Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
30 Mayıs 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(05/368) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
Milli Savunma Bakanlığı 29 Mayıs 2019 tarihinde, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içindeki Hakurk bölgesine yönelik Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından başlatılan harekat sırasında gerçekleşen el yapımı patlayıcının infilakı sonucunda 2 askerin (Raşit Aydın ve Mehmet Taşhan) öldüğünü duyurdu.
29 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Zap bölgesine yönelik bombardıman sonucunda 3 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(05/369) İstanbul’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele İddiası…
29 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerde, İstanbul’un Esenyurt ilçesinde 28 Mayıs 2019 tarihinde sokakta oturan gençleri Genel Bilgi Taraması’ndan geçirmek isteyen polislere tepki gösterdikleri için gözaltına alınan 6 kişinin, götürüldükleri Esenyurt Polis Merkezi’nde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldıkları iddia edildi. Söz konusu 6 kişinin ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldıkları öğrenildi. Gözaltına alınanların isimleri öğrenilemedi.
(05/370) Urfa’da Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
18 Mayıs 2019 tarihinde Urfa’nın Halfeti ilçesine bağlı Dergili mahallesinde yaşanan ve 1 polis memuru ile 2 militanın öldüğü çatışma sonrasında yapılan ev baskınlarında gözaltına alınanların götürüldükleri Urfa Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığı iddia edilmişti.
29 Mayıs 2019 tarihinde mahkemeye sevk edilen 28 kişiden 13’ü (Celal Ercan, Celal Yıldırım, Cindi Zincirkıran, Mehmet Alakuş, Zeki Alakuş, Besravi Atmaca, Fahrettin Alakuş, Fatma Alakuş, Mustafa Kahraman, Ömer Gül, Vakas Kılıç, Gazelay Alakuş ve Mehmet Salih Yıldız) ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandı. 15 kişi ise serbest bırakıldı.
Tutuklanan kişilerden Celal Ercan’ın, mahkemede verdiği ifadesinde Emniyet Müdürlüğü’nde maruz kaldığı işkencelerden kaynaklı kulaklarının duymakta zorlandığını, Emniyet Müdürlüğü’nde kendisine ne sorulduğunu bilmediğini, sorulan soruları hatırlamadığını belirttiği öğrenildi.
Yine tutuklanan kişilerden Fahrettin Alakuş’un ise ifadesinde, Emniyet Müdürlüğü’nde işkenceye maruz kaldığını, 18 yaşından küçük olan 3 çocuğunun da gözaltına alındığını ve çocuklarının yaşamıyla tehdit edildiğini belirttiği öğrenildi.
Tutuklanan Fatma Alakuş’un mahkemedeki ifadesinde, kendisine yapılan işkence ve diğer kötü muameleyi utandığı için anlatamadığını belirttiği öğrenildi.
Tutuklanan Gazelay Alakuş’un mahkemedeki ifadesinde “Emniyette bana işkence ettiler. Cop ve tekmelerle bana saldırdılar. Vücuduma elektrik verdiler. Daha çok şey yaptılar, ancak ortamdan kaynaklı anlatamıyorum” dediği öğrenildi.
(05/371) Cezaevlerinde Açlık Grevini Bitiren Mahpuslara Yönelik Müdahaleler…
29 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Mardin E Tipi Cezaevi’nde açlık grevini bitiren 4 mahpusun hastane sevklerinin yapılmadığı öğrenildi. Haberlerde ayrıca, Mardin Barosu Cezaevi Komisyonu, Mardin Tabipler Odası, İnsan Hakları Derneği (İHD) Mardin Şubesi Cezaevi Komisyonu ve Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Mardin Şubesi tarafından oluşturulan heyetin, cezaevlerindeki mahpusların durumuna ilişkin bilgi almak üzere Mardin Devlet Hastanesi Başhekimliği’ne yaptıkları başvuruya Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “İHD Mardin Şubesi ile Mardin Tabip Odası’na bilgi verilmemesi” şeklinde yanıt verildiği belirtildi. Açlık grevini bitiren bazı kadın mahpusların, kendilerine bir aylık görüş cezası verilmesi nedeniyle aileleriyle görüştürülmedikleri bildirildi.
29 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Şakran Kapalı Kadın Cezaevi’nde açlık grevini bitiren mahpusların kampüs dışında bir hastaneye götürülmelerine izin verilmediği, 26 Mayıs 2019 tarihinde revire getirilen 30 mahpusun görevli jandarmanın hakaretine maruz bırakıldığı, mahpuslara ırkçı marşlar dinletildiği, serumlarına jandarma tarafından müdahale edildiği; açlık grevini bitiren diğer mahpuslara beslenme protokolüne uygun olmayan şekilde yağlı ve salçalı yemekler verildiği öğrenildi.
29 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Menemen T Tipi Kapalı Cezaevi’nde açlık grevini bitiren 6 mahpusun 27 Mayıs 2019 tarihinde getirildikleri Menemen Devlet Hastanesi’nde kapasite yetersizliği nedeniyle tedaviyi reddettikleri, mahpusların tedavilerinin cezaevi revirinde sürdürüldüğü öğrenildi.
