Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
24 Aralık 2014 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/170) Birleştirilen Faili Meçhul Cinayet Davaları…
İtirafçı ve JİTEM elemanı Abdülkadir Aygan’ın itiraflarının yer aldığı kitabın yayımlanmasının ardından kitapta yer alan 26 cinayete dair 2006 yılında başlatılan soruşturma sonunda açılan davada 5’i firarî 16 sanıklı JİTEM Davası’na 23 Aralık 2014’te devam edildi.
Diyarbakır 1. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada, “güvenlik” gerekçesiyle başka ile nakli istenen Musa Anter cinayeti davası ile görülmekte olan dava arasında fiili bağ olduğunu gerekçe gösteren mahkeme heyeti, her iki dosyanın birleştirilmesi konusunda muvafakat verilmesine karar vererek duruşmayı 9 Nisan 2015’e erteledi.
Dosyada mağdurlar şu isimlerden oluşuyor: “Mehmet Salih Dönen, Zahid Turan, Vedat Aydın, Talat Akyıldız, Harbi Arman, Musa Anter, Hasan Kaya, Metin Can, Mehmet Şen, Necati Aydın, Ramazan Keskin, Mehmet Aydın, Murat Aslan, İdris Yıldırım, Servet Aslan, Edip Aksoy, Mehmet Sıddık Etyemez, Ahmet Ceylan, Şahabettin Latifeci, Abdulkadir Çelikbilek, İhsan Baran, Fehti Yıldırım, Abdulkerim Zuğurli, Zana Zuğurli, İzzettin Acet, Mehmet Emin Kaynar.”
İtirafçı ve askerlerden oluşan 16 sanık ise şunlar: “Tünay Yanardağ (Kurmay Albay), Aytekin Özen (Albay), Yüksel Uğur (Uzman Çavuş), Abdulkadir Uğur (Uzman Çavuş), Nuri Ateş (Astsubay), Mahmut Yıldırım (İstihbarat Grup Komutanlığı emrinde sivil memur), Hamit Yıldırım (geçici köy korucusu), Aziz Turan (Abdulkadir Aygan), Fethi Çetin (Fırat Can Eren ), Kemal Emlük (Erhan Berak), Ali Ozansoy (Ahmet Turan Altaylı), Hüseyin Tilki (Hüseyin Eren), Sinem Erkal, Selahattin Görgülü, Cemil Işık ve Mustafa Deniz.”
(12/171) Muş’ta Sonuçlanan Faili Meçhul Cinayet Davasında Cezasızlık…
Muş’un Kızılağaç Köyü’nde 6 Kasım 1993’te gözaltına alındıktan sonra faili meçhul şekilde öldürülmüş olarak bulunan Mehmet Emin Bingöl, Mahmut Acar, Ali Can Öner ve Yakup Tetik’in öldürülmesine ilişkin dönemin Muş Jandarma Alay Komutanı Naim Kurt hakkında açılan dava 23 Aralık 2014’te sonuçlandı.
Muş Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada ölenlerin ailelerini ve avukatlarını dinleyen mahkeme heyeti, Naim Kurt’un delil yetersizliği nedeniyle beraat ettiğini açıkladı.
Muş’un Yaygın Beldesi’ne bağlı Şikeftiya (Karşıyaka) Mahallesi’nde askerlerin gözaltına aldığı Mehmet Emin Bingöl, Mahmut Acar, Ali Can Öner ve Yakup Tetik’in cesetleri, daha sonra su kanalı kenarında derileri yüzülen, gözleri oyulmuş ve kurşunlanmış halde bulunmuştu.
(12/172) Mehmet Ayvalıtaş Davası…
İstanbul’da Gezi Parkı eylemleri sırasında 2 Haziran 2013’te İstanbul’un Ümraniye İlçesi’nde eylemcilerin arasından geçmeye çalışan bir aracın altında kalarak yaşamını yitiren Mehmet Ayvalıtaş’ın (21) ölümüyle ilgili açılan davada Mehmet Görkem Demirbaş’ın (19) ve Cengiz Aktaş’ın yargılanmasına 24 Aralık 2014’te devam edildi.
