Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
24 – 26 Eylül 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(09/245) Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı, 23 Eylül 2022 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) içinde devam eden Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Pençe-Kilit operasyonu sırasında meydana gelen bir saldırıda 1 askerin (Serkan Erkuş) öldüğünü duyurdu.
23 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 7 Eylül 2022 tarihinde Mardin kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü ve daha sonra kimlikleri tespit edilemediği gerekçesiyle Artuklu ilçesindeki Kamor Şehir Mezarlığı’ndaki kimsesizler mezarlığına defnedildiği öğrenildi.
23 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 21 Haziran 2022 tarihinde IKBY sınırları içindeki Zap bölgesinde TSK birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 4 militanın öldüğü öğrenildi.
25 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 20 Eylül 2022 tarihinde Diyarbakır kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 3 militanın öldüğü öğrenildi.
(09/246) Çanakkale’de Yaşamını Yitiren Mülteciler…
Mültecileri taşıyan bir teknenin 24 Eylül 2022 tarihinde Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi açıklarında batması sonucu 4’ü çocuk 6 mültecinin öldüğü öğrenildi.
(09/247) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
24 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kocaeli Kandıra 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde yapılan koğuş aramalarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ tarafından yazılan “Yıkılacak Duvarlar” adlı şiir kitabına, hakkında toplatma ve imha kararı olduğu gerekçesiyle el konulduğu öğrenildi.
24 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, çeşitli cezaevlerinden Konya Ereğli Yüksek Güvenlikli Cezaevi’ne sevk edilen mahpusların tek kişilik hücrelerde tutulduğu öğrenildi.
25 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya S Tipi Cezaevi’nde tutulan Ali Karakut isimli mahpusun infaz koruma memurları ve görevli jandarmaların işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kaldığı ve ölümle tehdit edildiği öğrenildi.
26 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel’in tutuklandığı 3 Eylül 2022 tarihinde beri konulduğu İstanbul Silivri Cezaevi’nde tek kişilik odada tutulduğu öğrenildi.
(09/248) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
24 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bitlis E Tipi Cezaevi’ni ziyaret eden Türkiye İnsan Hakları Eşitlik Kurumu’nun (TİHEK) revirde bulunan bazı ilaçların tarihinin geçtiğini tespit ettiği öğrenildi.
24 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi’nde mahpuslara ait temizlik malzemelerine el konulduğu, mahpusların bazılarında uyuz hastalığı teşhis edildiği öğrenildi. Haberde ayrıca mahpusların tedavi için hastaneye götürülmediği belirtildi.
25 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya S Tipi Cezaevi’nde tutulan Hepatit B hastası Ali Karakut isimli mahpusa ilaçlarının düzenli verilmediği, hastane sevkinin yapılmadığı öğrenildi.
26 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır 1 Nolu F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Mehmet Polat’ın tedavisinin yapılmadığı öğrenildi.
(09/249) Cezaevinde Açlık Grevi…
Halkın Hukuk Bürosu, 19 Aralık 2021 tarihinden bu yana adil yargılanma talebiyle açlık grevinde olan müvekkilleri Sibel Balaç’ın 25 Eylül 2022 tarihinde tutulduğu Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Hastanesi’nden İstanbul Bakırköy Kadın Cezaevi’ne götürüldüğünü ve “tek başına cezaevinde kalamaz” şeklindeki bir rapora rağmen tek kişilik bir odada tutulduğunu duyurdu.
(09/250) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 23 Eylül 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(09/251) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
İran’da Mahsa Amini isimli kadının polisin işkence ve diğer kötü muamelesi sonucu yaşamını yitirmesini protesto etmek için HDP İstanbul Gençlik Meclisi ve Demokratik Öğrenci Meclisi (DÖM) tarafından 24 Eylül 2022 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki İstiklal Caddesi üstünde yapılan yürüyüşe polis müdahale etti. Müdahale sırasında gözaltına alınan olmadığı öğrenildi.
(09/252) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
İstanbul’un Sancaktepe ilçesine bağlı Sarıgazi mahallesinde düzenlenecek Halk Festivali’nin yasaklanmasını protesto etmek için 25 Eylül 2022 tarihinde Sarıgazi’de yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 15 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
(09/253) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
25 Eylül 2022 tarihinde Diyarbakır’da oynanan Amedspor-Bursaspor maçında IKBY bayrağını açtıkları iddiasıyla 6 kişi gözaltına alındı.
Konuyla ilgili Diyarbakır Valiliği şu açıklamayı yaptı: “İlimizde oynanan Bursaspor-Amed Sportif Faaliyetler maçı ile ilgili gerekli tüm tedbirler alınmıştır. Ancak sosyal medyada yer alan görsellerin seyircilerin elbiselerinin içinde stada sokulduğu konuya güvenlik kuvvetlerimizce derhal müdahale edildiği ve ilgililer hakkında yasal işlem başlatıldığı Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”
(09/254) HDP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu hakkındaki sözleri nedeniyle İstanbul Küçükçekmece 23. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 23 Eylül 2022 tarihinde devam edildi. Selahattin Demirtaş duruşmaya tutulduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme duruşmayı 4 Kasım 2022 tarihine erteledi.
