Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
7 Ocak 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(01/036) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
6 Ocak 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Urfa Siverek 1 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi’nde kaloriferlerin yanmadığı, mahpusların kitaplarının koğuş aramaları sırasında toplatıldığı ve mahpuslara soruşturma açıldığı, haftalık telefon görüşme sürelerinin 20 dakikadan 10 dakikaya düşürüldüğü öğrenildi.
6 Ocak 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, İstanbul Silivri 9 Nolu Cezaevi’nde tutulan Emel Yeşilırmak’ın kendilerini istihbaratçı olarak tanıtan kişiler tarafından ajanlığa zorlandığı öğrenildi.
(01/037) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpuslar…
6 Ocak 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Samsun Bafra T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan mahpusların ağız içi aramayı kabul etmedikleri için hastane sevklerinin yapılmadığı öğrenildi.
(01/038) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın avukatları tarafından 6 Ocak 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(01/039) Tunceli’de Tehdit Edilen Siyasi Parti Üyesi…
6 Ocak 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden Emek Partisi üyesi Yusuf Akın’ın 1 Ocak 2022 tarihinde kendilerini istihbarat elemanı olarak tanıtan kişiler tarafından tehdit edildiği öğrenildi. Basında yer alan haberlerde, Yusuf Akın’ın evine gittiği sırada kendisini durduran 3 kişi tarafından silah göstererek ve “Gel seninle biraz konuşalım. Yanlış yoldasın. Bir şey yapmak isteseydik yapardık” denilerek tehdit edildiği belirtildi.
(01/040) Ankara’da Eyleme Polis Müdahalesi…
6 Ocak 2022 tarihinde Ankara’da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) genel merkezi önünde, Şişli Belediyesi işçileri tarafından yapılan “İşimi Geri İstiyorum” eylemine müdahale eden polis 3 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınan 3 kişinin (Turan Aktaş, Salih Bitnel ve Kakil Yazar) idari para cezası kesildikten sonra serbest bırakıldığı öğrenildi.
(01/041) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
6 Ocak 2022 tarihinde İstanbul’da Çağlayan Adliyesi’nde hasta mahpus Ali Osman Köse’nin serbest bırakılması için yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi (Feridun Osmanağaoğlu) gözaltına aldı. Feridun Osmanağaoğlu ifade işlemlerinin ardından aynı gün serbest bırakıldı.
(01/042) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
6 Ocak 2022 tarihinde İstanbul’da Çağlayan Adliyesi önünde Çağdaş Hukukçular Derneği üyesi avukatların serbest bırakılması talebiyle Direnişler Meclisi tarafından yapılan basın açıklamasına müdahale eden polis 1 kişiyi (Fırat Kaya) gözaltına aldı. 1 kişinin (Nergis Doğru) polisin işkence ve kötü muamelesine maruz kaldığı öğrenildi.
(01/043) Van’da Gazetecilerin Yargılandığı Dava…
Mezopotamya Ajansı muhabirleri Adnan Bilen ve Cemil Uğur, Zeynep Durgut, Jinnews muhabiri Şehriban Abi, gazeteci Nazan Sala hakkında 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 6 Ocak 2022 tarihinde görüldü.
Mahkeme 5 gazetecinin ‘örgüt üyesi olmak’ suçundan beraatına, Nazan Sala’nın ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
Van’ın Çatak ilçesinde gözaltına alınan 2 kişinin helikopterden atıldığı iddialarını haberleştirdikten sonra 6 Ekim 2020 tarihinde gözaltına alınan 5 gazeteciden 4’ü 9 Ekim 2020 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklanmıştı. 4 gazeteci davanın 2 Nisan 2021 tarihinde görülen duruşmasında tahliye edilmişti.
(01/044) Diyarbakır’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Gazeteci Rojhat Doğru hakkında Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 6 Ocak 2022 tarihinde görüldü.
Mahkeme Rojhat Doğru’nun ‘devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak’ suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi ve bu cezayı müebbet hapis cezasına çevirdi. Mahkeme Rojhat Doğru’nun kasten öldürmeye teşebbüs suçundan 10 yıl 10 ay, ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
Rojhat Doğru, 2014 yılında haber takibi yaptığı Kobanê eylemlerine katıldığı gerekçesiyle hakkında açılan soruşturma kapsamında 3 Aralık 2018 tarihinde gözaltına alınmış, 4 Aralık 2018 tarihinde tutuklanmıştı. Hakkında açılan davanın 26 Şubat 2019 tarihinde görülen duruşmasında mahkeme Rojhat Doğru’nun yurtdışına çıkış yasağı ve adli kontrol şartıyla tahliyesine karar vermişti.
