Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
26 Ocak 2021 Günlük İnsan Hakları Raporu
(01/231) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
25 Ocak 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Aksaray T Tipi Cezaevi’ndeki D-9 koğuşunda kaloriferlerin ya çok kısık yandığı ya da hiç yanmadığı öğrenildi.
25 Ocak 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Gariba Gezer isimli mahpusun Kayseri Bünyan Kadın Cezaevi’nde tek kişilik hücrede tutulduğu öğrenildi.
(01/232) İstanbul’da Kaçırılan Kişi…
20 Ocak 2021 tarihinde İstanbul’un Başakşehir ilçesinde çalıştığı işyerinin önünde 5 kişi tarafından zorla bir araca bindirilerek kaçırılan Gökhan Güneş, 26 Ocak 2021 tarihinde sabah saat 6.00’da İstanbul’un Başakşehir ilçesinde gözleri kapalı bir şekilde serbest bırakıldı.
Gökhan Güneş aynı gün içinde İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi’nde düzenlediği basın toplantısında şunları belirtti: “20 Ocak tarihinde işe gitmek için biraz geç saatlerde çıkmıştım, tesadüftür tek gittim. Ortalama saat 12.00 civarında otobüsten indim, durakta kaldırımda bekleyen 4 kişi vardı. Bir tanesi ‘pardon bakar mısın’ tarzında konuştu. Arkamı dönüp ona baktığımda bir anda hepsi birlikte üzerime çullandı, sayının o esnada arttığını gördüm. Bir tane araca bindirmeye çalıştılar. Daha sonra ben direndim arabaya binmemek için kendimi bir şekilde geri çekmeye çalıştım. O direnci ortadan kaldırabilmek için elektroşok aletiyle elektrik verdiler. Daha sonra kendime geldiğimde bir arabadaydım. İki kişi koluma girmiş, kafamı aşağı eğmiş, bir çuval geçirmişti. Başka bir arabaya bindirdiler. Bir yere götürdüler, neresi olduğunu bilmiyorum, hiçbir şekilde görmedim, konum adres, mekana dair bir isim belirtilmedi hiçbir zaman (…) Gerek sistematik gerek ara ara işkence yöntemleri uygulandı (…) Elektrik verme, kaba dayak, ara ara soğuk suyla ıslatarak şiddet uygulama, genelde bu uygulamalar gerek çıplak olarak bazen üzerinizde sadece iç çamaşırı olacak şekilde uygulandı. Bazı anlarda mezar dedikleri bir bölüm var, sadece ayakta durabildiğiniz, elinizi kolunuzu kıpırdatamadığınız, gözünüzün bağlı ve ellerin arkadan kelepçeli oldu bir bölüme hapsedildim. Tehditler, teklifler yapılıyor. Yanı sıra tecavüz tehditleri gerçekleşiyor (…) ‘Muhtemelen istihbaratçısınız’ söylemlerim üzerine evet ya da hayır demediler fakat bazı konuşmalarında ‘biz görünmeyenleriz’ şeklinde söylemleri oldu (…) Üzerimi giydirdikten sonra parfüm falan sıktılar, montuma… Bırakmadan önce, bana onların şef dediği kişi, ‘hiçbir şeyini almadım, sadece sim kartını alıyorum bilgin olsun’ dedi (…) Daha sonra arabaya bindirildim. ‘İleri yürü, önün açık, sakın arkana bakma sadece ileri yürü’ dediler. Ben biraz mesafe gittikten sonra gözümü açtım (…) Daha sonra telefonum olmadığından ulaşabileceğim bir ulaşım aracı da bulamadım. Sabah erkenmiş bilmiyordum akşam saati tahmin ediyordum bir güvenlik görevlisinden taksi çağırmasını rica ettim, taksiye bindim.”
(01/233) Gökhan Güneş’in Kaçırılması ile İlgili Eylemlere Yönelik Polis Müdahaleleri…
Gökhan Güneş’in İstanbul’un Başakşehir ilçesinde zorla bir araca bindirilerek kaçırılması ile ilgili olarak Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) tarafından 25 Ocak 2021 tarihinde İstanbul Valiliği önünde yapılan eyleme müdahale eden polis 5 kişiyi (Hıdır Yılmaz, Çınar Altan, Recep Acar, Ulaş Budak, Necmettin Erden) gözaltına aldı.
Aynı gerekçe ile 25 Ocak 2021 tarihinde İstanbul’un Esenyurt ilçesinde eylem yapan ESP üyesi 1 kişi (Murat Doğan) polis tarafından gözaltına alındı.
