Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
4 Temmuz 2019 Günlük İnsan Hakları Raporu
(07/046) Güneydoğu’da Operasyonlar ve Saldırılar…
3 Temmuz 2019 tarihinde Siirt’in Eruh ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 1 askerin öldüğü ve 1 askerin ise yaralandığı öğrenildi.
3 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içindeki Xakurkê bölgesinde 2019 yılının Haziran ayı içinde çıkan çatışmalarda 5 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(07/047) Tunceli’de Haber Alınamayan Kişi…
3 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, 15 Haziran 2019 tarihinden beri kendisinden haber alınamayan Engin Eroğlu adlı kişinin cenazesinin Tunceli’nin Ovacık ilçesine bağlı Torunoba bölgesinde bulunduğu öğrenildi. Engin Eroğlu’nun cenazesi Malatya Adli Tıp Kurumu’na gönderildi.
Engin Eroğlu’nun şehirlerarası bir otobüsün açık kalan bagaj kapağının çarpması sonucu Munzur Nehri’ne düştüğü iddia edilmişti.
(07/048) Cezaevinde Ölen Mahpus…
3 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerde Kandıra 2 Nolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan İrfan Kılıç isimli mahpusun kendini yakarak yaşamına son verdiği iddia edildi. İrfan Kılıç’ın cenazesinin Kocaeli Adli Tıp Kurumu’na kaldırıldığı bildirildi.
(07/049) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
3 Temmuz 2019 tarihinde basında yer alan haberlerden, Patnos L Tipi Cezaevi’nde tutulan Abdulhadi Ay isimli mahpusun gardiyanların fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve buna bağlı olarak yüzünde morluklar oluştuğu ve kaburgasının kırıldığı öğrenildi.
(07/050) Ankara’da “İşimi Geri İstiyorum” Eylemine Polis Müdahalesi…
KHK ile ihraç edildikleri işlerine geri dönmek için 967 gündür direnişte olan kamu emekçileri tarafından Ankara Yüksel Caddesi’ndeki İnsan Hakları Anıtı önünde 3 Temmuz 2019 tarihinde saat 13.30 ve 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamalarına polis müdahale etti.
3 Temmuz 2019 tarihinde saat 13.30’da yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Mahmut Konuk ve Nazan Bozkurt) ve saat 18.00’de yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde 2 kişinin (Gülnaz Bozkurt ve İlker Işık) gözaltına alındığı bildirildi.
Buna göre, 3 Temmuz 2019 tarihinde Yüksel Caddesi üzerinde yapılmak istenen basın açıklamalarında 4 kişi gözaltına alındı. Gözaltına alınanların aynı gün içinde serbest bırakıldığı öğrenildi.
(07/051) Konya’da Gözaltına Alınan Akademisyen…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisinin imzacılarından Yrd. Doç. Dr. Battal Odabaşı 3 Temmuz 2019 tarihinde Konya’da gözaltına alındı. Battal Odabaşı’nın 4 Temmuz 2019 tarihinde sabah saatlerinde mahkemedeki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi.
(07/052) Çorum’da Gözaltına Alınan Kameraman…
Can TV kameramanı Kamil Murat Demir, 3 Temmuz 2019 tarihinde haber çekimi için bulunduğu Çorum’da kaldığı otelde gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesinin ‘örgüt propagandası yapmak’ olduğu öğrenildi. Kamil Murat Demir’in aynı gün içinde savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı bildirildi.
(07/053) “Bu Suça Ortak Olmayacağız” Bildirisini İmzalayan Akademisyenlerin Yargılandığı Davalar…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları gerekçesiyle 5 akademisyen (Süleyman Şah Üniversitesi’nden Doç. Dr. Cengiz Aktar, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nden Doç. Dr. Nermin Saybaşılı ve Bilgi Üniversitesi’nden Arş. Gör. Orkun Doğan, Öğr. Gör. Güventürk Görgülü ile Öğr. Gör. Berrak Karahoda) hakkında İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 3 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme 4 davanın duruşmasını da 10 Aralık 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile 2 akademisyen (Yrd. Doç. Dr. H.K., Boğaziçi Üniversitesi’nden okutman Ahu Ersözlü) hakkında İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ayrı ayrı açılan davaların görülmesine 3 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme Ahu Ersözlü hakkında açılan davanın duruşmasını 17 Temmuz 2019 tarihine; H.K. hakkında açılan davanın duruşmasını ise 30 Ekim 2019 tarihine erteledi.
