Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
3 Aralık 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(12/029) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
2 Aralık 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden 28 Eylül 2020 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde yer alan Herekol bölgesine yönelik Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından düzenlenen hava harekâtında 4 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(12/030) Hakkari’de Polisin Açtığı Ateş Sonucu Yaralanan Kişiler…
2 Aralık 2020 tarihinde Hakkari’de bir trafik polisinin tartıştığı Remzi Duman ve Metin Öztunç isimli 2 kişiyi ateşli silahla yaraladığı öğrenildi.
Olayda yaralanan Remzi Duman basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Kent merkezinde arkadaşı bekliyorduk. Arkadaş tam araca binecekken arkadan gelen polis memuru kornaya bastı. Aracından aşağı inen polis memuru ‘yürüyün gidin’ diyerek küfür etti. Biz de ‘küfür etme’ dedik. Arkadaşı bekliyoruz. O an polis memuru beylik tabancasını çıkararak ikimize kurşun sıktı.”
(12/031) İstanbul’da Zabıtaların Fiziksel Şiddetine Maruz Kalan Çocuk…
2 Aralık 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul’un Esenler ilçesinde babası ile beraber seyyar satıcılık yapan 9 yaşındaki bir çocuğun tezgahlarına el koyan zabıtaların fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Basında yer alan açıklamasında çocuk, zabıtanın kendisine “devleti de zabıtayı da tanıyacaksın” diyerek boğazını sıktığını belirtti.
(12/032) Mardin’de Polisin Fiziksel Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
2 Aralık 2020 tarihinde Mardin’in Kızıltepe ilçesinde bir eve yapılan baskın sırasında Kemal Oral isimli bir kişinin polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı, eşi ile kendisinin kafasına silah dayandığı, evde bulunanların 3 saat boyunca yüzleri duvara dönük bekletildikleri öğrenildi.
(12/033) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) Ankara Şube Kadın ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Komisyonu tarafından Ankara Sincan Kadın Cezaevi’ne gerçekleştirilen ziyaret sonrası hazırlanan rapor 2 Aralık 2020 tarihinde kamuoyuna açıklandı. Rapora göre Sincan Kadın Cezaevi’nde mahpusların kapalı görüş hakkının ayda iki kere ile sınırlandığı, sosyal ve kültürel haklarının kısıtlandığı, kantinde satılan ürünlerin kalitesiz ama piyasa fiyatlarından daha yüksek fiyatlı olduğu, mahpuslara talep ettikleri gazetelerin verilmediği, dışarıdan gönderilen kargoların mahpuslara gecikmeli verildiği, yemeklerin kalitesiz ve az olduğu, kaloriferlerin yeterince çalışmadığı, koğuşlarda ortak kullanım alanlarındaki prizlerin çalışmadığı öğrenildi.
(11/034) Cezaevinde Açlık Grevi…
2 Aralık 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin ve maruz kaldıkları hak ihlallerinin sona ermesi talebiyle 26 Kasım 2020 tarihinde başlatılan süresiz dönüşümlü açlık grevine aşağıdaki mahpusların katıldığı öğrenildi:
- Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi: 2 mahpus (İbrahim Hayme ve Cengiz Uğurlayan);
- Diyarbakır D Tipi Cezaevi: 5 mahpus (Celalettin Gürgen, Garip Nazlıer, Onur Kangal, Hamdusena Ada ve Şahin Karahan).
(12/035) İstanbul’da Gözaltına Alınan Trans Kadınlar…
2 Aralık 2020 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Bayram Sokak’ta ikamet eden 9 trans kadının polis tarafından gözaltına alındığı ve evlerinin mühürlendiği öğrenildi.
Avukat Levent Pişkin şu açıklamayı yaptı: “İlk olarak aslında bu işlem gözaltı işlemi olamaz. Ortada ne bir suç ne de suç isnadı var. Bilgilerine başvurmak için akşam vakti evlerinden alınıyor trans kadınlar. Bu hukuka uygun bir işlem değildir. Polisin bilgi alma gibi bir yetkisi de yoktur. Bilgi alma adı altında ifade almaya çalıştılar. Gözaltına alınan kadınların aktardıklarına göre polis sokaktan geçen iki erkeği evlerine itiyor ve onların ifadeleri üzerinden bir işlem uyguluyor. (…) Gözaltının ardından eşyalarını almak için evlerine döndük ve polisin sokağı bantlarla kapattığına şahit olduk. Polisin verdiği bilgiye göre yarın evler de mühürlenecek ancak buna ilişkin bize iletilmiş bir İl Hıfzıssıhha Kurulu kararı da bulunmuyor.”
9 Kasım 2020 tarihinde aynı sokakta yaşayan 18 trans kadın Covid-19 tedbirleri gerekçe gösterilerek gözaltına alınmış, daha sonra serbest bırakılmıştı.
