Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
5 – 7 Mart 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(03/039) Cezaevinde Şüpheli Ölüm…
6 Mart 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, İzmir Aliağa Şakran Cezaevi’nde tutulan Ercan Eke (32) isimli mahpusun şüpheli bir biçimde yaşamını yitirdiği öğrenildi.
Ercan Eke’nin kardeşi İlhan Eke basında yer alan ifadelerinde şunları belirtti: “Dün sabah saat 10.30 gibi cezaevinden eşini aradılar. Yaşamını yitirdiğini söylediler. Cenaze ilk olarak Aliağa Devlet Hastanesi’ne kaldırılmış. Hastane raporunda ‘başında darp izine istinaden ölüm’ diye yazıyor. Ayrıntılı otopsi ile ölüm nedeni belli olacak.”
(03/040) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpus…
7 Mart 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Mardin E Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Remzi Çağlın’ın (57) ağız içi arama dayatmasını kabul etmediği için 7 aydır hastane sevkinin yapılmadığı öğrenildi.
(03/041) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 4 Mart 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(03/042) 8 Mart Eylem ve Etkinliklerine Yönelik Müdahaleler ve Engellemeler…
8 Mart Dünya Kadınlar Günü için Ankara’da Sakarya Caddesi’nde 6 Mart 2022 tarihinde düzenlenen basın açıklamasına müdahale eden polis 5 kişiyi işkence ve kötü muameleyle gözaltına aldı.
Emniyet Genel Müdürlüğü 8 Mart ile ilgili düzenlenen etkinlikler gerekçesiyle İzmir’de 3, Ankara’da 9 kişi olmak üzere 12 kişi hakkında yasal işlem başlatıldığını duyurdu.
(03/043) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Hasta mahpus Ali Osman Köse’nin serbest bırakılması talebiyle 4 Mart 2022 tarihinde Ankara’da Adalet Bakanlığı önünde yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 2 kişiyi (Feridun Osmanağaoğlu ve Ömer Akyel) gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(03/044) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Cezaevlerinde süren açlık grevleri ve hasta mahpuslarla ilgili 4 Mart 2022 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Taksim Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi (Hüseyin Kütük) gözaltına aldı. Gözaltına alınan kişi aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(03/045) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Kişiler…
4 Mart 2022 tarihinde Diyarbakır’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 16 kişiden 5’i (Helen Ölçen, İlknur Şaybak, Mehmet Taşkıran, Adar Kalkan ve Mehmet Furkan Değer) 7 Mart 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından yurtdışı yasağı şartıyla serbest bırakıldı. 11 kişinin halen gözaltında olduğu öğrenildi.
(03/046) Şırnak’ta Gözaltına Alınan HDP Yöneticileri ve Diğer Kişiler…
3 Mart 2022 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesinde gözaltına alınan 5 kişi (HDP Cizre ilçe yöneticileri Songül Küçük ve Naim İnedi, Asya Arslan, Hasan Malgaz ve ismi öğrenilemeyen bir kişi) 4 Mart 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(03/047) Gezi/Çarşı Davası…
17 kişi hakkında 2013 yılındaki Gezi Parkı eylemleri nedeniyle İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 4 Mart 2022 tarihinde devam edildi.
Duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, Osman Kavala ve Mücella Yapıcı’nın ‘cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüs’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla, 6 kişinin (Çiğdem Mater, Ali Hakan Altınay, Mine Özerden, Şerafettin Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi) bu suça yardım suçundan 15 ile 20 yıl arasında hapis cezalarıyla cezalandırılmasını talep etti. Savcı, 9 kişi (Ayşe Pınar Alabora, Henry Jack Barkey, Can Dündar, Gökçe Yılmaz, Handan Meltem Arıkan, Hanzade Hikmet Germiyanoğlu, Mehmet Ali Alabora, Yiğit Aksakoğlu ve İnanç Ekmekçi) hakkında ise dosyanın tefrikini talep etti. Mahkeme duruşmayı 21 Mart 2022 tarihine erteledi.
