Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
22 Mart 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/195) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Iğdır S Tipi Cezaevi’nde 16 mahpusun tek kişilik odalarda tutulduğu ve diğer mahpuslarla iletişimlerinin kısıtlandığı, cezaevinde PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona ermesi ve Kürt sorununa demokratik çözüm talebiyle Türkiye genelindeki cezaevlerinde başlatılan dönüşümlü açlık grevine katılan mahpuslar hakkında disiplin soruşturmalarının başlatıldığı, açlık grevine katılan mahpusların refakatçi olmadan tek kişilik odalarda tutulduğu, infaz koruma memurlarının koğuş aramalarında bazı mahpusları kötü muameleye maruz bıraktığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum Dumlu 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde aynı gerekçeyle açlık grevine katılan mahpusların bazıları hakkında cezaevi idaresi tarafından disiplin soruşturmaları başlatıldığı ve sosyal etkinliklerden men ve iletişim cezaları verildiği, açlık grevine katılan mahpusların birbirleriyle iletişimlerinin kesilmesi için tek başlarına havalandırmaya çıkarıldığı, önceden ayda 1 gerçekleştirilen koğuş aramalarının açlık grevlerinin başlamasından sonra sıklaştırıldığı, cezaevi genelinde mahpusların kitap taleplerinin kısıtlandığı, mahpusların yazdığı mektupların ya hiç gönderilmediği ya da geç gönderildiği, mahpusların yakınlarının mahpuslara gönderdikleri fotoğrafların gerekçe bildirilmeden cezaevine alınmadığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kars T Tipi Cezaevi’nde mahpuslara verilen yemeklerin kalitesiz olması sebebiyle mahpusların kantinden alışveriş yapmak zorunda kaldıkları, sosyal etkinliklerin gerçekleştirilmediği ve bununla ilgili mahpuslar tarafından cezaevi idaresine yazılan dilekçelere herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum Dumlu 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde pencerelerde mevzuata aykırı tel örgülerin bulunduğu, koğuşların soğuk ve havasız olduğu, bazı koğuşların tavanlarının aktığı ve rutubet olduğu, Suriye ve İran vatandaşı mahpuslardan telefon aramaları için yüksek miktarda ücret talep edildiği, yemeklerin kalitesiz olduğu ve vaktinde verilmediği, başka cezaevlerinden sevk edilen mahpusların cezaevi giriş işlemleri esnasında çıplak arama dayatmasına maruz kaldıkları ve bu uygulamayı kabul etmeyen mahpusların zorla çıplak aramaya tabi tutulduğu, izlenen televizyon kanallarının ve mahpuslara verilen gazetelerin cezaevi idaresi tarafından sınırlandığı, cezaevi revirindeki hekimlerin mahpuslara sözlü şiddet uyguladığı, açlık grevine katılan mahpuslar hakkında cezaevi idaresi tarafından disiplin soruşturmaları başlatıldığı, bu kapsamda bazı mahpuslara iletişim ve sosyal etkinliklerden men cezaları verildiği, 2 saat olan havalandırma izninden açlık grevine katılan mahpusların yalnızca 1 saat olarak yararlandırıldığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ağrı Patnos L Tipi Cezaevi’nde sıcak suya erişim problemi sebebiyle mahpusların duş alamadığı, açlık grevine katılan mahpuslar hakkında cezaevi idaresi tarafından disiplin soruşturmaları başlatıldığı, bu kapsamda bazı mahpuslara iletişim ve sosyal etkinliklerden men cezaları verildiği, cezaevi idaresi tarafından daha önceden izin verilen kitap ve yayınlara aramalar sırasında sakıncalı oldukları gerekçesiyle el konulduğu ve sakıncalı kitap bulundurmak gerekçesiyle mahpuslar hakkında disiplin soruşturması başlatıldığı, başka cezaevlerinden sevk edilen mahpusların cezaevi giriş işlemleri esnasında çıplak arama dayatmasına maruz kaldıkları ve bu uygulamayı kabul etmeyen mahpusların zorla çıplak aramaya tabi tutulduğu, mahpusların kitap ve diğer yayınlara ulaşımlarının cezaevi idaresi tarafından kısıtlandığı, Suriye ve İran vatandaşı mahpuslardan telefon aramaları için yüksek miktarda ücret talep edildiği, Y. Y. isimli hasta mahpusun okuduğu kitaplar gerekçe gösterilerek hücre cezasıyla cezalandırıldığı, M. A. U. isimli hasta mahpusun yetersiz beslenmeden kaynaklı sağlık sorunları yaşamasına rağmen