Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
3 Nisan 2024 Günlük İnsan Hakları Raporu
(04/019) Operasyonlar ve Saldırılar…
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 19 Mart 2024 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içindeki Zap bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
(04/020) İstanbul’daki Yangında Yaşamını Yitiren İşçiler…
2 Nisan 2024 tarihinde İstanbul’un Beşiktaş ilçesine bağlı Gayrettepe Mahallesi’nde bulunan bir gece kulübünde gerçekleştirilen tadilat esnasında meydana gelen patlama sonucunda çıkan yangında yaşamını yitiren işçi sayısı 3 Nisan 2024 tarihi itibariyle 29, yaralı sayısı ise 2 oldu. Aralarında işyeri sahibinin de olduğu 9 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Yaşamını yitiren işçilerin isimleri: Ahmet Sever, Ahmet Uzun, Alparslan Salih Derelioğlu, Atanur Aladağ, Barış Güngör, Emrah Demiroğlu, Fahrettin Korkut, Musa Korkut, Gökhan Yıldırım, Kadir Orhanoğlu, Mehmet Okumuş, Özkan Baş, Sinan Yılmaz, Adem Özçelik, Ahmet Kartal, Ahmet Mehduş, Akın Kıhrı, Ahmad Kabas, Binali Çayır, Cengiz Aksoy, Efe Demir, Gökay Tevlek, Gökhan Akbulut, Hüseyin Ak, Muhammet Ali Yıldırım, Ramazan Altan, Shır Agha Bigzade, Şivan Dolu, Yılmaz Kıhrı.
(04/021) Cezaevinden Tahliye Edildikten Sonra Haber Alınamayan Mahpus…
2 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzincan L Tipi Cezaevi’nden 13 Mart 2024 tarihinde tahliye edildikten sonra kendisinden bir daha haber alınamayan ve işkenceye maruz bırakıldığı görüntüleri ailesine gönderilerek tehdit edilen Ali Veli isimli Suriye vatandaşı kişinin Mardin E Tipi Cezaevi’nde tutulduğu dönemde kimliği belirsiz kişiler tarafından ziyaret edildiği, bu kişilerin Ali Veli’ye aile üyelerinin fotoğraflarını göstererek babasının yerini sorduğu ve Ali Veli’yi tehdit ettiği öğrenildi. Ali Veli’nin, cezaevinden tahliye edildikten geri gönderme merkezine götürüldüğü ancak ailesi ve yakınlarına hangi geri gönderme merkezine götürüldüğüne dair herhangi bir bilgi verilmediği bildirildi.
(04/022) 31 Mart Seçimleri…
2 Nisan 2024 tarihinde Bitlis’te oyların tekrar sayılması için Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nin (DEM Parti) Bitlis İl Seçim Kurulu’na doğru gerçekleştirdiği yürüyüşe yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan 6 kişi, emniyetteki ifade işlemlerinin ardından aynı gün serbest bırakıldı.
2 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Şırnak’ta seçimin taşımalı seçmenlerle gerçekleştirilmesine karşı DEM Parti İl Örgütü’nün yaptığı çağrı ile seçimlerin iptal edilmesi talebinde bulunan ve Şırnak İl Örgütü önünden adliyeye yürümek isteyen kişilere yönelik polis müdahalesinde en az 2 kişinin yaralandığı, 10 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanların isimleri öğrenilemedi.
2 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, DEM Parti’nin seçimi kazandığı Urfa’nın Hilvan ilçesinde Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) 15 sandığa itiraz etmesine karşı DEM Parti’nin çağrısıyla partinin ilçe binasından adliyeye yapılmak istenen yürüyüşün polis tarafından engellendiği öğrenildi.
2 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 31 Mart 2024 seçimlerinde DEM Parti Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı seçilen Abdullah Zeydan hakkında verilen memnu hakların iadesi kararının 29 Mart 2024 tarihinde Adalet Bakanlığı’nın itirazı üzerine Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından iptal edilmesi ve Van İl Seçim Kurulu’nun mazbatanın seçimde 2. olan partiye verilmesi kararına karşı DEM Parti İl Örgütü’nün çağrısıyla Adana’nın Seyhan ilçesinde bulunan İnönü Parkı’nda gerçekleştirilen basın açıklamasına polisin plastik mermi ve göz yaşartıcı kimyasal ajanlar kullanarak müdahale ettiği ve müdahale sonucunda en az 6 kişinin yaralandığı öğrenildi.
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, aynı kararı Hakkari merkezde protesto eden kişilere Hakkari Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İl Başkanı ve korumalarının silah doğrultup rastgele ateş açtığı, bunu görüntüleyen gazetecileri ise fiziksel şiddetle tehdit ettiği öğrenildi. Polisin protestolara basınçlı su, göz yaşartıcı kimyasal ajan ve plastik mermi kullanarak müdahale ettiği, plastik mermilerin isabet ettiği 2 kişinin yaralandığı ve polis müdahalesinde toplam 9 kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, aynı kararı Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde protesto eden kişilere yönelik polis müdahalesinde 29 kişinin işkence ve diğer kötü muamele ile gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2 Nisan 2024 tarihinde aynı karara karşı İzmir’de Emek ve Demokrasi Güçleri’nin gerçekleştirdiği basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 6 kişinin işkence ve diğer kötü muamele ile gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan Rıfat Gültekin 3 Nisan 2024 tarihinde Cumhuriyet Savcılığı’ndan serbest bırakılırken, aynı gün içerisinde sulh ceza hakimliğine sevk edilen 5 kişiden 2’si (Sibel Örkmez ve Sedanur Uğur) tutuklandı, .3’ü (Deniz Uslu, Fadime Özdemir, Figen Eskier) ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, aynı karar sebebiyle Van’da yapılan protestoları takip eden gazeteciler Kadir Cesur ve Rabia Önver’in plastik mermi isabet etmesi sonucu yaralandığı, gazeteci Ruşen Takva’nın Van’da katıldığı canlı yayın esnasında basınçlı suya maruz kaldığı öğrenildi.
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, aynı kararı protesto etmek için Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Van Binası önünde toplanan ve aralarında Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Erkan Baş’ın da olduğu gruba polisin göz yaşartıcı kimyasal ajanla müdahale ettiği, haber takibi yapan gazetecilerin görüntü almasının engellendiği öğrenildi. Basın açıklaması gerçekleştirilecek alana yürümek isteyen heyete polisin izin vermediği bildirildi.
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV) Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Çağdaş Avukatlar Grubu (ÇAG), Demokrasi için Hukukçular, Kartal Hukukçular Derneği, Katılımcı Avukatlar Grubu, Özgürlükçü Demokrat Avukatlar Grubu, Adalet için Hukukçular, Avukat Dayanışması ve Sosyal Hukuk üyesi avukatların Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesi önünde gerçekleştirmek istediği basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Avukat Eren Keskin’in de aralarında olduğu en az 14 avukatın gözaltına alındığı öğrenildi. Gözaltına alınanların isimleri: Esra Bilen, Kemal Aytaç, Eren Keskin, Sezin Uçar, Ahmet Baran Çelik, Habat Demircan, Rezan Gezer, Emrah Bey Baran, Meltem Özel,Emre Yaşar, Jiyan Kaya, Gülizar Tuncel, Hazal Bilgili. Gözaltına alınanların tamamı aynı gün içinde ifade işlemleri yapılmadan sağlık kontrolleri sonrasında hastaneden serbest bırakıldılar.
İçişleri Bakanlığı, 3 Nisan 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla 31 Mart 2024 seçimlerinde DEM Parti Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı seçilen Abdullah Zeydan hakkında verilen memnu hakların iadesi kararının 29 Mart 2024 tarihinde Adalet Bakanlığı’nın itirazı üzerine Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından iptal edilmesi ve Van İl Seçim Kurulu’nun mazbatanın seçimde 2. olan partiye verilmesi kararına karşı 2 Nisan 2024 tarihinde gerçekleştirilen protestolarda Van’da 26, Hakkari’de 38, Siirt’te 4, Batman’da 5, Şırnak’ta 10 ve İzmir’de 6 olmak üzere toplam 89 kişinin gözaltına alındığını duyurdu.
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Siirt’in Pervari ilçesinde DEVA Partisi ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) üyesi olduğu bildirilen kişiler arasında ‘kaydırmalı seçmenler’ ile ilgili çıkan tartışma sonucunda DEVA Partisi üyesi Dündar Bilen’in yaşamını yitirdiği, 4 kişinin ise yaralandığı öğrenildi.
(04/023) İstanbul’da Etkinliğe Polis Müdahalesi…
2 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Beyoğlu Kaymakamlığı’nın kararıyla trans kadınların yaşadığı evlerin ve bazı dükkanların 4 Mart 2024 tarihinde polis ve zabıta tarafından mühürlendiği Beyoğlu Bayram Sokak’ta “Bayram Sokak 12 Platformu”nun yapacağı ‘Yeryüzü Sofrası’ buluşmasının polis tarafından engellendiği ve 8 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi. Haber takibi yapan gazetecilerin aldıkları görüntülerin polis tarafından sildirildiği bildirildi.
(04/024) Pervari’de Sokağa Çıkma Yasağı…
Siirt Valiliği, 2 Nisan 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Pervari ilçe merkezi ve bağlı tüm köylerde 3 Nisan 2024 saat 01.00’den 4 Nisan 2024 saat 09.30’a kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini duyurdu.
(04/025) Eylem ve Etkinlik Yasakları…
Van Valiliği, 2 Nisan 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla il genelinde düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantıları ve kapalı yer toplantıları, basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılması, çadır ve stant kurulması/açılması, imza kampanyası düzenlenmesi, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılması ve her türlü protesto eylemi ile bu protestolara katılacağı değerlendirilen kişilerin Van iline giriş ve çıkışlarının 3 Nisan 2024 ile 17 Nisan 2024 tarihleri arasında 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
Bitlis Valiliği, 3 Nisan 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla 31 Mart 2024 seçimi sonrasında çıkan protestolar gerekçesiyle il genelinde düzenlenecek gösteri yürüyüşü, açık hava toplantıları ve kapalı yer toplantıları, basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılması, çadır ve stant kurulması/açılması, imza kampanyası düzenlenmesi, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılması ve her türlü protesto eylemi ile bu protestolara katılacağı değerlendirilen kişilerin Bitlis iline giriş ve çıkışlarının 3 Nisan 2024 ile 17 Nisan 2024 tarihleri arasında 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
(04/026) Cezaevi Katliamları Davası…
F Tipi cezaevlerine geçişleri sağlamak ve açlık grevlerine son vermek amacıyla, 19 Aralık 2000 tarihinde 20 cezaevinde düzenlenen ve 32 kişinin öldüğü “Hayata Dönüş” adı verilen operasyon sırasında, Bayrampaşa Cezaevi’nde 12 kişinin ölümü ve 29 kişinin yaralanmasıyla ilgili olarak, dönemin Jandarma Komutanlığı’nda görevli 196 kişi hakkında Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 1 Nisan 2024 tarihinde devam edildi. Müşteki avukatları, 26 Şubat 2024 tarihinde kendilerine haber verilmeden görülen ara duruşmada tanık olarak ifadesi alınan dönemin İçişleri Bakanı Saadettin Tantan’ın sanık olarak yargılanması için savcılığa suç duyurusunda bulunulmasını talep etti. Müşteki avukatlarının talebini reddeden mahkeme, duruşmayı 20 Eylül 2024 tarihine erteledi.
(04/027) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Sosyal medya paylaşımlarında ‘zincirleme örgüt propagandası’ yaptığı iddiasıyla gazeteci Elif Akgül hakkında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Nisan 2024 tarihinde başlandı. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, gazetecinin üzerine atılı suçlamadan cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme, duruşmayı 27 Haziran 2024 tarihine erteledi.
(04/028) Halkevleri Yöneticisinin Yargılandığı Dava…
1 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, Halkevleri Genel Başkanı Nebiye Merttürk hakkında bir sosyal medya paylaşımında Cumhurbaşkanı’na ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye hakaret ettiği gerekçesiyle Ankara 70. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 28 Mart 2024 tarihinde görüldüğü öğrenildi. Mahkemenin Nebiye Merttürk’ü Cumhurbaşkanı’na hakaret suçundan 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası ile cezalandırdığı bildirildi.
(04/029) İstanbul’da Avukatların Yargılandığı Dava…
Cezaevinde açlık grevinde olan avukatlara dikkat çekmek için 22 Şubat 2019 tarihinde Beşiktaş’ta dilek feneri uçurmak için toplanan ve gözaltına alınan Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyesi 7 avukat hakkında İstanbul 46. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Nisan 2024 tarihinde devam edildi. Savcı, 7 kişinin ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet’ suçundan cezalandırılmalarını, ‘görevi yaptırmamak için direnme’ suçundan ise beraatını talep ettiği mütalaasını tekrarladı. Mahkeme, duruşmayı 17 Ekim 2024 tarihine erteledi.
(04/030) İstanbul’da Yargılanan Kişiler…
2020 yılında 8 Mart Feminist Gece Yürüyüşü’ne katıldıkları gerekçesiyle 35 kişi hakkında İstanbul 58. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Nisan 2024 tarihinde devam edildi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, 35 kişinin ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüleri Kanununa muhalefet’ suçundan ayrı ayrı 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme, duruşmayı 2 Mayıs 2024 tarihine erteledi.
(04/031) Ankara’da Parti Binasına Saldırı…
3 Nisan 2024 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2 Nisan 2024 tarihinde DEM Parti Ankara Keçiören İlçe Binası’na kimliği belirlenemeyen kişi ya da kişiler tarafından saldırı düzenlendiği, binada maddi hasar meydana geldiği ve DEM Parti bayraklarının tahrip edildiği öğrenildi.
(04/032) Kitle İmha Silahlarının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun ile İlgili AYM Kararı…
3 Nisan 2024’te basında yer alan haberlerden, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), 18 Ocak 2024 tarihinde “7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun” ile İçişleri Bakanı’na tanınan derneklerin organlarını geçici olarak görevden alma, derneği faaliyetten alıkoyma ve derneğin yönetimine kayyum atama yetkilerini ‘dernek kurma özgürlüğüne aykırı’ bularak iptal ettiği öğrenildi.
(04/033) Darbe Girişimi ile İlgili Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
Milli Savunma Bakanlığı, 2 Nisan 2024 tarihinde yaptığı açıklamayla Edirne’den Yunanistan’a yasadışı yollarla geçmeye çalıştığı iddia edilen 1 kişinin gözaltına alındığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.