Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4]
26-30 Kasım 2015 Günlük İnsan Hakları Raporu
(11/162) Tahir Elçi Öldürüldü…
Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi 28 Kasım 2015’te Sur İlçesi’nde silahlı saldırıya uğradı. Çatışmalar nedeniyle zarar gören Dört Ayaklı Minare’nin durumuna dikkat çekmek için 28 Kasım 2015 günü minarenin bulunduğu sokakta Diyarbakır Barosu’nun basın açıklaması esnasında sokağın girişinde bir taksinin içinde bulunan 2 kişinin yanlarına gelen polislere ateş açması sonucu 2 polis öldü. Saldırının ardından açıklamanın yapıldığı sokağa doğru koşan 2 kişiye olay yerinde bulunan polislerin ateş açtıkları sırada çatışmanın ortasında kalan Tahir Elçi ensesinden giren tek kurşunla vurularak öldürüldü.
Çatışmada bir polisle bir gazeteci de yaralandı.
Saldırının ardından Sur’da sokağa çıkma yasağı ilân edildi. Karar 30 Kasım 2015 sabahı kaldırıldı.
Tahir Elçi için 29 Kasım 2015’te Diyarbakır’da cenaze töreni düzenlendi. Koşuyolu Parkı’ndaki İnsan Hakları Anıtı’nın önünde düzenlenen anma etkinliğinin ardından cenaze yüz bin kişinin katıldığı bir yürüyüşle Yeniköy Mezarlığı’na götürülerek defnedildi.
Tahir Elçi’nin silahlı saldırıyla öldürülmesinin ardından polis olduğu öğrenilen bir kişi internet üzerinden eşi Türkan Elçi’yi ölümle tehdit etti.
Tahir Elçi’nin öldürüldüğü haberinin ardından Diyarbakır’da ve İstanbul’da yapılan eylemlere ve defin işleminin ardından yine Diyarbakır’daki eylemlere polis ekipleri gaz bombası ve basınçlı suyla saldırdı.
Saldırı bölgesinde 28 Kasım 2015 ve 30 Kasım 2015’te inceleme yapmaya çalışan heyete de ateş açıldı. Olayın gerçekleştiği gün saldırıya uğrayan heyette 2 polis yaralandı.
Başlatılan soruşturma kapsamında 2 kişiye ateş açan ve kameralar tarafından görüntüleri kaydedilen 2 polisin silahının balistik incelemeye götürüldüğü, kaçan 2 kişiden birinin polislere doğru attığı silahın da Tahir Elçi’nin yanında bulunan silah olduğu öğrenildi.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcısı Ramazan Solmaz ise, başkanlığını kendisinin yaptığı heyette 3 başsavcıvekilinin ve 5 savcının görev yaptığını açıklayarak henüz Tahir Elçi’nin ölümüne neden olan mermi çekirdeğinin bulunamadığını iddia etti.
Cinayete dair gizlilik kararı da alan Ramazan Solmaz açıklamasında şunları ifade etti:
“Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi’nin Diyarbakır Adli Tıp Grup Başkanlığı ile birlikte yapılan otopsi neticesinde 1 adet ateşli silah mermi çekirdeğinin ense soldan kafatasına isabet ederek arkadan öne aşağıdan hafif yukarıya ve soldan hafif sağa seyirle harabiyet yaparak alın sol taraftan vücudu terk ettiği ve atış mesafesinin uzak atış olarak değerlendirildiği, ölümün harici ateşli silah mermi çekirdeği yaralanması sonucu meydana geldiği, ölüme etki eden harici ateşli silah yaralanması dışında başka bir bulguya rastlanmadığına ilişkin rapor düzenlendiği, Polis Memuru Ahmet Çiftaslan’nın Diyarbakır Adli Tıp Grup Başkanlığı ile birlikte yapılan otopsi neticesinde ölümün vücuda isabet eden iki adet ateşli silah mermi çekirdeğinin her birinin müstakilen öldürücü nitelikte olduğu ve ölümün bu şekilde gerçekleştiğine ilişkin rapor düzenlendiği, Polis Memuru Cengiz Erdur’un Diyarbakır Adli Tıp Grup Başkanlığı ile birlikte yapılan otopsi neticesinde ölümün vücuda isabet eden bir adet ateşli silah mermi çekirdeğinin öldürücü nitelikte olduğu ve ölümün bu şekilde gerçekleştiğine ilişkin rapor düzenlendiği anlaşılmıştır.”