(12/036) İstanbul’da Gözaltına Alınan Belediye Başkan Yardımcısı, Gazeteci, Siyasi Parti, Dernek Üye ve Yöneticileri…
26 Kasım 2020 tarihinde Halkların Demokratik Kongresi’ne (HDK) yönelik bir soruşturma kapsamında İstanbul’da gözaltına alınan ve aralarında Şişli Belediye Başkan Yardımcısı Cihan Yavuz ile çeşitli parti ve derneklerin üye ve yöneticilerinin de olduğu 20 kişiden 6’sı 2 Aralık 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 12 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Tutuklanan kişilerin isimleri: Cihan Yavuz, Sedat Acay, Nazım Adıgüzel, Alaattin Altıntaş, Muhlis Bozdemir ve Yusuf Çelik. Bu soruşturma kapsamında adli kontrol şartıyla serbest bırakılan Emine Kaya’nın başka bir soruşturma kapsamında tutuklandığı öğrenildi.
Bu soruşturma kapsamında gözaltına alınan Çiğdem Kılıçgün Uçar ile Davut Uçar daha önce serbest bırakılmıştı.
(12/037) Şırnak’ta Gözaltına Alınan Belediye Eş Başkanı, Siyasi Parti Üye ve Yöneticileri…
1 Aralık 2020 tarihinde Şırnak’ın Merkez, İdil, Cizre, Uludere ve Silopi ilçelerinde yapılan ev baskınlarında Demokratik Toplum Kongresi’ne (DTK) yönelik bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında yerine kayyım atanmış Cizre Belediye Eş Başkanı Berivan Kutlu’nun, Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Demokratik Bölgeler Partisi üye ve yöneticilerinin de olduğu 23 kişiden 7’si 2 Aralık 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. 16 kişinin halen gözaltında olduğu öğrenildi.
Adli kontrol şartıyla serbest bırakılan kişilerin isimleri: Cizre Belediye Eş Başkanı Berivan Kutlu, Ayşe Altay, Aycan Azma, Asuman Külter, Sekvan Kılınç, Ali Güven, Abdullah Acar.
(12/038) Van’da Gözaltına Alınan Kişiler…
27 Kasım 2020 tarihinde Van merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 28 kişiden 7’si 2 Aralık 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 12’si adli kontrol şartıyla olmak üzere 21 kişi serbest bırakıldı.
Tutuklanan kişilerin isimleri: Ferhat Azan, Fatih Fidan, Sinan Öztürk, Vedat Ayaz, Arjin Tüncer, Şiyar Beyaz, Deniz Adar Eldemir.
(12/039) Urfa’da Gözaltına Alınan Kişiler…
30 Kasım 2020 tarihinde Urfa’nın Ceylanpınar ilçesinde gözaltına alınan Şükrü Kahraman isimli 1 kişi, 2 Aralık 2020 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla tutuklandı.
(12/040) Mardin’de Gözaltına Alına Kişiler…
2 Aralık 2020 tarihinde Mardin’in Kızıltepe ilçesinde yapılan ev baskınlarında 3 kişi (Kemal Oral, İhsan Kılınç, Abdullah Kılınç) ‘örgüte yardım ve yataklık etme’ iddiasıyla gözaltına alındı.
(12/041) Diyarbakır’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Eş Başkanı Dicle Müftüoğlu hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 2 Aralık 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme Dicle Müftüoğlu’nu ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırdı ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
(12/042) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Evrensel gazetesi yazarı Ender İmrek hakkında “Parıl parıl parlıyordu Hermes çanta” başlıklı yazıda Cumhurbaşkanı’nın eşi Emine Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 2 Aralık 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme Ender İmrek’in beraatına karar verdi.
(12/043) Muş’ta Gazetecinin Yargılandığı Dava…
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı muhabiri İdris Sayılğan hakkında Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Aralık 2020 tarihinde devam edildi.
İddianamede İdris Sayılğan’ın ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan cezalandırılması istenmektedir.
Mahkeme duruşmayı 1 Şubat 2021 tarihine erteledi.
(12/044) Ankara’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Alican Uludağ hakkında Ankara eski Cumhuriyet Başsavcısı Yüksel Kocaman ile ilgili sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Ankara 18. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Aralık 2020 tarihinde başlandı.
Savcı ilk duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayarak Alican Uludağ’ın ‘terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme’ suçundan cezalandırılması talep etti. Mahkeme duruşmayı 3 Şubat 2021 tarihine erteledi.
(12/045) CHP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Grup Başkanvekili ve Manisa Milletvekili Özgür Özel hakkında ‘Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’a hakaret ettiği’ iddiasıyla Ankara 28. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 2 Aralık 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme Özgür Özel’i Hulusi Akar’a 15 bin TL manevi tazminat ödemeye mahkum etti.
(12/046) Diyarbakır’da Belediye Eş Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Kayyım atanan Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinin HDP’den seçilen Belediye Eş Başkanı Belgin Diken hakkında Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Aralık 2020 tarihinde devam edildi.
Mahkeme duruşmayı 24 Şubat 2021 tarihine erteledi.
Belgin Diken 23 Mart 2020 tarihinde gözaltına alınmış ve 24 Mart 2020 tarihinde ev hapsi tedbiri ile serbest bırakılmıştı. Yenişehir Belediyesi’ne 13 Kasım 2019 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından kayyım atanmıştı.
