Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
24-26 Ağustos 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(08/181) Operasyonlar ve Saldırılar…
23 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içindeki Süleymaniye’nin Seyidsadık ilçesinde Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait bir silahlı insansız hava aracından (SİHA) açılan ateş sonucu gazeteci oldukları bildirilen Gülistan Tara ve Hêro Bahadîn isimli 2 sivilin yaşamını yitirdiği öğrenildi.
25 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2024 yılının Nisan ayında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içindeki Hakurk bölgesinde Türk Silahı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(08/182) Tekirdağ’da Yaşamını Yitiren Belediye Meclis Üyesi…
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tekirdağ Süleymanpaşa Belediyesi’nin Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) seçilmiş belediye meclis üyesi Mustafa Can Ekinciler’in 20 Ağustos 2024 tarihinde silahlı saldırıya uğradığı ve kaldırıldığı Namık Kemal Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi’nde yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(08/183) Kırşehir ve Kayseri’de Selde Yaşamını Yitiren Kişiler…
25 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 24 Ağustos 2024 tarihinde sağanak yağışlar sonrasında Kayseri, Kırşehir, Maraş, Sivas, Konya ve Nevşehir’de sel ve heyelan meydana geldiği ve Kayseri’de 1 kişi, Kırşehir’de 1 kişi olmak üzere toplam 2 kişinin sele kapılarak yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(08/184) Nevşehir’de Irkçı Saldırı…
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde bir enerji tesisinde çalışan bazı işçilerin Amedspor forması giydikleri gerekçesiyle kimliği belirlenemeyen kişilerin tehdit ve silahlı saldırısına maruz kaldıkları öğrenildi. Saldırı sonucu en az 3 işçinin yaralandığı, saldırıya uğrayan işçilerden 13’ünün gözaltına alındığı bildirildi. Gözaltına alınan işçilerden 12’sinin polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı, kendisi de yaralı olan Edip Bozkurt isimli 1 işçinin ise sevk edildiği sulh ceza hakimliği tarafından 3 kişiyi bıçakla yaraladığı iddiasıyla tutuklandığı öğrenildi.
(08/185) Balıkesir’de İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
26 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 21 Ağustos 2024 tarihinde Balıkesir’in Altıeylül ilçesinde bulunan bir parkta oturan ve Kürtçe şarkı dinleyen M. A., C. G. ve Ö. İ. isimli 3 işçinin önce bekçilerin sözlü tacizine uğradığı, daha sonra bekçilerin, polislerin ve çevrede bulunan kişilerin fiziksel şiddetine maruz bırakıldıkları ve ters kelepçelenerek gözaltına alındıkları öğrenildi. Haberlerde ayrıca maruz kaldıkları fiziksel şiddetin sonucunda yaralanan işçilerin götürüldükleri Balıkesir Devlet Hastanesi acil servisinde görevli doktor tarafından gerekli tetkik ve muayenelerinin yapılmadığı ve işkence ve diğer kötü muameleyi belgeleyen tıbbi rapor verilmediği, ailelerine gözaltına alındıklarına dair haber verilmediği ve avukata erişimlerinin sağlanmadığı bildirildi. Gözaltına alınan 3 kişiden C. G.’nin sevk edildiği sulh ceza hakimliği tarafından ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ ve ‘görevi yaptırmamak için direnme’ iddiasıyla tutuklandığı öğrenildi.
(08/186) Hapishanede İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
23 Ağustos 2024 tarihinde Şırnak Barosu İnsan Hakları ve Ceza Evi İzleme Komisyonu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Şırnak Temsilciliği ile İHD Şırnak Şubesi üyesi avukatlar tarafından yayımlanan rapordan, Şırnak T Tipi Cezaevi’nde koğuşlarda kapasitenin üzerinde mahpus tutulduğu için bazı mahpusların yerde yatmak zorunda kaldığı, hapishane müdürü tarafından mahpuslara telefon görüşmelerinde Kürtçe konuşabilmek için dilekçe verme zorunluluğu getirildiği, mahpusların aradıkları telefon numarasının yasal sahibi dışında biriyle telefon görüşmesi gerçekleştirmesi durumunda telefon görüşünden mahrum bırakma cezasının uygulanacağının mahpuslara bildirildiği, açık görüşlerde mahpusların yakınlarıyla fiziksel temasta bulunmalarının engellendiği, mahpusların açık görüşlerde başka mahpuslar ve yakınlarıyla çok yakın mesafeye oturtulduklarından dolayı mahremiyet haklarının ihlal edildiği, mahpuslara verilen yemeklerin kalitesiz ve yetersiz olduğu, mahpusların tutulduğu bazı koğuşlara sıcak suyun haftada yalnızca 1 gün, bazılarınaysa 2 gün verildiği, hapishanede musluk suyunun kireç oranının yüksek olmasından dolayı mahpusların kendi imkanları ile kantinden su almak durumunda bırakıldığı, koğuş değişikliği yapmak isteyen mahpusların taleplerinin gerekçesiz bir şekilde reddedildiği, bağımsız mahpusların tutulduğu koğuşlardan siyasi mahpusların olduğu koğuşlara geçmek isteyen mahpuslara baskı uygulandığı, mektupların adreslere ulaşmasında sorunlar yaşandığı, kantindeki eşya ve malzemelerin yetersiz olduğu ve mahpusların haftada yalnızca bir kez sipariş listesi verebildikleri, hapishane idaresi tarafından temizlik malzemesi sağlanmadığı için mahpusların kendi imkanlarıyla kantinden temizlik malzemesi almak durumunda kaldığı, idarece her mahpusa verilmesi gereken çarşaf, nevresim takımı, battaniye ve yastıkların verilmediği, mahpusların hijyenik olmayan önceden başkaları tarafından kullanılmış olan malzemeleri kullanmak veya kantinden satın almak zorunda kaldıkları öğrenildi.
