Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
7 -9 Ekim Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/074) Hakkari’de Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
7 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 6 Ekim 2023 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde ev baskınlarında gözaltına alınan Vedat Özeken, Barış Özçük, Ağit Kocai, Bahtiyar Bor isimli 4 kişinin gözaltına alınırken polisin işkence ve diğer kötü muamelesine maruz kaldığı öğrenildi. Maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele sonucu Vedat Özeken’in kolunun kırıldığı, Barış Özcük’Ün vücudunun çeşitli yerlerinden yaralandığı bildirildi.
Vedat Özeken’İn babası basında yer alan açıklamasında şunları belirtti: “Oğlum Vedat’ı gördükleri gibi kolunu ters çevirerek yere yatırıp kolunu kırdılar. Gözlerimizin önünde üst kattan aşağıya kadar darp ederek çıplak bir şekilde getirdiler (…) Üzerindeki iç çamaşırlarıyla çıplak bir şekilde panzere bindirdiler. Bu soğuk havada çıplak edip dakikalarca dövdüler (…) Hastane raporlarını aldık. Oğlumun kolunun kırıldığını öğrendik.”
Barış Özcük’ün annesi şunları belirtti: “Polisler eve gelir gelmez direk, beni ve babasını başka bir odaya aldılar. 3-4 polis oğlumun sırtının üzerine çıkarak ters kelepçe yapıp darp ettiler. Daha sonra oğlumu çırılçıplak edip banyodan soğuk su getirip üzerine döküp dövüyorlardı. Oğlum çığlıklar içerisinde kalmasına rağmen, soğuk havada soğuk su döküp darp ediyorlardı (…) Salonda yere uzatılan oğlumu her geçen polis tekmeliyordu. Tüm vücudu yara bere içerisinde kalmıştı.”
Bahtiyar Bor’un annesi şunları ifade etti: “Polisler içeri girer girmez direk oğlumun nerede olduğunu sordular. Bahtiyar’ın odasına girerek, yataktan çıkarıp odanın ortasında ters kelepçe takıldı ve dakikalarca darp edildi. Oğlumun odada ne kadar ve nasıl darp edildiğini bilmiyorum ama tek gördüğüm bir ara iki kişinin oğlumun sırtının üzerine çıkarak tepindiğini gördüm. Kimsenin odaya girmesine izin vermiyorlardı.”
(10/075) Van’da İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
7 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, 6 Ekim 2023 tarihinde Van’da polis aracına zarar verdiği gerekçesiyle zihinse engelli olduğu bildirilen M. P. (22, e) isimli bir kişinin polis tarafından fiziksel şiddet kullanılarak gözaltına alındığı öğrenildi. Maruz kaldığı işkence ve diğer kötü muamele sonucu M. P.’nin vücudunun çeşitli yerlerinden yaralandığı öğrenildi.
(10/076) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
9 Ekim Eylül 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Ankara Sincan Kadın Cezaevi’nde tutulan siyasi mahpuslar hakkında hasta mahpusların serbest bırakılması için yapılan 3 günlük yemek boykotu nedeniyle açılan disiplinlin soruşturması kapsamında 39 mahpusa 1 ay iletişim haklarından mahrum bırakma cezası verildiği öğrenildi.
(10/077) Eğitim Hakları Engellenen Mahpuslar…
7 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Marmara Açık Cezaevi’nde tutulan ve Esenyurt Üniversitesi’ndeki farklı bölümlere kayıt yaptıran 5 mahpusa üniversite yönetiminin derslere katılma izni vermediği öğrenildi.
(10/078) İstanbul’da Basın Açıklamasına Polis Müdahalesi…
Cumartesi Anneleri/İnsanları tarafından 7 Ekim 2023 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu ilçesindeki Galatasaray Meydanı’nda yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis, aralarında İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Başkanı Gülseren Yoleri’nin de olduğu 18 kişiyi gözaltına aldı. Müdahale sırasında polisin gazetecileri ve hak örgütleri adına gözlemcilik faaliyetleri yapanları engellediği bildirildi. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. Gözaltına alınanların isimleri: Ali Ocak, Cem Göncü, Davut Aslan, Doğan Özkan, Fatma Akaltun, Gülseren Yoleri, Hanife Yıldız, Hatice Onaran, Hüseyin Aygül, İkbal Eren, İrfan Bilgin, Maside Ocak, Mikail Kırbayır, Mustafa Emin Büyükcoşkun, Newroz Ali Tosun, Oya Ersoy, Salim Derelioğlu, Türker Demirci.
