Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
30 Eylül – 2 Ekim 2017 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/001) Van Erciş’te Yaşamını Yitiren Sivil Kişi…
28 Eylül 2017 tarihinde Van’ın Erciş ilçesinde polis güçleri tarafından ateş açılan araçta 2 kişinin yaşamını yitirdi. 29 Eylül 2017 tarihinde basında yer alan haberlerde yaşamını yitirenlerden birinin 4 çocuk babası Zafer Ceylan (45) isminde bir taksi şoförü, diğerinin ise Önder Polat isimli kişi olduğu öğrenildi.
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun Odabaşı Tıp Merkezi morguna kaldırılan cenazeyi alan Zafer Ceylan’ın aile bireylerine tabut ve cenaze aracı verilmediği de bildirildi. Ailenin kendi imkanlarıyla Seyid Muhammed Mezarlığı’na getirdiği cenazeye polisin 15 kişi sınırı getirdiği öğrenildi. Cenaze çıkışında Zafer Ceylan’ın abisi İbrahim Ceyhan ve kuzeni Müjdat Ceyhan’ın polis tarafından darp edilerek gözaltına alındığı öğrenildi. Basında yer alan haberlerde, gözaltına alınanlara götürüldükleri hastanede darp rapor verilmediği iddia edildi. İbrahim Ceyhan ve Müjdat Ceyhan’ın çıkarıldıkları savcılık tarafından 1 Ekim 2017 tarihinde serbest bırakıldığı öğrenildi. İbrahim Ceyhan, 1 Eylül 2017 tarihinde basına yansıyan açıklamasında, cenaze çıkışı polisle arasında yaşanan bir tartışma sonrasında darp edilerek ve ters kelepçe takılarak gözaltına alındığını, yerde yatarken polislerin copla ve tekmeyle kafasına, boğazına ve ayaklarına vurduğunu ifade etti. Müjdat Ceyhan ise darp edildiğini ve ağzına silah dayanarak ölümle tehdit edildiğini ve darp sonucu bayıldığını belirtti.
Söz konusu olaya ilişkin olarak Van Valiliği 29 Eylül 2017 tarihinde yaptığı açıklamada Van’ın Erciş ilçesi Yeşilova mahallesinde yaşanan çatışmada iki PKK militanının öldüğünü duyurdu. Basında olayda ölenlerden Zafer Ceylan’ın taksi şoförü sivil bir kişi olduğu yönünde çıkan haberler üzerine Valilik 1 Ekim 2017 tarihinde ikinci bir açıklama daha yaptı ve Ceylan’ın örgüt mensubu olduğunu ve elinde silah ve el bombası bulunduğunu iddia etti.
(10/002) Yüksekova’da Patlama Sonucu Yaşamını Yitiren Çocuk…
30 Eylül 2017 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde polis noktasının yakınında buldukları bir cismin patlaması sonucu Umut Kozay (5, e) adlı 1 çocuk yaşamını yitirirken, E.K. (6, e) isimli 1 çocuk ellerinden ve bacağından ağır yaralandı. Hakkari Valiliği, 30 Eylül 2017 tarihinde yaptığı açıklamada, Umut Kozay’ın ölümüne ve abisinin yaralanmasına yol açan patlamanın nedenin operasyon zamanlarından kalmış patlamamış bir mühimmat olduğunu belirtti.
(10/003) İstanbul Emniyet Genel Müdürlüğü’nde İşkence İddiası…
Halkın Hukuk Bürosu, 1 Ekim 2017 tarihinde, gözaltına alınan Mustafa Koçak isimli bir müvekkillerinin polisin fiziki ve psikolojik işkencesine maruz kaldığını açıkladı. Mustafa Koçak’a polis tarafından ajanlık dayatması yapıldığı da bildirildi.
(10/004) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
26 Eylül 2017 tarihinde Tunceli’nin Ovacık ilçesinde çıkan çatışmada 2 MKP/HKO militanının öldüğü öğrenildi.
29 Eylül 2017 tarihinde Hakkari’nin Şemdinli İlçesi’ne bağlı Derecik Beldesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 1 korucunun öldüğü ve 1’nin ise yaralandığı öğrenildi.
30 Eylül 2017 tarihinde Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmalarda 2 asker ve 2 korucunun öldüğü ve 8 askerin ise yaralandığı öğrenildi.
Yine 30 Eylül tarihinde Şırnak’ta çıkan çatışmada 2 askerin yaralandığı bildirildi.
1 Ekim 2017 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesi kırsalında yaşanan çatışmada 1 yüzbaşı ve 1 korucunun öldüğü 3 korucunun ise yaralandığı öğrenildi.
