Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
26 Ekim 2017 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/320) İnsan Hakları Savunucularının Yargılandığı Dava…
9’u tutuklu 11 insan hakları savunucusu hakkında İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 25 Ekim 2017 tarihinde başlandı.
Tutuklu yargılanan insan hakları savunucuları Özlem Dalkıran, Peter Steudtner, Ali Gharavi, Veli Acu, Günal Kurşun, İdil Eser ve Nalan Erkem ile tutuksuz yargılanan Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli duruşmada hazır bulundu. Tutuklu yargılanan İlknur Üstün ve başka bir davadan tutuklu Taner Kılıç ise SEGBİS aracılığıyla duruşmaya katıldı.
Duruşmayı milletvekilleri, siyasi parti temsilcileri ile hak örgütleri temsilcilerinin yanı sıra aralarında Almanya ve Fransa Başkonsoloslarının da olduğu çok sayıda kişi takip etti.
İddianamede 11 insan hakları savunucusunun ‘örgüt üyesi olmak’ ve ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek’’ suçlarından 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir. Haziran 2017 tarihinden beri başka bir davadan tutuklu bulunan Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Avukat Taner Kılıç da bu davaya eklenmişti.
Savunmaların ardından mahkeme tutuklu yargılanan 8 insan hakları savunucusunun da yurtdışı yasağı şartıyla tahliyesine, Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli hakkındaki adli kontrol şartının kaldırılmasına karar verdi ve duruşmayı 22 Kasım 2017 tarihine erteledi.
10 insan hakları savunucusu, 5 Temmuz 2017 tarihinde İstanbul Büyükada’da yapılan bir toplantı sırasında gözaltına alınmıştı. Gözaltı süreleri 14 güne uzatılan insan hakları savunucuları, 12 Temmuz 2017 tarihinde mahkemeye sevk edilmişti. Mahkeme Uluslararası Af Örgütü Türkiye Direktörü İdil Eser, Helsinki Yurttaşlık Derneği’nden Özlem Dalkıran, İnsan Hakları Gündemi Derneği’nden Günal Kurşun ve Veli Acu, İsviçre vatandaşı Ali Garawi ve Alman vatandaşı Peter Steudtner’in tutuklanmasına ve Kadın Koalisyonu’ndan İlknur Üstün, Helsinki Yurttaşlık Derneği’nden Nalan Erkem, Eşit Haklar İzleme Derneği’nden Nejat Taştan ve Hak İnisiyatifi’nden Şeyhmus Özbekli’nin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına karar vermişti.
21 Temmuz tarihinde savcılığın dört insan hakları savunucusunun serbest bırakılmasına yaptığı itiraz üzerine insan hakları savunucuları hakkında yakalama kararı çıkartılmıştı. İlknur Üstün ve Nalan Erkem 23 Temmuz 2017 tarihinde tutuklanmış, Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
(10/321) Şırnak’ta Patlamada Yaralanan Sivil Kişiler…
25 Ekim 2017 tarihinde Şırnak’ta TOKİ inşaatlarının sürdüğü Dicle mahallesinde kazı çalışmaları sırasında yaşanan patlama sonucu 2 sivil kişinin yaralandığı öğrenildi.
(10/322) Cezaevinde Şüpheli Ölüm…
25 Ekim 2017 tarihinde Adana Kürkçüler F Tipi Cezaevi’nde Mehmet Kil (24) isimli bir mahpusun yaşamını yitirdiği öğrenildi. Cezaevi yönetiminin ailesini arayarak Mehmet Kil’in kaldığı koğuşun banyosunda kemeriyle intihar ettiğini söylediği bildirildi.
Kardeşinin intihar etmediğini ileri süren abisi ise, basına yansıyan açıklamasında, kardeşi ile cezaevindeki son görüşmesinde aralarında geçen konuşmayı anlattı: “Görüşte kardeşim, cezaevinin başgardiyanı ve diğer gardiyanlarla sert bir şekilde tartıştığını ve fiziki anlamda kavga ettiklerini söylemişti. Saldırının ardından gardiyanlar kardeşimi ve arkadaşlarını ‘Sizin buradan ancak ölünüz çıkar’ şeklinde tehdit etmiş.”
Ayrıca Mehmet Kil’in cenazesinin Seyhan İlçesindeki Küçükoba Mezarlığı’nda polis ablukası altında toprağa verildiği ve Kil için baba evi önünde kurulmak istenen taziye mekânına polisin izin vermediği öğrenildi.