tedavisinin yapılmadığı, mahpuslara verilen günlük içme suyunun yetersiz olduğu öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bitlis Ahlat T Tipi Cezaevi’nde açlık grevine katılan mahpuslar hakkında cezaevi idaresi tarafından disiplin soruşturmaları başlatıldığı, bu kapsamda bazı mahpuslara iletişim ve sosyal etkinliklerden men cezaları verildiği öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van F Tipi Cezaevi’nde açlık grevine katılan mahpuslar hakkında cezaevi idaresi tarafından disiplin soruşturmaları başlatıldığı, bu kapsamda bazı mahpuslara iletişim ve sosyal etkinliklerden men cezaları verildiği, cezaevi genelinde koğuş aramalarının sıklaştırıldığı ve usule aykırı şekilde yapıldığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde açlık grevine katılan mahpuslar hakkında cezaevi idaresi tarafından disiplin soruşturmaları başlatıldığı, bu kapsamda bazı mahpuslara iletişim ve sosyal etkinliklerden men cezaları verildiği, cezaevi genelinde koğuş aramalarının sıklaştırıldığı ve usule aykırı şekilde yapıldığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van T Tipi Cezaevi’nde bazı koğuşların çocukların kalmasına elverişli olmadığı, çocuklar için gerekli gıda ve takviyelerin cezaevi idaresi tarafından sağlanmadığı, mahpusların sosyal ve kültürel faaliyetlerden yararlanamadıkları, mahpuslara aileleri tarafından getirilen kitaplara cezaevi idaresi tarafından gerekçe bildirilmeksizin el konulduğu, mahpusların Meclis TV kanalını izlemesine izin verilmediği, öğrenildi.
22 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mersin Tarsus T Tipi Kadın Cezaevi’nde tutulan Elif Kardağı isimli mahpusun istek ve iradesi dışında 21 Mart 2024 tarihinde Kayseri Kadın Cezaevi’ne sevk edildiği öğrenildi.
(03/196) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Iğdır S Tipi Cezaevi’nde tutulan A. Ş. isimli mahpusun mide rahatsızlıkları yaşadığı, revire ve hastaneye götürülmediği ya da sevk işlemlerinin geciktirildiği öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kars T Tipi Cezaevi’nde mahpusların yalnızca revire çıkarıldıkları ve hastane sevklerinin gerçekleştirilmediği öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum Dumlu 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona ermesi ve Kürt sorununa demokratik çözüm talebiyle Türkiye genelindeki cezaevlerinde başlatılan dönüşümlü açlık grevine katılan mahpuslara cezaevi idaresi tarafından yalnızca tuz, şeker, limon ve karbonat verildiği, gerekli vitaminlerin mahpuslara verilmediği öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum Dumlu 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde mahpusların hastaneye sevk işlemlerinde zorluk çıkartıldığı ve hastane sevkleri sırasında sağlık çalışanlarının kötü muamelesine maruz kaldıkları öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ağrı Patnos L Tipi Cezaevi’nde bazı mahpusların hastalıklarına uygun diyetlere erişim haklarının engellendiği, açlık grevine katılan mahpuslara 10 gün boyunca gerekli vitaminlerin verilmediği ve cezaevi idaresi tarafından yalnızca tuz, şeker, karbonat ve limon verildiği, cezaevi genelinde revir hakkının 40 günde bir sıra gelecek şekilde sınırlandırıldığı, B. B. isimli mahpusun ağzında hiç diş olmamasına rağmen 3 yıldır diş tedavisine götürülmediği, İ. C. isimli hasta mahpusun 2018 yılından beri tedavi olamadığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bitlis Ahlat T Tipi Cezaevi’nde mahpusların revir ve hastane sevk işlemlerinin ya hiç yapılmadığı ya da geciktirildiği, hasta mahpuslara ilaçlarının geç verildiği ve tedavilerinin gerektiği biçimde yapılmadığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van F Tipi Cezaevi’nde açlık grevine katılan mahpuslara gerekli vitaminlerin cezaevi idaresi tarafından sağlanmadığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde açlık grevine katılan mahpuslara gerekli vitaminlerin cezaevi idaresi tarafından sağlanmadığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Van T Tipi Cezaevi’nde tansiyon hastası bir mahpusa tansiyon ölçüm aleti verilmediği öğrenildi.
