu belirtilmişti.
Osman Şiban’ın evinin 22 Eylül 2020 tarihinde polis tarafından basıldığı ve Osman Şiban’ın Van Cumhuriyet Savcılığı’nın talimatıyla askeri hastaneye götürüldüğü öğrenildi.
(09/220) Mardin’de Gözaltında İşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalan Sığınmacılar…
21 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 9 Ağustos 2020 tarihinde Suriye’nin Resulayn kentinden Urfa’nın Ceylanpınar ilçesine geçmek isterken askerler gözaltına alınan ve Mardin’in Kızıltepe ilçesi sınırında bir karakola götürülen 7 sığınmacının (Ahmet El Hasan, eşi Mari Haci ile 5 çocukları) işkence ve kötü muameleye maruz kaldıkları öğrenildi. Basında yer alan haberlerde, sınırda durdurulan 7 kişinin burada 3 saat bekletildiği, bu sırada askerlerin fiziksel şiddetine maruz kaldıkları, daha sonra götürüldükleri karakolda kız çocukların giysilerinin askerler tarafından zorla çıkarıldığı, Mari Haci’nin giysilerinin kesici bir aletle yine askerler tarafından çıkarıldığı, Mari Haci’nin askerlerin cinsel tacizine maruz kaldığı ve iç çamaşırına sakladığı 16 bin dolara askerler tarafından el konulduğu, buna itiraz ettikleri için fiziksel şiddete maruz kaldıkları belirtilmektedir. Daha sonra Suriye sınırına bırakılan ailenin 19 Ağustos 2020 tarihinde Mardin’den Türkiye’ye giriş yaptıktan sonra İnsan Hakları Derneği’ne ve Mardin Barosu’na başvurdukları, maruz kaldıkları işkence ve kötü muameleye ilişkin Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundukları bildirildi.
(09/221) Batman’da Gözaltına Alınan Kişiler…
21 Eylül 2020 tarihinde Batman’da “Kendimizi Savunuyoruz” kampanyası için Şerzan Kurt Parkı’nda bir araya gelen Halkların Demokratik Partisi (HDP) Gençlik Meclisi üyesi 6 kişi polis tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alınan 6 kişi Kabahatler Kanunu uyarınca 395’er TL para cezası kesilmesinin ardından serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: Seher Aksoy, Şehriban Aydın, Zilan Kaya, Kezban Kuday, Gülistan Sönük, Bermal Can.
(09/222) Ağrı’da Gazeteci ve Parti Yöneticilerinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Aziz Oruç ile HDP Doğubayazıt İlçe Eş Başkanı Abdullah Ekelek’in aralarında olduğu 5 kişi hakkında Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 21 Eylül 2020 tarihinde devam edildi.
Savunmaların ardından mahkeme Abdullah Ekelek ile İkram Müftüoğlu’nun adli kontrol şartının kaldırılmasına, Aziz Oruç’un tutukluluk halinin devamına karar vererek duruşmayı 9 Aralık 2020 tarihine erteledi.
Aziz Oruç ile Abdullah Ekelek 11 Aralık 2019 tarihinde Ağrı-Doğubayazıt karayolunda, İkram Müftüoğlu ise aynı tarihte evine yapılan baskında gözaltına alınmıştı. Abdullah Ekelek ve İkram Müftüoğlu 13 Aralık 2019 tarihinde, Aziz Oruç ise 18 Aralık 2020 tarihinde tutuklanmıştı. Abdullah Ekelek ve İkram Müftüoğlu davanın 21 Temmuz 2020 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişlerdi.
(09/223) Diyarbakır’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Evrensel gazetesi yazarı Yusuf Karataş hakkında Demokratik Toplum Kongresi (DTK) bünyesindeki faaliyetleri gerekçe gösterilerek Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 21 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme Yusuf Karataş’ın ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 10 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
(09/224) Diyarbakır’da Yargılanan DBP Yöneticisi…
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) il yöneticisi Celal Yoldaş hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması 21 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme Celal Yoldaş’ın tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 2 Aralık 2020 tarihine erteledi. Celal Yoldaş, Rosa Kadın Derneği’ne yönelik soruşturma kapsamında 22 Mayıs 2020 tarihinde gözaltına alınmış, 24 Mayıs 2020 tarihinde tutuklanmıştı.
