Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
6 – 8 Ağustos 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(08/043) Operasyonlar ve Çatışmalar…
Milli Savunma Bakanlığı, 5 Ağustos 2022 tarihinde Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) içinde devam eden Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Pençe-Kilit operasyonu kapsamında oluşturduğu bir üs bölgesine yönelik saldırıda yaralanan 1 askerin (Piyade Uzman Çavuş Reşat Ergin) hastanede öldüğünü duyurdu.
7 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, IKBY sınırları içindeki Zap bölgesinde TSK birimleri ile HPG militanları arasında 22 Nisan 2022 tarihinde çıkan çatışmada 3 HPG militanının öldüğü öğrenildi.
(08/044) Mardin’de Polis Şiddetine Maruz Kalan Kişiler…
5 Ağustos 2022 tarihinde Mardin’in Artuklu ilçesinde 15 Temmuz Şehitler Parkı’nda, tutuklu Furkan Vakfı Genel Başkanı Alpaslan Kuytul ile ilgili atkı taktıkları gerekçesiyle aralarında çocukların da bulunduğu bir grubun polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı, 3 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
(08/045) İstanbul’da Gözaltında İşkence ve Kötü Muamele…
Halkın Hukuk Bürosu 5 Ağustos 2022 tarihinde İstanbul’un Sultangazi ilçesinde gözaltına alınan 2 kişinin (Hüseyin Kütük ve Ferdi İşçi) götürüldükleri polis merkezinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldıklarını duyurdu.
(08/046) Kırıkkale’de Saldırıya Uğrayan Muhabir…
Youtube’da İlave TV isimli kanal için sokak röportajları yapan muhabir Arif Kocabıyık, çekimler için gittiği Kırıkkale’de bir araçtan inen 3 kişinin saldırısına uğradıklarını duyurdu. Arif Kocabıyık’ın saldırıyla ilgili suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
(08/047) İstanbul’da Saldırıya Uğrayan Gazeteci…
7 Ağustos 2022 tarihinde TV100 kanalında bir programa katılan gazeteci Latif Şimşek, tartıştığı Demokrat Parti Ordu Milletvekili Cemal Enginyurt ile korumasının fiziksel şiddetine maruz kaldı. Olayla ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı ve Enginyurt’un koruması olan kişinin gözaltına alınarak sevk edildiği mahkeme tarafından tutuklandığı öğrenildi.
(08/048) İstanbul’da Saldırıya Uğrayan Cemevi Başkanı…
Alevi Vakıfları Federasyonu İkinci Başkanı ve Kartal Cemevi Başkanı Selami Sarıtaş’ın 6 Ağustos 2022 tarihinde evinin önünde kimliği belirsiz kişilerin saldırısına uğradığı ve yaralandığı öğrenildi.
(08/049) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 5 Ağustos 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(08/050) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
5 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde mahpusların 1 buçuk saat olması gereken açık görüş süresinin 50 dakika olarak kullanabildikleri, spor, sohbet, sosyal ve kültürel haklarının kısıtlandığı, mahpuslara verilen yemeklerin yetersiz ve kalitesiz olduğu, mahpuslardan yüksek elektrik faturaları tahsil edildiği öğrenildi.
5 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Elazığ 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nde tek kişilik hücrede tutulan hasta mahpus Fevzi Fidan’ın infaz koruma görevlilerinin işkence ve kötü muamelesine maruz kaldığı öğrenildi.
5 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Muğla Bodrum S Tipi Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Mehmet Salih Filiz’in, tedavisinin sağlanması için cezaevi idaresiyle görüşmek istediği 2 Temmuz 2022 tarihinde infaz koruma memurlarının işkence ve kötü muamelesine maruz kaldığı öğrenildi.
5 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Adana F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan gazeteci Fatih Özgür Aydın’a Dicle Fırat Gazeteciler Derneği tarafından gönderilen “Dört Duvar Arasında Gazetecilik” raporunun, derneğin “kamu yararına çalışan dernekler listesinde” yer almadığı gerekçesiyle verilmediği öğrenildi.
6 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Maraş Elbistan E Tipi Kapalı Cezaevi’nde mahpusların tutulduğu odaların havalandırmasına mesai saatleri dışında çok sayıda tabanca mermisi atıldığı öğrenildi.
6 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Diyarbakır Kadın Kapalı Cezaevi’nde mahpusların kapı mazgalından baktıkları gerekçesiyle infaz koruma memurları tarafından tehdit edildikleri öğrenildi.
(08/051) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpus…
6 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Metris R Tipi Cezaevi’nde tutulan yüzde 98 engelli hasta mahpus Serdal Yıldırım için Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’na yapılan infaz erteleme başvurusu hakkında Mardin Kızıltepe Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi tarafından “hastalık nedeniyle cezasının ertelenmesi toplum güvenliği bakımından tehlike oluşturabileceği tarafımızca değerlendirilmiştir” şeklinde görüş bildirildiği öğrenildi.
(08/052) Cezaevinde Açlık Grevi…
5 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Van Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan mahpusların maruz kaldıkları hak ihlallerine karşı 1 Ağustos 2022 tarihinden bu yana dönüşümlü açlık grevine başladıkları öğrenildi.
(08/053) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan HDP Üyesi ve Diğer Kişiler…
6 Ağustos 2022 tarihinde Halkların Demokratik Partisi’nin tarafından Diyarbakır’da İstasyon Meydanı’nda düzenlenen miting sonrasında attıkları sloganlar gerekçe gösterilere gözaltına alınan 2’si çocuk 9 kişi, ifade işlemlerinin ardından 7 Ağustos 2022 tarihinde serbest bırakıldı.
Aynı tarihte Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde yol kontrolünde gözaltına alınan HDP Çermik İlçe Eş Başkanı Berat Can ifade işlemlerinin ardından 7 Ağustos 2022 tarihinde serbest bırakıldı.
(08/054) Mersin’de Gözaltına Alınan Kişiler…
5 Ağustos 2022 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınlarında 5 kişinin (C. A. T., A. Ç., D. G., F. S. ve A. T.) “eylem hazırlığında oldukları” iddiasıyla gözaltına alındığı öğrenildi.
(08/055) Kobanê Davası…
Aralarında eski eş genel başkanlarının da olduğu 21’i tutuklu 108 HDP üye ve yöneticisi hakkında Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 25 Temmuz ile 5 Ağustos 2022 tarihleri arasında devam edildi.
25 Temmuz 2022 tarihinde görülen duruşmada mahkemenin savunma hakkını engellemesini protesto eden avukatlara salonda bulunan polisin mahkeme başkanının talimatıyla müdahale ettiği, salondan çıkmak isteyen sanık siyasetçilerin jandarma tarafından engellendiği, bu sırada sanıklardan Nazmi Gür’ün fenalaştığı öğrenildi. Mahkeme tutuklu Zeynep Karaman hakkında Diyarbakır’da çıkarılan yakalama kararının kaldırılmasına, Can Memiş’in de bir ay imza yükümlülüğünün kaldırılmasına karar verdi.
29 Temmuz 2022 tarihinde görülen duruşmada mahkeme, sanık siyasetçilerden Gültan Kışanak’ın dosya tanıklarından Mesut Fırat’ın dinlenmemesine dair talepte bulunduğu sırada mikrofonunun mahkeme heyeti tarafından kapatıldığı öğrenildi. Mahkeme sağlık durumuna rağmen Aysel Tuğluk’un savunmasının 1 Ağustos 2022 tarihinde SEGBİS aracılığıyla alınmasına karar verdi.
1 Ağustos 2022 tarihinde görülen duruşmada demans hastası Aysel Tuğluk’un “Kendimi savunacak durumda değilim” beyanına rağmen ifadesinin ve savunmasının zorla alınmak istendiği öğrenildi. Mahkeme Aysel Tuğluk hakkında davanın tefrik edilmesi talebini reddetti.