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan Abdulkadir Bozkurt isimli mahpusun hapishane müdürü, başgardiyan ve hapishane psikoloğu tarafından ölümle tehdit edildiği, 22 Ağustos 2024 tarihinde telefon hakkını kullanmasının infaz koruma memurları tarafından engellendiği ve tanık olduğu bir işkence ve kötü muamele ile ilgili yalan beyanda bulunmayı reddettiği gerekçesiyle aynı tarihte infaz koruma memurlarının fiziksel şiddetine maruz bırakıldığı öğrenildi. Abdulkadir Bozkurt’un avukatı, konu ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Bozkurt, dün iki defa koridorda ve kameraların önünde 10 gardiyan tarafından saldırıya uğradığını belirtti. Bozkurt’un darp edildiğine dair belirtiler vardı. Çeşitli yerlerinde morluklar ve izler vardı. Ayrıca omuzlarında, kalçasında da morluklar olduğunu aktardı”. Haberlerde ayrıca Abdulkadir Bozkurt’un avukatına “İki yıl önce aynı hücrede kaldığım bir arkadaşım da benzer saldırılara uğramıştı. Onun işkenceye uğradığına tanıklık ettim. Cezaevi idaresi benden yalan beyan vermemi istedi ama yapmadım. Olan neyse onu anlattım. Suç duyurusu konusunda kendisine yardımcı oldum. Bu olaydan sonra idarenin bana yönelik tutumu değişti. İki yıldır da sürüyor” bilgisini verdiği bildirildi.
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi’nde tutulan Ferhat Önkol isimli mahpusun 19 Ağustos 2024 tarihinde kendi istek ve iradesi dışında Konya Ereğli Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edildiği ve tek kişilik odada tutulduğu öğrenildi.
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi’nde tutulan Necat Öztekin isimli mahpusun 19 Ağustos 2024 tarihinde kendi istek ve iradesi dışında Adana Suluca Y Tipi Cezaevi’ne sevk edildiği ve sevk işlemi ile ilgili ailesine bilgi verilmediği öğrenildi.
25 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kocaeli 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan Adem Dinç isimli mahpusun infaz koruma memurlarının ve amirlerinin fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve hapishane revirinde görevli doktorun fiziksel şiddeti belgeleyen tıbbi rapor yazmayı reddettiği, Adem Dinç’in hastaneye sevk edilmeyi talep etmesi üzerine söz konusu raporu verdiği öğrenildi. Haberlerde ayrıca şiddet uygulayan infaz koruma memurlarının amiri hakkında soruşturma başlatıldığı bildirildi. Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi Avukat Hande Baytürk, Adem Dinç’in maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele ile ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “Dinç ve yanında kalan 2 kişi odaları yerine başka boş bir odaya götürülüyorlar. Ardından Adem Dinç oradan da alınarak, ‘Eşyalarını toplamaya götürüyoruz’ denilerek kendi odasına geri götürülüyor. Burada başgardiyan ve yanındaki gardiyanlar, Dinç’e dönük bir işkence gerçekleştiriyor. Önce başgardiyan, Dinç’e tokat atmaya çalışıyor. Dinç kendini korumak için kollarını kaldırdığında attığı tokat koluna denk geliyor. Kolunu kaldırdığı için diğer gardiyanlardan ikisi kollarını diğer bir gardiyan ise arkadan boğazını sıkıyor. Başgardiyan tokat atmaya başlıyor. Ondan sonra Dinç tek başına başka boş bir odaya götürülüyor (…) Zaten gözünün etrafında şişlik ve içinde de kan toplama durumu söz konusu. Biz de ziyarete gittiğimizde halen gözündeki kan toplandığının şahidi olduk. Yani işkencenin tanığı olduk. Revirdeki doktor da raporu yazmak istemiyor. Dinç de eğer kendisine rapor verilmeyecekse hastaneye sevkini istiyor. Bunun üzerine revir doktoru rapor yazıyor”.