(01/045) Eski Milletvekilinin Yargılandığı Dava…
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari eski milletvekili Abdullah Zeydan hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davada ‘örgüte yardım etmek’ ve ‘örgüt propagandası yapmak’ suçlarından verilen 8 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasının Yargıtay tarafından bozulması üzerine yeniden açılan davanın karar duruşması 6 Ocak 2022 tarihinde görüldü.
Mahkeme Abdullah Zeydan hakkında daha önce verdiği hükmü tekrar etti ve hükümle birlikte tahliyesine karar verdi.
(01/046) Hakkında Soruşturma Açılan Milletvekili…
6 Ocak 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu hakkında, Kocaeli Kandıra Cezaevi’nde tutulan HDP eski Eş Genel Başkan Yardımcısı Aysel Tuğluk’un sağlık durumuna dikkat çekmek için cezaevi önünde yaptığı basın açıklamasından dolayı, Kocaeli Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma açıldığı öğrenildi.
(01/047) Van’da Yargılanan Siyasi Parti Yöneticisi…
6 Ocak 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, HDP Van İl Eş Başkanı Handan Karakoyun hakkında, HDP İzmir il binasına yönelik saldırıda Deniz Poyraz’ın öldürülmesiyle ilgili sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek Van Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘alenen hakaret’ ve ‘halkı kin ve nefrete teşvik etmek’ iddialarıyla hazırlanan iddianamenin 28 Aralık 2022 tarihinde Van 7. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildiği öğrenildi. Davanın ilk duruşması 3 Şubat 2022 tarihinde görülecek.
(01/048) Antep’te Yargılanan Avukatlar…
Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi avukatlar Adnan Erol ile Ahmet Hartavi hakkında, avukatlık faaliyetleri gerekçe gösterilerek Antep 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın karar duruşması 6 Ocak 2022 tarihinde görüldü. Mahkeme avukatların beraatına hükmetti.
(01/049) Boğaziçi Üniversitesi Öğrencilerinin Yargılandığı Dava…
2’si tutuklu (Enis Berke Gök ve Caner Perit Özen) 14 kişi hakkında İstanbul Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için yapılan eylemler nedeniyle İstanbul 22. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Ocak 2022 tarihinde başlandı.
İddianamede 14 kişinin ‘kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak, ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama’, ‘kişiyi, yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle birden fazla kişiyle hürriyetinden yoksun kılma’, ‘görevi yaptırmamak için direnme’ ve ‘kara ulaşım araçlarını kaçırma veya alıkoyma’ suçlarından cezalandırılması istenmektedir.
Tutuklu öğrenciler duruşmaya cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldılar. Savunmaların ardından mahkeme 2 öğrencinin yurtdışına çıkış yasağı ve adli kontrol şartıyla tahliyesine karar verdi ve duruşmayı ileri bir tarihe erteledi.
(01/050) Metin Lokumcu Davası…
Artvin İl Emniyet Müdürü ile Hopa İlçe Emniyet Müdürü’nün de aralarında bulunduğu 13 polis memuru hakkında Metin Lokumcu’nun 31 Mayıs 2011 tarihinde Artvin’in Hopa ilçesinde yapılan bir basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sırasında aşırı/orantısız göz yaşartıcı kimyasal gaz kullanılması sonucu yaşamını yitirmesi ile ilgili açılan davada Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararı vermesi üzerine davanın Trabzon 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmesine 6-7 Ocak 2022 tarihlerinde devam edildi.
Duruşmaya katılan sanık polis memurlarından Tayfun V. ile Fatih Ü.’nün müdahale talimatını dönemin Hopa Kaymakamı’nın verdiğini belirttiği, bir diğer polis memuru Saim B.’nin ise biber gazının sağlığa etkileri ile ilgili sorulan soruya “Zaten aldığımız eğitimde bizi kobay olarak kullanıyorlar. Aramıza atıyorlar, ne olduğunu gösteriyorlar. Aldığımız eğitimde, gaza maruz kaldığımızda yanma hissi veriyor. Eğitimlerimizde maske taktırmazlar, özel olarak taktırmazlar. Benim aklımda kalan tek şey yanma hissi. Bulanık görürsünüz” şeklinde cevap verdiği öğrenildi.