Gezi Davası olarak bilinen davada verilen beraat kararının Yargıtay 16. Ceza Dairesi tarafından bozulması üzerine davanın yeniden görülmesine başlanmış ve 8 Ekim 2021 tarihinde Çarşı Davası olarak bilinen davayla birleştirilmesi ile davada yargılananların sayısı 52 olmuştu. Ancak mahkeme 21 Şubat 2022 tarihinde görülen duruşmada dosyaların yeniden ayrılmasına hükmetmişti. 1 Kasım 2017 tarihinde tutuklanan Osman Kavala, Gezi eylemleri ile ilgili davada 18 Şubat 2020 tarihinde verilen beraat kararına rağmen, hakkında 2016 yılındaki darbe girişimi ile ilgili açılan başka bir soruşturma gerekçe gösterilerek cezaevinden tahliye edilmeden yeniden tutuklanmıştı.
(03/048) İstanbul’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Taraf gazetesinin eski çalışanları Ahmet Altan, Yasemin Çongar, Yıldıray Oğur, Tuncay Opçin ve Mehmet Baransu hakkında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Mart 2022 tarihinde görüldü.
Mahkeme Mehmet Baransu’nun ‘devletin güvenliğine ilişkin gizli belgeleri temin etme’, ‘devletin güvenliğine ve siyasal yararlarına ilişkin gizli kalması gereken bilgileri açıklama’ suçlarından toplam 13 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına hükmetti. Mahkeme Ahmet Altan, Yasemin Çongar ve Yıldıray Oğur’un ‘devletin güvenliğine ilişkin gizli belgeleri temin etme’ suçundan ayrı ayrı 3 yıl 4 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, Tuncay Opçin hakkındaki dosyanın ayrılmasına karar verdi.
(03/049) CHP Üye ve Yöneticileri Hakkında Açılan Dava…
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından hazırlanan “SaBıKa Holding” başlıklı broşürler gerekçesiyle, Cumhurbaşkanı Erdoğan, İçişleri Başkanı Süleyman Soylu, eski Başbakan Binali Yıldırım ile eski bakan Egemen Bağış, Anayasa Mahkemesi Üyesi İrfan Fidan’ın da aralarında bulunduğu 10 kişinin şikayeti üzerine İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından CHP üye ve yöneticisi 10 kişi hakkında hazırlanan iddianamenin 4 Mart 2022 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. 10 kişinin ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ ve ‘kamu görevlisine hakaret’ iddialarıyla yargılanacağı davanın ilk duruşması 16 Eylül 2022 tarihinde görülecek.
Hakkında dava açılan CHP üye ve yöneticileri: CHP İstanbul İl Sekreteri Oğuz Kemal Yakar, CHP İl Başkan Yardımcısı Mert Bahçetepe, CHP Beyoğlu İlçe Başkanı Gözde Fil, CHP İstanbul İl Gençlik Kolları Başkanı Cem Aydın, CHP Beyoğlu İlçe Başkanı Ali Asker Ekici, CHP Beşiktaş İlçe Başkan Yardımcısı Cem Özçelik ve parti üyeleri Burak Aluçlu, Gökhan Akgül, Seçkin Aybar ile Tuğba Güçtekin hakkında dava açıldı.
Ayrıca 4 Mart 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, söz konusu broşürü sosyal medya hesabından paylaştığı gerekçesiyle CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu hakkında da soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
(03/050) İzmir’de Eyleme Katıldıkları İçin Yargılanan Kişiler…
Diyarbakır, Mardin ve Van belediyelerine kayyım atanmasını protesto etmek için 18 Eylül 2019 tarihinde İzmir’de Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde yapılan basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan aralından Parti Meclis üyesi Hacay Yılmaz’ında olduğu Halkların Demokratik Partisi (HDP) üye ve yöneticisi 6 kişi (Recep Acar, Mustafa Kazak, Ferhat Harun Pehlivan, Hacay Yılmaz, Şerafettin Yetim ve Yurdakul Üstekler) hakkında İzmir 34. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 3 Mart 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme 6 kişinin ‘2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet’ suçundan ayrı ayrı 5 ay hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verdi. Mahkeme 3 kişi (Recep Acar, Yurdakul Üstekler ve Ferhat Harun Pehlivan) hakkında verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, 2 kişi (Mustafa Kazak ve Şerafettin Yetim) hakkında verilen hapis cezalarının ayrı ayrı 3000 Türk Lirası para cezasına çevrilmesine ve 1 kişi (Hacay Yılmaz) hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verdi.
(03/051) İstanbul’da Yargılanan Kişiler…
3 kişi hakkında, 11 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesindeki Surp Takavor Ermeni Kilisesi’nin kapısının üstüne çıkıp dans ettikleri için ‘halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri aşağılama’ iddiasıyla İstanbul Anadolu Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 4 Mart 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme 3 kişinin beraatına hükmetti.
(03/052) Sosyal Medya Paylaşımları Hakkında İnceleme…
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından 6 Mart 2022 tarihinde yapılan açıklamada “Yürütülen sanal devriye faaliyetleri kapsamında, Twitter isimli sosyal medya platformu üzerinde ‘Yağ fiyatları’ üzerinden provokatif ve dezenformasyon içeren paylaşımlarda bulunan 45 hesap hakkında işlemlere başlanılmıştır” denildi.
(03/053) Şırnak’ta Yasaklanan Oyun…
Şermola Tiyatrosu tarafından 12 Mart 2022 tarihinde Şırnak’ın Cizre ilçesindeki Belediye Kültür Merkezi’nde sergilenecek olan Kürtçe Mem û Zin oyununun, 6 Mart 2022 tarihinde Cizre Kaymakamlığı tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeden iptal edildiği öğrenildi.
(03/054) Kocaeli’de Yasaklanan Eylem…
Kocaeli Emek ve Demokrasi Güçleri tarafından 6 Mart 2022 tarihinde ekonomik kriz ve zamlarla ilgili düzenlenmek istenen miting için yapılan başvuruya İzmit Kaymakamlığı tarafından 4 Mart 2022 tarihinde “kamu düzeninin sağlanması, suç işlenmesinin önüne geçilmesi, genel sağlığın korunması” gerekçesiyle olumsuz yanıt verildiği öğrenildi.
(03/055) Milletvekili Hakkında Açılan Soruşturma…
1 Mart 2022 tarihinde dokunulmazlığı kaldırılan HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel hakkında 4 Mart 2022 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘örgüt üyesi olmak’ iddiasıyla soruşturma başlatıldığı öğrenildi. 4 Mart 2022 tarihinde Semra Güzel’in Diyarbakır’ın Kayapınar ilçesindeki evine polisin geldiği, Semra Güzel’in evde bulunmadığı öğrenildi.
(03/056) Yurtdışına Çıkışı Engellenen Milletvekili…
4 Mart 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Almanya’da yapılacak bir konferansa davet edilen HDP Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun yurtdışına çıkışına, hakkındaki yasak gerekçe gösterilerek izin verilmediği öğrenildi.
(03/057) AYM’nin Ethem Sarısülük’le İlgili Kararı…
4 Mart 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), Gezi Parkı eylemleri sırasında polis memuru Ahmet Şahbaz tarafından vurularak öldürülen Ethem Sarısülük’le ilgili ailesinin yaptığı başvuruyu karara bağladığı öğrenildi. AYM Ethem Sarısülük’ün yaşam hakkının usul boyutunun ihlal edilmediğine ve soruşturmanın etkili biçimde yürütüldüğüne karar verdi. Ethem Sarısülük 1 Haziran 2013 tarihinde polisin açtığı ateş sonucu başından vurulmuş, 14 Haziran 2013 tarihinde hastanede yaşamını yitirmişti. Polis memuru Ahmet Şahbaz’a Ethem Sarısülük’ü ‘kasten öldürme’ suçundan verilen 7 yıl 9 ay 10 gün hapis cezası Yargıtay tarafından az bulunarak bozulmuş ancak davanın yeniden görüldüğü Aksaray Ağır Ceza Mahkemesi cezayı 1 yıl 4 ay 20 güne düşürmüş ve 10 bin 100 Türk Lirası para cezasına çevirmişti. Tekrar bozma üzerine mahkeme Şahbaz’ı 15 bin 200 Türk Lirası para cezası ile cezalandırmıştı.
(03/058) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
4 Mart 2022 tarihinde Ankara merkezli bir soruşturma kapsamında 3 ilde düzenlenen operasyonlarda 9 kişi gözaltına alındı.
(03/059) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 4 Mart 2022 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 180 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 38.233 olduğunu açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 5 Mart 2022 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 174 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 32.389 olduğunu açıkladı.
Sağlık Bakanlığı, 6 Mart 2022 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 170 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 27.671 olduğunu açıkladı.
Buna göre 6 Mart 2022 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 95.549, vaka sayısı ise 14.353.888 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tradresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.