(09/255) Diyarbakır’da Yargılanan Belediye Eş Başkanları ve Diğer Kişiler…
Diyarbakır’ın Kulp ilçesinin Belediye Eş Başkanları Mehmet Fatih Taş ve Fatma Ay ile HDP ilçe Eş Başkanı Mehmet Abidin Karaman, Kulp Belediyesi Fen İşleri Müdürü Şener Aktaş, HDP’den belediye başkan adaylığı Yüksek Seçim Kurulu tarafından reddedilen Mehmet Emin Ay, Kulp Belediye Meclisi üyesi Yücel Çete ve Ümit Fidan hakkında, ‘tasarlayarak öldürme’, ‘devletin birliğini ve bütünlüğünü bozma’ ve ‘yangın, su baskını, tahrip, batırma, bombalama ya da nükleer, biyolojik, kimyasal silah kullanarak öldürme’ iddialarıyla Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 26 Eylül 2022 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 12 Aralık 2022 tarihine erteledi.
Mehmet Fatih Taş, Fatma Ay, Şener Aktaş ve Mehmet Emin Ay, Abidin Karaman 12 Eylül 2019 tarihinde Kulp ilçesinde düzenlenen ve aralarında korucuların da olduğu 7 kişinin yaşamını yitirdiği bombalı saldırı sonrasında başlatılan soruşturma kapsamında gözaltına alınmış, 16 Eylül 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklanmış ve davanın 11 Aralık 2019 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti.
(09/256) DBP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Mehmet Arslan hakkında Rosa Kadın Derneği’ne yönelik soruşturma kapsamında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 26 Eylül 2022 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 11 Ocak 2023 tarihine erteledi.
Mehmet Arslan 22 Mayıs 2021 tarihinde gözaltına alınmış, 24 Mayıs 2021 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklanmış ve davanın 30 Eylül 2021 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti.
(09/257) Diyarbakır’da DBP Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
DBP Eş Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Şirin Tunç hakkında Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 26 Eylül 2022 tarihinde devam edildi. Mahkeme Mehmet Şirin Tunç hakkındaki adli kontrol tedbirlerinin kaldırılması talebini reddederek duruşmayı 15 Kasım 2022 tarihine erteledi.
(09/258) Van’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Jinnews muhabiri Rabia Önver hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Van 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 23 Eylül 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme Rabia Önver’i ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan 1 yıl 6 ay 27 gün hapis cezası ile cezalandırdı ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
(09/259) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
BirGün Gazetesi Editörü Gökay Başcan hakkında gazetedeki bir haber gerekçe gösterilerek Cumhurbaşkanı’nın eşinin şikayeti üzerine ‘hakaret’ gerekçesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘hazırlanan iddianame 26 Eylül 2022 tarihinde İstanbul 17. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
(09/260) Onur Yaser Can Davası…
Onur Yaser Can’ın 2010 yılında gözaltında maruz kaldığı işkence ve kötü muamele sonrası intihar ederek yaşamını yitirmesi ile ilgili 4 polis memur hakkında ‘resmi belgede sahtecilik’, “resmi belgeyi bozma, yok etme veya gizleme, 1 bilirkişi hakkında ‘gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma’ iddialarıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin 23 Eylül 2022 tarihinde İstanbul 41. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği ve davanın ilk duruşmasın 30 Eylül 2022 tarihinde görüleceği öğrenildi.
(09/261) Eskişehir’de Haklarında Soruşturma Açılan Kişiler…
26 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, İran’da Mahsa Amini isimli kadının polisin işkence ve diğer kötü muamelesi sonucu yaşamını yitirmesini protesto etmek için Kadın Savunma Ağı tarafından 22 Eylül 2022 tarihinde Eskişehir’de yapılan siyah bez yakma ve saçlarını kesip ateşe atma eylemine katılanlar hakkında ‘halkı kin ve düşmanlığa tahrik’ iddiasıyla soruşturma açıldığı öğrenildi.
(09/262) İstanbul’da Yasaklanan Etkinlik…
İstanbul’un Sancaktepe ilçesine bağlı Sarıgazi mahallesinde 25 Eylül 2022 tarihinde düzenlenecek Halk Festivali’nin 23 Eylül 2022 tarihinde Kaymakamlık tarafından yasaklandığı öğrenildi.
(09/263) TİHEK’in Kötü Muamele ve Ayrımclık Yasağı ile İlgili Başvuruya Dair Kararı…
26 Eylül 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara’nın Çankaya ilçesinde işlettiği restoranın tabelası gerekçe gösterilerek polisin ırkçı uygulamasına ve tehdide maruz kalan Somali vatandaşı Muhammed İsa Abdullahi’nin, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) yaptığı başvurunun sonuçlandığı öğrenildi. Kararda ‘kötü muamele ve ayrımcılık yasağı ihlali’ olmadığına hükmedildiği, 5 üyenin ‘ayrımcılık yasağı’ bakımından karara muhalefet şerhi koyduğu bildirildi. Muhammed İsa Abdullahi oturum izninin iptali gerekçesiyle 20 Eylül 2022 tarihinde gözaltına alınmış ve Akyurt Geri Gönderme Merkezi’ne götürülmüştü.
(09/264) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 24 Eylül 2022 tarihinde, 12-18 Eylül 2022 tarihleri arasında Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 71 kişinin yaşamını yitirdiğini ve vaka sayısının 17.647 olduğunu açıkladı.
Buna göre 18 Eylül 2022 itibarıyla salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 101.139, vaka sayısı ise 16.873.793 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.