Anadolu 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde seyircisiz görülen duruşmada görgü tanıklarını dinleyen mahkeme heyeti, duruşmayı 25 Mart 2015’e erteledi.
(12/173) Hakkâri’de Şüpheli Asker Ölümü…
Hakkâri’nin Yüksekova İlçesi’ndeki Uzunsırt Jandarma Karakolu’nda zorunlu askerlik hizmetini yapan adı açıklanmayan Ağrı nüfusuna kayıtlı bir erin 23 Aralık 2014’te nöbet tutarken intihar ettiği iddia edildi.
(12/174) Suriyeli Sığınmacılara Yönelik İdarî Uygulamalar ve Saldırılar…
Antalya Valisi Muammer Türker 23 Aralık 2014’te, ülkelerindeki iç savaş nedeniyle Türkiye’ye sığınarak Antalya’ya yerleşen Suriyeliler’in kenti terk etmeleri için tebligat yapıldığını açıklayarak “Antalya’da kalıcı olmamaları planlanıyor” dedi.
Muammer Türker, kentteki Suriyeliler’in kış aylarından sonra gönderileceğini ve bundan sonra Suriyeliler’in kente girişine izin verilmeyeceğini de belirtti.
Antalya’nın Manvgat İlçesi’nde ise tarım işçileri arasında çıkan kavganın “Suriyelilerle Beşkonaklı işçiler kavga etti” şeklinde yansıtılması üzerine Taşağıl Mahallesi’nde toplanan yaklaşık 200 kişilik grup, Suriyeli sığınmacılara ait evlerle ve araçlara zarar verdi. Jandarma ekiplerince kontrol altına alınan saldırılar sonrasında bazı Suriyeliler ise eşyalarını toparlayıp mahalleden ayrıldı.
(12/175) 12 Eylül Askeri Darbesine İlişkin Devam Eden Gözaltında İşkence Soruşturması…
Ordu 1. Sulh Ceza Hâkimliği’nin, 12 Eylül 1980’deki askerî darbenin ardından Ordu’nun Fatsa İlçesi’nde gözaltına alınan ve gördüğü işkence sonucu %48 oranında engelli hale gelen Sait Özdemir adlı öğretmenin şikâyet ettiği Sıkıyönetim Komutan Yardımcısı Cemal Eruç hakkında zamanaşımı gerekçesiyle verilen takipsizlik kararını kaldırdığı 24 Aralık 2014’te ortaya çıktı.
Yapılan itiraz üzerine 15 Ekim 2014’te Perşembe Cumhuriyet Başsavcılığı’nca verilen kararı kaldıran Ordu 1. Sulh Ceza Hâkimi Sinan Mızrak kararında, o dönemde meydana gelen işkence ve kötü muamele iddialarının zamanaşımı gerekçe gösterilerek kapatılamayacağını, bu suçların zamanaşımı olmayan insanlığa karşı işlenen suçlar kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Kararda şöyle denildi:
“Şüpheli Cemal Eruç’un, dönemin 3. Ordu Sıkıyönetim Komutan Yardımcısı olduğu ve yürürlükten kaldırılan 1982 Anayasası’nın geçici 15. Maddesinden yararlandığı anlaşılmıştır.
Şüphelinin o dönemki konumu itibarıyla maddenin 2. fıkrası kapsamında bir görev ifa ettiği, bu hüküm yürürlükte iken şüpheli hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması yapılmasının mümkün olamayacağı, 12 Eylül 2010’da yapılan referandum ile bu maddenin yürürlükten kaldırılarak şüpheli hakkında ceza soruşturması yapmanın mümkün hale geldiği, geçici 15. maddenin yürürlüğe girdiği tarih ile referandum ile yürürlükten kaldırıldığı tarihe kadar geçen sürede zamanaşımı işlemeyeceği, tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde 765 sayılı TCK açısından müsnet suçun zamanaşımına uğramamış olduğu, 5237 sayılı TCK’nin 77. maddesi gereğince ise ilgili eylemin insanlığa karşı işlenen suçlar kapsamında olduğu kabul edilip, bu suçlarla ilgili zaman aşımının işlemeyeceğinin ifade edildiği anlaşılmıştır.”