(10/079) Van’da Cumartesi Anneleri ile Dayanışma Eylemine Polis Müdahalesi…
Cumartesi Anneleri/İnsanları ile dayanışma için İHD Van Şube’sinin çağrısı üzerine 7 Ekim 2023 tarihinde Van’da yapılmak istenen basın açıklamasına valiliğin yasaklama kararını gerekçe gösteren polis tarafından izin verilmedi. Polisin müdahale ve engellemesi sonucu bina dışına çıkamayan hak savunucuları İHD Van Şube’sinin bulunduğu binanın girişinde oturma eylemi gerçekleştirdi.
(10/080) İstanbul ve Diyarbakır’da Eyleme Polis Müdahalesi…
8 Ekim 2023 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesinde PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Suriye’den çıkarılmasının yıldönümü dolayısıyla yapılacak yürüyüş öncesi polis aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekilleri, Halkların Demokratik Kongresi (HDK) eş sözcüsünün de olduğu gruplara müdahale etti. Polis ayrıca gazetecilerin haber takibi yapmasını da engelledi. Gün boyu süren polis müdahalelerinde toplam 73 kişinin gözaltına alındığı ve bu kişilerin polisteki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldığı öğrenildi. Gözaltına alınanlardan isimleri öğrenilenler: Narenciye Acar, Hanife Gümüş, Esengül Demir, Feryat Sakallı, Emrah Demir, Murat Çelik, Nilay Güleser, Mahsun Koç, Pakize Sinem, Ensar Bozkurt, Eşref Özviran, Cesim Özden, Hayrettin Boztaş, Ensar Atabay, Emin Parlak, Vasfi Özer, Aysel Batyar Önsel, Yusuf Kalkan, Şevket Kahraman, Murat Akdoğan, Mehmet Ünal, Perihan Özbey, Neslihan Arvis, Dilber Demir, Mahmut Çiftçi, İnci Kılıç, Kumri Akgül, Leyla Kaygısız, Salih Kaya, Mehmet şirin Akyol, Mehmet Sıddık Burulay, Gülsüm Öztürk, Asiye Aslan, Güler Buğday, Vedat Çelik.
Aynı gerekçe ile 9 Ekim 2023 tarihinde Diyarbakır’da yapılan eyleme müdahale eden polis en az 92 kişiyi gözaltına aldı.
(10/081) Siirt’te Gözaltına Alınan Parti Yöneticileri…
6 Ekim 2023 tarihinde Siirt’in Pervari ilçesinde gözaltına alınan HDP İlçe Eş Başkanı Sıddık Yılmaz, Yeşil Sol Parti (YSP) İlçe Eş Başkanı Habeş Güzel ile HDP eski İlçe Eş Başkanı Nazmiye Güzel 8 Ekim 2023 tarihinde mahkemeye sevk edildi. Mahkeme Nazmiye Güzel’in tutuklanmasına karar verdi. Diğer 2 kişi ise savcılık ifadelerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/082) Urfa Merkezli Soruşturma Kapsamında Gözaltına Alınan Kişiler…
Urfa merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 51 kişiden 18’i 6 Ekim 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. 1’i adli kontrol şartıyla olmak üzere 33 kişi ise serbest bırakıldı. Tutuklanan kişilerin isimleri: Ahmed Abdallah, Ahmed Abdullah, Ali Vuruk, Celal Abdullah, Cuman Bulut, Habeş Raşîd, Hacı Şıhhalil, Halil Abdullah, Hasan Abdullah, Mahmud İbrahim, Mehmet Hammadde, Muhammed Amin Sheıkh Buzan, Muhammed Hac Osman, Mustafa Sheıkh Muhammed, Mustafa Vuruk, Nakşi Abdullah, Nebî Şeyh Mûhammed ve Sabri Abdullah.
(10/083) Malatya’da Gözaltına Alınan Kişiler…
Malatya merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alınan 16 mülteci ve sığınmacının 6’sı 6 Ekim 2023 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. Serbest bırakılan 10 mülteci ve sığınmacının ise sınır dışı edilmek üzere İl Göç İdaresi Geri Gönderme Merkezi’ne götürüldüğü öğrenildi.
(10/084) Diyarbakır’da Gözaltına Alınan Avukat…
Avukat Ahmet Mullamuhammed 6 Ekim 2023 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alındı. Gözaltı gerekçesi öğrenilemedi.
