Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
4 – 6 Haziran 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(06/053) Rize’de Irkçı Saldırı…
4 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Rize’nin Pazar ilçesinde çay toplama için kente gelen Afganistan vatandaşı bir kişinin Gökmen Topal isimli bir kişinin silahlı saldırısı sonucu yaşamını yitirdiği öğrenildi. Gökhan Topal’ın gözaltına alınıp tutuklandığı bildirildi.
Gökman Topal’ın ifadesinde şunları söylediği öğrenildi: “Yabancıların kaldığı eve girdim. Evde bulunanlara siz kimsiniz diye sordum? İki kişi biz Özbek Türküyüz dedi. Ben de onlara ‘Özbek iseniz, neden Afganlı olarak kendinizi tanıtıyorsunuz’ dedim. Ben de Türk olduklarını duyunca rahatladım. O arada içeriye elinde poşet olan biri girdi. Ona da sordum o da bana Afgan’ım dedi. Arkasından arkadaşım M. K. girdi. Bunların burada ne işi var diye sordum. Murat da onlar benim işçim dedi. Ben de kendi çayını kendin topla dedim. O sırada Afganlı el kol hareketi yaptı. Ben de belimden silahı çıkardım. Alkolün etkisiyle şuurumu kaybettim ve Afganlının peşine düşerek ateş açtım. Ateş açtığım kişiyi daha öncesinden tanımıyorum. Onunla daha öncesinde herhangi bir husumetim yok.”
(06/054) Operasyonlar ve Saldırılar…
4 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 23 ile 25 Mayıs 2022 tarihleri arasında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) sınırları içindeki Zap bölgesinde Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) birimleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmalarda 6 militanın öldüğü öğrenildi.
(06/055) Cezaevinde Açlık Grevi…
5 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Afyon 1 Nolu T Tipi Cezaevi’nde maruz kaldıkları hak ihlallerinin sona ermesi talebiyle 25 Mayıs 2022 tarihinden beri açlık grevinde olan 8 mahpusun (Rızgar Turhan, Cumali Yıldırım, Mehmet Emin Dal, İsmail Çevik, Cihat Oğraş, Fırat Beyazer, Velat Kazanççı ve ismi öğrenilemeyen bir mahpus) 26 Mayıs 2022 tarihinde zorla tutuldukları koğuşlardan çıkartılarak tek kişilik hücrelere konulduğu öğrenildi. Haberde ayıca 8 mahpusa kişisel eşyalarının da verilmediği bildirildi.
(06/056) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 4 Haziran 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(06/057) Onur Ayı Etkinliklerine Yönelik Müdahaleler ve Yasaklamalar…
LGBTİ+ Onur Ayı kapsamında 5 Haziran 2022 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 11 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak ve ters kelepçeleyerek gözaltına aldı. Gözaltına alınanların vücutlarının çeşitli yerlerinden yaralandığı öğrenildi. 11 kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(06/058) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Kadın sanatçılara yönelik engellemeleri ve yasaklamaları protesto etmek için 3 Haziran 2022 tarihinde İstanbul Valiliği önünde Kampüs Cadıları tarafından yapılan basına açıklamasına müdahale eden polis 5 kişiyi gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün için serbest bırakıldı.
(05/059) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
İşten çıkarılan EnerjiSa işçileri tarafından 31 Mayıs 2022 tarihinde İstanbul’un Beşiktaş ilçesindeki Sabancı Center önünde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis aralarında sendika temsilcileri ile destek için gelenlerin de bulunduğu 29 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlardan 24’ü polisteki, 5’i ise savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(06/060) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
“İşimi Geri İstiyorum” eylemi kapsamında Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 3 Haziran 2022 tarihinde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak İnsan Hakları Anıtı’nın önünden uzaklaştırdı.
(06/061) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Şişli Belediyesi’nde çalışırken işlerine son verilen işçilerin 3 Haziran 2022 tarihlerinde Ankara’da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Merkezi önünde yaptığı nöbet eylemlerine müdahale eden polis, eyleme katılanları fiziksel şiddet kullanarak parti binasının önünden uzaklaştırdı.