2 Ağustos 2022 tarihinde görülen duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcılığın tutuklu siyasetçilerin “suç işlediklerinin kuvvetli ihtimali olduğu” gerekçesiyle bu hallerinin devamını talep ettiği öğrenildi.
5 Ağustos 2022 tarihinde görülen duruşmada mahkeme hasta mahpus Aysel Tuğluk’un tahliyesine, diğer tutuklu siyasetçilerin tutukluluk halinin devamına karar verdi. Mahkeme ayrıca tahliye edilen siyasetçi Berfin Özgü Köse hakkında adli kontrol şartlarını yerine getirmediği gerekçesiyle yakalama kararı çıkartılmasına hükmetti ve duruşmayı 29 Ağustos ile 9 Eylül 2022 tarihleri arasında görülmek üzere erteledi.
(08/056) AYM’nin Kötü Muamele Kararı…
6 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) gözaltında işkence ve kötü muamele gördüğü gerekçesiyle Mehmet Ali Çintan tarafından yapılan bireysel başvuruyu karara bağladığı, Anayasa’nın 17. maddesinde güvence altına alınan kötü muamele yasağının usul boyutuyla ihlal edildiğine hükmettiği öğrenildi. 29 Ağustos 2016 tarihinde Mersin’de yapılan ev baskınında gözaltına alınan, getirildiği Yenişehir İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde işkence ve kötü muameleye maruz kalan Mehmet Ali Çintan’ın Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı’na yaptığı suç duyurusu takipsizlikle sonuçlanmış, karara ilişkin Mersin Sulh Ceza Hakimliği’ne yaptığı itiraz da reddedilmişti. AYM, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için kararın bir örneğinin Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesine ve Mehmet Ali Çintan’a 45 bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
(08/057) AYM’nin Düşünce ve İfade Özgürlüğü Kararı…
5 Ağustos 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2017 yılında katıldığı bir basın açıklamasında “Kayyım Rektör” ifadeleri yer aldığı için Mersin Üniversitesi tarafından açılan soruşturmada 1 aylık uzaklaştırma ve disiplin cezası verilen İlknur Uyan’ın bireysel başvurusunu karara bağladığı öğrenildi. AYM kararında, “Başvuruya konu basın açıklamasında rektörün hükûmete biat ettiği, akademisyenlerin çoğunluğunca seçilen değil iktidar tarafından atanan kayyım bir rektör olduğu şeklindeki ifadeler rektör açısından rahatsız edici ve kışkırtıcı bulunsa bile ifade özgürlüğünün bir dereceye kadar abartıya ve hatta kışkırtmaya izin verecek şekilde geniş yorumlanması gerektiği kabul edilmelidir” diyerek, Uyan’ın eğitim hakkının ihlal edildiğine hükmetti. AYM, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için kararın bir örneğinin yeniden yargılama yapılması için Mersin 2. İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, İlknur Uyan’a 13 bin 500 TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.
(08/058) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Etkin Haber Ajansı’na ait https://www.etha44.com internet sitesine Diyarbakır 4. Sulh Ceza Hakimliği’nin 26 Temmuz 2022 tarihli kararı ile, https://www.etha45.com internet sitesine Diyarbakır 4. Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Ağustos 2022 tarihli kararı ile milli güvenlik ve kamu güvenliğinin korunması gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Yeni Demokrasi gazetesine ait https://www.yenidemokrasi29.net internet sitesine Diyarbakır 4. Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Ağustos 2022 tarihli kararı ile milli güvenlik ve kamu güvenliğinin korunması gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Kızıl Bayrak dergisine ait https://kizilbayrak70.net/ internet sitesine Mersin 4. Sulh Ceza Hakimliği’nin 3 Ağustos 2022 tarihli kararı ile milli güvenlik ve kamu güvenliğinin korunması gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(08/059) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 25 Temmuz 2022 ile 1 Ağustos 2022 tarihleri arasında Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 337 kişinin yaşamını yitirdiğini ve vaka sayısının 406.322 olduğunu açıkladı.
Buna göre 1 Ağustos 2022 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 99.678, vaka sayısı ise 16.295.817 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete K(arınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.