(09/225) İstanbul’da Yargılanan Kişi…
Hava Harp Okulu öğrencisi oğlu 15 Temmuz darbe girişimiyle ilgili davada müebbet hapis cezası ile cezalandırılan Melek Çetinkaya, Akit TV’de katıldığı bir programdaki sözlerinde ‘suç ve suçluyu övdüğü’ iddiasıyla 17 Temmuz 2020 tarihinde Ankara’da gözaltına alınmıştı. Melek Çetinkaya hakkında Bakırköy 9. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması 21 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme Melek Çetinkaya’nın tahliyesine karar verdi ve duruşmayı erteledi.
(09/226) 10 Ekim Ankara Katliamı Davası…
10 Ekim Ankara Katliamı ile ilgili, 16 firari sanık ve Erman Ekici hakkında Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 21 Eylül 2020 tarihinde devam edildi.
Mahkeme 16 firari sanık hakkında İnterpol vasıtasıyla kırmızı bülten ile aralanmalarının sağlanması hususunda ve Suriye’deki kamplarda bulunan sanıklardan Mustafa Delibaşlar, Fadile Delibaşlar, Cebrail Kaya ve İlhami Balı hakkında Adalet Bakanlığı’na yeniden müzekkere yazılmasına, sanık Yunus Durmaz ile ilgili iletişim kayıtlarının Gaziantep 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nden istenmesine, emniyete ait konuşma kayıtlarında IŞİD’in Türkiye sorumlusu olarak belirtilen Ebu Zeynep ismiyle hitap edilen kişi hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulmasına, Erman Ekici’nin tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 15 Aralık 2020 tarihine erteledi.
10 Ekim Ankara Katliamı ile ilgili açılan davanın 3 Ağustos 2018 tarihinde görülen karar duruşmasında 19 sanık çeşitli suçlardan değişen oranlarda hapis cezası ile cezalandırılmış ve 16 firari sanığın dosyaları ayrılmıştı.
(09/227) Hrant Dink Vakfı’na Yönelik Tehdit Nedeniyle Yargılanan Kişiler…
Hrant Dink Vakfı’na ve Rakel Dink’e 27-28 Mayıs ve 31 Mayıs 2020 tarihlerinde e-posta yoluyla tehdit mesajları gönderilmesiyle ilgili olarak 2 kişi (Hüseyin Ateş ve Ersin Başkan) hakkında zincirleme halinde ‘tehdit’ suçu işledikleri gerekçesiyle İstanbul 56. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 21 Eylül 2020 tarihinde devam edildi. Duruşmada Hüseyin Ateş ve Ersin Başkan’ın “vakfın açıklamalarına tepki amaçlı olarak e-posta gönderdiklerini” ifade ettikleri öğrenildi. Mahkeme sanıklarla dosyanın bir suretinin Uzlaştırma Bürosu’na gönderilmesine, sanıkların ruh sağlığının yerinde olup olmadığını tespiti için Adli Tıp Kurumu’na yazı yazılmasına ve sanıkların tahliyesine karar vererek duruşmayı 24 Şubat 2021 tarihine erteledi.
(09/228) Hakkında Soruşturma Açılan Dernek Başkanı…
21 Eylül 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hayvanları Koruma, Kurtarma ve Yaşatma Derneği (HAYKURDER) Başkanı Erman Paçalı hakkında, Hayvan Hakları Yasası konusunda milletvekillerine seslenerek yaptığı bir sosyal medya paylaşımıyla, ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik ettiği’ iddiasıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma açıldığı öğrenildi.
(09/229) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde hastane kantininin, Covid-19 vakalarının artışı nedeniyle revire çevrilmesine ilişkin https://tele1.com.tr/ ve https://dokuz8haber.net/ sitelerinde yer alan haberlerin Erzincan Sulh Ceza Hakimliği tarafından 17 Eylül 2020 tarihinde erişime engellendiği öğrenildi.
(09/230) Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Van Valiliği 21 Eylül 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde açık alanlarda düzenlenecek gösteri yürüyüşü ve açık hava toplantısı gibi her türlü eylem ve etkinlikleri 20 Eylül 2020 itibarıyla 15 gün süreyle yasakladığını, basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılmasının, çadır ve stant kurulmasının/açılmasının, imza kampanyası düzenlenmesinin, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılmasının mülki idare amirinin iznine bağlandığını duyurdu. Bu karar ile Van’da 21 Kasım 2016 tarihinden bu yana uygulanan eylem ve etkinlik yasağı kesintisiz 1414 güne uzatılmış oldu.
(09/231) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 21 Eylül 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 68 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.743 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 21 Eylül 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 7.574 vaka sayısı ise 304.610 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.