25 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kocaeli 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde infaz koruma memurlarının koğuş aramaları esnasında mahpuslara ait eşyaları dağıttığı, mahpusların kitap ve defterlerine el konulduğu ve incelemelerden sonra da söz konusu eşyaların mahpuslara geri verilmediği, konu ile ilgili tutanak tutulmadığı, hastane sevk işlemlerinde mahpusların zorluk yaşadığı, yemeklerin kalitesiz olduğu ve hasta mahpuslara ihtiyaçlarına uygun yemek verilmediği, sosyal ve kültürel faaliyetlerin sınırlı olduğu ve mahpusların atölye taleplerinin çeşitli gerekçelerle reddedildiği öğrenildi.
25 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan Bakır Öztürk isimli mahpusun 24 Ağustos 2024 tarihinde ailesiyle gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde hapishanedeki hak ihlallerinden bahsettiği esnada görüşmenin kesildiği öğrenildi.
25 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan Ahmet Sürme, Neşet Güven, Ali Gül, Erdal Özdoğan, Tahir Aktan, Mehmet Ali Beldek ve Halil Göktürk isimli 7 mahpusun tek kişilik odada tutulduğu ve Yeni Yaşam ve Evrensel gazetelerinin hapishane idaresi tarafından mahpuslara verilmediği öğrenildi.
(08/187) Hapishanede Sağlığa Erişim Hakkı Engellenen Mahpuslar…
23 Ağustos 2024 tarihinde Şırnak Barosu İnsan Hakları ve Cezaevi İzleme Komisyonu, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Şırnak Temsilciliği ile İHD Şırnak Şubesi üyesi avukatlar tarafından yayımlanan rapordan, Şırnak T Tipi Cezaevi’nde mahpusların diş tedavilerinin geciktirildiği, bazı mahpusların hastane sevklerinde kelepçeli muayene edildiği ve hasta mahremiyetinin sağlanmadığı, mahpuslara ivedilikle tedarik edilmesi gereken ilaçların geç teslim edildiği öğrenildi.
(08/188) Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu Tarafından Tahliyesi Ertelenen Mahpus…
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir 3 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan ve almış olduğu müebbet hapis cezasının yasaya göre 30 yıla karşılık gelen infazını 22 Eylül 2023 tarihinde tamamlayan Cengiz Eker isimli ağır hasta mahpusun tahliyesinin Cezaevi İdare ve Gözlem Kurulu (İGK) kararıyla ‘iyi halli olmadığı’ gerekçesiyle ikinci kez ertelenerek 6 ay daha uzatıldığı öğrenildi. Haberlerde ayrıca Cengiz Eker’in tahliyesinin daha önce de İGK tarafından aynı gerekçeyle 6 ay süreyle ertelendiği bildirildi.
(08/189) Mardin’de Protestoya Jandarma Müdahalesi…
23 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mardin’in Savur ilçesine bağlı Sürgücü Mahallesi’ne jandarma ve zırhlı araçlar eşliğinde giden Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. (DEDAŞ) ekiplerini protesto eden kişilere jandarmanın göz yaşartıcı kimyasal ajan ve tazyikli su ile müdahale ettiği, ayrıca jandarmanın havaya ateş açtığı ve müdahale sırasında köyde yangın çıktığı öğrenildi. Müdahalede gözaltına alınan olmadığı bildirildi.
(08/190) Urfa’da Protestoya Jandarma Müdahalesi…
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa’nın Haliliye ilçesinde bulunan Gürpınar mahallesine jandarma eşliğinde giden DEDAŞ ekiplerini protesto eden kişilere jandarmanın göz yaşartıcı kimyasal ajan ve tazyikli su ile müdahale ettiği, mahallede yaşayan bazı kişilerin jandarma tarafından fiziksel şiddete maruz bırakıldığı, müdahalede en az 2 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Söz konusu 2 kişi, sevk edildikleri sulh ceza hakimliği tarafından tutuklandı. Haberlerde ayrıca ertesi gün mahallenin jandarma tarafından ablukaya alındığı ve mahalleden çıkmak isteyen kişilere jandarma tarafından trafik cezası yazıldığı bildirildi. Gözaltına alınanların tam sayısı ve tutuklananların isimleri öğrenilemedi.
