Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
27 – 30 Ekim Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/251) Operasyonlar ve Saldırılar…
27 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 14 Ekim 2023 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içindeki Metina bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
28 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 11 Ekim 2023 tarihinde IKBY sınırları içindeki Metina bölgesinde TSK birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 1 militanın öldüğü öğrenildi.
29 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 24 Ekim 2023 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 3 militanın öldüğü öğrenildi.
(10/252) Malatya’da Şüpheli Asker Ölümü…
27 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, IKBY sınırları içinde devam eden “Pençe-Kilit” operasyonunda görevli Muhammed Şükrü Kaya isimli 1 askerin, 22 Ekim 2023 tarihinde yaşamını yitirdiği öğrenildi. Haberlerde Muhammed Şükrü Kaya’nın ailesine ölüm nedeninin “intihar” olduğunun söylendiği belirtildi.
(10/253) Edirne’de Yaşamını Yitiren Asker…
27 Ekim 2023 tarihinde Edirne’deki 54. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı’nda görevli personeli taşıyan bir aracın devrilmesi sonucu Ramazan Merzifonluoğlu isimli 1 askerin öldüğü, 2 askerin yaralandığı öğrenildi.
(10/254) Mardin’de Zırhlı Aracın Çarpması Sonucu Yaralanan Kişiler…
27 Ekim 2023 tarihinde Mardin’in Kızıltepe ilçesinde polise ait bir zırhlı aracın çarpması sonucu binek aracında bulunan 1’i 3 yaşında çocuk 3 kişinin yaralandığı öğrenildi.
(10/255) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
27 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Marmara (Silivri) Cezaevi’nde tutulan 2 mahpus sevk edildikleri Silivri Devlet Hastanesi’nde aralarında Kürtçe konuştukları gerekçesiyle “anlaşılmayan bir dille konuşmayacaksınız, şimdi sizin hangi suçtan yattığınızı buradakilere söyleyeyim de linç edildiğinizde gününüzü görürsünüz, az biraz sabredin sizi aşağı götürdüğümde size göstereceğim” diyen jandarma personelinin işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kaldığı ve “bunu öldüreceğim” denilerek tehdit edildiği öğrenildi.
27 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara Sincan 1 Nolu Cezaevi’nde gönderilen Kürtçe kitaplar için mahpuslardan çeviri parası istendiği, mahpusların sosyal ve sportif haklarının kısıtlandığı, mahpuslara verilen yemeklerin sağlıksız ve yetersiz olduğu öğrenildi.
30 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Konya Ereğli Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde Enver Ahmet, Teymur Enes, Muhammed Boru, Murat Avcı, İlyas Acar, Mehmet Can, Ferhat Kaya ve Faruk Can isimli 8 mahpusun havalandırması olmayan odalarda tutulduğu, mahpusların sosyal, kültürel ve sportif haklarının kısıtlandığı, ağır tecrit altında oldukları, mahpusların tutulduğu odalardaki kameraların tuvalet, banyo ve mahpusların yattığı kısımları da gördüğü, odalardaki pencerelerin tel örgü ile kapatıldığı öğrenildi.
30 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Kırıklar 1 Nolu F Tipi Cezaevi’nde gönderilen kimi kitapların “kişisel gelişime uygun olmadığı” gerekçesiyle mahpuslara verilmediği öğrenildi.
(10/256) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
27 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bolu F Tipi Cezaevi’nde iki parmağı mazgala sıkışarak yaralanan Civan Boltan isimli mahpusun tedavisinin yapılmadığı öğrenildi.
30 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Konya Ereğli Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde Enver Ahmet, Teymur Enes, Muhammed Boru, Murat Avcı, İlyas Acar, Mehmet Can, Ferhat Kaya ve Faruk Can isimli 8 mahpusun sağlığa erişim hakkının engellendiği öğrenildi.
(10/257) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 27 Ekim 2023 tarihlerinde yapılan görüşme başvurunsa Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(10/258) Aydın, Diyarbakır’da Eyleme Polis Müdahalesi…
26 Ekim 2023 tarihinde Aydın’daki Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdu’nda arızalanan asansörün düşmesi sonucu 1 kişinin yaşamasını yitirmesini protesto etmek için Aydın’da yapılan eyleme müdahale eden polis 2 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
Aynı gerekçe ile 27 Ekim 2023 tarihinde Dicle Üniversitesi kampusunda yapılan eyleme polis müdahale etti. Müdahale soncu gözaltına alınan olmadığı öğrenildi.
(10/259) İstanbul’da Basın Açıklamasına Polis Müdahalesi…
Cumartesi Anneleri/İnsanları tarafından 28 Ekim 2023 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Galatasaray Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, aralarında İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Başkanı Gülseren Yoleri, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Yönetim Kurulu üyesi ve İstanbul temsilcisi Ümit Efe’nin de olduğu 27 kişiyi gözaltına aldı. Müdahale sırasında polisin gazetecileri ve hak örgütleri adına gözlemcilik faaliyetleri yapanları engellediği bildirildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: İkbal Eren, Ali Ocak, Besna Tosun, İrfan Bilgin, Hüseyin Ocak, Gülseren Yoleri, Oya Ersoy, Leman Yurtsever, Ümit Efe, Nazım Dikbaş, Ayşegül Devecioğlu, Murat Çelik, İsmail Yücel, Davut Arslan, Doğan Özkan, Seyit Doğan, Salim Derelioğlu, Hüseyin Aygül, Taylan Bekin, Sevim Sancaktar, Begali Kurnaz, Selim Kara, Mikail Kara, Salih Zeki Tombak, Bedahet Tosun, Hüseyin Doğan ve Arda İlaldı, Sinan Şahin.
(10/260) İstanbul’da Gözaltına Alınan HDP Yöneticileri…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Beylikdüzü ilçe yöneticileri Nurten Demir, Zemine Gökçe ve Emrullah Şenyüz 27 Ekim 2023 tarihinde gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(10/261) Hatay’da Gözaltına Alınan HEDEP Yöneticisi…
Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (HEDEP) PM üyesi Hülya Ateş, 28 Ekim 2023 tarihinde Hatay’da sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptığı iddiasıyla gözaltına alındı. Hülya Ateş aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/262) İstanbul’da Gözaltına Alınan Kişi…
28 Ekim 2023 tarihinde İstanbul’da sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek gözaltına alınan ‘Barınamıyoruz Hareketi’ üyesi Hasan Doğan, aynı gün içinde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/263) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişi…
21 Ekim 2023 tarihinde Mersin’de kendini polis olarak tanıtan kişiler tarafından kaçırılarak fiziksel şiddet ve ajanlık dayatmasına maruz kalan HEDEP Gençlik Meclis üyesi Mazlum Kaya, 28 Ekim 2023 tarihinde Mersin’de gözaltına alındı. Aynı soruşturma kapsamında evine baskın düzenlenen fakat evde olmadığı için gözaltına alınmayan HEDEP PM üyesi Naif Bulğa, ifade vermek için gittiği Mersin İl Emniyet Müdürlüğü’nde gözaltına alındı. 2 kişi 29 Ekim 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı.
(10/264) Kayseri’de Tutuklanan Çocuklar…
Atatürk’ün resmini yaktıkları gerekçesiyle Kayseri’de gözaltına alınan 4 lise öğrencisi çocuk (A. K., A. N., H. E. ve E. K.) 27 Ekim 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘Atatürk’ün manevi hatırasına hakaret’ iddiasıyla tutuklandı.
İstanbul Karadeniz metro durağına asılı Atatürk resminin olduğu Türk bayrağını söktüğü gerekçesiyle gözaltına alınan 1 kişi (Erhan T.) 27 Ekim 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘Atatürk’ün manevi hatırasına hakaret’ ve ‘devletin egemenlik alametlerini aşağılama’ iddiasıyla tutuklandı.
(10/265) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
27 Ekim 2023 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında 13 kişi ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan ismi öğrenilenler: F. A., H.U., N.K., N.G., J.K., Ş.J.P., E.E. ve soyadı öğrenilemeyen S.). Ayrıca dosyada “kısıtlılık” kararı olduğu bildirildi.
(10/266) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Kişiler…
24 Ekim 2023 tarihinde Şırnak’ın Cizre ve İdil ilçelerinde gözaltına alınan 6 kişiden 2’si 27 Ekim 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı. 4 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Tutuklanan kişilerin isimleri: Zelal Motor ve Evin Kaynar.
(10/267) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Gazeteciler Ahmet Altan, Nazlı Ilıcak, Fevzi Yazıcı ve Yakup Şimşek hakkında açılan davada verilen hükümlerin Yargıtay tarafından bozulması üzerine davanın yeniden görülmesine İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 26 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 14 Şubat 2024 tarihine erteledi.
(10/268) İzmir’de Yargılanan Kişi…
Deniz Poyraz’ın HDP İzmir il binasına düzenlenen ırkçı saldırıda yaşamını yitirmesiyle ilgili açılan davada sanığa verilen cezayı protesto etmek için yapılan basın açıklamasında eski İçişleri Bakanı’na hakaret edildiği gerekçesiyle ‘Mor Dayanışma’ üyesi Didar Gül hakkında İzmir 27. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 27 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme eski İçişleri Bakanı’nın davaya müdahil olma talebini kabul etti ve duruşmayı 28 Kasım 2023 tarihine erteledi.
(10/269) Bursa’da Yargılanan Gazeteciler ve Diğer Kişiler…
Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için 27 Şubat 2021 tarihinde Bursa’da yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan 3’ü gazeteci 19 kişi hakkında Bursa 8. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 2911 Sayılı Kanun’a muhalefet gerekçesiyle açılan davanın görülmesine 27 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 24 Kasım 2023 tarihine erteledi.
(10/270) Batman’da Yargılanan Gazeteci ve Yönetmen…
Gazeteci Ertuğrul Mavioğlu ve yönetmen Çayan Demirel hakkında Bakur (Kuzey) isimli belgesel nedeniyle Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan verilen 4 yıl 6 ay hapis cezasının Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozulması üzerine, davanın yeniden görülmesine 26 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme, duruşmayı 14 Aralık 2023 tarihine erteledi.
(10/271) Adana’da İnsan Hakları Savunucuları Hakkında Açılan Soruşturma…
28 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 5 Ağustos 2023 tarihinde Adana’da Cumartesi Anneleri’ne/İnsanları’na destek için yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sonucu gözaltına alınan İHD üyesi 18 kişi hakkında açılan soruşturmada Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından takipsizlik kararı verildiği öğrenildi.
(10/272) Konya’da Hakkında İdari Soruşturma Açılan ve Açığa Alınan Kişi…
Konya Ereğli Gençlik ve Spor İlçe Müdürü Cumali Özince hakkında “Hakkınızı helal edin, Osman Gazi, Orhan Gazi! Yedi düvelin birleşip yıkamadığı emanetinizin bugün son günü” şeklindeki sosyal medya paylaşımı nedeniyle idari soruşturma başlatıldığı ve soruşturma kapsamında Cumali Özince’nin açığa alındığı öğrenildi.
(10/273) Metin Lokumcu Davası…
Artvin İl Emniyet Müdürü ile Hopa İlçe Emniyet Müdürü’nün de aralarında bulunduğu 13 polis memuru hakkında Metin Lokumcu’nun 31 Mayıs 2011 tarihinde Artvin’in Hopa ilçesinde yapılan bir basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sırasında aşırı/orantısız göz yaşartıcı kimyasal gaz kullanılması sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili açılan davada Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararı vermesi üzerine davanın Trabzon 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden görülmesine 26 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Tanık polis memurlarının dinlenmesinin ardından mahkeme, Lokumcu ailesinin avukatlarının bilirkişi raporu ve keşif taleplerini reddetti. ve duruşmayı 1 Şubat 2024 tarihine erteledi.
(10/274) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İller…
Van Valiliği 27 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılması, çadır ve stant kurulması/açılması, imza kampanyası düzenlenmesi, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılması ve her türlü protesto eylemi ve benzeri eylem ve etkinliklerin 28 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 2 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
(10/275) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Online itibar hizmeti veren bir şirketle ilgili https://www.milligazete.com.tr, https://www.gazeteduvar.com.tr, https://tele1.com.tr internet sitesinde yer alan haberlere İstanbul 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin 26 Ekim 2023 tarihli kararları ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği ve söz konusu içeriklerin silinmesine hükmedildiği öğrenildi.
(10/276) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
Milli Savunma Bakanlığı (MSB) 28 Ekim 2023 tarihinde yasadışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddiasıyla 4 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.