Kararla birlikte Perşembe Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, Cemal Eruç hakkında işkence suçundan soruşturma başlatacağı öğrenildi.
(12/176) Eskişehir’de Dava Açılan Darp Etme Olayında Cezasızlık…
Gezi Parkı eylemleri devam ederken Eskişehir’de 2 Haziran 2013’te düzenlenen protesto gösterilerine katıldığı için Doğukan Bilir adlı öğrenciyi sopalarla döven 2’si polis 3 kişi hakkında “basit yaralama” suçundan açılan dava 22 Aralık 2014’te sonuçlandı.
Eskişehir 9. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada kararını açıklayan hâkim, polisler Şaban Gökpunar ve Selçuk Bal ile meşe odunuyla Doğukan Bilir’e vuran Serkan Kavak’a verdiği 3’er bin TL’lik adlî para cezasında hükmün açıklanmasını geriye bıraktı.
Daha önce cezanın ertelenmesi alması nedeniyle Serkan Kavak için verilen kararı bozan hâkim, sivil sanığın 3000 TL’lik cezayı 12 taksitte ödemesine karar verdi.
(12/177) Berkin Elvan’ı Vuran Polisi Övdüğü İçin Yargılanan Polis…
Gezi Parkı eylemleri döneminde polisin attığı gaz bombasının başına isabet etmesi sonucu tedavi gördüğü hastanede 11 Mart 2014’te yaşamını yitiren Berkin Elvan’ın cenazesinin kaldırıldığı gün facebook hesabına, “Lan siz kimsiniz. Neymiş, ekmek almaya gidiyormuş. Kafana sıkan çeviğin ellerinden öperim” yazan polis memuru Ufuk Çolak hakkında “suçu ve suçluyu övmek” suçundan açılan davaya 23 Aralık 2014’te başlandı.
Çağlayan (İstanbul) 51. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmaya sanık polis katılmadı. Berkin Elvan’ın ailesinin avukatlarının taleplerini dinleyen hâkim, sanığın atamasının çıkması nedeniyle Karaman Asliye Ceza Mahkemesi’ne yazı yazarak talimatla ifadesinin alınmasına karar vererek duruşmayı 31 Mart 2015’e erteledi.
(12/178) Kobanê Eylemlerinden Yargılanan Çocuklar…
Diyarbakır’ın Bağlar İlçesi’nde 29 Ekim 2014’te düzenlenen Kobanê’ye destek eylemine müdahale eden polislerce gözaltına alındıktan sonra tutuklanan S.T. (15) ve Y.İ.’nin (14) “yasadışı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadışı örgüt adına suç işledikleri” suçlamasıyla yargılanmasına 23 Aralık 2014’te devam edildi.
Diyarbakır Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada çocukların savunmalarını alan mahkeme heyeti, delil olmaksızın polis tutanakları sonucu tutuklanan ST. Ve Y.İ.’nin tahliye edilmelerine karar vererek duruşmayı erteledi.
(12/179) İstanbul’da Yasaklanan Miting…
İstanbul Valiliği 23 Aralık 2014’te, İstanbul Kent Savunması ve Kuzey Ormanları Savunması tarafından 28 Aralık 2014’te düzenlenmesi planlanan “Bir arada İstanbul’u ve Marmara’yı savunuyoruz” adlı mitinginin yasaklandığını bildirdi.
(12/180) Kobanê Eylemlerine Yönelik Operasyonlar…
Kobanê eylemlerine katılanlara yönelik operasyonlar kapsamında Siirt’te 23 Aralık 2014’te operasyon düzenleyen polis ekipleri Siirt Üniversitesi öğrencisi Şükran Saygılı ve Muzaffer Ongullu’yu gözaltına aldı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.