Aynı gerekçe ile 24 Ocak 2021 tarihinde İstanbul’un Başakşehir ilçesindeki Arena Park önünde yapılan basın açıklaması sonrasında gözaltına alınan 5 kişi (Gülhayat Toraman, Nurhayat Güneş, Ferhat Harun Pehlivan, Özge Doğan, Hacı Toraman) 25 Ocak 2021 tarihinde savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(01/234) Cezaevindeki Açlık Grevleri ile İlgili Eyleme Polis Müdahaleleri…
PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona erdirilmesi talebiyle cezaevlerinde devam etmekte olan süresiz dönüşümlü açlık grevine dikkat çekmek için Halkların Demokratik Partisi (HDP) tarafından 25 Ocak 2021 tarihinde Urfa il binasına asılan üzerinde “Tecrit insanlık suçudur açlık grevine ses ol, cezaevlerinden haberin var mı?” yazılı pankart polis tarafından indirildi. Pankartın indirilmesine karşı çıkan 3 kişi (HDP Urfa İl Eş Başkanı Emine Çetiner, Ahmet İsek ve Mehmet Ferit Tamğa) polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındı. 3 kişi aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(01/235) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
25 Ocak 2021 tarihinde, KHK ile ihraç edildiği işine dönmek için Ankara’da bulunan Çankaya Toplum Sağlığı Merkezi önünde eylem yapan Mahmut Konuk polis müdahalesi sonrasında gözaltına alındı ve aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(01/236) İstanbul’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticileri…
HDP Esenyurt İlçe Eş Başkanları Ercan Sağlam ve Dilan Kılıç 25 Ocak 2021 tarihinde ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla gözaltına alındı.
Ercan Sağlam ve Dilan Kılıç 24 Ocak 2021 tarihinde HDP Esenyurt ilçe binasına yapılan polis baskını sonrasında gözaltına alınmış ve savcılık ifadelerinin ardından serbest bırakılmışlardı.
(01/237) Van’da Gözaltına Alınan Kişi…
22 Ocak 2021 tarihinde Van’da yapılan ev baskınında gözaltına alınan 1 kişi (Perihan Karaman) 25 Ocak 2021 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(01/238) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
19 Ocak 2021 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Dibek, Budak ve Yolçatı kırsal mahallerinde İl Jandarma Komutanlığı tarafından narkotik ve terörle mücadele gerekçesiyle yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 35 kişiden 19’u 25 Ocak 2021 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 7’si adli kontrol şartıyla olmak üzere 16 kişi ise serbest bırakıldı.
(01/239) Urfa’da Gözaltına Alınan Kişiler…
25 Ocak 2021 tarihinde Urfa’nın Halfeti ilçesinde yapılan ev baskınlarında 2 kişi (Kamil Yalçınkaya ve Mehmet Yalçınkaya) gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(01/240) Diyarbakır’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Durket Süren hakkında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 25 Ocak 2021 tarihinde devam edildi.
İddianamede Durket Süren’in sosyal medya paylaşımları ve KHK ile kapatılmış Azadiya Welat ve Özgür Gündem gazetelerinin yasaklı sayılarının satışını yaptığı gerekçesiyle ‘örgüte yardım etmek’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ suçlarından 1 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir.
Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 26 Nisan 2021 tarihine erteledi.
(01/241) Diyarbakır’da Yargılanan Kişiler…
5 kişi [Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri (SES) Diyarbakır Şubesi eski Eş Başkanı Gönül Adıbelli, yerine kayyım atanan Diyarbakır’ın Hazro ilçesinin Belediye Eş Başkanı Gülistan Ekti, Özgür Kadın Hareketi (TJA) aktivisti Bahar Karakaş Uluğ ile Gurbet Özel ve Hasibe Yazdı] hakkında 2019 yılında PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona erdirilmesi talebiyle cezaevlerinde devam etmekte olan açlık grevlerine dikkat çekmek için yapılan yürüyüşe katıldıkları gerekçesiyle Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 25 Ocak 2021 tarihinde devam edildi.
İddianamede 5 kişinin ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etme’ ve ‘örgüt üyesi olmak’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir.
Mahkeme duruşmayı 10 Mart 2021 tarihine erteledi.
(01/242) Haklarında Fezleke Hazırlanan Milletvekilleri…
4 milletvekili hakkında dokunulmazlıklarının kaldırılması talebiyle hazırlanan 4 fezleke 25 Ocak 2021 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) gönderildi. Haklarında fezleke hazırlanan milletvekilleri:
- Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Bursa Milletvekili Mustafa Hidayet Vahapoğlu (1 fezleke);
- MHP Ankara Milletvekili Yaşar Yıldırım (1 fezleke);
- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu (1 fezleke);
- HDP Ağrı Milletvekili Dilan Dirayet Taşdemir (1 fezleke).
(01/243) Yalova’da Alevilere Ait Evlerin İşaretlenmesi…
25 Ocak 2021 tarihinde basında yer alan haberlerden, Yalova’nın Bağlarbaşı mahallesinde Alevilere ait beş evin duvarlarına çarpı işareti konulduğu ve “Alevi” yazıldığı öğrenildi. Konuyla ilgili polis tarafından soruşturma başlatıldığı bildirildi.
(01/244) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
25 Ocak 2021 tarihinde Erzincan merkezli bir soruşturma kapsamında 7 ilde düzenlenen operasyonlarda 9 kişi gözaltına alındı.
(01/245) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi eski üyesi Salih Buçukoğlu hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın karar duruşması 25 Ocak 2021 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığı ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 7 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(01/246) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 25 Ocak 2021 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 137 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 671 hastanın tespit edildiğini açıkladı. Açıklamada ayrıca günlük vaka sayısının 5.642 olduğu belirtildi.
Buna göre 25 Ocak 2021 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 25.210, vaka sayısı ise 2.435.247 oldu.
25 Ocak 2021 tarihinde Manisa’da hemşire İsmahan Emirdağ Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.