Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
23-25 Mart 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/207) Çanakkale’de Yaşamını Yitiren Mülteciler…
15 Mart 2024 tarihinde Çanakkale’nin Eceabat ilçesi açıklarında bir botun batması sonucu yaşamını yitiren mültecilerin sayısı 25 Mart 2024 itibariyle 8’i çocuk olmak üzere en az 23 oldu.
(03/208) Sevk Aracının Kaza Yapması Sonucu Yaralanan Mahpus ve Görevliler…
25 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mersin Tarsus T Tipi Kadın Cezaevi’nde tutulan ve 21 Mart 2024 tarihinde istek ve iradesi dışında Kayseri Bünyan Kadın Cezaevi’ne sevk edilen Elif Kardağı isimli mahpusun sevk esnasında içinde bulunduğu aracın kaza yapması sonucunda vücudunun çeşitli yerlerinde kırıklar oluştuğu ve hafıza kaybı yaşadığı, 1’i ağır olmak üzere araçta bulunan asker ve infaz koruma memuru 4 görevlinin de yaralandığı öğrenildi.
(03/209) Hakkari’de Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
25 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 24 Mart 2024 tarihinde Hakkari’de bulunan Merzan Şehir Stadyumu’nda Hakkari Zapspor ile Mazıdağı Spor futbol takımları arasında oynanan maçta çıkan olaylarla ilgili evine giden polisler tarafından gözaltına alınan Yalçın Kaval isimli bir kişinin götürüldüğü Atatürk Polis Karakolu’nda polisin sözlü ve fiziksel şiddetine uğradığı öğrenildi. Yalçın Kaval, 25 Mart 2024 tarihinde sevk edildiği Sulh Ceza Hakimliği tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Saldırı sonucunda vücudunun çeşitli yerlerinden yaralanan ve Hakkari Devlet Hastanesi’nden fiziksel saldırıya maruz kaldığını belgeleyen tıbbi rapor alan Yalçın Kaval, saldırıyla ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları söyledi: “Saat 20.30-21.00 saatleri arasında sivil giyimli polis memurlar Berçelan Mahallesi’ndeki ikametime geldiler. Bana karakola kadar gelmemi, ifademin alınacağını söylediler. Gelen polis memurlarının aracına bindim. Önce Hakkari Devlet Hastanesine gittim, burada darp raporum alındı. Akabinde ifade için Atatürk Polis Merkezine getirildim. Burada bulunan avukat görüşme odasında yaklaşık bir saat kadar bekledim. Daha sonra kısa saçlı, esmer, daha önceden tanıdığım fakat ismini hatırlamadığım sivil giyimli bir görevli beni avukat görüşme odasından alarak başka bir odaya götürdü. Daha sonra sivil giyimli polisler odaya girdiler. E.A. isimli polis memuru, sivil polislerden sorumlu bir amir ile tanımadığım sivil giyimli birkaç şahıs daha odaya girdi. Bu şahıslar odaya girer girmez bana vurmaya başladılar. Bu şahıslar beni yere yatırıp, ters kelepçe yaptılar. Kelepçeden sonra tekrar vurdular. (…) Beni darp ettikleri esnada ‘Seni yaşatmayız, sen bizim kim olduğumuzu bilmiyorsun’ şeklinde tehdit ve hakaretlerde bulundular. Daha sonra tekrardan darp raporu için Hakkari Devlet Hastanesi’ne götürüldüm. Sağ göz kapağımın üst kısmında morluk, burnumda kanama, sırtımda ve göğüs kafesimde ağrı, her iki dizimde ağrı, sol bacağım baldır bölgesinden pantolonumda yırtık meydana geldi. Ben bu şahıslardan E.A. dışındakileri tanımıyorum. Ama görsem teşhis edebilirim. Ben herhangi bir görevliye karşı tehdit ve hakarette bulunmadım. Direnç göstermedim”.
Hakkari Valiliği, 25 Kasım 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla konu ile ilgili soruşturma başlatıldığını duyurdu.
(03/210) Adana’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana’nın Seyhan ilçesinde bulunan İnönü Caddesi’nde Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) üyesi olduğu bildirilen iki kişinin sokakta kendi aralarında konuşurken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı eleştirdikleri gerekçesiyle polisler tarafından durdurulup ters kelepçelenerek polis otobüsüne bindirildikleri, polis otobüsünde polisin sözlü ve fiziksel şiddetine maruz kaldıkları ve yüzlerine biber gazı sıkıldığı öğrenildi.
(03/211) Bingöl’de Saldırıya Uğrayan Kişiler…
24 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bingöl’de 23 Mart 2024 tarihinde yaşanan kar ve sağanak yağış sebebiyle evini su basan bir aileyi ziyarete giden ve aralarında Mustafa Gündoğdu Mahallesi muhtarı Nihat Çelik ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Bingöl Belediye Başkanı Erdal Arıkan’ın da olduğu heyet ile aile arasında çıkan tartışma sonucunda muhtar Nihat Çelik ile heyette bulunan bazı kişilerin aile fertlerine sözlü ve fiziksel şiddet uyguladığı öğrenildi.
(03/212) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
22 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kocaeli Kandıra 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde 7 mahpusun resim atölyesinden çıktıkları esnada çıplak arama dayatmasına maruz kaldıkları öğrenildi.
22 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa 1 Nolu T Tipi Cezaevi’nde tutulan Mahmut Tutal ve İdris Duruk isimli mahpusların kendi istek ve iradeleri dışında Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edildikleri öğrenildi. Mahmut Tutal’ın ailesine sevk işlemi hakkında bilgi verilmediği bildirildi.
22 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa 2 Nolu T Tipi Cezaevi’nde tutulan Dozgin Temo isimli mahpusun kendi istek ve iradesi dışında Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edildiği öğrenildi. Dozgin Temo’nun ailesine sevk işlemi hakkında bilgi verilmediği bildirildi.
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 8 Mart 2024 tarihinde istek ve iradesi dışında Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi’nden Kırşehir S Tipi Cezaevi’ne sevk edilen, çıplak arama ve ağız içi arama uygulamalarını kabul etmediği için fiziksel şiddete maruz kalan ve hakkında başlatılan disiplin soruşturması sonucunda hücre cezası verilen İsmail Tüzün isimli hasta mahpusa 13 gündür su verilmediği, yalnızca 1 saat havalandırmaya çıkartıldığı öğrenildi. İsmail Tüzün, basına yansıyan ifadelerinde şunları söyledi: “Her saat başı gelip beni kontrol ediyorlar. Su vermiyorlar. İçme suyunu da ben kantinden satın alıyorum. Sürekli olarak hücreye baskın yapılarak kıyafetlerim dağıtılıyor. Cezaevi müdürü; ‘Bu senin son noktandır. Buradan öteye gidebileceğin bir yer yok.’ Sürekli baskı uyguluyorlar”.
(03/213) İzmir’de Tutuklanan Parti ve Dernek Yöneticileri…
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında 19 Mart 2024 tarihinde gözaltına alınan Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) Eş Genel Başkan Yardımcısı Ebru Yiğit, ESP PM üyeleri Bikan Polat ve Hıdır Ali Kılıç ile Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) MYK ve Özgür Genç Kadın (ÖGK) Merkezi Koordinasyon üyesi Sinem Çelebi, 22 Mart 2024 tarihinde sevk edildikleri Sulh Ceza Hakimliği tarafından ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı.
(03/214) İstanbul’da Tutuklanan Kişi…
Cezaevinde bulunan kızına ve kızının koğuş arkadaşına para gönderdiği gerekçesiyle ‘örgüte finansman sağlama’ iddiasıyla İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada verilen 4 yıl 2 ay hapis cezasının İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi tarafından onanması üzerine Hatice Yıldız (75, K), 22 Mart 2024 tarihinde gözaltına alındı. Sağlık sorunları sebebiyle yürüyemeyen Hatice Yıldız’ın evine giden polisler tarafından sedye ile taşınarak adliyeye götürüldüğü ve tutuklanarak Bakırköy Kadın Cezaevi’ne gönderildiği öğrenildi.
(03/215) İstanbul’da Gözaltına Alınan Akademisyen…
Sosyal antropolog Prof. Dr. Nükhet Sirman, kurucu ortağı olduğu Dissensus Research isimli disiplinlerarası araştırma ve tasarım şirketi için Mersin’de gerçekleştirdiği saha çalışmasında görüşme yaptığı bir kişi hakkındaki soruşturma gerekçe gösterilerek 23 Mart 2024 tarihinde İstanbul’da gözaltına alınarak Mersin’e götürüldü. 25 Mart 2024 tarihinde Nükhet Sirman’ın gözaltı süresinin 1 gün uzatıldığı ve dosyaya gizlilik kararı getirildiği bildirildi.
(03/216) Newroz Etkinliklerine Engelleme ve Müdahaleler…
Mardin’in Kızıltepe ilçesinde 20 Mart 2024 tarihinde gerçekleştirilen Newroz etkinliklerine katıldıkları ve yaşadıkları mahallede Newroz ateşi yaktıkları gerekçesiyle Ramazan Öner ve Yusuf Emlek isimli 2 kişi, 22 Mart 2024 tarihinde gözaltına alındı. Emniyetteki ifade işlemlerinin ardından Mardin Adliyesi’ne sevk edildikleri esnada ters kelepçe uygulamasına maruz kalan 2 kişi, sevk edildikleri Mardin Sulh Ceza Hakimliği tarafından ‘örgüt üyesi olmamakla beraber örgüt adına suç işleme’ iddiasıyla tutuklandı.
(03/217) Dernek Eş Başkanının Yargılandığı Dava…
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Medeniyetler Beşiğinde Yakınlarını Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma Dayanışma Birlik ve Kültür Derneği (MEBYA-DER) eski Eş Başkanı Şeyhmus Karadağ hakkında ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada verilen 6 yıl 3 ay hapis cezasının Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 9. Ceza Dairesi tarafından tarihinde onandığı öğrenildi.
(03/218) Şırnak’ta Yargılanan Gazeteci ve Diğer Kişiler…
25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü kapsamında 25 Kasım 2023 tarihinde Şırnak’ta bulunan Ömer Kabak Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sonucunda gözaltına alınan ve aralarında Gazeteci Zeynep Durgut’un da bulunduğu 18 kadın (Asiye Akın, Asuman Külter, Ayşe Külter, Ayşete Atabey, Bedriye Katar, Elfesya Nas, Emine Özek, Evin Erden, Güler Yerbasan Tunç, Hatice Durmuş, Hatice Uyar, Kadriye Katar, Kıymet Acar, Meryem Eşkara, Songül Erden, Songül Küçük ve Zilan Yaman) hakkında Şırnak Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 22 Mart 2024 tarihinde başlandı. İddianamede 18 kişinin ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, duruşmayı 27 Haziran 2024 tarihine erteledi.
(03/219) Bursa’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
12 Haziran 2022 tarihinde Bursa’da haber takibi sırasında gözaltına alınan Jinnews muhabiri Rozerin Gültekin hakkında Bursa 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nde ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet’ iddiasıyla açılan davanın karar duruşması, 22 Mart 2024 tarihinde görüldü. Mahkeme, gazetecinin beraatına karar verdi.
(03/220) İstanbul’da Gazeteci ve Diğer Kişilerin Yargılandığı Dava…
Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için 25 Mart 2021 tarihinde yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan ve aralarında gazeteci Yağmur Kaya’nın da olduğu 52 kişi hakkında İstanbul 17. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 22 Mart 2024 tarihinde devam edildi. Mahkeme, duruşmayı 5 Temmuz 2024 tarihine erteledi.
(03/221) Hakkında Soruşturma Başlatılan Gazeteci…
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bursa’nın İznik ilçesine bağlı Göllüce Köyü’nde yaşayan kişilerin jandarmanın işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kaldığı hakkındaki iddiaları 2 Aralık 2023 tarihinde haberleştiren BirGün Gazetesi editörü Kayhan Ayhan hakkında soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
(03/222) Hakkında Soruşturma Başlatılan Gazeteci…
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, BirGün Gazetesi muhabiri İsmail Arı hakkında yaptığı haberler gerekçe gösterilerek Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Mersin Milletvekili Levent Uysal ve önceki Adalet Bakanı Abdulhamit Gül’ün şikayetiyle 5 ayrı soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
(03/223) Samsun’da Mahpusların Yargılandığı Dava…
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Samsun Bafra T Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan Serbest Süleyman, Ercan Yakut, Lezhat Değirmenci ve Mehmet Yıldırım isimli mahpuslar hakkında 2012-2019 yılları arasında maruz kaldıkları hak ihlallerine karşı katıldıkları protestolar ile basına ve sivil toplum kuruluşlarına gönderdikleri fakslar gerekçe gösterilerek ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla Samsun Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin Samsun 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. Duruşma tarihi öğrenilemedi.
(03/224) 31 Mart Seçimleri…
22 Mart 2024 tarihinde Hatay’ın Samandağ ilçesinde bulunan Yaylıca Mahallesi’nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından gerçekleştirilen mitingde konuşma yapan CHP Hatay Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Lütfü Savaş, bir kişinin fiziksel saldırısına maruz kaldı.
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elazığ’ın Merkez ilçesinde bulunan Fevzi Çakmak Mahallesi’ndeki DEM Parti seçim irtibat bürosuna kimliği belirlenemeyen kişi ya da kişiler tarafından 22 Mart 2024 tarihinde saldırı düzenlendiği, saldırı sonucunda binada maddi hasar meydana geldiği ve parti bayraklarının söküldüğü öğrenildi. DEM Parti Elazığ İl Örgütü’nün saldırı ile ilgili suç duyurusunda bulunduğu bildirildi.
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya’nın Kepez ilçesinde bulunan Kültür Mahallesi’nde Türkiye İşçi Partisi’ne (TİP) ait seçim broşürlerini dağıtan ve aralarında TİP Antalya İl Başkanı Enes Keskin’in de olduğu bir grubun Ülkü Ocakları üyesi olduğu iddia edilen bir başka grubun saldırısına uğradığı öğrenildi. Saldırıdan sonra gözaltına alınan TİP Antalya İl Başkanı Enes Keskin’in polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı bildirildi.
24 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Maltepe ilçesinde Adalet ve Kalkınma Partisi’ne (AKP) ait seçim broşürü dağıtan bir grubun, bir başka grubun sözlü ve fiziksel saldırısına uğradığı ve saldırı sonucunda Ramazan Şahin (72, e) isimli kişinin yaralandığı öğrenildi. Adalet Bakanlığı, yaptığı açıklamayla olayla ilgili gözaltına alınan 6 kişiden 1’inin tutuklandığını, 5 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığını duyurdu.
25 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’da bulunan Sultançiftliği Meydanı’nda DEM Parti’nin açmak istediği seçim standının Zafer Partili olduğu bildirilen bir grup ve polisler tarafından Valilik izni olmadığı gerekçesiyle engellendiği öğrenildi.
(03/225) Urfa’da Bir Çocuğun Şüpheli Biçimde Yaşamını Yitirmesiyle ilgili İdari Soruşturma…
23 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa’nın Eyyübiye ilçesine bağlı Micit (Çalışkan) mahallesinde 24 Mart 2022 tarihinde özel harekat polislerinin atış talimi yaptığı alanda ölü bulunan 16 yaşındaki Muharrem Aksem ile ilgili 15 özel harekat polisi hakkında başlatılan idari soruşturmanın 2 senedir sonuçlanmadığı öğrenildi.
Urfa Valiliği, 15 özel harekat polisi hakkında soruşturma izni vermemiş, Valiliğin bu kararı Antep Bölge İdare Mahkemesi tarafından bozulmuştu. 15 özel harekat polisi hakkında soruşturma başlatılması için Urfa Valiliği’ne yeniden başvurulmuş ve Valilik, bölge idare mahkemesi kararına rağmen soruşturma izni talebini yeniden reddetmişti. Valilik kararına yeniden itiraz edilmesi sonucunda 15 özel harekat polisi hakkında idari soruşturma başlatılmıştı.
(03/226) Para Cezası Verilen Sendika…
22 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, çalışma haklarını almak için 27 Kasım 2023 tarihinde barışçıl eylem başlatan ve Birleşik Tekstil Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası’na (BİRTEK-SEN) üye olan Özak Tekstil işçilerinin BİRTEK-SEN tarafından Öz İplik-İş’ten istifa etmeye zorlandığı iddiasını soruşturan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın BİRTEK-SEN’e 1 buçuk milyon TL para cezası verdiği öğrenildi.
(03/227) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
22 Mart 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, AKP Elazığ Yazıkonak Belediye Başkan adayı hakkındaki ‘görevi kötüye kullanma’ iddialarına yönelik müfettiş raporu ile ilgili https://www.sozcu.com.tr, https://ankahaber.net ve https://www.odatv.com adreslerinde yer alan 3 habere Elazığ 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin 22 Mart 2024 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(03/228) Şırnak’ta Özel Güvenlik Bölgesi…
Şırnak Valiliği, 25 Mart 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Şırnak İli Merkez ve Güçlükonak ilçeleri sınırlarında bulunan Gabar Dağı Bölgesi’nin 26 Mart 2024 ve 9 Nisan 2024 tarihleri arasında 15 gün süreyle geçici güvenlik bölgesi ilan edildiğini ve bölgeye girişlerin yasaklandığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.