Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
27 Mart 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/383) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
20 Mart 2019 tarihinde Şırnak’ın Silopi ilçesi kırsal alanında yürütülen bir askeri operasyonda yaralanan 1 askerin 26 Mart 2019 tarihinde tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdiği öğrenildi.
(03/384) Çanakkale’de Yaşamını Yitiren Sığınmacılar…
26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Çanakkale’nin Ayvacık ilçesi açıklarında, Midilli Adası’na geçmeye çalışan sığınmacıları taşıyan teknenin batması sonucu 3’ü kadın ve 1’i bebek olmak üzere 4 kişinin yaşamını yitirdiği öğrenildi. 11 kişinin ise kurtarıldığı bildirildi.
(03/385) Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele İddiası…
Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov’un öldürülmesine ilişkin Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın 26 Mart 2019 tarihinde görülen duruşmasında, sanık olan MİT eski personeli Vehbi Kürşat savunma yaptı. Vehbi Kürşat savunmasında gözaltındayken verdiği ifadeyi baskı ve işkence tehdidi altında imzaladığını belirtti. Haziran 2017’de ihraç edildikten sonra Isparta’da gözaltına alınarak Ankara’ya getirilen Vehbi Kürşat savunmasında şunları belirtti:
“TEM’in Milli Piyango İdaresi’nde bulunan bölümüne götürüldüm. Burada kötü muamele ve işkence yapılarak sorgulandım. Hatta aynı nitelikte kaçırılıp sorgulandıkları belirtilen eski MİT görevlileri Mesut Geçer ve Ayhan Oran ile ilgili sorgu videolarını gösterdiler. MİT’te bilgi toplamanın bir yöntemi de illegal sorgudur. Bu illegal sorgulama yöntemini MİT’in kullanabilmesi için bizzat MİT Müsteşarı’nın genelgeler gereği onayı gerekir. Ve illegal sorgunun her aşaması videoya kaydedilmesi gerekir. Mesut ve Ayhan’ın sorgu videolarının bu şekilde olduğu kanaatindeyim. Ayrıca bize eğitim verilirken de varlığından bahsedilen MİT’in Özel Operasyonlar Dairesi ve Personel Prensipler Başkanlığı Daireleri’nde bulunan işkence odalarından bahsedilmişti. Benim sorgulanmam sırasında bu odalara götürülerek sorgumun yapılacağı tehdidinde de bulunuldu. Hakimin de savcının da kendileri olduklarını belirttiler. Ben bu işkence ve tehditlerle gerçekleşen aşama sonucunda onların hazırladıkları ifadeyi el yazısına geçirmek zorunda kaldım. Savcılık sorgum sırasında odada MİT görevlileri vardı.”
(03/386) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bayburt M Tipi Cezaevi’nde tutulan ve 1 Mart 2019 tarihinde beri açlık grevinde olan Nudem Durak isimli mahpusun çeşitli gerekçelerle verilen disiplin cezaları nedeniyle yaklaşık 1 yıldır görüş hakkından mahrum bırakıldığı öğrenildi. Haberde ayrıca Nudem Durak’ın ailesi ile yaptığı telefon görüşmesinin sürmekte olan açlık grevi ile ilgili sözleri nedeniyle yarıda kesildiği ifade edildi.
(03/387) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Ret Cevabı…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları tarafından müvekkilleri ile görüşmek için 26 Mart 2019 tarihinde Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılan başvurunun aynı gün içinde 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun uyarınca, hükümlüler hakkında getirilen kısıtlamalar gerekçe gösterilerek reddedildiği öğrenildi. Son ret kararları ile Öcalan ile görüşmek için yapılan başvurular 801. kez reddedilmiş oldu. Abdullah Öcalan avukatlarıyla en son 27 Temmuz 2011 tarihinde görüşmüştü.
(03/388) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 868 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 26 Mart 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
26 Mart 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mahmut Konuk ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Acun Karadağ) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 26 Mart 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(03/389) Diyarbakır’da Newroz Kutlamalarında Gözaltına Alınan Kişiler…
26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 21 Mart 2019 tarihinde Diyarbakır’da düzenlenen Newroz kutlamalarında gözaltına alınan ve aralarında çocukların da bulunduğu 110 kişinin 22 Mart 2019 ve takip eden günlerde polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(03/390) İstanbul’da Newroz Kutlamalarında Gözaltına Alınan Kişiler…
24 Mart 2019 tarihinde İstanbul’da düzenlenen Newroz kutlamalarında gözaltına alınan 38 kişiden 1’i (İslam Yavuz) 26 Mart 2019 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı. 23’ü adli kontrol şartıyla olmak üzere 37 kişi ise serbest bırakıldı.
