Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
28 – 30 Temmuz 2018 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/309) Giresun’da Polisin Biber Gazı Kullanması Sonucu Ölen Kişi…
29 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 24 Temmuz 2018 tarihinde Giresun’da, 15 Temmuz Şehitler Aile Sağlığı Merkezi’ne başvuran Yusuf Topal (82) isimli bir kişinin, doktorla tartışması üzerine, merkeze gelen polislerin kendisine ters kelepçe takarak biber gazı sıkmaları sonucunda kalp krizi geçirerek öldüğü öğrenildi.
Giresun Valiliği’nin olayla ilgili olarak 29 Temmuz 2018 tarihinde yaptığı açıklamada adli ve idari soruşturmanın başlatıldığı ve 2 polisin açığa alındığı bildirilirken, Sağlık Bakanlığı da Yusuf Topal ile tartışma yaşayan doktorun açığa alındığını duyurdu.
(07/310) Tekirdağ’da Tren Kazası…
8 Temmuz 2018 tarihinde Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde meydana gelen tren kazasında yaralanan Fetiye Yıldız (59) tedavi gördüğü hastanede 28 Temmuz 2018 tarihinde öldü. Fetiye Yıldız’ın ölümüyle tren kazasında ölen kişilerin sayısı 25’e yükseldi.
(07/311) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
Iğdır Valiliği 28 Temmuz 2018 tarihinde yaptığı açıklama ile, Korhan Yaylası’nda 28 Temmuz 2018 tarihinde İl Özel İdaresi’nde çalışan Nurettin Karadeniz isimli iş makinası operatörünün öldüğünü duyurdu. Valilik açıklamasında su arızası problemini gidermek üzere söz konusu yere giden Iğdır İl Özel İdaresi ekiplerine önceden düzenlenen mayının infilak ettirilmesi ve sonrasında uzun namlulu silahlarla ateş edilmesi biçiminde bir saldırı gerçekleştirildiği belirtildi.
28 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Siirt’in Pervari ilçesi kırsal alanında süren askeri operasyon sırasında meydana gelen patlama sonucu 1 korucunun yaralandığı öğrenildi.
29 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Şırnak’ın merkez ilçesine bağlı Balveren beldesinin kırsal alanlarında, askeri operasyon kapsamında süren bombardıman nedeniyle yangın çıktığı ve yangına müdahale edilmediği öğrenildi.
(07/312) Balıkesir’de Batan Bot…
28 Temmuz 2018 tarihinde, Balıkesir’in Ayvalık ilçesinden yasa dışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddia edilen 14 kişi ile, organizatör oldukları iddia edilen 2 kişinin bulunduğu şişme botun alabora olması sonucunda 3’ü bebek 6 kişi öldü, 1 kişi kayboldu. Botta bulunan 9 kişinin kurtarıldığı bildirildi.
HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Cenaze İşleri Müdürlüğü’nün, belediye başkanının talimatıyla söz konusu olayda ölen kişiler için cenaze aracı vermediğini bildirdi.
(07/313) İstanbul’da Linç Sonucu Ölen Kişi…
29 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 26 Temmuz 2018 tarihinde İstanbul’un Maltepe ilçesinde G. B. isimli bir kişiyi linç ederek ölümüne sebep oldukları gerekçesiyle 3 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan 1 kişinin savcılık sorgusunun ardından, 2 kişinin ise çıkarıldıkları mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldıkları bildirildi. Çocuk kaçırma girişiminde bulunduğu iddia edilen G. B., kalabalık bir grubun fiziksel şiddetine uğramış, daha sonra polis tarafından alınarak hastaneye götürülmüştü. İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, G. B.’nin “tedaviyi reddetmesi” üzerine Cumhuriyet Polis Karakolu’na götürüldüğü, burada sağlık durumunun kötüleşmesi üzerine ambulansla hastaneye götürülürken öldüğü bildirilmişti.
(07/314) İstanbul’da Linç Girişimi…
28 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Kağıthane ilçesinde C. T. isimli bir kişinin, “çocukları taciz ettiği” iddiasıyla bir grup tarafından linç girişimine maruz bırakıldığı öğrenildi. C. T.’nin linç girişiminden kaçmak için Sanayi Polis Karakolu’na sığındığı, burada polisin havaya ateş açarak grubu dağıttığı ve C. T.’nin gözaltına alınarak İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü bildirildi.
