Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
3 Temmuz 2020 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/027) Haziran 2020 Erkek Şiddeti Çetelesi…
Bianet’in, 3 Temmuz 2020 tarihinde yayınladığı “Erkek Şiddeti Çetelesi”ne göre 2020 yılının Haziran ayında Türkiye genelinde erkekler tarafından en az 21 kadın ve 3 çocuk öldürüldü.
Açıklamada ayrıca erkeklerin, en az 61 kadına şiddet uyguladığı, 46 çocuğu istismar ettiği, 7 kadına tecavüz ettiği ve 13 kadına ise tacizde bulunduğu belirtildi.
(07/028) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
2 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden, 29 Haziran 2020 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 1 militanın öldüğü öğrenildi.
(07/029) Ankara’da Baroların Eylemine Polis Müdahalesi…
Barolara ilişkin yasal düzenleme planına karşı 3 Temmuz 2020 tarihinde Ankara’da yapılmak istenen “Büyük Savunma Mitingi”nin Ankara Valiliği tarafından 2 Temmuz 2020 tarihinde yasaklanması üzerine, TBMM Adalet Komisyonu’ndaki görüşmeleri izlemek için gelen baro başkanları Meclis’e alınmadı. Baro başkanları TBMM önünde oturma eylemi yaptı. TBMM önünde haber takibi için bulunan Artı TV Ankara temsilcisi Sibel Hürtaş polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındı. Ankara Valiliği’nin eylem yasağı hakkında suç duyurusunda bulunmak üzere Ankara Adliyesi önüne giden avukatlara polis biber gazı kullanarak müdahale etti.
(07/030) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Demokratik Alevi Derneği (DAD) tarafından 2 Temmuz Sivas Katliamı ile ilgili olarak, Ankara’da Sakarya Caddesi’nde yapılmak istenen anmaya, Ankara Valiliği’nin yasaklama kararını gerekçe göstererek müdahale eden polis 1 kişiyi gözaltına aldı. Müdahale üzerine Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri (PSKAD) Genel Merkezi önünde basın açıklaması yapmak isteyen gruba polis tekrar müdahale etti ve 6 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanların isimleri: Nilgün Karababa, Aslıhan Han, Deniz Akbıyık, Yelda Öztürk, Cemal Çakmak, Mustafa Bayraktar ve Şamil Parlak.
(07/031) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 1332 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 2 Temmuz 2020 tarihinde saat 13.30’da ve 18.00’de yapılan basın açıklamalarına polis müdahale etti ve eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünde uzaklaştırdı.
(07/032) Düzce’de Eyleme Polis Müdahalesi…
2 Temmuz 2020 tarihinde, KHK ile ihraç edildiği işine dönmek için Düzce Valiliği önünde eylem yapan Alev Şahin polisin müdahalesi ile gözaltına alındı. Alev Şahin aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(07/033) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
30 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır’ın Sur ilçesine bağlı Zorova kırsal mahallesinde yapılan ev baskınlarında 2014 ve 2015 yıllarında yaptıkları sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle gözaltına alınan 1’i çocuk 4 kişi 2 Temmuz 2020 tarihinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: Tacettin Kardaş, Halil Aslan, Feyzi Çetiner ve R. K. (17).
(07/034) Diyarbakır’da Parti Binasına Saldırı Gerekçesiyle Gözaltına Alınan Kişiler…
28 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ilçe binasına düzenlenen ve binada maddi zarara yol açan saldırı ile ilgileri olduğu iddiasıyla 29 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alınan 4’ü çocuk 6 kişiden 4’ü 2 Temmuz 2020 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandı. 2 çocuk ise (M. Ç. [16] ve B. S. [17]) adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Tutuklananlar: M. S. (16), İ. A. (19), A. T. (16), Y. Ö. (18).