(10/005) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
5 kadın mahpusun Isparta E Tipi Cezaevi’nden farklı cezaevlerine sevk edildiği öğrenildi. Söz konusu kadın mahpusların daha önce de maruz kaldıkları işkence ve diğer muameleye karşı saçlarını kazıtarak protesto eylemi gerçekleştirdikleri için Van T Tipi Cezaevi’nden sevk edilen mahpuslar olduğu bildirildi. Sevk edilen mahpusların isimleri: Van Meyader Eş Başkanı Neriman Urar, Melek Yalçın, Gölü Kara, Yıldız Şedam ve Saime Avşin.
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın Edirne F Tipi Cezaevi’nde kaldığı odanın şahsi tweeter hesabından avukatları tarafından atılan tweetler gerekçe gösterilerek arandığı 29 Eylül 2017 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi.
Özgürlükçü Demokrasi Gazetesi’nin Diyarbakır Açık Ceza İnfaz Kurumu’na alınmasının Cezaevi Eğitim Kurulu kararı uyarınca yasaklandığı 30 Eylül 2017 tarihinde basında çıkan haberlerden öğrenildi.
Geçirdiği kalp rahatsızlığı nedeniyle yaklaşık iki hafta önce anjiyo olan ve daha sonra yatağa kelepçeli bir vaziyette hastanenin yoğun bakım servisinde tedavi gören TJA üyesi Sara Aktaş’ın gözetim süresi dolmadan tekrar tutulduğu Diyarbakır E Tipi Cezaevi’ne geri götürüldüğü avukatı Keziban Yılmaz’ın 2 Ekim 2017 tarihinde basına yansıyan açıklamalarından öğrenildi.
(10/006) Cezaevi’nde Tek Tip Elbise Uygulaması…
Sincan T Tipi Cezaevi’ndeki müvekkilini ziyarete giden bir avukat, 29 Eylül 2017 tarihinde basında yer alan açıklamasında, müvekkillerinin avukat görüşüne üzerinde CİK yazan turuncu bir tişört ve lacivert kumaş pantolonla geldiğini belirtti ve müvekkillerinin kendisine “koğuş içerisinde kıyafet sıkıntısı yok fakat aile-avukat görüşü için dışarıya çıktığımızda ya da posta kargo işlemleri için koğuştan çıkarıldığımızda bunları giymek zorundayız” dediğini ekledi.
(10/007) Tutuklanan Avukat…
29 Eylül 2017 tarihinde gözaltına alınan ve daha sonra serbest bırakılan Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’nın avukatlarından Ahmet Mandacı, Cumhuriyet Savcılığının yaptığı itiraz üzerine 30 Eylül 2017 tarihinde tekrar gözaltına alındı ve tutuklandı.
(10/008) Devrimci Parti Üyelerine Yönelik Polis Operasyonu…
15 Eylül 2017 tarihinde gözaltına alınan 15 Devrimci Parti üyesinden 10’nun 29 Eylül 2017 tarihinde çıkartıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı, 5’inin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
(10/009) Tunceli’de Gözaltında Avukatı ile Görüştürülmeyen Kişi…
31 Ağustos 2017 tarihinde Maraş’ta düzenlenen hava saldırısında yaralanan ve Elazığ Devlet Hastanesi’ndeki tedavisinin ardından gözaltına alınarak Tunceli İl Jandarma Komutanlığı’na götürülen HPG militanı Gürbüz Topçu’nun dosyada kısıtlılık kararı olduğu gerekçesiyle ailesi ve avukatlarıyla görüştürülemediği 29 Eylül 2017 tarihinde basında yer alan haberlerden öğrenildi. Topçu ile görüşmek için gittikleri İl Jandarma Komutanlığında avukatlara ’Topçu tarafından imzalandığı iddia edilen bir dilekçe gösterildiği belirtildi. Dilekçede Topçu’nun ailesi ya da bir başka kişi tarafından gönderilen avukatı kabul etmediğini, kendisi tarafından seçilen bir avukatla soruşturmanın yürütülmesini istediği şeklinde ifadelerin yer aldığı öğrenildi.
(10/010) Erciş’te Ev Baskını…
30 Eylül 2017 tarihinde Van’ın Erciş ilçesindeki evlerine düzenlenen polis baskınında darp edilerek gözaltına alınan Ferhat Serhatlı ve oğlu Fırat Serhatlı’nın aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi. Darp nedeniyle Ferhat Serhatlı’nın yüzünde morluklar ve şişlikler olduğu bildirildi. Baskın sırasında evin ve altındaki ahırın tarandığı, evin içine gaz bombası atıldığı ve evin bahçe duvarlarına “JÖH” ve “PÖH” yazıldığı öğrenildi.
(10/011) Gözaltılar ve Tutuklamalar…
İmralı Heyeti’nde yer alan Ceylan Bağrıyanık’ın 30 Eylül 2017 tarihinde Van’da hakkında bir ihbar olduğu gerekçesiyle gözaltına alındığı ve Van Emniyet Müdürlüğü’ndeki ifade işlemelerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(10/012) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan veya Tutuklanan Kişiler…
Burdur Eski Valisi Hasan Kürklü, 29 Eylül 2017 tarihinde Antalya merkezli bir soruşturma kapsamında İstanbul’da gözaltına alındı.
29 Eylül 2017 tarihinde Kocaeli’nde 10 kişinin; Samsun’da 13 kişinin; Tekirdağ merkezli bir soruşturma kapsamında 44 kişinin; İstanbul’da haklarında gözaltı kararı çıkartılan 97 kişiden 60’ının; Adana merkezli bir soruşturma kapsamında 38 kişinin ve Kırklareli merkezli bir soruşturma kapsamında ise 8’i muvazzaf 12 asker ve sivil kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
Kırklareli’nde gözaltına alınan ve aralarında bir stajyer avukatın da olduğu 3 kişinin 29 Eylül 2017 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı bildirildi.
22 Eylül 2017 tarihinde İzmir’de gözaltına alınan ve aralarında avukatların da bulunduğu 39 kişiden 24’ünün 29 Eylül 2017 tarihinde mahkemeye sevk edildiği bildirildi. 4’ü avukat 9 kişinin tutuklandığı, 14’ü adli kontrol şartıyla olmaz üzere 15 kişinin serbest bırakıldığı öğrenildi. Daha önce aynı soruşturma kapsamında gözaltına alınanlardan mahkemeye sevk edilen 6 kişiden 4’ü tutuklanmış ve 2’si ise serbest bırakılmıştı.
28 Eylül 2017 tarihinde Balıkesir merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 9 kişiden 7’si 30 Eylül 2017 tarihinde çıkartıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı, 2 kişinin ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldığı öğrenildi.
Batman’da ByLock kullandıkları iddiasıyla gözaltına alınan 26 kişiden 11’inin 1 Eylül 2017 tarihinde çıkartıldıkları mahkeme tarafından tutuklandığı ve 9’u adli kontrol şartıyla olmak üzere 15’inin serbest bırakıldığı öğrenildi.
(10/013) HDP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında 2013 yılında Şırnak parti il binası önünde yapılan aday tanıtım toplantısı nedeniyle ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettiği’ iddiasıyla Şırnak Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Eylül 2017 tarihinde devam edildi. Demirtaş SEGBİS aracılığıyla duruşmaya katıldı. SEGBİS üzerinden savunma yapmayacağını ve duruşmada hazır olmayı talep ettiğini belirttikten sonra reddi hakim talebinde bulundu. Demirtaş’ın söylediklerinin tam olarak zapta geçirilmemesi üzerine avukatlar ile hakim arasında bir gerginlik yaşandı. Mahkeme daha sonra reddi hakim talebini “yargılamayı uzatmaya dönük olduğu” gerekçesiyle reddetti ve duruşmayı 3 Kasım 2017 tarihine erteledi.
(10/014) İzmir’de Avukatların Yargılandığı Dava…
13’ü avukat 17 kişi hakkında ‘2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet ettikleri’ iddiasıyla İzmir 31. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Eylül 2017 tarihinde devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme heyeti 17 avukatın beraatına karar verdi.
15 Kasım 2017 tarihinde 13’ü avukat 17 kişi ÖHD ve ÇHD’nin KHK ile kapatılmasını protesto etmek için İzmir Adliyesi önünde yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde darp edilerek gözaltına alınmıştı ve bu kişiler hakkında dava açılmıştı.
(10/015) Kırşehir’de Yargılanan Kişiler…
17 üniversite öğrencisi hakkında Kırşehir Ağır Ceza Mahkemesi’nde ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla açılan davanın görülmesine 29 Eylül 2017 tarihinde başlandı. Tutuklu sanıklardan 11’i duruşmada hazır bulunurken, 3 sanık ise SEGBİS aracılığıyla katıldı. Duruşmayı izleyici olarak takip edenlerin fotoğraf çekildiği iddiasıyla salondan çıkartıldığı öğrenildi. Savunmaların ardından mahkeme heyeti sanıkların tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 23 Kasım 2017 tarihine erteledi. 11 Mayıs 2017 tarihinde 7 ilde düzenlenen operasyonlarda gözaltına alınan Ahi Evran Üniversitesi öğrencisi ve mezunu 17 kişi, 17 Mayıs 2017 tarihinde çıkarıldıkları mahkeme tarafından tutuklanmıştı.