(03/197) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
İmralı Cezaevi’nde tutulu bulunan müvekkilleri PKK lideri Abdullah Öcalan, Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş ile görüşmek için avukatların 21 Mart 2024 tarihinde yaptığı başvuruya Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 22 Mart 2024 tarihinde yapılan görüşme başvurularına Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(03/198) 31 Mart Seçimleri…
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya’nın Muratpaşa ilçesinde bulunan Güzeloluk Mahallesi’nde 21 Mart 2024 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) seçim broşürlerini dağıtan Ahmet B. isimli bir kişi ile bir işyeri sahibi arasında çıkan tartışmada işyeri sahibi Sinan E.’nin gerçekleştirdiği silahlı saldırı sonucunda Haktan Faik Çoban’ın yaşamını yitirdiği, Burak Devran Çoban’ın ise yaralandığı öğrenildi.
21 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İYİ Parti Denizli Merkezefendi Belediye Başkan Adayı Fatih Coşkun, yerel seçim projelerine dair basına yansıyan açıklamalarında “Bunun yanında birçoğumuzun farkında olmadığı çok büyük toplumsal bir sorun olan çöp toplayıcılarından kurtulacağız. Mültecilerden sokaklarımızı arındıracağız. Bunun sebebi şu: Bu insanlar mahallemizi, komşumuzu, çoluğumuzu çocuğumuzu, insanların bütünsel yapısını sürekli olarak gözlemlemekte ve takip etmektedir. Kim eve saat kaçta girdi, kimin eşi çocuğu saat kaçta nereye gidiyor. Bu bilgilerin tamamına hakimler“ şeklinde ırkçı ve ayrımcı ifadelere yer verdi.
(03/199) Newroz Etkinliklerine Engelleme ve Müdahaleler…
20 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti), 20 Mart 2024 tarihinde gerçekleştirilmesi planlanan Bingöl Newrozu’nun İl Emniyet Müdürlüğü’nün Newroz etkinliklerinin gerçekleştirileceği alana yakın bir hastanede asker cenazesi olması ve ‘olası provokasyonların önüne geçemeyiz’ şeklindeki sözleri üzerine tertip komitesi tarafından iptal edildiğini duyurdu.
20 Mart 2024 tarihinde Mersin’de Tırmıl Miting Alanı’nda gerçekleştirilen Newroz etkinlikleri sonrasında attıkları sloganlar ve taşıdıkları bayraklar gerekçe gösterilerek ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla gözaltına alınan 3’ü çocuk 9 kişi, 21 Mart 2024 tarihinde sevk edildikleri Mersin 4. Sulh Ceza Hakimliği tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: H. B, E. E, ve A. G isimli çocuklar ve Mehmet Emin Coşkun, Mustafa Yılmaz, Hasan Ayyüz, Azad Kaya, İslam Kanat ve ismi öğrenilemeyen bir kişi.
21 Mart 2024 tarihinde Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde bulunan Newroz Parkı’nda gerçekleştirilen Newroz etkinlikleri sonrasında 38’i çocuk 206 kişi, giydikleri yöresel kıyafetler ve flamaları gerekçe gösterilerek ‘örgüt propagandası yapma’ ve ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet’ iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar, emniyetteki ifade işlemlerinin ardından 22 Mart 2024 tarihinde serbest bırakıldı.
(03/200) İzmir ve İstanbul’da Gözaltına Alınan Kişiler…
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında 20 Mart 2024 tarihinde İzmir ve İstanbul’da yapılan ev baskınlarında ‘örgüte finansman sağlama’ iddiasıyla gözaltına alınan 6 kişi, sevk edildikleri İzmir 7. Sulh Ceza Hakimliği tarafından 21 Mart 2024 tarihinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(03/201) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında 21 Mart 2024 tarihinde Mersin’in Tarsus ilçesinde gerçekleştirilen ev baskınlarında Tacettin Uğur ve Ronahi Demir isimli 2 kişi, ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla gözaltına alındı.
(03/202) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
18 Mart 2024 tarihinde Şırnak’ta yapılan ev baskınlarında ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla gözaltına alınan 15 kişiden 12’si (Agit Şerifoğlu, Reşit Çağlı, Ayşe Soysal, Ayşegül Ceylan, Rıdvan Bakşi, Gökhan Erkul, Rojhat Karaviş, Mehmet Erek, Murat Kılıç, Yakup Durak, Vedat Ürek, Kader Yibu), 21 Mart 2024 tarihinde emniyetteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakılırken, Besna Tayboğa isimli 1 kişi, 21 Mart 2024 tarihinde adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Sinan Öz isimli 1 kişinin ifade işlemlerinin tamamlanması için gözaltı süresinin 1 gün daha uzatıldığı, F. L. isimli çocuğun işlemlerinin ise çocuk şubede sürdüğü bildirildi.
(03/203) İstanbul’da Gözaltına Alınan Kişiler…
19 Mart 2024 tarihinde İstanbul’da düzenlenen ev baskınlarında gözaltına alınan Birleşik İşçi Hareketi (BİH) üyesi Murat Hot ile bir yemek siparişi firmasında motorlu kurye olarak çalışan ve hak ihlallerine maruz kaldığı iddiasıyla nöbet eylemi başlatan Doğu Yılmaz isimli kişiler, emniyetteki ifade işlemlerinin ardından 21 Mart 2024 tarihinde serbest bırakıldı.
(03/204) Zonguldak’ta Mülteci Maden İşçisinin Öldürülmesiyle İlgili Yargılanan Kişiler…
Zonguldak’ta jandarma tarafından 5 Kasım 2023 tarihinde kapatılan ve kaçak olarak çalıştırılan bir madende maden işçiliği yapan Afganistan uyruklu Vezir Mohammad Nourtani’nin 9 Kasım 2023 tarihinde madende çalıştığı esnada yaşanan iş kazasında ağır yaralanması sonucu maden sahipleri, yakınları ve çalışan 2 kişi tarafından ölüme terk edilmesi ve sonra cenazenin yakılması ile ilgili maden sahipleri H. K. ve E. G. ile H. K.’nin kuzeni A. A. ve maden çalışanları S. K. ve E. D. ile kömür tüccarı A. Ç. hakkında hazırlanan iddianame, Zonguldak 1. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamede 7 kişinin ‘iştirak halinde kasten öldürme’ suçundan cezalandırılması istenmektedir.
(03/205) Diyarbakır’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
20 Haziran 2022 tarihinde bir Hakimler Savcılar Kurulu (HSK) kararnamesini haberleştirdiği gerekçesiyle Artı Gerçek haber sitesi Genel Yayın Yönetmeni Ali Duran Topuz hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 21 Mart 2024 tarihinde başlandı. İddianamede gazetecinin ‘terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 27 Haziran 2024 tarihine erteledi.
(03/206) 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü Kararı…
20 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi Avukat Esma Yaşar’ın 8 Mart 2022 tarihinde İstanbul Valiliği ve Beyoğlu Kaymakamlığı tarafından 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü’nün engellenmesi ve toplu taşıma seferlerinin durdurulması kararına karşı açtığı davada İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 10. İdari Dava Dairesi’nin söz konusu kararların toplantı ve gösteri hakkına müdahale oluşturduğuna hükmettiği ve idari işlemin iptaline karar verdiği öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.