(06/062) Ankara’da ODTÜ’de Yapılan Devrim Yürüyüşü Gerekçe Gösterilerek Gözaltına Alınan Kişiler…
26 Mayıs 2022 tarihinde Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde düzenlenen Devrim Yürüyüşü’ne katıldıkları gerekçesiyle 29 Mayıs 2022 tarihinde Ankara’da gözaltına alınan 16 kişi 3 Haziran 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Gözaltına alınanların isimleri: Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) Merkez Yürütme Kurulu (MYK) üyesi Hivda Selen, Özgür Öğrenci İnisiyatifi Eş Sözcüsü Berivan Kaylu, Yaprak Delfin Turgan, Mert Orhan Ömerbeyoğlu, Dilan Mollaahmetoğlu, Berfin Babaoğlu, Lokman Sekvan Ozğan, Ebrar Uz, Cihat Uygar, Kıymet Cengiz, Dilan Yakın, Eda Kahraman, Ruken Gül, Mustafa Demir, Özgür Cıbul, Hakkı Zengin.
(06/063) Batman’da Gözaltına Alınan Belediye Eş Başkanı, HDP Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
31 Mayıs 2022 tarihinde basında yer alana haberlerden, aynı tarihte Batman’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan ve aralarına Batman Belediye Eş Başkanı Songül Korkmaz, Kozluk İlçe Belediye Eş Başkanı Nazime Avcı, Bekirhan Belde Belediye Eş Başkanı Gülistan Sönük ile HDP yöneticilerinin de olduğu 19 kişiden 3’ü (Fatma Ablay, Şirvan Göçer, Leyla Bayram) 3 Haziran 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 5’i adli kontrol şartıyla olmak üzere 16 kişi ise serbest bırakıldı.
(06/064) İstanbul Merkezli bir Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan İnsan Hakları Savunucusu, Dernek Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
3 Haziran 2022tarihinde Göç İzleme Derneği’ne (GÖÇİZ-DER) yönelik İstanbul merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan ve aralarında TİHV İstanbul Temsilciliği’nde sosyal hizmet uzmanı olarak görev yapan Bilal Yıldız’ın da olduğu 22 kişinin gözaltı süresi 6 Haziran 2022 tarihinde 4 gün uzatıldı.
(06/065) Eski Belediye Eş Başkanı ve DBP Eski Eş Genel Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
Malatya 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından, yerine kayyım atanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi eski Eş Başkanı Gültan Kışanak’a verilen 14 yıl 3 ay hapis cezası ve Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel’e verilen 15 yıl hapis cezası Antep Bölge Adliye Mahkemesi 18. Ceza Dairesi tarafından bozulmuştu. Davanın 2 Temmuz 2021 tarihinde görülen duruşmasında mahkeme dava dosyasının Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmekte olan Kobanê Davası dosyası ile birleştirilmesine karar vermişti. Birleştirme kararı sonrası iki mahkeme arasında ortaya çıkan uyuşmazlığı karara bağlayan Yargıtay 5. Ceza Dairesi, dava dosyasının ‘örgüt üyesi olmak’ iddiası bakımında Kobanê Davası ile birleştirilmesine, ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiası bakımından ise birleştirme kararının kaldırılmasına hükmetmişti.
Davanın görülmesine Malatya 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 3 Haziran 2022 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 9 Eylül 2022 tarihine erteledi.
(06/066) Diyarbakır’da Belediye Meclis Üyesinin Yargılandığı Dava…
Eğil ilçesinin HDP’li Belediye Meclisi üyesi Bahar Karakaş Uluğ hakkında Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Haziran 2022 tarihinde devam edildi. Mahkeme Bahar Karakaş Uluğ’un tahliyesine karar verip duruşmayı 25 Ekim 2022 tarihine erteledi.
Bahar Karakaş Uluğ, 5 Nisan 2021 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alınmış, 12 Nisan 2021 tarihinde tutuklanmıştı. 15 Haziran 2021 tarihinde ise İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınmıştı.