29 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya L Tipi Kapalı Cezaevi’nde açlık grevini bitiren mahpusların götürüldükleri hastanede kelepçeli bir biçimde ve ayakta kan tahlillerinin yapıldığı, mahpusların tedavilerine başlanmadan cezaevine geri götürüldükleri öğrenildi.
(05/372) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 932 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 29 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
29 Mayıs 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Acun Karadağ ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mahmut Konuk ve Nazan Bozkurt) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 29 Mayıs 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(05/373) Ankara’da İftar Sofrasına Polis Müdahalesi…
Ankara Konur Sokak’ta 29 Mayıs 2019 tarihinde kurulmak istenen iftar sofrasına müdahale eden polis 9 kişiyi (Şengül Ulus, Armağan Özbaş, Nazan Bozkurt, Acun Karadağ, İlker Işık, Merve Demirel, İpek Moral, Nuriye Gülmen ve ismi öğrenilemeyen 1 kişi daha) gözaltına aldı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde “valilik emrine uymadıkları” gerekçesiyle para cezası verilerek serbest bırakıldıkları öğrenildi.
(05/374) Düzce’de Eyleme Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildiği işine geri dönmek için 29 Mayıs 2019 tarihinde Düzce’de oturma eylemi yapan Alev Şahin, polis müdahalesi sonucu gözaltına alındı. Alev Şahin’in aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi. Son gözaltı ile birlikte Alev Şahin 17. kez gözaltına alınmış oldu.
(05/375) Tunceli’de Gözaltına Alınan Zabıta Memurları…
29 Mayıs 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 28 Mayıs 2019 tarihinde Tunceli’nin merkez ilçesinde bir iş yerine görev amacıyla giden 6 zabıta memurunun, işyerine korumalarıyla gelen Tunceli Valisi Tuncay Sonel’in talimatıyla gözaltına alındıkları öğrenildi. Gözaltına alınan kişilerden 5’inin aynı gün içinde serbest bırakıldıkları, 1 kişinin ise halen gözaltında olduğu öğrenildi.
(05/376) Tunceli’de Gözaltına Alınan Kişiler…
29 Mayıs 2019 tarihinde Tunceli’nin Pertek ilçesinde yapılan ev baskınlarında 4 kişi (Cafer Karakuş, Suat Karakuş, Yılmaz Erol ve soyadı öğrenilemeyen Veysel adlı kişi) gözaltına alındı.
(05/377) Kayseri’de Tutuklanan Muhtar…
31 Mart seçimlerinde Kayseri’nin Sarız ilçesine bağlı Çağşak köyünde muhtar seçilen Derviş Altun, 2014 yılında yaptığı sosyal medya paylaşımı gerekçesiyle 28 Mayıs 2019 tarihinde ‘örgüt propagandası yapma’ iddiasıyla tutuklandı.
(05/378) Erzurum’da Tutuklanan Kişi…
24 Mayıs 2019 tarihinde Erzurum’un Karayazı ilçesinde gözaltına alınan Medeni Gündüz isimli 1 kişinin 29 Mayıs 2019 tarihinde ‘örgüt üyesi olma’ iddiasıyla tutuklandığı öğrenildi.
(05/379) Mersin’de Tutuklanan Kişi…
23 Mayıs 2019 tarihinde Mersin’de gözaltına alınan Ümit Emrah Köse isimli 1 kişi 29 Mayıs 2019 tarihinde, hakkında “kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma ve örgüt üyesi olma” iddiasıyla Hakkari’de açılan ve yakalama kararı bulunan soruşturma kapsamında mahkeme tarafından tutuklandı.
Ezilenlerin Hukuk Bürosu, 26 Mayıs 2019 tarihinde yaptığı açıklamada, Ümit Emrah Köse’nin gözaltında işkence ve diğer kötü muameleye maruz kaldığını belirtmişti.
(05/380) Cezaevine Giren Gazeteci…
Gazeteci Kadri Gürsel, Cumhuriyet gazetesi eski yazarları ve yöneticileri hakkında İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada kendisine verilen cezanın İstanbul Bölge Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından onanması nedeniyle, denetimli serbestlik hükümlerinin uygulanması için 29 Mayıs 2019 tarihinde gittiği İstanbul Adalet Sarayı’nda tutuklandı. Kadri Gürsel, avukatlarının başvurusu sonucunda aynı gün içinde tahliye edildi.
İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi 25 Nisan 2018 tarihinde Kadri Gürsel’i ‘örgüte üye olmamakla birlikte yardım etme’ suçundan 2 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırmıştı. Kadri Gürsel 5 Kasım 2016 tarihinde tutuklanmış, 27 Eylül 2017 tarihinde tahliye edilmişti.