(07/315) Diyarbakır’da Kaçırılma İddiası…
27 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerde, Ç. M. isimli bir kişinin, evinin bulunduğu Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesinde 19 Temmuz 2018 tarihinde 3 sivil araçla yolunun kesildiği, bu araçlarda bulunan ve kendilerini polis olarak tanıtan silahlı kişiler tarafından, zorla araca bindirildiği, ajanlık dayatmasında bulunulduğu, fiziksel şiddete ve tehditlere maruz bırakıldığı iddia edildi. Söz konusu haberlerde, Ç. M.’nin araçtan çıkarıldıktan sonra boş bir arazide yürütüldüğü, daha sonra Pirinçlik Jandarma Karakolu civarında serbest bırakıldığı belirtildi.
(07/316) Urfa’da Ölümle Tehdit Edilen Kişiler…
28 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerde, 14 Haziran 2018 tarihinde Urfa’nın Suruç ilçesinde AKP Milletvekili adayı İbrahim Halil Yıldız ile esnaf arasında yaşanan tartışma sonrasında ölen Esved Şenyaşar’ın kardeşi ve Celal Şenyaşar ile Adil Şenyaşar’ın amcası Osman Şenyaşar’ın, İbrahim Halil Yıldız’ın akrabası Süleyman Yıldız tarafından tehdit edildiği iddia edildi. Sosyal medya üzerinden ikinci kez tehdit edildiği belirtilen Osman Şenyaşar’ın 25 Temmuz 2018 tarihinde Urfa Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
(07/317) Cezaevinde Hasta Mahpuslar…
28 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden Diyarbakır D Tipi Cezaevi’nde kalan ağır hasta mahpus Mehmet Emin Özkan (79) için Adli Tıp Kurumu tarafından “cezaevinde kalabilir” raporu verildiği öğrenildi. Söz konusu haberlerde, Diyarbakır Gazi Yaşargil Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin 2015’te hazırladığı heyet raporunda, Özkan’da %87 oranında vücut fonksiyon kaybı olduğu belirtildiği; aynı hastanenin 2017 yılında Mehmet Emin Özkan’ın vücut fonksiyon kaybının “%0” olduğuna ve tedavisinin cezaevi koşullarında yapılacağına dair heyet raporu verdiği bildirildi.
29 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tarsus T Tipi Kapalı Cezaevi’nde kalan hasta mahpus Sisê Bingöl (76) için, sağlık sorunlarının ağırlaşması üzerine başvurduğu Tarsus Devlet Hastanesi tarafından “cezaevinde kalması hayati tehlike oluşturmaz” şeklinde rapor verildiği öğrenildi.
(07/318) Cezaevinde İşkence ve Kötü Muamele…
29 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Elazığ Yüksek Güvenlikli 1 No’lu Kapalı Cezaevi’nde kalan gazeteciler Mehmet Güleş ile İdris Yılmaz’ın, gardiyanların psikolojik tacizine maruz kaldıkları, kendilerine gönderilen faks, mektup ve gazetelerin verilmediği, kargoların teslim edilmediği, Kürtçe kitap taleplerinin ise çeviri bedeli istenerek engellendiği öğrenildi.
28 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden Rize Kalkandere L Tipi Cezaevi’nde kalan hasta mahpus Umut Savaş Koçyiğit’in, hastaneye sevk edilmesine rağmen cezaevi aracında 4 saat bekletildikten sonra muayene olmadan cezaevine geri getirildiği öğrenildi.
(07/319) Cezaevinde Ölümle Tehdit Edilen Mahpus…
28 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Alanya L Tipi Kapalı Cezaevi’nde kalan Vedat Kaya isimli mahpusun, cezaevinde gece geç saatlerde koğuşlarının basılarak gardiyanların hakaretlerine ve ölüm tehditlerine maruz kaldığı öğrenildi.
(07/320) Cezaevinde Açlık Grevi…
28 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tarsus Kadın Kapalı Cezaevi’nde kalan mahpus Zeynep Turan’ın tutulduğu tek kişilik hücreden koğuşa geçme talebiyle 30 Haziran 2018 tarihinden bu yana 29 gündür sürdürdüğü açlık grevini, talebinin kabul edilmesi üzerine sonlandırdığı öğrenildi.
(07/321) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için bir süredir direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 27, 28 ve 29 Temmuz 2018 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
27 Temmuz 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Mehmet Dersulu, Alev Şahin ve Selvi Polat) gözaltına alındığı bildirildi.