İzmir’in Torbalı İlçesi’ndeki eylemin ardından Tahir Elçi’nin fotoğrafını taşıyan Mikail Yerlikaya, özel harekât polisleri tarafından darp edildi.
(11/163) Nusaybin Abluka Altında…
Mardin’in Nusaybin İlçesi’nde uygulanan sokağa çıkma yasağı adı altındaki abluka ve operasyonlar 26 Kasım 2015’te yasağın 14. gününde sone erdirildi. Operasyonlar nedeniyle 9 kişi yaşamını yitirdi.
Fakat Valilik, 29 Kasım 2015’te kentteki Abdülkadirpaşa, Fırat, Dicle ve Yenişehir mahallelerinde yeniden sokağa çıkma yasağı ilân etti.
(11/164) Derik’te Sokağa Çıkma Yasağı…
Mardin Valiliği 26 Kasım 2015’te başlamak üzere Derik İlçesi’nde yeni bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı uygulanacağını açıkladı. Yasak kararı 30 Kasım 2015’te yasağın 5. gününde hala devam ediyordu.
(11/165) Şırnak’ta Polisin Öldürdüğü Kişi…
Şırnak’ın Silopi İlçesi’ne bağlı Cudi Mahallesi’nde 28 Kasım 2015’te telefonla konuşmak için evinin damına çıkan Nasip Yeşil (18), Süleyman Demirel İlköğretim Okulu’nda konuşlandıkları belirtilen özel harekât polislerinin açtığı ateş sonucu vurularak öldürüldü.
(11/166) Şırnak’ta Polisin Öldürdüğü Kişi…
Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi’nin öldürülmesini 29 Kasım 2015’te memleketi Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde protesto edenlere polisin açtığı ateş sonucu Hacı Sasur vurularak öldürüldü.
(11/167) Hakkâri’de Vurulan Kişi…
Hakkâri’nin Yüksekova İlçesi’nde 28 Kasım 2015 gecesi zırhlı araçlarla mahallelere operasyon yapan özel harekât timlerinin açtığı ateş sonucu Gever Halk Meclisi Eş Başkanı Sibel Çapraz ve adları öğrenilemeyen iki kişi yaralandı.
(11/168) Cizre’de Vurulan Kişi…
Şırnak’ın Cizre İlçesi’nin Nur Mahallesi’nde 25 Kasım 2015’te polisin etrafa rasgele ateş açması nedeniyle Dilber Yıldız (47) vurularak yaralandı.
(11/169) Güneydoğu’da Operasyonlar, Saldırılar…
Diyarbakır’da 27 Kasım 2015 sabahı Kayapınar İlçesi’nde seyir halinde olan polis aracına saldırı düzenlenmesinin ardından çıkan çatışma sonucu saldırıyı düzenlediği belirtilen 2 kişiden Süleyman Yakışır (23) öldü, 3 polis de yaralandı.
Sokağa çıkma yasağının devam ettiği Mardin’in Derik İlçesi’nde 30 Kasım 2015’te askeri araca roketatarlı saldırı düzenlenmesi sonucu bir asker öldü.
(11/170) Dilek Doğan Soruşturması…
İstanbul’un Sarıyer İlçesi’nde 18 Ekim 2015’te polisin evine düzenlediği baskında açılan ateşle vurularak öldürülen Dilek Doğan’ın ölümüne dair soruşturmanın tamamlandığı 29 Kasım 2015’te öğrenildi. Savcının hazırladığı iddianamede şüpheli bir polis memuru için “kasten öldürmenin ihmali davranışla işlenmesi” suçundan 26 yıl 6 aya kadar hapis cezası istediği ve iddianameyi değerlendirilmesi için ilgili ağır ceza mahkemesine gönderdiği bildirildi.