Aynı gerekçe ile Dicle Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yasemin Bulut hakkında İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 4 Aralık 2019 tarihine erteledi.
(07/054) Özgür Gündem Ana Davası…
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Zana Kaya, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya, imtiyaz sahibi Kemal Sancılı, Yayın Danışma Kurulu üyeleri Aslı Erdoğan, Necmiye Alpay, Filiz Koçali, Ragıp Zarakolu, Bilge Aykut ile yazar Eren Keskin hakkında İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi.
Mahkeme esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için savcıya süre vererek duruşmayı 28 Kasım 2019 tarihine erteledi.
(07/055) Ankara’da Gazetecilerin ve İnsan Hakları Savunucularının Yargılandığı Dava…
Aralarında gazeteciler Sibel Hürtaş, Hayri Demir, Özgürlükçü Demokrasi gazetesi çalışanı Barış Ceyhan ile İnsan Hakları Derneği (İHD) MYK üyesi Nuray Çevirmen’in de olduğu 11 kişi hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Afrin’e yönelik askeri operasyonu ile ilgili sosyal medya paylaşımları ve yaptıkları haberler gerekçe gösterilerek Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi.
Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi uyarınca soruşturma yapılması için Adalet Bakanlığı’ndan istenen iznin gelmediği öğrenildi.
Savunmaların ardından mahkeme yurtdışı yasaklarının kaldırılması yönündeki talebi reddederek duruşmayı 3 Ağustos 2019 tarihine erteledi.
Söz konusu 11 kişi 22 Ocak 2018 tarihinde Ankara’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınmış, 26 Ocak 2018 tarihinde 8 kişi serbest bırakılmış, 3 kişi ise tutuklanmıştı. Tutuklanan 3 kişi (Barış Ceyhan, Saim Serin ve Lezgin Tekay) davanın 6 Eylül 2018 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti. Ayrıca Mahkeme Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Kemal Bülbül’ün dosyasının ayrılmasına karar vermişti.
Davanın 27 Mart 2019 tarihinde görülen duruşmasında savcı esas hakkındaki mütalaasını sunmuş ve sanıklardan Hayri Demir, Bengü Aslı Bayramoğlu, Hüseyin Gökdemir, Osman Konukçu, Lezgin Tekay, Muhammed Barış Ceyhan ve Saim Serin’in ‘örgüt propagandası yapma’ suçundan cezalandırılmasını istemişti. Mahkeme ayrıca 11 kişi ile ilgili olarak Türk Ceza Kanunu’nun 301. maddesi uyarınca yargılanmaları için suç duyurusunda bulunulmasını talep etmişti.
(07/056) JİTEM (Diyarbakır)/ Musa Anter Davası…
Musa Anter’in 1992 yılında Diyarbakır’da öldürülmesi ve Jandarma İstihbarat ve Terörle Mücadele (JİTEM) adına Diyarbakır’da yürütülen faaliyetlere dair Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi. Diyarbakır 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen ve “JİTEM Ana Davası” olarak bilinen dava ile Musa Anter’in öldürülmesine ilişkin dava Yargıtay’ın 29 Ocak 2016 tarihli kararıyla birleştirilmişti.
Duruşmada Orhan Miroğlu, Cevat Korkmaz ve Raif Türk tanık olarak dinlendi.
Mahkeme duruşmayı 25 Eylül 2019 tarihine erteledi.