(10/016) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
5.Hudut Tugay Komutanı ve eski Ardahan Garnizon Komutanı Tuğgeneral Erdem Kargın’ın da aralarında bulunduğu 18’i tutuklu 27 askeri personel hakkında Ardahan Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Eylül 2017 tarihinde görüldü. Mahkeme Aralarında Kargın’ın da olduğu 15 sanığa ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi. 12 sanığın doyasının ayrılarak yargılanmalarına devam edilmesine karar verdi.
Aralarında 6 generalin de olduğu 9’u firari, 15’i tutuklu 24 asker hakkında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Eylül 2017 tarihinde Silivri Cezaevi karşısında inşa edilen mahkeme salonunda devam edildi. Tanık ifadelerinin ve sanık savunmalarının ardından mahkeme, 3. Kolordu Komutanı Korgeneral Erdal Öztürk’ün tahliyesine karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
216’sı tutuklu 26/8 kişi hakkında 15 Temmuz darbe girişimi sırasında 4. Kolordu ve 28. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı’ndaki eylemlerle ilgili Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Eylül 2017 tarihinde Sincan Cezaevi Kampüsü’ndeki mahkeme salonunda devam edildi. Savunmaların ardından mahkeme tutuklu sanıkların tutukluluk halinin devamına karar verdi ve duruşmayı 13-29 Aralık 2017 tarihlerinde görülmek üzere erteledi.
Biri tutuklu 2 avukat hakkında Adana 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Eylül 2017 tarihinde görüldü. Sanıklarının son savunmalarının ardından mahkeme tutuklu sanık Mustafa Kökten ve tutuksuz sanık Mehmet Aygün’e ‘örgüt üyesi olmaktan’ 9 yıl hapis cezası verdi.
1 sanık hakkında Kırıkkale 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Eylül 2017 tarihinde görüldü. Son savunmalarının ardından mahkeme tutuklu sanık Hasan Gökdağ’a ‘örgüt üyesi olmaktan’ 7 yıl 2 ay 7 gün hapis cezası verdi.
Yine 1 sanık hakkında Kırıkkale 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Eylül 2017 tarihinde görüldü. Son savunmalarının ardından mahkeme tutuklu sanık Hüseyin Kardaş’a ‘örgüt üyesi olmaktan’ 7 yıl 2 ay 27 gün hapis cezası verdi.
(10/017) Edirne F Tipi Cezaevi ve Çevresinde Eylem Yasağı…
Edirne Valiliği 29 Eylül 2017 tarihinde yaptığı açıklamayla Edirne F Tipi Cezaevi çevresinde her türlü basın açıklaması, protesto eylemi, yürüyüş, stant kurma, imza kampanyası, bildiri dağıtma vb. etkinliklerin 30 Eylül 2017 tarihinden itibaren yasaklandığını duyurdu.
HDP, TBMM’nin açılacağı 1 Ekim 2017 tarihinde HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın kaldığı Edirne F Tipi Cezaevi’nin önünde bir basın açıklaması yapacağını duyurmuştu. Yasaklama üzerine HDP’li milletvekillerinin de içinde olduğu grup Edirne F Tipi Cezaevi’ne yakın bir yerde açıklama yaptı.
(10/018) Şemdinli’de Sokağa Çıkma Yasağı…
Hakkari Valiliği 29 Eylül 2017 tarihinde yaptığı bir açıklamayla Şemdinli’ye bağlı 1 köy, 2 mahalle ve 1 mezrada 29 Eylül 2017’den 10 Ekim 2017 tarihine kadar saat 22.00 ile saat 5.oo arasında sokağa çıkma yasağı ilan etti. Sokağa çıkma yasağı ilan edilen köy, mahalle ve mezra: Altınsu Köyü; Dereboyu ve Elde Mahalleleri; İncesu Mezrası.
(10/019) Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Van Valiliği 30 Eylül 2017 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde her türlü yürüyüş, basın açıklaması, toplantı, çadır kurma, oturma eylemi, stant açma, vb. türündeki tüm etkinliklerin 1 Ekim 2017 tarihinden itibaren 30 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Gazete Sujin, ETHA, Dihaber, Yurt, Özgürlükçü Demokrasi, Ntv, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, El Cezire,BBC, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar. Haber Sol.