7 Ocak 2022 tarihinde görülen duruşmayı izlemek için gelenlerin duruşma salonuna alınmadıkları öğrenildi. Mahkeme, müşteki avukatlarının duruşmaya mazeret bildirmeden katılmayan 2 sanığın (Erol D. ve Taner B.) tutuklanması talebini reddetti. Mahkeme duruşmaya katılmayan sanıklar için sonraki duruşmaya katılma daveti çıkarılmasına, ifadeleri alınan sanıkların duruşmalardan vareste tutulmasına karar verdi ve duruşmayı 18 Şubat 2022 tarihine erteledi.
(01/051) 10 Ekim Ankara Gar Katliamı ile İlgili İhmal Kararı…
6 Ocak 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 10 Ekim Ankara Katliamı’nda yaralanan Abdül Kadir Ünlü tarafından açılan manevi tazminat davasında Ankara 15. İdare Mahkemesi’nin, “devletin ihmal düzeyinde kusurlu” olduğuna hükmederek Abdül Kadir Ünlü’ye 50.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verdiği öğrenildi. Anayasa Mahkemesi, 15 Eylül 2021 tarihli kararında, İçişleri Bakanlığı’nın yeterli güvenlik önlemi alınıp alınmadığına dair görevlendirdiği müfettişler tarafından hazırlanan raporda bazı ihmallerden söz edildiğine dikkat çekerek, Anayasa’nın 40. maddesinde güvence altına alınan etkili başvuru hakkının ihlal edildiğine hükmetmiş ve dosyayı yeniden yargılama için mahkemeye göndermişti.
(01/052) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Yayın lisansı almadığı gerekçesiyle uluslararası radyo platformu http://radio.garden/ internet sitesine erişimin, RTÜK’ün başvurusu ve Ankara 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin 4 Ocak 2022 tarihli kararıyla engellendiği öğrenildi.
(01/053) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İller…
Hakkari Valiliği 4 Ocak 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde miting, açık yer toplantıları, gösteri yürüyüşleri, oturma eylemi, protesto eylemi, insan zinciri oluşturarak yapılabilecek protesto, yürüyüş ve toplanmalar, halk kürsüleri şeklinde toplantı, halk toplantıları, ses-yayın araçları ile yapılabilecek her türlü sesli ve görsel faaliyetler, açlık grevi, çadır kurma, basın açıklamaları, her türlü stant açma, imza toplama, imza kampanyası, dilek feneri, balon uçurtmak, kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere anma töreni, konser, şenlik, tiyatro, sinevizyon ve benzeri faaliyetler, meşale yakma, el ilanı, bildiri, broşür dağıtma, afiş, poster asma ve benzeri eylem ve etkinliklerin 4 Ocak 2022 itibarıyla 15 gün süreyle yasaklandığını duyurdu. Bu kararla birlikte Hakkari’de 5 Haziran 2020 tarihinden bu yana uygulanan eylem ve etkinlik yasağı kesintisiz 592 güne uzatılmış oldu.
Van Valiliği 29 Aralık 2021 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde gösteri yürüyüşü ve açık hava toplantılarını 30 Aralık 2021 itibarıyla 15 gün süreyle yasakladı. Valilik basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılması, çadır ve stant kurulması/açılması, imza kampanyası düzenlenmesi, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılması gibi etkinlikleri ise mülki idarenin iznine bağladı. Bu karar ile Van’da 21 Kasım 2016 tarihinden bu yana uygulanan eylem ve etkinlik yasağı kesintisiz 1879 güne uzatılmış oldu.
(01/054) Covid-19 Salgını…
Sağlık Bakanlığı, 6 Ocak 2022 tarihinde Covid-19 salgını nedeniyle Türkiye’de 156 kişinin yaşamını yitirdiğini ve günlük vaka sayısının 68.413 olduğunu açıkladı.
Buna göre 6 Ocak 2022 itibarıyla resmi açıklamalara göre salgın nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı 83.231, vaka sayısı ise 9.787.274 oldu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tradresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.