Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
27 Aralık 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/297) Diyarbakır’da Gözaltına İşkence ve Kötü Muamele…
26 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlar Şube Müdürlüğü tarafından 25 Aralık 2019 tarihinde gözaltına alınan B. Y.’nin gözaltında işkence ve kötü muameleye maruz kaldığı öğrenildi. Haberlerde B. Y.’nin avukatı Berivan Turan’ın müvekkili ile görüştürülmediği, buna itiraz eden avukat Özgür Deniz İzgi’nin bir polis tarafından “Senin kafanı cama gömerim” denilerek tehdit edildiği bildirildi.
(12/298) Konya’da İşyerinde İşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalan Çocuklar…
26 Aralık 2019 tarihinde İşçi Sağlığı ve iş Güvenliği Meclisi’nin yaptığı açıklamada, Konya’nın Karatay ilçesinde araç yedek parça satışı yapan bir işyerinde çalışan 15 yaşındaki E. A. Y.’nin Eylül ayında işyeri sahibi M. C. tarafından palangaya bağlanıp tavana asıldığı, üzerine kimyasal su sıkıldığı iddia edildi. Basında yer alan haberlerden aynı işyerinde çalışan E. A. Y.’nin ağabeyi H. H. Y.’nin (17) de 5 Aralık 2019 tarihinde işverenin fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Çocukların şikâyeti üzerine M. C. hakkında ‘kasten yaralama’ iddiasıyla soruşturma açıldığı bildirildi.
(12/299) Ankara’da Polisin Tacizine Maruz Kalan Gazeteci…
26 Kasım 2019 tarihinde gözaltına alınan ve 2 Aralık 2019 tarihinde serbest bırakılan gazeteci Berivan Altan, serbest bırakılmasının ardından maruz kaldığı polis tacizine ilişkin 26 Aralık 2019 tarihinde İnsan Hakları Derneği Genel Merkezi’nde bir basın toplantısı düzenledi. Berivan Altan açıklamasında şunları belirtti: “Sürekli haberini yaptığımız bir konu ile bizzat ben de muhatap oldum. Özellikle son 5 yıldır gözaltına alınan herkese uygulanmaya başladı. Benzer uygulamaya, 26 Kasım’da gözaltına alındığım ve 8 gün gözaltında tutulduğum süreçte de bu uygulamaya maruz kaldım. Akabinde mesaj ile rahatsız edildim”.
(12/300) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1143 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 26 Aralık 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
26 Aralık 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Merve Demirel) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Nazan Bozkurt, Merve Demirel ve oğlu 15 Temmuz darbe girişimiyle ilişkili olarak müebbet hapis cezası almış olan Melek Çetinkaya) gözaltına alındığı öğrenildi.
Buna göre, 26 Aralık 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 5 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(12/301) Düzce’de Eyleme Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildiği işine geri dönmek için 26 Aralık 2019 tarihinde Düzce’de Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İl Başkanlığı önünde oturma eylemi yapmak isteyen Alev Şahin polis müdahalesi sonucu gözaltına alındı. Alev Şahin’in Kabahatler Kanunu’na muhalefet etmekten para cezası kesilerek aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(12/302) JİTEM (Diyarbakır)/ Musa Anter Davası…
Musa Anter’in 1992 yılında Diyarbakır’da öldürülmesi ve Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele (JİTEM) adına Diyarbakır’da yürütülen faaliyetlere dair Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 25 Aralık 2019 tarihinde devam edildi. Diyarbakır 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen ve “JİTEM Ana Davası” olarak bilinen dava ile Musa Anter’in öldürülmesine ilişkin dava Yargıtay’ın 29 Ocak 2016 tarihli kararıyla birleştirilmişti.
Duruşmada tanık olarak dinlenen gazeteci Ferit Aslan, Musa Anter’in öldürüldüğü 20 Eylül 1992 tarihinde çalıştığı Söz gazetesine gelen bir ihbar üzerine olay yerine gittiklerini ve yolda Toros marka beyaz bir otomobilden inen silahlı kişiler tarafından durdurulduklarını söyleyerek şunları belirtti: “Arabadan indiler, bizi kimin gönderdiğini, kimin öldürüldüğünü, kimin ihbar ettiğini sordular. Bizi darp ettiler. Benim iki dişim kırıldı. (…) Sonra bizim araca onlardan biri bindi ve araçlarını takip etmemizi istediler. Şehir dışına çıkınca bizim araç şoförünü de bagaja koydular. (…) Onların otomobilini kullananın sağ eli dirseğine kadar alçılıydı, bu yüzden sol elle vites değiştiriyordu. (…) Sabah saat 04.00 sıralarında Malatya-Adıyaman sınırında bizi bıraktılar. Şoföre ‘Direkt gidin, bir daha yakalarsak sizi öldürürüz’ dediler. (…) Mahmut Yıldırım adı birçok faili meçhul cinayetle anıldı, ancak yalnızca tek kare fotoğrafının kamuoyuna yansıdı. Yıldırım’ın oğlu bu olaylardan 17 yıl sonra çıkardığı kitabında babasının 10 kadar fotoğrafına yer vermişti. Fotoğrafları görünce, eli alçılı olup, dişimi kıran, diğer iki kişinin ‘Müdürüm’ diye hitap ettiği kişinin Mahmut Yıldırım olduğunu düşündüm”.
Mahkeme duruşmayı 25 Mart 2020 tarihine erteledi.
(12/303) Tekirdağ’da Yargılanan Gazeteci…
Gazeteci Rıfat Doğan hakkında, Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde 8 Temmuz 2018 tarihinde meydana gelen tren kazasıyla ilgili açılan davanın duruşması sırasında fotoğraf çektiği gerekçesiyle Çorlu 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın talimatlı duruşması 25 Aralık 2019 tarihinde İstanbul 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Çorlu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafında hazırlanan soruşturma dosyasında şu ifadeler yer almıştı: “Suçu işlediğiniz anlaşıldığından bu suça temas eden yasa maddeleri uyarınca 900 TL adli para cezasının iş bu ön ödeme ihtarının tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde Cumhuriyet Başsavcılığımızdan alınan tahsilat fişi ile Maliye veznesine ödeyip vezne alındı makbuzunu Cumhuriyet Başsavcılığımıza ibraz ettiğiniz takdirde hakkınızda kamu davası açılamayacaktır. Ancak yukarıda belirtilen adli para cezasını süresi içinde ödemediğiniz takdirde hakkınızda kamu davası açılacağı tebliğ olunur”. Mahkeme duruşmayı 28 Ocak 2020 tarihine erteledi.
(12/304) İstanbul’da Gazeteci ile HDP ve DBP Yöneticilerinin Yargılandığı Dava…
Aralarında gazeteci Haydar Ergül ile Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) üyelerinin de bulunduğu 19 kişi hakkında İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 26 Aralık 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme Haydar Ergül, Aygül Turhan, Aysel Diler, Eşref Yaşar, Mustafa Elma ve Münevver İlingi hakkında uygulanan adli kontrol şartının kaldırılmasına, 19 kişi hakkında ise uygulanan yurtdışı çıkış yasağının devamına karar verdi ve duruşmayı 14 Mayıs 2020 tarihine erteledi.
(12/305) İstanbul’da Yargılanan Yayıncılar…
İbrahim Kaypakkaya’nın yazılarından oluşan “Bütün Yazıları” kitabı nedeniyle Umut Yayımcılık’ın sahibi ve kitabı basan Yön Matbaası’nın yetkilisi hakkında İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 26 Aralık 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme Umut Yayımcılık’ın sahibini ‘örgüt propagandası yapmak’ ve ‘örgüt yayınlarını basmak ve yayınlamak’ suçundan 2 yıl 1 ay, kitabı basan Yön Matbaası yetkilisini ‘örgüt yayınlarını basmak ve yayınlamak’ suçundan 10 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(12/306) Adana’da Yargılanan Dernek Yöneticileri…
KHK ile kapatılan KURDÎ-DER Adana Şubesi Başkanı Gıyasettin Gümüş ile dernek yöneticileri Abdülkerim Aslan, Fatma Doğan, İsa Bulut ve Mehmet Reşit Gültekin hakkında ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla Adana 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 26 Aralık 2019 tarihinde başlandı. Dernekte yapılan aramada Azadiya Welat gazetesi ile çeşitli Kürtçe dergilerin bulunması gerekçesiyle açılan davada mahkeme 5 kişinin beraatına karar verdi.
(12/307) Eskişehir’de Engellenen HDP Kongresi…
26 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) Eskişehir’in İnönü ilçesinde olağan kongresini gerçekleştirmek üzere kiraladığı salonun sahibinin polis tarafından tehdit edildiği öğrenildi. Kiralanan salonda yapılamayan kongrenin İnönü ilçesinde bir sokakta yapıldığı bildirildi.
(12/308) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
Kahraman Demirez isimli 1 kişi hakkında İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 26 Aralık 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığı ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) eski Başkanvekili Ahmet Hamsici hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın karar duruşması 26 Aralık 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığı ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 8 yıl hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme sanığın etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanması ve duruşmalardaki iyi hali nedeniyle cezayı 2 yıl 6 aya indirdi.
(12/309) Anayasa Mahkemesi’nin Erişim Engeli Kararı…
26 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından 29 Nisan 2017 tarihinde Wikipedia’ya erişimin engellenmesine ilişkin Wikipedia’nın bağlı bulunduğu Wikimedia Vakfı tarafından yapılan başvuruyu karara bağladığı öğrenildi. AYM kararında sitenin tamamının erişime engellenmesini ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna ve kararın BTK’nin erişim engelini onaylayan Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliği’ne gönderilmesine hükmetti.
(12/310) Sınırlama Kararı Getirilen Kitaplar…
26 Aralık 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu’nun 3 kitap hakkında yaptığı inceleme sonucunda “18 yaşından küçüklerin maneviyatı üzerinde muzır tesir yapacak nitelikte oldukları” gerekçesiyle 1117 sayılı Kanun’un 4. maddesindeki sınırlamalara tâbi olmasına karar verdiği öğrenildi. Bu sınırlamalara göre söz konusu kitapların ön kapaklarına “Küçüklere zararlıdır” damga veya işaretinin basılması zorunlu tutulacak, kitaplar açık sergilerde satılamayacak; herhangi bir yayın organında reklam ya da ilanı yapılamayacak ve okul ve benzeri yerlere sokulamayacak. Söz konusu kitaplar: Defne Ongun Müminoğlu’nun “Cinsellik-Cinselliği Keşfediyoruz”, Mehmet Güler’in “İçim Dışım Gökkuşağı” ve Adem Özbay’ın “Kin Kanatlılar” kitapları.
(12/311) OHAL Komisyonu Başvuruları…
Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu 26 Aralık 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile, komisyona yapılan başvuru sayısının 126.300 olduğunu, 22 Aralık 2017 tarihinden bu yana 98.300 başvuru hakkında karar verildiğini duyurdu. Komisyon, açıklamasında 9.600 başvuru hakkında kabul, 88.700 başvuru hakkında ise ret kararı verildiğini bildirdi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.