(03/391) İstanbul’da Gözaltına Alınan DBP Yöneticisi…
26 Mart 2019 tarihinde İstanbul’da yapılan ev baskınlarında aralarında Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Sultangazi ilçe Eş Başkanı Mehmet Zeki Adar’ın da olduğu 8 kişi gözaltına alındı. Mehmet Zeki Adar’ın gözaltına alınırken ters kelepçelendiği ve fiziksel şiddete maruz kaldığı bildirildi. Gözaltına alınanların isimleri: Rıdvan Sola, Cengiz Sola, Mete Aşnaş, Mehmet Zeki Adar, Muhacır İlhan, Fatih Ergün, Aycan Daldagül, Cihan Mutlu.
(03/392) Tunceli’de Gözaltına Alınan ESP Üyeleri…
26 Mart 2019 tarihinde Tunceli’nin Ovacık ilçesinde Atılım Gazetesi’ni dağıtan Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyesi 4 kişi, gazete hakkında toplatma kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı. Gözaltına alınanların isimleri: Feyyaz Altunten, Şükran Yaren Tuncer, Mustafa Kazak, Rıza Çimen.
(03/393) Antalya’da Gözaltına Alınan Devrimci Parti Üye ve Yöneticileri…
Antalya’da gözaltına alınan ve aralarında Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi 1 kişinin de olduğu, Devrimci Parti üyesi 6 kişiden 2’si 26 Mart 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 4 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Tutuklananların isimleri: MYK üyesi Gül Yalçın ve Antalya İl Yönetim Kurulu üyesi Murat Akbaba.
(03/394) Mardin’de Gözaltına Alınan HDP ve DBP Yöneticileri…
22 Mart 2019 tarihinde Mardin’de gözaltına alınan ve aralarında HDP Parti Meclisi üyeleri Nesrin Çeçen ve Berat Kıran ile Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Parti Meclisi üyesi Koçer Sason’un da olduğu 27 kişiden 6’sı 26 Mart 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. 14 kişinin ise halen gözaltında olduğu öğrenildi. Serbest bırakılanların isimleri: Semire Kut, Aysel Erol, Fatih Akyol, Mehmet Beşir Şahin, Cemal Veske, Münür Çağatay.
(03/395) Van’da Gözaltına Alınan DTK Delegeleri…
21 Mart 2019 tarihinde Van’da gözaltına alınan ve aralarında Demokratik Toplum Kongresi üyelerinin de olduğu 26 kişiden 11’i 26 Mart 2019 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı. Tutuklananların isimleri: Çetin Uyar, Faysal Parlak, Bazi Aslan, Hakan Demir, İbrahim Irmak, Medine Tufan, Mesut Erzengin, Abdulsettar Güneş, Ramazan Duman, Gürsel Yamaç ve Mehmet Ali Sönmez.
(03/396) Ağrı’da Tutuklanan HDP Yöneticisi…
7 Mart 2019 tarihinde Ağrı’da sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek tutuklanan HDP Parti Meclisi üyesi Zelal Yerlikaya avukatlarının tutukluluğuna yaptığı itiraz üzerine 26 Mart 2019 tarihinde tahliye edildi.
(03/397) Edirne’de ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ İddiasıyla Gözaltına Alınan Kişi…
E.Ç. isimli bir kişi 26 Mart 2019 tarihinde Edirne’de sosyal medya paylaşımlarında ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği’ iddiasıyla gözaltına alındı.
(03/398) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle 5 akademisyen (Sabancı Üniversitesi’nden Ayşe Gül Altınay, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden ayrılan Yrd. Doç. Dr. Gevher Gökçe, Akdeniz Üniversitesi’nden Prof. Dr. Taha Karaman, Mardin Artuklu Üniversitesi’nden Güneş Kan Yukuş ve Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Arş. Gör. Serap Sarıtaş) hakkında 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 26 Mart 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme Serap Sarıtaş, Taha Karaman ve Güneş Kan Yukuş hakkında açılan davalarda yetkisizlik kararı vererek dava dosyaların akademisyenlerin son çalıştığı ilin nöbetçi ağır ceza mahkemesine gönderilmesine karar verdi. Mahkeme Ayşe Gül Altınay’ın yargılandığı davanın duruşmasını 21 Mayıs 2019 tarihine erteledi. Mahkeme Gevher Gökçe’yi ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüte yardım etme’ suçundan 2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme cezayı ertelemedi.
(03/399) Şırnak’ta Yargılanan Gazeteci…
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Ziya Ataman’ın da aralarında olduğu 9’u tutuklu 19 kişi hakkında Şırnak 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 26 Mart 2019 tarihinde devam edildi. Duruşmada tanık olarak ifade veren Nihat Bor, sanıklar aleyhine verdiği ifadenin gözaltındayken işkence ile kendisine zorla imzalattırıldığını belirtti ve ifadeyi kabul etmediğini açıkladı. Kürtçe savunma yapmak isteyen Ziya Ataman’dan mahkemenin Türkçe savunma yapmasını veya bir sonraki duruşmada tercüman hazır edildikten sonra Kürtçe savunma yapmasını istediği bildirildi. Mahkeme 9 kişinin tutukluluk hallerinin devamına karar vererek duruşmayı 28 Mayıs 2019 tarihine erteledi.
(03/400) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Aralarında gazeteci İshak Karakaş’ın da olduğu 10 kişi hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin’e yönelik askeri operasyonu ile ilgili sosyal medya paylaşımları nedeniyle İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 26 Mart 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan aralarında 8 kişiyi (İshak Karakaş, Yücel Üney, Yaşar Yılmaz Altunbilek, Tarzan Aktan, Ömer Karakurt, Murat Demir, Şervan Dinçer ve Abdullah Yeşilbağdan) ayrı ayrı 1 yıl 6 ay 22 gün ve 2 kişiyi (Cevdet Taş ve Ahmet Alanç) ise ayrı ayrı 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
22 Ocak 2018 ve takip eden günlerde gözaltına alınan İshak Karakaş’ın da aralarında oluğu 10 kişi, 26 Ocak 2018 tarihinde tutuklanmıştı. 10 kişi haklarında açılan davanın 8 Mayıs 2018 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti.
(03/401) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Eski futbolcu İsmail Demiriz hakkında İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 26 Mart 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme İsmail Demiriz’i ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(03/402) TSK’den İhraç Edilen Personel Sayısı…
Türk Silahlı Kuvvetleri, 26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan açıklamasında, OHAL’in kaldırılmasından sonra Türk Silahlı Kuvvetleri’nden 1.164 personelin ihraç edildiğini ve 106 emekli personelin ise rütbelerinin geri alındığını duyurdu.
(03/403) 31 Mart Seçimleri…
26 Mart 2019 tarihinde Van’ın Çatak ilçesinde yapılan ev baskınlarında aralarında HDP’nin belediye meclis üyesi adayı Meran Kaplan’ın da olduğu 7 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların isimleri: Meran Kaplan, HDP Çatak İlçe Yöneticisi Senar Balka, Nihat Babur, Attar Ertaş, Rakip Babur, Abdurrahman Semo ve Ali Büge.
26 Mart 2019 tarihinde Muş’un Bulanık ilçesinde HDP’ye ait seçim otobüsünün polis tarafından durdurulduğu ve araçta bulunan 5 kişinin araçtan çalınan şarkılar gerekçe gösterilerek gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: İhsan Coşkun, Emin Turan, Kemal Çetin, soyadı öğrenilmeyen Sinan ve ismi öğrenilmeyen bir kişi.
26 Mart 2019 tarihinde Şırnak’ın İdil ilçesinde yapılan ev basınlarında Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) belediye meclis üyesi adayı Hamdullah Demir, hakkında yürütülen bir “FETÖ/PDY Soruşturması” kapsamında gözaltına alındı.
25 Mart 2019 tarihinde Antalya’nın Alanya ilçesinde araç ile seçim çalışması yürütürken gözaltına alınan, HDP’ye ait seçim aracının şoförü Ramazan Aydın, 26 Mart 2019 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Alanya İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne götürülen aracın HDP yöneticileri tarafından teslim alındığı bildirildi.
26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana’nın Seyhan ilçesindeki bir HDP seçim bürosuna 25 ve 26 Mart 2019 tarihlerinde tehdit içerikli iki ayrı not bırakıldığı öğrenildi.
26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Dersim Devrimci Güç Birliği’nin Belediye Eş Başkan adayları Hıdır Demir ve Nurşat Yeşil ile beraberindeki heyetin Munzur Üniversitesi’ne yapmak istedikleri ziyarete üniversite yönetimi tarafından izin verilmediği öğrenildi.
26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mardin’in Nusaybin ilçesinde bağlı kırsal mahalledeki 28 seçim sandığının taşınmasına ilişkin karara HDP tarafından yapılan itirazın Yüksek Seçim Kurulu tarafından reddedildiği öğrenildi.
(03/404) Ankara’da Engellenen Etkinlik…
26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, ODTÜ Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Topluluğu tarafından düzenlenecek “Farklı Toplumsal Cinsiyet Perspektiflerinden Aile” etkinliğine üniversite yönetimi tarafından izin verilmedi. Haberde, sözlü olarak bildirilen bu kararın gerekçesinin “LGBTİ+ ilişkisi” olduğu ifade edildi. Başvuruyu yapan öğrencilere taleplerine rağmen yazılı bir karar verilmediği bildirildi.
(03/405) Ankara’da Engellenen Etkinlik…
26 Mart 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, yakınları açlık grevinde olan ailelerin Adalet Bakanlığı yetkilileri ile görüşme talebinin, randevuları olmadığı gerekçesiyle kabul edilmediği öğrenildi. Adalet Bakanlığı önünde oturma eylemi yapan ailelerin daha sonra yapmak istedikleri basın açıklamasına polis tarafından izin verilmediği bildirildi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.