(07/057) Çorlu Tren Kazası Davası…
8 Temmuz 2018 tarihinde Tekirdağ’ın Çorlu ilçesinde 25 kişinin yaşamını yitirdiği ve 328 kişinin yaralandığı tren kazası ile ilgili olarak TCDD görevlisi 4 kişi (TCDD 1. Bölge Müdürlüğü Halkalı 14. Demiryolu Bakım Müdürlüğü’nde Demiryolu Bakım Müdürü olarak görev yapan Turgut Kurt, Çerkezköy Yol Bakım Şefliği’nde Yol Bakım ve Onarım Şefi Özkan Polat, Yol Bakım Şefliği’nde Hat Bakım ve Onarım Memuru olarak görevli Celaleddin Çabuk ile TCDD bünyesinde çalışan ve Mayıs ayındaki yıllık umumi muayene raporunda imzası bulunan Köprüler Şefi Çetin Yıldırım) hakkında Çorlu 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 3 Temmuz 2019 tarihinde devam edildi.
İddianamede sanıkların ‘taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma’ suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması istenmektedir.
Duruşma öncesinde polisin adliye binasını dışında, aralarında bu kazada yakınlarını kaybedenlerin de bulunduğu davayı izlemek isteyenlere müdahale ettiği öğrenildi.
Duruşma başladığında, avukatların duruşma öncesi yaşananları gündeme getirdiği ve sorumluların belirlenmesi için suç duyurusunda bulunduğu bildirildi. Duruşma savcısının ise mahkemeden müdahale talimatını kimin verdiğinin tespit edilmesini talep ettiği öğrenildi. Bu taleplerin ardından mahkeme heyeti duruşmadan çekildiğini açıkladı ve dava dosyası Çorlu 2. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi.
(07/058) Anayasa Mahkemesi’nin Barış İçin Akademisyenler Kararı…
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisini imzaladıkları için haklarında dava açılan 10 akademisyenin bireysel başvurularını 3 Temmuz 2019 tarihinde görüşen Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü, görüşme sonunda başvuru dosyasının AYM Genel Kurulu’na sevk edilmesine karar verdi.
(07/059) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
3 Temmuz 2019 tarihinde TÜBİTAK’ın eski çalışanlarına yönelik Kocaeli merkezli bir soruşturma kapsamında 6 ilde düzenlenen operasyonlarda 7 kişi; Konya merkezli bir soruşturma kapsamında 10 kişi (son gözaltılarla beraber bu soruşturma kapsamında gözaltına alınanların sayısı 25’e yükseldi) gözaltına alındı.
(07/060) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Yargılanan Kişiler…
Yargıtay eski üyesi Bilal Karadağ hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın karar duruşması 3 Temmuz 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme Bilal Karadağ’ı ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 7 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
Yargıtay eski üyesi İsmail İnceoğlu hakkında Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nde açılan davanın karar duruşması 3Temmuz 2019 tarihinde görüldü. Mahkeme İsmail İnceoğlu’nu ‘örgüt üyesi olma’ suçundan 7 yıl 6 ay hapis cezası ile cezalandırdı.
(07/061) Kürtçe Konuştuğu İçin Sürgün Edilen Öğretmen…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van milletvekili Muazzez Orhan tarafından, Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk’un yanıtlaması talebiyle 28 Haziran 2019 tarihinde TBMM’ye bir soru önergesi verdiği öğrenildi. Önergede, Van’ın Edremit ilçesindeki Ferit Melen İlköğretim Okulu’nda sınıf öğretmeni olarak görev yapan Medeni Oruç hakkında, “okulda Kürtçe konuştuğu ve uygulamada gerek mevzuat olarak gerek işleyiş açısından hiçbir maddi karşılığı olmadığı halde Kürtçe ders işlediği” iddiasıyla soruşturma açıldığı; bu soruşturma sonucunda Medeni Oruç’un 26 Haziran 2019 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından il dışına sürgün edildiği ve maaş kesintisi cezası uygulandığı belirtilmektedir.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3] https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4] https://twitter.com/insanhaklari
[5] Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, Deutsche Welle, Reuters, AFP.