(06/067) Ağrı’da Gazeteci ve Parti Yöneticilerinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Aziz Oruç ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) Doğubayazıt İlçe Eş Başkanı Abdullah Ekelek’in aralarında olduğu 5 kişi hakkında Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Haziran 2022 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 28 Eylül 2022 tarihine erteledi.
Aziz Oruç ile Abdullah Ekelek 11 Aralık 2019 tarihinde Ağrı-Doğubayazıt karayolunda, İkram Müftüoğlu ise aynı tarihte evine yapılan baskında gözaltına alınmıştı. Abdullah Ekelek ve İkram Müftüoğlu 13 Aralık 2019 tarihinde, Aziz Oruç ise 18 Aralık 2020 tarihinde tutuklanmıştı. Davanın 21 Temmuz’da görülen ilk duruşmasında Abdullah Ekelek ve İkram Müftüoğlu’nun tahliyesine karar verilmişti. Davanın 9 Kasım 2020 tarihinde görülen duruşmasında ise Aziz Oruç tahliye edilmişti.
(06/068) Batman’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
2015 yılında Batman’daki bir askeri operasyonun durdurulması için çeşitli sivil toplum kuruluşları ve siyasi partiler tarafından yapılan çadır kurma eylemi ile ilgili KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Engin Eren’in de aralarında olduğu 35 kişi hakkında Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Haziran 2022 tarihinde devam edildi.
Mahkeme savunmaları alınmayan 3 kişinin dosyalarının ayrılmasına karar verdi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, Engin Eren’in de aralarında olduğu 29 kişinin ‘örgüt adına suç işlemek’, ‘görevi yaptırmamak için direnme’, ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etme’, ‘2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu’na muhalefet etme’ suçlarından 2 kişinin ise ‘örgüt üyesi olma’ suçundan cezalandırılmasını istedi. Mahkeme duruşmayı 14 Ekim 2022 tarihine erteledi.
(06/069) Denizli’de Cumhurbaşkanı’na Hakaret İddiasıyla Yargılana Kişi…
- B. T. isimli bir kişi hakkında sosyal medya paylaşımında Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği iddiasıyla Denizli 17. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 3 Haziran 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme M. B. T.’yi 11 ay 20 gün hapis cezasıyla cezalandırdı.
(06/070) Adana’da Yasaklanan Tiyatro Oyunu…
4 Haziran 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden 6 Haziran 2022 tarihinde Adana Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Salonu’nda Kürtçe sahneye konulacak olan Moliere’in Tartuffe isimli oyununun Adana Valiliği tarafından “uygun görülmemiştir” denilerek yasaklandığı öğrenildi.
(06/071) Erişim Engeli Getirilen İnternet Siteleri…
Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanı ile ilgili https://www.birgun.net, https://www.yenicaggazetesi.com.tr, https://www.airporthaber.com internet sitelerinde yer alan haberlere İstanbul Anadolu 6. Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Haziran 2022 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Adalet Bakan Yardımcılığı’na atanan hakim Akın Gürlek ile ilgili https://www.birgun.net, https://www.dokuz8haber.net internet sitelerinde yer alan haberlere Manisa 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Haziran 2022 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Gazeteci Hasan Cemal’a ait https://t24.com.tr yer alan 2 köşe yazısı ile https://www.cumhuriyet.com.tr internet sitesinde yer alan 1 habere Anadolu 6. Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Haziran 2022 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Çevre Ajansı Başkanlığı ile ilgili https://www.birgun.net, https://www.diken.com.tr, https://www.evrensel.net internet sitelerinde yer alan haberlere İstanbul Anadolu 6. Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Haziran 2022 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(06/072) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
27 Mayıs 2022 tarihinde Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 38 kişiden 9’u 4 Haziran 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 21 kişi adli kontrol şartı ve 8 kişi ise ev hapis tedbiri ile serbest bırakıldı.
Yasadışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddiasıyla Edirne’de gözaltına alınan 5 kişiden 3’ü 5 Haziran 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 2 kişi ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete K(arınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.