28 Temmuz 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Mehmet Dersulu, Alev Şahin ve Mahir Kılıç) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 4 kişinin (Acun Karadağ, Gülnaz Bozkurt, Alev Şahin, Mahir Kılıç ve İlker Işık) gözaltına alındığı bildirildi.
29 Temmuz 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Mehmet Dersulu, Ünal Kaymak ve Alev Şahin) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Mehmet Dersulu, Ünal Kaymak ve Alev Şahin) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 27, 28 ve 29 Temmuz 2018 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 16 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(07/322) Urfa’da Gözaltına Alınan HDP Üyesi…
29 Temmuz 2018 tarihinde Urfa’nın Haliliye ilçesinde yapılan ev baskınlarında, Nihat Acar isimli 1 HDP üyesinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltı gerekçesi öğrenilemeyen Nihat Acar’ın Urfa Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü bildirildi.
(07/323) Balıkesir’de Gözaltına Alınan Gazeteci…
27 Temmuz 2018 tarihinde gazeteci Emin Buldan’ın Balıkesir’deki evine yapılan baskın sonucunda gözaltına alındığı öğrenildi. Emin Buldan’ın, ‘şantaj’ iddiası ile yapılan şikâyetler sonrası gözaltına alındığı ve Balıkesir Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldüğü bildirildi.
(07/324) İstanbul’da ‘Cumhurbaşkanına Hakaret’ İddiasıyla Tutuklanan Kişi…
27 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Turgay İnce isimli bir kişinin, sosyal medya paylaşımlarında ‘Cumhurbaşkanına hakaret ettiği’ iddiasıyla gözaltına alındığı, sevk edildiği nöbetçi mahkeme tarafından aynı gün tutuklandığı öğrenildi.
(07/325) Diyarbakır’da KHK Protestosuna Katıldıkları İçin Savcılık Tarafından Para Cezası ile Cezalandırılan Kişiler…
29 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesinde, 25 belediye çalışanı hakkında soruşturma başlatan Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı’nın mahkeme kararı olmadan, söz konusu kişilerin her birine, 30 gün hapis cezası karşılığında, soruşturma giderlerini de ekleyerek toplam 914 TL para cezası verdiği öğrenildi. Kayapınar Belediyesi’nde çalışan 108 kişiden 57’sinin KHK ile ihraç edilmesi üzerine, ihraç edilen kişiler ve belediye çalışanları 23 Kasım 2016 tarihinde belediye binası önünde bir basın açıklaması yaparak ihraç kararını protesto etmişlerdi.
Haberlerde savcılığın, para cezasını OHAL Kanunu’nun, 25/b-1 maddesine muhalefet nedeniyle verdiği, para cezasının ödenmemesi halinde kamu davası açacağı bildirildi.
Yine söz konusu haberlerde, Diyarbakır Barosu eski Başkanı Mehmet Emin Aktar’ın, bu uygulamanın özellikle 90’lı yıllarda yaşanan kepenk kapatma olaylarında ‘2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanununa Muhalefet’ gerekçesiyle sık sık işletildiğini hatırlatarak, “Bu bir hapis cezası değildir. Bir ön ödeme önerisidir. Savcılığın ceza verme yetkisi yok. Savcılık şunu demek istiyor: ‘Sen bu suçu işledin, bu suçun cezası en az 30 günlük hapis cezası gerektiren bir suçtur. Eğer bu suçun karşılığı olarak bu para cezasını ödersen senin hakkında kamu davası açılmaz. Ödemezsen hakkında kamu davası açılır.’ Yani bir nevi uzlaşma ve pazarlık önerisidir.” dediği aktarıldı.
İsimlerinin yazılmasını istemeyen bazı hukukçuların ise ilgi maddenin hapis cezasını öngördüğünü, yasaların ise savcılığın uzlaşma önerisi yapmasına olanak tanımadığını, dolayısıyla savcılığın bu önerisinin kendini mahkeme yerine koyma ve ‘adil yargılanma hakkı’na müdahale anlamına geldiğini söyledikleri belirtildi.
(07/326) “Doğu ve Güneydoğu Bölgesi İnsan Hakları İhlalleri Raporu”…
İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi 27 Temmuz 2018 tarihinde bir basın toplantısı yaparak “2018 Yılı İlk 6 Ay Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi İnsan Hakları İhlalleri Raporu”nu açıkladı. Raporda, 2018’in ilk 6 ayında bölgede 5 bin 891 hak ihlali yaşandığı belirtildi. Raporda ayrıca, bölgede toplam 16 kez sokağa çıkma yasağı, 4 kent merkezine bağlı 593 bölgeyi kapsayacak şekilde 18 kez özel güvenlik bölgesi ilanı yapıldığı ifade edildi. 18 kadının “aile içi şiddet” nedeniyle, 6 kadının saldırı sonucunda öldürüldüğü, 6 kadının intihar ettiği; 3 çocuğun “aile içi şiddet” nedeniyle öldürüldüğü, 3 çocuğun ise intihar ettiği, 52 çocuğun cinsel istismara maruz bırakıldığı, 3 çocuğun ise kaçırılarak alıkonulduğu belirtildi. Raporda ilk 6 ayda bölgede 44’ü çocuk olmak üzere 1413 kişinin gözaltına alındığı, 1’i çocuk 251 kişinin tutuklandığı da ifade edildi.
(07/327) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
27 Temmuz 2018 tarihinde, Niğde’de hakkında arama kararı olduğu gerekçesiyle 1 kişi; İzmir’in Karaburun ilçesinde yasadışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddia edilen 7 kişi; Edirne’de aynı gerekçeyle 5 kişi gözaltına alındı.
27 Temmuz 2018 tarihinde İstanbul İl Jandarma Komutanlığı KOM Şube Müdürü Yüzbaşı Recep Zerk Ankara’da gözaltına alındı. Recep Zerk aynı gün sevk edildiği İstanbul 11. Sulh Ceza Hakimliği tarafından tutuklandı.
28 Temmuz 2018 tarihinde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yasadışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddia edilen 9’u çocuk 26 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınan kişiler hakkında Girne Kaza Mahkemesi tarafından 3 günlük gözaltı kararı verildiği öğrenildi.
(07/328) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
KHK ile ihraç edilen eski Danıştay tetkik hakimi Utku Yıldız hakkında Ankara 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 27 Temmuz 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Utku Yıldız’ın “örgüt üyesi olma” suçundan 7 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, hükümle birlikte Yıldız’ın adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verdi.
(07/329) Bitlis’te Sokağa Çıkma Yasağı…
Bitlis Valiliği, 28 Temmuz 2018 tarihinde yaptığı açıklama ile, Mutki ilçesine bağlı 2 mahalle, 6 köy ve 3 mezrada; Güroymak ilçesine bağlı 2 köy ve 1 mezrada, 28 Temmuz 2018 itibarıyla her gün 19.00-05.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı ilan ettiğini duyurdu. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen mahalle, köy ve mezralar: Kavakbaşı Beldesi Çimenli mahallesi, Yüksekova mahallesi; Kapaklı, Küllüce, Kayabaşı, Koyunlu, Alıcık, Çitliyol, Saklı ve Çallı köyleri; Varan, Ardıç, Çevreli ve Işıklı mezraları.
(07/330) Kilis’te Özel Güvenlik Bölgesi…
Kilis Valiliği 27 Temmuz 2018 tarihinde yaptığı açıklama ile, 14 sınır karakolu bölgesinin 27 Temmuz 2018 saat 17.00’den 10 Ağustos 2018 saat 17.00’ye kadar, 15 gün süreyle özel güvenlik bölgesi ilan edildiğini duyurdu.
(07/331) Para ve Program Durdurma Cezası Verilen Televizyon Kanalı…
28 Temmuz 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Kürtçe yayın yapan çocuk kanalı Zarok TV’ye, 17 Mart ve 20 Mart 2018 tarihlerinde yayınlanan 2 çocuk şarkısı nedeniyle, reklam gelirlerinin yüzde 2’si ile yüzde 5’i arasında para cezası ve 5 kez program durdurma cezası verildiği öğrenildi.
(07/332) İş Cinayetleri…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi, OHAL’in ilan edildiği 20 Temmuz 2016 ile kaldırıldığı 18 Temmuz 2018 tarihleri arasında, iş cinayetlerinin %14 arttığını, 28 Temmuz 2018 tarihinde açıkladığı rapor ile duyurdu. Rapora göre 2 yıl süren OHAL döneminde 222’si kadın, 124’ü çocuk olmak üzere en az 3960 işçi çalışırken öldü.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.