(10/323) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
Silivri 9 No’lu Cezaevi’nde kalan Grup Yorum üyesi ve İdil Halk Tiyatrosu oyuncusu Özgür Gültekin’in yurtdışında yaşayan ve görüş için Türkiye’ye gelen babası ile görüşmesine babasının Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmadığı gerekçesiyle izin verilmediği 25 Ekim 2017 tarihinde öğrenildi.
26 Ekim 2017 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elazığ T Tipi Cezaevinde kalan kadın mahpusların yaka kartı dayatmasını kabul etmedikleri için 21 Eylül 2017 tarihinden beri aile ve avukat görüşü, telefon görüşmesi, revir ve hastaneye sevk, gelen kargoların alınması gibi haklarından yaralanamadıkları öğrenildi.
(10/324) Cezaevinde Açlık Grevi…
Yaklaşık bir hafta önce Van F Tipi Cezaevi’nde tek kişilik hücreye konulan Cağrı Avcı isimli bir mahpusun açlık grevine başladığı 25 Ekim 2017 tarihinde öğrenildi.
25 Ekim 2017 tarihinde basında yer alan haberlerden, 19 Ekim 2017 tarihinde Silivri 9 No’lu Cezaevinde maruz kaldığı baskılara karşı 19 Ekim 2017 tarihinde açlık grevine başlayan Mustafa Koçak isimli mahpusun İzmir 2 No’lu T tipi Cezaevi’ne iradesi ve isteği dışında sevk edildiği öğrenildi. Mustafa Koçak, 1 Ekim 2017 tarihinde gözaltına alındıktan sonra götürüldüğü İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kalmış ve daha sonra 4 Ekim 2017 tarihinde çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklanarak Silivri 9 No’lu Cezaevi’ne konulmuştu. Cezaevinde de baskılara maruz kalan Mustafa Koçak, en son başka mahpuslarla beraber kaldığı odadan alınarak tek kişilik hücreye konulmuştu.
(10/325) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için bir süredir direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 25 Ekim 2017 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamasına polis izin vermedi ve yapılmak istenen basın açıklamasına müdahale etti.
Saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin ve 18.00’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde aralarında Veli Saçılık’ın ve basın açıklamasını takip eden Seyri Sokak çalışanlarının da olduğu 5 kişinin darp edilerek gözaltına alındığı öğrenildi.
Buna göre 25 Ekim 2017 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında toplam 8 kişi gözaltına alındı. Polis müdahaleleri sırasında polisin gazetecilerin görüntü almasını da engellediği öğrenildi. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı bildirildi.
(10/326) Ezilenlerin Sosyalist Partisi’ne (ESP) Yönelik Polis Operasyonu…
19 Ekim 2017 tarihinde İstanbul’da ESP’ye yönelik bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında ESP üyelerinin yanı sıra Ezilenlerin Hukuk Bürosu’na bağlı avukatların ve Etkin Haber Ajansı (ETHA) çalışanlarının da olduğu 15 kişiden 2’si gazeteci ve 2’si avukat olmak üzere 12’sinin tutuklandığı ve Nihat Göktaş, Mehmet Aslan ve Sosyalist Yeniden Kuruluş Partisi (SYKP) üyesi Ali Düzgün isimli 3 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
Tutuklananların isimleri: ETHA editörü İsminaz Temel, ETHA Muhabiri Havva Cuştan, Av. Özlem Gümüştaş, Av. Sezin Uçar, ESP MYK üyesi Özgen Sadet, Onur Binbir, Hünkar Yurtseven, İlhan Aslan, İsmail Geçkin, HDP Bağcılar İlçe Yöneticisi Erkan Kakça, Meral Tatar, Mazlum Demirtaş.
(10/327) İstanbul’da Gözaltına Alınan Gazeteci…
Gazeteci Zeynep Kuray, 25 Ekim 2017 tarihinde İstanbul’daki evine yapılan baskın sonrasında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alındı.