(07/035) Antalya’da Gözaltına Alınan Halkevi Üyesi…
1 Temmuz 2020 tarihinde Antalya’da yapılan ev baskınında, “AKP Rabia Naz’ın katilini açıkla” ve “Rabia Naz’ın hesabını soracağız” yazılı pankartları astığı iddiasıyla gözaltına alınan Halkevi üyesi Ebru İntibay 2 Temmuz 2020 tarihinde çıkarıldığı mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(07/036) Cezaevi İsyanı Gerekçesiyle Haklarında Dava Açılan Mahpuslar…
4 Nisan 2020 tarihinde Batman M Tipi Cezaevi’nde ceza infaz düzenlemesine ilişkin taslakta kapsam dışında bırakılmalarını protesto ederek isyan çıkaran mahpuslardan 309’u hakkında Batman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamenin, Batman 2. Asliye Mahkemesi tarafından kabul edildiği 2 Temmuz 2020 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi. İddianamede 309 kişinin ‘görevi yaptırmamak için direnme’, ‘kamu malına zarar verme’, ‘kamu kurum ve kuruluşlarındaki eşya hakkında hırsızlık’, ‘hükümlü ve tutukluların ayaklanması’ ve ‘genel güvenliği tehlikeye sokma’ suçlarından 7 yıl 9 aydan 19 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmaları istenmektedir. Davanın ilk duruşması 27 Temmuz 2020 tarihinde görülecek.
İsyan gerekçesiyle Diyarbakır 4 Nolu T Tipi Cezaevi’ne sevk edilen 439 mahpusun sevk sırasında ve cezaevi girişinde fiziksel ve sözlü şiddete maruz kaldığı öğrenilmişti.
(07/037) İnsan Hakları Savunucularının Yargılandığı Dava…
11 insan hakları savunucusu hakkında İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 3 Temmuz 2020 tarihinde görüldü.
Covid-19 salgınına yönelik önlemler gerekçe gösterilerek sanık yakınlarının, gazetecilerin, uluslararası kurumların temsilcilerinin duruşmaya alınmadığı; her bir sanık için yalnızca bir avukatın duruşmaya katılmasına izin verildiği öğrenildi.
Mahkeme Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Onursal Başkanı avukat Taner Kılıç’ı ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezası ile; Günal Kuşun, İdil Eser, Özlem Dalkıran’ın ‘örgüte yardım etmek’ suçundan ayrı ayrı 2 yıl 1 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi. Mahkeme Nalan Erkem, İlknur Üstün, Ali Gharavi, Peter Steudtner, Veli Acu, Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli hakkında beraat kararı verdi.
10 insan hakları savunucusu, 5 Temmuz 2017 tarihinde İstanbul Büyükada’da yapılan bir toplantı sırasında gözaltına alınmıştı. Gözaltı süreleri 14 güne uzatılan insan hakları savunucuları, 12 Temmuz 2017 tarihinde mahkemeye sevk edilmişti. Mahkeme Uluslararası Af Örgütü Türkiye Direktörü İdil Eser, Yurttaşlık Derneği’nden Özlem Dalkıran, İnsan Hakları Gündemi Derneği’nden Günal Kurşun ve Veli Acu, İsviçre vatandaşı Ali Garawi ve Alman vatandaşı Peter Steudtner’in tutuklanmasına ve Kadın Koalisyonu’ndan İlknur Üstün, Yurttaşlık Derneği’nden Nalan Erkem, Eşit Haklar İzleme Derneği’nden Nejat Taştan ve Hak İnisiyatifi’nden Şeyhmus Özbekli’nin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına karar vermişti. 6 Haziran 2017 tarihinde gözaltına alınan Taner Kılıç ise 9 Haziran 2017 tarihinde tutuklanmıştı.
21 Temmuz 2018 tarihinde savcılığın dört insan hakları savunucusunun serbest bırakılmasına yaptığı itiraz üzerine insan hakları savunucuları hakkında yakalama kararı çıkartılmıştı. İlknur Üstün ve Nalan Erkem 23 Temmuz 2017 tarihinde tutuklanmış, Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Davanın 25 Ekim 2017 tarihinde görülen ilk duruşmasında tutuklu 8 insan hakları savunucusu adli kontrol şartıyla tahliye edilmişti. Taner Kılıç ise 15 Ağustos 2018 tarihinde mahkemenin aylık tutukluluk incelemesi sonucu tahliye edilmişti.
(07/038) Mersin’de Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Mezopotamya Haber Ajansı muhabiri Berivan Altan hakkında ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Temmuz 2020 tarihinde başlandı. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 12 Kasım 2020 tarihine erteledi.
(07/039) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
T24 haber sitesinin kurucusu ve Genel Yayın Yönetmeni Doğan Akın hakkında, “Fuat Avni” hesabından paylaşılan tweetlere dair haberler gerekçe gösterilerek ‘örgüte üye olmamakla birlikte bilerek ve isteyerek yardım etmek’ iddiasıyla İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 2 Temmuz 2020 tarihinde görüldü. Mahkeme Doğan Akın’ın beraatına karar verdi.
(07/040) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Cumhuriyet gazetesi muhabirleri Alican Uludağ ve Duygu Güvenç hakkında ABD vatandaşı rahip Andrew Brunson’a verilen ev hapsi cezasıyla ilgili olarak yapılan haberler nedeniyle Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi uyarınca ‘Türkiye Cumhuriyeti devletini ve devletin kurum ve organlarını aşağıladıkları‘ iddiasıyla İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Temmuz 2020 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme duruşmayı 22 Ekim 2020 tarihine erteledi.
(07/041) “KCK Basın Davası”…
46 gazeteci hakkında İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan ve “KCK Basın Davası” olarak bilinen davanın görülmesine 2 Temmuz 2020 tarihinde devam edildi. Mahkeme, avukatların, Çağdaş Ulus hakkında tefrik kararı verilmesi talebini reddetti ve duruşmayı 1 Aralık 2020 tarihine erteledi.
(07/042) Muş’ta Yargılanan DBP Üyeleri…
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Parti Meclisi eski üyeleri Bermal Birtek ile Ergin Balta hakkında Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada verilen 10 yıl 6 ay hapis cezasının Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozulması üzerine davanın yeniden görülmesine 2 Temmuz 2020 tarihinde başlandı. Bermal Birtek ve Ergin Balta duruşmaya tutuldukları cezaevlerinden SEGBİS aracılığıyla katıldılar. Mahkeme her 2 kişinin de ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan 10 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
(07/043) Van’da HDP Üye ve Yöneticilerinin Yargılandığı Dava…
Aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van eski İl Eş Başkanı Yadişen Karabulak’ın da olduğu 2’si tutuklu 12 kişi hakkında Van 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 2 Temmuz 2020 tarihinde devam edildi.
Savunmaların ardından mahkeme tutuklu Yadişen Karabulak ile Fikret Doğan’ın tutukluluk hallerinin devamına karar verdi ve duruşmayı 3 Ağustos 2020 tarihine erteledi.
10 Eylül 2019 tarihinde gözaltına alınan 12 kişiden 5’i (HDP Van eski İl Eş Başkanı Yadişen Karabulak, HDP Kadın Meclisi üyesi Dilan Yıldız, DTK üyeleri Sait Kılıç, Fikret Doğan ve İbrahim Sungur) 13 Eylül 2019 tarihinde tutuklanmıştı. Davanın 10 Şubat 2020 tarihinde görülen ilk duruşmasında mahkeme tutuklu 5 kişinin de adli kontrol şartıyla tahliyesine karar vermişti. Savcılığın itirazı üzerine Fikret Doğan ve Yadişen Karabulak 13 Şubat 2020 tarihinde yeniden tutuklanmıştı. Diğer 3 kişi ile ilgili ise tutuklamaya yönelik yakalama kararı çıkartılmıştı.
(07/044) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Ankara Valiliği 2 Temmuz 2020 tarihinde İl Hıfzısıhha Kurulu toplantısında alınan kararlar uyarınca il genelinde yapılacak toplantı, gösteri ve benzeri tüm eylem ve etkinlikleri 15 gün süreyle yasakladı.
(07/045) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 2 Temmuz 2020 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 17 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 1.186 vakanın tespit edildiğini açıkladı.
Buna göre 2 Temmuz 2020 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 5.167 ve vaka sayısı ise 202.284 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.