(11/171) Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele…
Erzurum’da 27 Kasım 2015’te sınava girmek üzereyken sınıfında gözaltına alınan Atatürk Üniversitesi öğrencisi Z.İ.’nin götürüldüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde elbiselerinin çıkarıldığı ve o haldeyken odada dolaşarak hızlı bir şekilde oturup kalkmasının istendiği ayrıca sözlü ve fiziki tacize maruz kaldığı Z.İ.’nin anlatımları sonucu 30 Kasım 2015’te öğrenildi.
(11/172) İstanbul’da Polis Hakkında Açılan Darp Davasında Cezasızlık…
İstanbul’da 27 Mayıs 2011’de düzenlenen Uluslararası Yükseköğretim Kongresi’ni protesto gösterisine katılan ve polisin müdahalesi sırasında darp edilen Can Burak Sarıgül’ün suç duyurusu üzerine 3 polis hakkında açılan dava 26 Kasım 2015’te sonuçlandı.
Çağlayan 35. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki karar duruşmasında hâkim, sanık polisler Abdullah Dal, Ali Mutlu ve Mevlüt Ünlü’ye “zor kullanma yetkisini aştıkları” iddiasıyla 7’şer ay 15’er gün hapis cezası verdi.
(11/173) Cezaevlerinde Baskılar…
Elazığ E Tipi Cezaevi’nde Maoist Komünist Partisi (MKP) davasından tutulan Sevinç Sönmez, Bahar Demir, Aysel Koç ve Alev Yarar adlı mahpusların darp edildiği; mahpuslardan Bahar Demir ve Aysel Koç’un daha sonra Bayburt M Tipi Cezaevi’ne sevk edildiği 26 Kasım 2015’te öğrenildi.
(11/174) Cezaevlerinde Baskılar…
Erzurum H Tipi Cezaevi’nde tutulan 5 mahpusun talepleri olmaksızın farklı cezaevlerine sürgün/sevk edildikleri 29 Kasım 2015’te öğrenildi.
(11/175) Cumhurbaşkanına Hakaret İddiasıyla Başlatılan Gözaltılar, Tutuklamalar ve Soruşturmalar…
“Cumhurbaşkanına hakaret ettiği” iddiasıyla hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’mca soruşturma başlatılan Today’s Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Bülent Keneş için iddianamenin hazırlandığı 26 Kasım 2015’te öğrenildi.
TCK’nin 299. maddesi uyarınca hazırlanan iddianamede Bülent Keneş için 8 yıla kadar hapis cezası isteyen savcı, dosyayı değerlendirilmesi için ilgili asliye ceza mahkemesine gönderdi.
(11/176) İstanbul’da Tutuklanan Gazeteciler…
MİT’e ait olan ve içinde silah olduğu ortaya çıkan tırlarla ilgili yaptıkları haberler nedeniyle haklarında soruşturma başlatılan Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ile Ankara Temsilcisi Erdem Gül 26 Kasım 2015’te ifade vermek üzere gittikleri İstanbul Başsavcılı Vekilliği tarafından sevk edildikleri İstanbul Nöbetçi 7. Sulh Ceza Hâkimliği’nce tutuklandılar.
Tutuklama kararına gerekçe olarak gösterilen suçlamalar “devletin güvenliğine ilişkin bilgileri temin etme”” “siyasi ve askeri casusluk”, “gizli kalması gereken bilgileri açıklama”, “yasadışı örgütü propagandası yapmak” olarak gösterildi.
2 gazetecinin tutuklanmasını Ankara’da Yüksel Caddesi’nde toplanarak protesto eden gruba ise polis ekipleri biber gazıyla müdahale etti.
(11/177) İstanbul’da Gözaltına Alınan Haber Ajansı Editörü…
Yazdığı bir yazı gerekçe gösterilerek hakkında soruşturma açıldığına dair belgeyi almak için 27 Kasım 2015’te İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne giden Etkin Haber Ajansı (ETHA) editörü İsminaz Ergün, hakkında arama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı.
(11/178) Çanakkale’de Eyleme Müdahale…
Çanakkale’de 29 Kasım 2015’te bir feribota “katliamların hesabını kadınlar soracak” yazılı pankartı asmaya çalışan Özgür Genç Kadın üyesi 2 kişi gözaltına alındı.
(11/179) Adana’da Eylem Nedeniyle Yargılanan Kişiler…
Kobanê’de bir çatışmada ölen Sibel Bulut için 15 Aralık 2014’te Adana’da taziye çadırı kurmak isteyen Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi 11 kişiye polis ekipleri müdahale etmişti.
Müdahalenin ardından gözaltına alınan ve haklarında başlatılan soruşturma sonucunda dava açılan 11 kişinin “kamu malına zarar vermek” ve “görevli memura direnmek” suçlamalarından yargılanmasına 26 Kasım 2015’te başlandı.
Adana 25. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada sanıkların ifadesini alan hâkim, Suruç’taki bombalı saldırıda yaşamını yitiren Cebrail Günebakan hakkındaki davanın düşürülmesini kararlaştırarak duruşmayı 9 Şubat 2016’ya erteledi.
(11/180) Yargılanan Kişi…
Hatay’ın Reyhanlı İlçesi’nde 52 kişinin ölümüne neden olan çifte bombalı saldırıya dair istihbari bilgileri zorunlu askerlik hizmetini yaptığı dönemde sızdırdığı gerekçesiyle hakkında dava açılan Utku Kalı’nın yargılanmasına 26 Kasım 2015’te devam edildi.
Amasya Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı Utku Kalı için beraat kararı verilmesini talep etti. Mahkeme heyeti, esas hakkındaki savunmanın hazırlanması amacıyla duruşmayı 4 Şubat 2016’ya erteledi.
(11/181) Türkiye Çapında Başlatılan Gözaltı Operasyonları…
Mardin’in Nusaybin İlçesi’nde abluka sırasında polisin açtığı ateşle yaralanan Mehmet Aslan (19) tedavisi devam etmesine rağmen 26 Kasım 2015’te “yasadışı örgüt üyesi olduğu” iddiasıyla tutuklandı.
Daha önce Van’ın Çatak İlçesi’nde gözaltına alınan 5 kişiden Muharrem Kılıç da aynı gün aynı suçlamayla tutuklandı.
Yine 26 Kasım 2015’te polis ekipleri Iğdır’da DBP üyesi 6 kişiyi, Şanlıurfa’da da bir kişiyi gözaltına aldı.
Iğdır’da gözaltına alınan 6 kişiden Sıddık Turan da “yasadışı örgüt üyeliğiyle” suçlanarak 27 Kasım 2015’te tutuklandı.
25 Kasım 2015’te ise Diyarbakır’da Sosyalist Gençlik Derneği üyesi 6 kişinin gözaltına alındığı, Silvan’da da Bülent Bakır’ın “yasadışı örgüt üyesi olduğu ve propagandası yaptığı” suçlamalarıyla tutuklandığı öğrenildi.
Antalya’nın Kepez İlçesi’nde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 7 kişiden Abbas Kaya ve Şiyar Balkaya “yasadışı örgüt üyesi oldukları” iddiasıyla 26 Kasım 2015’te tutuklandı.
27 Kasım 2015’teki operasyonlar sonucu ise Hakkâri’de 3 kişi, Van ve Erzurum’da da birer kişi gözaltına alındı.
28 Kasım 2015’te Şanlıurfa’nın Siverek İlçesi’nde ev baskınları düzenleyen polis ekipleri 10 kişiyi gözaltına alırken, 29 Kasım 2015’te de Diyarbakır’ın Hazro İlçesi’nde biri çocuk 4 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: eozer@tihv.org.tr adresine konu başlığına “günlük insan hakları raporu üyelik talebi” yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari