Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
29 Eylül – 01 Ekim2018 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/001) Şemdinli’de Yaşamını Yitiren Sivil Kişi…
28 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Hakkari’nin Şemdinli ilçesinde öldürülen Erol Tekin isimli bir kişinin ölümünün PKK tarafından üstlenildiği öğrenildi. Hakkari Valiliği’nin 1 Ekim 2018 tarihinde yaptığı açıklamada, basında yer alan ve Erol Tekin’in 20 Eylül 2018 tarihinde kaçırılarak öldürüldüğü yönündeki haberlerin doğru olmadığı, “kaçırılma ve infaz olayının 12 Eylül 2018 şahsın yasal yollarla Kuzey Irak Bölgesine kendi iradesiyle geçmesinden sonra” gerçekleştiği belirtildi.
(10/002) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
28 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 29 Ağustos 2018 tarihinde Hatay’ın Payas ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içindeki Gara bölgesinde devam eden askeri operasyon sırasında gerçekleştirilen bombalı saldırıda 1 askerin öldüğü ve 4 askerin ise yaralandığı öğrenildi.
29 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 23 Eylül 2018 tarihinde Siirt’in Baykan ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 3 militanın öldüğü öğrenildi.
29 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 24 Eylül 2018 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesi kırsal alanında çıkan çatışmada 2 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(10/003) Abdullah Cömert’in Ailesinin Yaşadığı Eve Yapılan Saldırı…
30 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2013’teki Gezi eylemleri sırasında Hatay’da polisin attığı gaz kapsülü sonucu yaşamını yitiren Abdullah Cömert’in ailesinin, Hatay’ın Gazi Mahallesi’ndeki evine kimliği belirsiz kişi ya da kişiler tarafından bir saldırı düzenlendiği öğrenildi. Saldırıda, evde ve evin önünde park halinde bulunan araçta maddi hasar oluştuğu bildirildi.
(10/004) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
Halkın Hukuk Bürosu, 28 Eylül 2018 tarihinde yaptığı açıklama ile Kandıra 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde tutulan Aysu Baykal isimli mahpusun isteği ve iradesi dışında Silivri Cezaevi’ne sevk edildiğini duyurdu. Açıklamada sevk sırasında Aysu Baykal’ın fiziksel şiddete maruz kaldığı bildirildi.
28 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden Van F Tipi Cezaevi’nde kalan Medet Oruç ve Karwan Mirzayim adlı mahpusların gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve buna bağlı olarak Medet Oruç’un burnunun kırıldığı öğrenildi. Haberlerde ayrıca Van F Tipi Cezaevi’nde gönderilen mektupların mahpuslara verilmediği; Kürtçe mektupların ise “tercüman olmadığı” gerekçesiyle gönderilmediği; mahpuslara verilen yemeklerin hijyenik olmadığı ifade edildi.
28 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Sincan F Tipi Cezaevi’nde mahpusların yazdığı dilekçe ve mektupların gönderilmediği, mahpuslara gönderilen kitapların teslim edilmediği öğrenildi.
28 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tarsus T Tipi Cezaevi’nde mahpusların koridorda yürürken askeri nizamda tek sıra yürümeye zorlandıkları; mahpusların her türlü kültürel, sportif ve sohbet hakkının engellendiği; açık ve kapalı görüşlerin yarım saatle sınırlandığı öğrenildi.
29 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Tekirdağ 1 No’lu F Tipi Cezaevi’nde 86 gündür ölüm orucunda olan Vefa Kartal isimli mahpustan 5 gündür haber alınamadığı öğrenildi. Haberde, Vefa Kartal’ın kardeşi Umut Kartal, 5 gündür ailesi ve avukatının yanı sıra başta TTB olmak üzere tüm kurumların görüşme taleplerinin reddedildiğini belirtti.
28 ve 29 Eylül 2018 tarihlerinde basında yer alan haberlerde, Düzce T Tipi Cezaevi’nde tutulan 32 mahpusun askeri nizamda ayakta sayım dayatmasını kabul etmedikleri gerekçesiyle gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldıkları bildirildi. Haberde, ters kelepçe uygulanarak ve yerlerde sürüklenerek süngerli odaya götürülen mahpusların ayrıca “filistin askısı” denilen askıya alındığı iddia edildi. İşkence ve diğer kötü muameleye maruz kalan ve aralarında hasta mahpusların da olduğu 32 kişinin cezaevi müdürü tarafından “Türk’ün gücünü göreceksiniz. Ecdadınız hesap verecek. Bedel ödeyeceksiniz. Hepinizin kanını dökeceğiz” denilerek tehdit de edildiği ifade edildi.
Halkın Hukuk Bürosu, 29 Eylül 2018 tarihinde yaptığı açıklamada Tarsus Cezaevi’nden, ailesinin yaşadığı İstanbul’da bir ceazevine sevk edilmesi talebiyle 7 Eylül 2018 tarihinden beri açlık grevinde olan Meral Dönmez isimli mahpusun gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldığını ve buna bağlı olarak da sağ bacağında morluklar oluştuğunu duyurdu.
(10/005) Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
29 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bayburt M Tipi Cezaevi’nde hasta mahpuslara ilaçlarının verilmediği öğrenildi.
(10/006) HDP Milletvekili Leyla Güven’e Gönderilen Kitaplara El Kondu…
29 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır E Tipi Cezaevi’nde tutulan HDP Hakkari Milletvekili ve (Demokratik Toplum Kongresi) DTK Eş Başkanı Leyla Güven’e gönderilen 2 kitaba (HDP Eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın yazdığı Seher ve HDP eski Milletvekili İdris Baluken’in yazdığı Üç Kırık Dal adlı kitaplar) cezaevi idaresi tarafından el konulduğu öğrenildi. Haberde, kitapların incelenmek üzere Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü’ne gönderildiği ve uygun bulunması durumunda Leyla Güven’e verileceği belirtildi.
(10/007) Tek Tip Elbise Uygulaması ve Buna Yönelik Tepkiler…
Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği (TAYAD) üyelerinin, 22 Eylül 2018 tarihinde tek tip elbise uygulamasına karşı Ankara’da Sakarya Caddesi’nde düzenlemek istediği basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sonucu Mehmet Yılmaz ve Halil İbrahim Şener isimli 2 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
(10/008) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için bir süredir direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 28, 29 ve 30 Eylül 2018 tarihlerinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
28 Eylül 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Gülnaz Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
29 Eylül 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 3 kişinin (Alev Şahin, Gülnaz Bozkurt ve Helin Yılmaz) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Gülnaz Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
30 Eylül 2018 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve GülnazBozkur) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Nazan Bozkurt ve Gülnaz Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 28, 29 ve 30 Eylül 2018 tarihlerinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 13 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(10/009) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
3 Ağustos 2018 tarihinde ‘güvenlik soruşturması’ ve ‘arşiv taraması” gerekçe gösterilerek Sarıyer İlçe Sağlık Müdürlüğü’ndeki işinden atılan Türkan Albayrak, 28 Eylül 2018 tarihinde işe geri dönmek için yaptığı basına açıklamasının ardından Sağlık Müdürlüğü önünde oturma eylemi yapmak istedi. Oturma eylemine müdahale eden polis, Türkan Albayrak’ı gözaltına aldı. Gözaltına alınan Türkan Albayrak’ın aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(10/010) Ankara’da İşçilerin Eylemine Polis Müdahalesi…
Güvenlik soruşturması gerekçe gösterilerek atıldıkları Zeytinburnu Belediyesi’ndeki işlerine geri dönmek için İstanbul’dan Ankara’ya yürüyen 2 işçinin (Kenan Güngördü ve Sinan Yerdelen) 30 Eylül 2018 tarihinde Ankara’da gözaltına alındığı ve aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(10/011) İstanbul’da Cumartesi Anneleri Buluşmasına Polis Engeli…
29 Eylül 2018 tarihinde, Cumartesi Anneleri’nin İstanbul Galatasaray Meydanı’nda 23 yıldır gerçekleştirdiği buluşmaların 705’incisi öncesinde Galatasaray Meydanı’na çıkan tüm sokakları barikatlarla kapatan polis, açıklamanın meydanda yapılmasına izin vermedi. Engelleme üzerine İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi önünde toplanan ve aralarında kayıp yakınlarının yanı sıra milletvekilleri ile siyasi parti temsilcilerinin, insan hakları savunucularının ve sanatçıların olduğu grup yürüyüşe geçti. Polisin yürüyüşü de engellemesi üzerine, Cumartesi Anneleri ve desteğe gelenler bulundukları yerde oturarak eylemlerini gerçekleştirdiler. Burada yapılan basın açıklamasından sonra grubun dağıldığı öğrenildi. Basın açıklamasını takip etmek isteyen basın mensuplarının polis tarafından engellendiği bildirildi.
(10/012) İstanbul’da İnsan Hakları Savunucularının Polis Tarafından Engellenen Etkinliği…
İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu tarafından hasta mahpusların serbest bırakılması talebiyle 29 Eylül 2018 tarihinde 340’ıncısı düzenlenmek istenen “F Oturumu” polis tarafından engellendi. İHD İstanbul Şubesi’nden Galatasaray Meydanı’na yürümek isteyen insan hakları savunucuları, engelleme üzerine İHD İstanbul Şubesi önünde açıklama yaptı.
(10/013) İstanbul’da Makro ve Uyum Marketleri İşçilerinin Eylemine Polis Müdahalesi…
Makro ve Uyum marketleri işçilerinin maaşları ödenmediği gerekçesiyle 30 Eylül 2018 tarihinde, söz konusu mağazaları satın alan Migros’un İstanbul’daki Koçtaş AVM şubesinde yaptığı protesto eylemine özel güvenlik görevlileri ve polis müdahale ederek işçilerin Migros’a girmesine izin vermedi.
(10/014) Diyarbakır’da Tutuklanan Film Yönetmeni…
“Yürüyüş” (Meş) filmi ile 48. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Sanat Yönetmeni” ödülünü alan yönetmen Gıyasettin Şehir, 26 Eylül 2018 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alındı. 29 Eylül 2018 tarihinde mahkemeye sevk edilen Gıyasettin Şehir, ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı.
(10/015) Maraş’ta Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Tutuklanan Kişi…
28 Eylül 2018 tarihinde basında yer alan haberlerden, Maraş’ın Pazarcık ilçesinde M. A. isimli bir kişinin sevk edildiği mahkeme tarafından sosyal medya paylaşımlarında İŞİD propagandası yaptığı gerekçesiyle tutuklandığı öğrenildi.
(10/016) Gözaltılar ve Tutuklamalar…
27 ve 28 Eylül tarihlerinde Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesinde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 13 kişiden 4’ü 29 Eylül 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından ‘örgüte yardım etme’ iddiasıyla tutuklandı. 9 kişinin ise serbest bırakıldığı öğrenildi.
(10/017) Şırnak’ta Yargılanan Sağlıkçılar…
Cizre’de sokağa çıkma yasakları sırasında bodrumlarda mahsur kalan yaralılara sağlık koridoru açmak istedikleri gerekçesiyle, Türk Tabipler Birliği (TTB) ve Sağlık Emekçileri Sendikası (SES) üyesi 9 hekim, 4 hemşire ve 1 ambulans şoförü olmak üzere 14 sağlıkçı hakkında Mardin 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Eylül 2018 tarihinde başlandı. Mahkeme savunmaların ardından duruşmayı 26 Aralık 2018 tarihine erteledi.
(10/018) “İstanbul KCK Ana Davası”
Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) üye ve yöneticilerinin de aralarında olduğu 205 kişi hakkında İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Eylül 2018 tarihinde devam edildi. Mahkeme 18 kişi hakkında savunmalarının alınmasına yönelik yakalama kararı çıkartılmasına, yayıncı ve yazar Ragıp Zarakolu hakkındaki kırmızı bültenin kaldırılması talebinin reddine karar verdi ve duruşmayı 30 Kasım 2018 tarihine erteledi.
(10/019) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
28 Eylül 2018 tarihinde Kayseri’de 1 kişi gözaltına alındı.
Türk Hava Kuvvetleri personeline yönelik Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 21 Eylül 2018 tarihide gözaltına alınan 61 kişiden 36’sı 28 Eylül 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 22’si adli kontrol şartıyla olmak üzere 25 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Aynı soruşturma kapsamında gözaltına alınan 9 kişinin polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı ve 40 kişinin ise halen gözaltında olduğu bildirildi. Gözaltına alınanlar arasında 3 albay, 2 yarbay, 6 binbaşı ve 3 yüzbaşı bulunmaktaydı.
26 Eylül 2018 tarihinde Ankara’da gözaltına alınan, KHK ile meslekten ihraç edilmiş Giresun eski Emniyet Müdürü Hikmet Bulak, 28 Eylül 2018 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında KHK ile meslekten ihraç edilmiş memurların da olduğu 21 kişiden 15’i 28 Eylül 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 1’i ev hapis şartıyla olmak üzere 5 kişi ise serbest bırakıldı. 1 kişinin ise ifadesi tamamlanmadığı için Emniyet Müdürlüğü’ne geri götürüldüğü bildirildi.
Adana merkezli bir soruşturma kapsamında Çanakkale’de gözaltına alınan 1 kişi 28 Eylül 2018 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
25 Eylül 2018 tarihinde Adana merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 14 kişiden 5’i 29 Eylül 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 1 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Bu soruşturma kapsamında daha önce 3 kişi tutuklanmış ve 5 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Eskişehir’de gözaltına alınan 1 kişi 29 Eylül 2018 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandı.
29 Eylül 2018 tarihinde Aydın’da yapılan ev baskınlarında 3 kişi gözaltına alındı.
Van merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 18 muvazzaf askerden 8’i 29 Eylül 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 10 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında 26 Eylül 2018 tarihinde gözaltına alınan ve aralarında muvazzaf askerilerin de olduğu 50 kişiden 25’i 29 Eylül 2018 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 25 kişi ise serbest bırakıldı.
(10/020) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Ankara Batı Adliyesi eski Cumhuriyet Başsavcısı Murat Gökçe hakkında Ankara 21. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 28 Eylül 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Murat Gökçe’yi ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 8 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
Giresun Jandarma Bölge Komutanlığın’da görevli 5 askeri personel (Giresun eski İl Jandarma Komutan Yardımcısı Yarbay Erol Çetin, Giresun eski Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkan Vekili Kurmay Binbaşı Ayhan Yalçın, Bulancak eski İlçe Jandarma Komutanı Yüzbaşı Şenol Tayan ile meslekten ihraç edilen Teğmen Mustafa İşcen ve Astsubay V. Y.) hakkında Giresun 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 28 Eylül 2018 tarihinde görüldü. Mahkeme Ayhan Yalçın ve Şenol Tayan’ı ‘anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile; ‘örgüt üyesi olma’ suçundan Erol Çetin’i 10 yıl ve Mustafa İşçen’i 9 yıl hapis cezası ile cezalandırdı. Mahkeme V. Y.’nin ise beraatına karar verdi.
(10/021) Bingöl’de Özel Güvenlik Bölgesi…
Bingöl Valiliği 27 Eylül 2018 tarihinde yaptığı açıklama ile Merkez, Adaklı, Genç, Solhan, Yayladere, Kiğı, Karlıova, Yedisu ilçelerinde koordinatları verilmiş 26 bölgenin 27 Eylül 2018 ile 11 Ekim 2018 tarihleri arasında özel güvenlik bölgesi ilan edildiğini duyurdu.
(10/022) Antep’te Özel Güvenlik Bölgesi…
Antep Valiliği 28 Eylül 2018 tarihinde yaptığı açıklama ile Suriye sınırında yer alan ve koordinatları verilen bölgelerin 28 Eylül 2018 ile 12 Ekim 2018 tarihleri arasında özel güvenlik bölgesi ilan edildiğini duyurdu.
(10/023) Nusaybin’de Sokağa Çıkma Yasağı…
Mardin Valiliği 30 Eylül 2018 tarihinde yaptığı açıklama ile Nusaybin ilçesine bağlı Dibek Mahallesi’nde 30 Eylül 2018 saat 09:00 itibarıyla ikinci bir duyuruya kadar sokağa çıkma yasağı ilan etti.
(10/024) Eylül Ayı Medya Özgürlükleri Karnesi…
26. dönem CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş, 2018 yılının Eylül ayı içinde medyada yaşanan hak ihlallerine ilişkin hazırladığı raporu 30 Eylül 2018 tarihinde açıkladı. Buna göre: Eylül ayında 84 gazeteci ve basın emekçisi hakim karşısına çıktı; 4 gazeteci gözaltına alındı; 1 yabancı gazeteci tutuklandı; 3 gazeteci hakkında soruşturma başlatıldı; 8 gazeteci 24 yıl 2 ay hapis cezası ile cezalandırıldı; 5 gazeteci 29 bin 210 lira para cezası ile cezalandırıldı; 1 gazeteci fiziksel şiddete maruz kaldı; 2 gazete sansüre uğradı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tradresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu,Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar.Haber Sol, El Cezire,BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.