(12/047) İstanbul’da Yargılanan Dernek Yöneticisi…
Ege TUHAYDER (Tutuklu ve Hükümlü Ailelerle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği) kurucu üyesi Selma Altan hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Aralık 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme Selma Altan’ın duruşmalardan vareste tutulması talebini kabul ederek duruşmayı 13 Nisan 2021 tarihine erteledi.
12 Kasım 2019 tarihinde gözaltına alınan ve 16 Kasım 2019 tarihinde tutuklanan Selma Altan, hakkında açılan davanın 16 Haziran 2020 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti.
(12/048) Balıkesir’de Yargılanan Kişi…
Taylan Kulaçoğlu hakkında “İsimsizler Hareketi” isimli sosyal medya hesabından yapılan paylaşımlar gerekçe gösterilerek Balıkesir 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Aralık 2020 tarihinde devam edildi.
Taylan Kulaçoğlu duruşmaya SEGBİS aracılığıyla tutulduğu cezaevinden katıldı. Mahkeme Taylan Kulaçoğlu’nun adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verdi ve duruşmayı 24 Mart 2021 tarihine erteledi.
Taylan Kulaçoğlu ‘suç işlemeye tahrik’ ile ‘suç ve suçluyu övme’ iddialarıyla gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılmış, daha sonra savcılığın itirazı üzerine 20 Mayıs 2020 tarihinde tutuklanmıştı.
(12/49 Diyarbakır’da Yargılanan DBP Yöneticisi…
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) il yöneticisi Celal Yoldaş hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Aralık 2020 tarihinde devam edildi.
Celal Yoldaş duruşmaya tutulduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Mahkeme Celal Yoldaş’ın adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verdi ve duruşmayı 24 Şubat 2021 tarihine erteledi.
Celal Yoldaş, Rosa Kadın Derneği’ne yönelik soruşturma kapsamında 22 Mayıs 2020 tarihinde gözaltına alınmış, 24 Mayıs 2020 tarihinde tutuklanmıştı.
(12/050) İstanbul’da Sanatçının Yargılandığı Dava…
Sanatçı Ferhat Tunç hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek Büyükçekmece 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Aralık 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme Ferhat Tunç hakkındaki yakalama kararının beklenmesine karar vererek duruşmayı 3 Mart 2021 tarihine erteledi.
(12/051) İstanbul’da Yargılanan Kişiler…
Roza Kahya ve Pelin Şahin hakkında Afrin’e yönelik TSK operasyonu ile ilgili olarak Boğaziçi Üniversitesi kampusunda lokum dağıtılmasını üzerinde “İşgalin ve katliamın lokumu olmaz” yazan pankart ile protesto ettikleri gerekçesi açılan davanın karar duruşması 2 Aralık 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan Roza Kahya’yı 1 yıl, Pelin Şahin’i 10 ay hapis cezası ile cezalandırdı. Pelin Şahin’e verdiği cezayı erteleyen mahkemenin Roza Kahya’ya verdiği cezayı ertelemediği ve Roza Kahya’nın tutuklanmasına karar verdiği öğrenildi.
(12/052) Şırnak’ta Görevden Uzaklaştırılan İl Genel Meclisi Üyeleri…
Şırnak İl Genel Meclisi üyesi 3 kişi (Asuman Külter, Sabri Erdoğmuş ve Süleyman Adıyaman) 2 Aralık 2020 tarihinde İçişleri Bakanlığı tarafından görevden uzaklaştırıldı. İl Genel Meclisi’nin HDP’li 3 üyesi, 1 Aralık 2020 tarihinde Şırnak’ta gözaltına alınmıştı.
(12/054) RTÜK’ün Ceza Verdiği Televizyon Kanalı…
Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), 2 Aralık 2020 tarihinde Habertürk kanalına CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır’ın katıldığı bir programdaki sözleri nedeniyle 5 kez program durdurma ve en üst sınırdan idari para cezası verdi.
(12/055) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Hürriyet gazetesi yazarı Yalçın Bayer’in gazetenin internet sitesinde yer alan bir yazısına ve https://eksisozluk.com/ internet sitesinde yer alan bir paylaşıma Bakırköy 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2 Aralık 2020 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
https://www.birgun.net/ internet sitesinde yer alan “Süper güçlü rektörler” başlıklı habere Malatya 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2 Aralık 2020 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(12/056) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
2 Aralık 2020 tarihinde Trabzon’da hakkında yakalama kararı olan 1 kişi gözaltına alındı.
(12/057) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 2 Aralık 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 193 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 6.690 hastanın tespit edildiğini açıkladı. Açıklamada ayrıca günlük vaka sayısının 31.923 olduğu belirtildi.
Buna göre 2 Aralık 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 14.129, hasta sayısı ise 513.656 oldu.
2 Aralık 2020 tarihinde İstanbul’da Yunus Kaya, Edirne’de eczacı Tevfik Fikret Atılgan ve İzmir’de Op. Dr. Zuhal Çakırca Çakmaklı olmak üzere 3 sağlık çalışanı Covid-19 nedeniyle yaşamını yitirdi.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.