Gürpınar mahallesi muhtarı Hüseyin Karalı, yaşananlarla ilgili basına yansıyan ifadelerinde şunları belirtti: “DEDAŞ, borç nedeniyle mahallemizde iki trafoya el koymak için jandarmayla birlikte geldi. İlk trafoyu söktükten sonra ikinci trafo için mahallenin üst kısmına gittiler. Trafoyu sökmek istediklerinde tartışma çıkmış ve herkesi dövmüşler. Darp edilmeye tepki gösteren bazı mahalleliler de karşılık vermiş ve ondan sonra kargaşa çıkıyor. Askerler biber gazı ve TOMA ile müdahale etmiş. O an orada kim varsa hepsi darp edildi. Bazılarını gözaltına aldılar, iki kişi tutuklandı (…) Olaydan bir gün sonra jandarma bütün mahallenin etrafını sardı ve mahalleden çıkanlara ceza yazıldı. Bunu duyar duymaz muhtar olarak ne olduğunu sormak için gittiğimde ’emniyet kemerini takmamışsın’ diyerek bana da ceza yazdılar. Halbuki ben oraya ne yaptıklarını sormak için gittim. Kimilerine 15 bin TL, kimilerine 20 bin TL ceza yazdılar. Mahallenin üzerinden dronlar uçuyor. Mahalleden çıkan araçlara trafik cezası yazıyorlar”.
(08/191) İstanbul’da Protestoya Polis Müdahalesi…
25 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Sultangazi ilçesinde bulunan Cebeci Mahallesi’nde yaşayan kişilerin bölgedeki taş ocaklarına karşı gerçekleştirdikleri protestoya müdahale eden polisin 5 kişiyi gözaltına aldığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(08/192) Antep’te Polis Tarafından Engellenen Basın Açıklaması…
25 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antep’in Şehitkamil ilçesinde bulunan bir otel önünde basın açıklaması gerçekleştirmek isteyen Birleşik Tekstil Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) üyelerinin polis tarafından engellendiği ve ablukaya alındığı öğrenildi. Polisin engellemesi sonucunda gözaltına alınan olmadığı bildirildi.
(08/193) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
25 Ağustos 2024 tarihinde Şırnak’ın İdil ilçesinde yapılan ev baskınlarında İ. D. ve Y. D. isimli 2 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(08/194) Hakkında Soruşturma Başlatılan Kişiler…
Adalet Bakanlığı, 24 Ağustos 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in istifa ettiği iddiasını gündeme taşıyan kişiler hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ iddiasıyla resen soruşturma başlatıldığını duyurdu. Toplam kaç kişi hakkında soruşturma başlatıldığı öğrenilemedi.
(08/195) Hakkında Soruşturma Başlatılan Milletvekili…
Adalet Bakanlığı, 25 Ağustos 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan hakkında Cumhurbaşkanı ile ilgili sözleri gerekçe gösterilerek İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığını duyurdu. Haberlerde ayrıca Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Elazığ Milletvekili Mahmut Rıdvan Nazırlı’nın Tuncay Özkan’a sosyal medya hesabı üzerinden hakaret ettiği bildirildi.
(08/196) Eskişehir’de Ayrımcı ve Fobik Yazılamalar…
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Eskişehir’de şehrin farklı yerlerinde bulunan elektrik panolarına kimliği belirlenemeyen kişiler tarafından “LGBT suçtur” yazıldığı öğrenildi.
(08/197) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
23 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, bir Cumhuriyet savcısı hakkındaki iddialara ilişkin https://halktv.com.tr, https://www.kocaeligazetesi.com.tr ve https://gazetememur.com adreslerinde yer alan toplam 3 habere kişilik hakları ihlali gerekçesiyle Kocaeli 3. Sulh Ceza Hakimliği’nin 23 Ağustos 2024 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
24 Ağustos 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2022 yılında Serhat Albayrak’ın talebiyle alınan bir erişim engeli kararıyla ilgili 1 sosyal medya paylaşımına daha önce erişime engellenen haberle aynı içerikte olduğu gerekçesiyle Erişim Sağlayıcıları Birliği’nin (ESB) 14 Ağustos 2024 tarihli kararıyla erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(08/198) Gözaltına Alınan Kişiler…
Milli Savunma Bakanlığı, 25 Ağustos 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla yasa dışı yollarla Yunanistan’a geçmeye çalıştığı iddia edilen 8 kişinin ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla gözaltına alındığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, BirGün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, MedyaScope, HalkTV, Engelli Web, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.