(10/085) Antep’te Gözaltına Alınan Kişi…
Zekiye Karabulut isimli 1 kişi 7 Ekim 2023 tarihinde Antep’te Diyarbakır merkezli bir soruşturma kapsamında gözaltına alındı. Zekiye Karabulut, aynı gün içinde savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
(10/086) İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’nın Yargılandığı Dava…
7 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında eski Ulaştırma ve Altyapı Bakanı ile ilgili sözleri nedeniyle İstanbul 45. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşmasının 29 Eylül 2023 tarihinde görüldüğü ve mahkemenin Ekrem İmamoğlu’nu 15.000 TL manevi tazminat ödemeye mahkum ettiği öğrenildi.
(10/087) YSP Milletvekili Hakkında Açılan Soruşturma…
6 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, YSP Muş Milletvekili Sezai Temelli hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından Irak ve Suriye’ye yönelik düzenlenen hava harekatları ile ilgili yaptığı açıklama gerekçe gösterilerek Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldığı öğrenildi.
(10/088) Cumartesi Anneleri/İnsanları Hakkında Açılan Soruşturma…
6 Ekim 2023 tarihinde basında yer alan haberlerden, Cumartesi Anneleri/İnsanları tarafından 8 Temmuz 2023 tarihinde yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan 31 kişi hakkında başlatılan soruşturma hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 19 Eylül 2023 tarihinde takipsizlik kararı verdiği öğrenildi.
(10/089) Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği Hakkında Açılan Dava…
Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği hakkında derneğin faaliyetlerinin ‘hukuka ve ahlaka aykırı olduğu’ iddiasıyla İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan fesih davasının görülmesine 9 Ekim 2023 tarihinde devam edildi. Mahkeme duruşmayı 8 Ocak 2024 tarihine erteledi.
(10/090) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl ve İlçe…
Diyarbakır Valiliği 6 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde yapılacak toplanma, yürüyüş, basın açıklaması, açlık grevi, oturma eylemi, miting, stant açma, çadır kurma, bildiri/broşür dağıtma, afiş/pankart asma ve benzeri eylem ve etkinlikleri 9 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 1 gün süreyle yasakladığını duyurdu.
İstanbul Kağıthane Kaymakamlığı 9 Ekim 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile Tarlabaşı Toplum Merkezi ile ilgili açılan kapatma davasının duruşması sonrasında yapılacak basın açıklamasını gerekçe göstererek ilçe genelinde konuyla ilgili yapılacak bekleme ve oturma eylemi, basın açıklaması, toplanma, toplantı, stant kurma ve benzeri eylem ve etkinlikleri İstanbul Adalet Sarayı Şehit Cumhuriyet Savcısı Mehmet Selim KİRAZ yerleşkesi çevresinde ve Kağıthane İlçesinin genelinde tüm açık alanlarda 9 Ekim 2023 tarihi itibarıyla 1 gün süreyle yasakladı.
(10/091) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Konya Selçuk Üniversitesi ve rektörü hakkında https://www.sozcu.com.tr, https://www.yenicaggazetesi.com.tr, https://www.diken.com.tr internet sitelerinde yer alan haberlere Konya 4. Sulh Ceza Hakimliği’nin 29 Eylül 2023 ve Konya 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin 6 Ekim 2023 tarihli kararları ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle yeniden erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Restorasyon işleri yapan bir şirketle ilgili https://www.birgun.net, https://www.diken.com.tr, https://www.odatv4.com internet sitelerinde yer alan haberlere İstanbul 7. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2 Ekim 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği ve söz konusu içeriklerin silinmesine hükmedildiği öğrenildi.
Diyanet işleri Başkanı ile ilgi https://www.evrensel.net, https://tele1.com.tr internet sitelerinde yer alan haberlere Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2 Ekim 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle yeniden erişim engeli getirildiği öğrenildi.
Manisa Büyükşehir Belediyesi’ndeki yolsuzluk iddialarına ilişkin https://www.sozcu.com.tr (2 haber), https://www.yenicaggazetesi.com.tr internet sitelerinde yer alan haberlere Niğde 1. Sulh Ceza Hakimliği’nin 2 Ekim 2023 tarihli kararı ile kişilik haklarının ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(10/092) Darbe Girişimiyle İlişkilendirilerek Gözaltına Alınan ve Tutuklanan Kişiler…
Milli Savunma Bakanlığı 8 Ekim 2023 tarihinde yasadışı yollarla Yunanistan’a gitmeye çalıştıkları iddiasıyla 4 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP, Kaos GL.