(10/328) Gözaltılar ve Tutuklamalar…
23 Ekim 2017 tarihinde Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde bir uzman çavuşa yönelik gerçekleştirilen silahlı saldırı sonrasında olay ile ilgili oldukları iddiasıyla evlerine baskın yapılarak gözaltına alınan 24 kişinin ifadelerinin alınmasından sonra 26 Ekim 2017 tarihinde Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü’nden serbest bırakıldığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan tansiyon ve şeker hastası 80 yaşındaki Saliha Baran’ın gözaltında bir kaç fenalaştığı ve yapılan müdahalelerden sonra Baran’ın gözaltında sedye üzerinde bekletildiği bildirildi.
İfade vermek için gittiği Hopa Adliyesi’nde sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alınan ve ifade işlemlerinin ardından serbest bırakılan HDP Hopa İlçe Eş Başkanı, yazar ve çevre aktivisti Cemil Aksu’nun savcılığın itirazı üzerine 25 Ekim 2017 tarihinde çıkarıldığı mahkeme tarafından ‘suç ve suçluyu övme’ iddiasıyla tutuklandığı öğrenildi. Cemil Aksu, 24 Ekim 2017 tarihinde çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklanan ESP Hopa İlçe Yöneticisi Nuran Vayiç Aksu’nun eşidir.
13 Ekim 2017 ve takip eden tarihlerde Adana merkezli bir soruşturma kapsamında 5 ilde düzenlenen operasyonlarda gözaltına alınan 14’ü kadın ve 1’i çocuk 39 kişiden 18’inin gizli tanık ifadelerine dayanılarak ‘örgüt üyesi olma’ ve ‘örgüte yardım ve yataklık etme’ iddialarıyla tutuklandığı ve 21 kişinin ise ‘ev hapis’ şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
25 Ekim 2017 tarihinde Hatay’ın İskenderun ilçesinde yapılan ev baskınlarında 3 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanların isimleri: Şehmus Çelik, Kanco Tanırgan ve Abdülkadir Yaşar.
23 Ekim 2017 tarihinde Balıkesir’de gözaltına alınan 7 kişiden 5’inin sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptıkları iddiasıyla 25 Ekim 2017 tarihinde çıkartıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı ve 2 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı bildirildi. Tutuklanan kişilerin isimleri: Ahmet Zeki Açıkgöz, Yahya Anık, Barış Özpolat, Ersin Taşdemir ve Mehmet Yıldırım.
19 Ekim 2017 tarihinde Urfa’nın Viranşehir ilçesinde sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alınan 12 kişiden 4’ünün ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla 25 Ekim 2017 tarihinde çıkartıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı ve 8 kişinin ise serbest bırakıldığı öğrenildiği. Tutuklananların isimleri: Mehmet Dağdelen, Reşat Ekinci, Seyfo Erbekler ve ismi öğrenilemeyen 1 kişi.
26 Ekim 2017 tarihinde Mersin’de Bayram Çağlar isimli 1 kişinin evine baskın yapılarak gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesinin öğrenilemediği Bayram Çağlar’ın Mersin Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü bildirildi.
(10/329) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
25 Ekim 2017 tarihinde Aksaray merkezli bir soruşturma kapsamında 4 ilde düzenlenen operasyonlarda aralarında KHK ile meslekten ihraç edilmiş öğretmenlerin de olduğu 17 kişinin; Tokat’ta 9 kişinin; İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 3 ilde düzenlenen operasyonlarda 10 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
16 Ekim 2017 tarihinde Balıkesir merkezli bir soruşturma kapsamında 10 ilde düzenlenen operasyonlarda gözaltına alınan 20 muvazzaf askerden 6’sının 25 Ekim 2017 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı ve 14 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı bildirildi.
10 Ekim 2017 tarihinde Bayburt merkezli bir soruşturma kapsamında 10 ilde düzenlenen operasyonlarda gözaltına alınan 12 kişiden 5’inin 25 Ekim 2017 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı ve 7 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
11 Ekim 2017 tarihinde Osmaniye merkezli bir soruşturma kapsamında 33 ilde düzenlenen operasyonlarda gözaltına alınan ve aralarında muvazzaf askerlerin de olduğu 65 kişiden 26’sının 25 Ekim 2017 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı 34’ü adli kontrol şartıyla olmak üzere 39’unun serbest bırakıldığı bildirildi.
23 Ekim 2017 tarihinde Muğla’nın Bodrum ilçesinde Yunanistan’a yasadışı yollarla gitmeye çalıştığı iddiasıyla gözaltına alınan KHK ile meslekten ihraç edilmiş eski Dışişleri Bakanlığı çalışanı Arif Çelik’in 25 Ekim 2017 tarihinde çıkartıldığı mahkeme tarafından tutuklandığı öğrenildi.