(05/381) Ankara’da Gözaltına Alınan Yazar ve Yayıncı…
Kitabında cinsel istismarı meşrulaştırdığı gerekçesiyle hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulan Abdullah Şevki Yurtvermez ve kitabı basan yayınevinin sahibi Alaattin Topçu 29 Mayıs 2019 tarihinde gözaltına alındı. 2 kişi de aynı gün içinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(05/382) Duruşma Sırasında Kadın Avukatı Taciz Eden Hakim…
29 Mayıs 2019 tarihinde İstanbul Anadolu Adliyesi 2. İş Mahkemesi’nde görülen bir işe iade davası duruşmasında hakim Mehmet Yoylu’nun, avukat Tuğçe Çetin’in “etek boyunun dizinden 15 santimetre yukarda olduğunu ve bu hali ile avukatlık mevzuatına aykırı davrandığını” iddia ederek, davacı avukatı Dorukcan Davutoğlu’na ve duruşma salonuna çağırdığı adliyenin Yazı İşleri Müdürü’ne avukatın etek boyunun uygun olup olmadığını sorduğu, daha sonra da avukatın eteğinin fotoğraflanmasını istediği öğrenildi. Aynı zamanda Hakimler ve Savcılar Kurulu Başkanvekili olan Hakimler ve Savcılar Kurulu 2. Daire Başkanı Mehmet Yılmaz, 29 Mayıs 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile hakim Mehmet Yoylu’nun görevden uzaklaştırıldığını açıkladı
(05/383) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladığı gerekçesiyle Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Arş. Gör. Sibel Bekiroğlu hakkında İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 28 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 11 Temmuz 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. S.P. hakkında İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 26 Haziran 2019 tarihine erteledi.
(05/384) HDP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili ve Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eş Başkanı Leyla Güven hakkında katıldığı eylem ve etkinlikler, yaptığı açıklamalar ve DTK bünyesindeki faaliyetleri gerekçe gösterilerek Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 29 Mayıs 2019 tarihinde devam edildi. İddianamede Leyla Güven’in 25 yıldan 46 yıl 6 aya kadar hapis ile cezalandırılması istenmektedir. Mahkeme, avukatların, milletvekili olması nedeniyle Anayasa’nın 83. maddesi kapsamında Leyla Güven hakkındaki yargılamanın durdurulması yönündeki talebini reddetti ve duruşmayı 13 Kasım 2019 tarihine erteledi.
(05/385) Eski HDP Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
HDP Mardin eski milletvekili Gülser Yıldırım hakkında açılan davada Mardin 3. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verilen 7 yıl 6 ay hapis cezasının Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozulmasının ardından yeniden yapılan yargılama sonucunda 8 Şubat 2019 tarihinde verilen aynı ceza, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4. Ceza Dairesi tarafından 29 Mayıs 2019 tarihinde onandı.
(05/386) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Eski hakim İlhan Karagöz hakkında İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığı ‘Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırdı.
Yargıtay eski üyesi Turgut Emiroğlu hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme sanığı ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 12 yıl hapis cezası ile cezalandırdı.
13’ü tutuklu 90 kişi hakkında ‘askeri casusluk’ iddiasıyla İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 29 Mayıs 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme aralarında dönemin İzmir İstihbarat Şube Müdür Yardımcısı Taner Aydın, Batman eski Emniyet Müdürü Hasan Ali Okan ve İzmir eski Emniyet Müdürü Ali Bilkay’ın da bulunduğu 41 kişiyi, ‘örgüt üyesi olma’, ‘kamu görevlisinin resmi evrakta sahteciliği’, ‘kamu görevlisi tarafından görevinin verdiği yetkiyi kötüye kullanmak suretiyle haberleşmenin gizliliğini ihlal’ ve ‘özel hayatın gizliliğini ihlal’ suçlarından 6 yıl 10 ay 15 gün ile 51 yıl 4 ay 5 gün arasında değişen hapis cezaları ile cezalandırdı. Mahkeme hakkında yakalama kararı bulunan 15 kişinin dosyasının ayrılmasına, 34 kişinin ise beratına karar verdi.
(05/387) Siirt’te Özel Güvenlik Bölgesi…
Siirt Valiliği 29 Mayıs 2019 tarihinde yaptığı açıklama ile Baykan ilçesine bağlı Aydınlar ve Korucu mahalleleri ile Meşelik ve Ardıçdalı köylerinin kırsal bölgelerini, 29 Mayıs 2019 ile 12 Haziran 2019 tarihleri arasında özel güvenlik bölgesi ilan ettiğini duyurdu.
(05/388) Hakkari’de Yaylaların Kullanımında Güvenlik Soruşturması Kararı…
Hakkari Valiliği, 29 Mayıs 2019 tarihinde yaylaların kullanımıyla ilgili yayınladığı genel emir yazısıyla, “Geçici Askeri Güvenlik Bölgesi” içerisinde yer alan 268 bölgeden yaylacılığa izin verilen 212’sine girecek çobanların ve yanlarında olan tüm kişilerin güvenlik soruşturmasına tabi tutulacağını, güvenlik soruşturmasından geçemeyenlere ise geçiş izin verilmeyeceğini duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, T724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.