14 Ekim 2017 tarihinde ailesi ile birlikte Pakistan’dan sınır dışı edilerek Türkiye’ye getirilen Mesut Kaçmaz ve eşi Meral Kaçmaz’ın 25 Ekim 2017 tarihinde çıkartıldığı mahkeme tarafından tutuklandığı öğrenildi.
(10/330) DBP İl Eş Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
25 Ekim 2017 tarihinde basında yer alan haberlerden, DBP Iğdır İl Eş Başkanı Ufuk Demir hakkında sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptığı iddiasıyla Iğdır 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın Demir’in 3 yıl 9 ay 15 gün hapis cezasıyla cezalandırılmasıyla sonuçlandığı öğrenildi. Ufuk Demir, 17 Mart 2017 tarihinde Iğdır’da gözaltına alınmış ve 1 hafta sonra serbest bırakılmıştı.
(10/331) Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Aralarında eski HDP milletvekili ve KHK ile kapatılan KJA dergisinin imtiyaz sahibi Ayla Akat Ata ile derginin sorumlu yazı işleri müdürü Helin Tolan’ın da olduğu 12 kişi hakkında dergide yer alan yazılar nedeniyle Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 26 Ekim 2017 tarihinde görüldü. Savunmaların ardından mahkeme 3 kişiyi (Helin Tolan, Mehtap Yılmaz ve Mustafa Aşan) 10 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme diğer sanıkların ise beraatına karar verdi.
(10/332) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
KHK ile kapatılmış dershanelerde çalışmış 12 kişi hakkında Eskişehir 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 25 Ekim 2017 tarihinde görüldü. Savunmaların ardından mahkeme 12 kişiyi 3 yıl 1 ay 15 gün ile 8 yıl arasında değişen hapis cezaları ile cezalandırdı.
KHK ile ihraç edilmiş 2 eski polis memuru hakkında Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 25 Ekim 2017 tarihinde görüldü. Savunmaların ardından mahkeme ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan eski polis memuru Ahmet Akçakoca’yı 6 yıl 3 ay ve eski polis memuru Zahit Baydaş’ı ise 7 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme ayrıca Ahmet Akçakoca’nın adli kontrol şartıyla tahliyesine ve Zahit Baydaş’ın ise tutukluluk halinin devamına karar verdi.
Aralarında Siirt 3. Komando Tugayı eski komutanı Tuğgeneral Ahmet Şimşek ile Eruh 2. Komando Tabur Komutanı Yarbay İsmet Cehreli’nin de olduğu 79’u tutuklu 320 eski asker hakkında 15 Temmuz Darbe Girişimi sırasında Siirt’te valiliği abluka altına almaya çalıştıkları iddiasıyla açılan davanın görülmesine 25 Ekim 2017 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme 1 tutuklu sanığın adli kontrol şartıyla tahliyesine, diğer tutuklu sanıkların tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 21 Aralık 2017 tarihine erteledi.
13’ü tutuklu 62 kişi hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla Adana 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 25 Ekim 2017 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme tutuklu sanıkların tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(10/333) Parti Binasına Polis Baskını…
25 Ekim 2017 tarihinde Aydın’da HDP Sultanhisar İlçe binasına polis tarafından baskın düzenlendiği öğrenildi. Kimsenin bulunmadığı parti binasında arama yapan polisin binada bulunan fotoğraflara, posterlere ve bazı evraklara el koyduğu bildirildi.
(10/334) Ömerli’de Sokağa Çıkma Yasağı…
Mardin Valiliği 25 Ekim 2017 tarihinde yaptığı açıklamayla Ömerli ilçesine bağlı 12 kırsal mahallede 24 Ekim 2017 tarihinde ilan edilen sokağa çıkma yasağının 25 Ekim 2017 saat 06.00’dan itibaren kaldırıldığını duyurdu. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen mahalleler: Kaynakkaya, Pınarcık, Havuzbaşı, İkipınar, Kömürlü, Kayagöze, Harmankaya, Taşlıca, Işıkdere, Ovabaşı, Duygulu ve Heybeli.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Gazete Sujin, ETHA, Dihaber, Yurt, Özgürlükçü Demokrasi, Ntv, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, El Cezire,BBC, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol.