Türkiye İnsan Hakları Vakfı Dokümantasyon Merkezi[1][2][3][4][5]
8 – 10 Ekim 2022 Günlük İnsan Hakları Raporu
(10/070) Operasyonlar ve Saldırılar…
7 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden 18 Eylül 2022 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesi kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 2 militanın öldüğü öğrenildi.
7 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 2022 yılının Eylül ayı içinde Van kırsal alanında güvenlik güçleri ile HPG militanları arasında çıkan çatışmada 3 militanın öldüğü öğrenildi.
(10/071) İstanbul’da Meydana Gelen Patlamada Yaşamını Yitiren Kişiler…
9 Ekim 2022 tarihinde İstanbul’un Kadıköy ilçesindeki bir binada meydana gelen patlama sonucu 3 kişi yaşamını yitirdi. Patlamaya doğalgazın neden olduğu iddialarına ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı İGDAŞ tarafından söz konusu dairede doğalgaz bağlantısı olmadığı yönünde açıklama yapıldı.
(10/072) İçişleri Bakanı Tarafından İşkence Talimatı…
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu 8 Ekim 2022 tarihinde katıldığı Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Kütahya Genişletilmiş İl Danışma Meclisi Toplantısı’nda şu açıklamayı yaptı: “Tekrar söylüyorum, emniyet güçlerimize tekrar talimat veriyorum. Uyuşturucu satıcısını bulduğunuz an ayaklarını kırın.”
İçiler Bakanı 3 Ocak 2018 tarihinde de benzer bir açıklama yapmış ve “Okulun çevresinde bir uyuşturucu satıcısını gördüğümüz zaman beni ne kadar kınarlarsa kınasınlar, ne kadar eleştirirlerse eleştirsinler o uyuşturucu satıcısının ayağını kırmayan polis görevini yapmıyordur. (…) Ben bir 1,5 yıldır bu talimatı veriyorum arkadaşlara. Bulduğunuz zaman gereğini yerine getirin. (…) Uyuşturucu satıcısını gören güvenlik görevlisi ne yaparsa yapsın sorumluluk bana ait” demişti.
(10/073) İstanbul’da Yabancı Ülke Vatandaşları ile İlgili Ayrımcı Karar…
7 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden İçişleri Bakanlığı kararıyla yabancı ülke vatandaşlarına İstanbul’un Küçükçekmece, Başakşehir, Bağcılar, Avcılar, Bahçelievler, Sultangazi, Esenler, Zeytinburnu ilçelerinde ikamet kaydı yapılmayacağı öğrenildi.
(10/074) İzmir’de Gözaltında İşkence ve Diğer Kötü Muameleye Maruz Kalan Kişiler…
İzmir merkezli bir soruşturma kapsamında 7 Ekim 2022 tarihinde İzmir ve Manisa’da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 16 kişinin gözaltında işkence ve diğer kötü muamele ile ajanlık dayatmasına maruz kaldığı öğrenildi.
(10/075) Cezaevinde İşkence ve Diğer Kötü Muamele…
7 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, 27 Eylül 2022 tarihinde Maraş Elbistan E Tipi Cezaevi’nde 30 siyasi mahpusun tutulduğu koğuşlarda yapılan arama sırasında mahpusların fiziksel şiddete maruz kaldığı öğrenildi. Haberlerde ayrıca işkence ve diğer kötü muameleye maruz kalan kimi mahpusun başka cezaevlerine sevk edildiği ve sevk edildikleri cezaevlerinin girişinde çıplak arama işkencesine maruz kaldığı ve tek kişilik hücrelere konulduğu belirtildi.
7 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Maraş Elbistan E Tipi Cezaevi’nde tutulan Ahmet Bilge ve Rahim Durukan isimli mahpusların 21 Eylül 2022 tarihinde tutulduğu koğuşundaki arama sırasında infaz koruma memurlarının fiziksel şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Haberlerde ayrıca kelepçelenerek tek kişilik hücreye götürülen iki mahpus hakkında aramaya karşı çıktıkları gerekçesiyle disiplin soruşturması açıldığı belirtildi.
7 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Bolu F Tipi Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Civan Boltan’ın kimi elbiselerine ve battaniyesine el konulduğu öğrenildi.
9 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Antalya Alanya L Tipi Cezaevi’nde tutulan 5 mahpusun (Mesut Canbey, Ramazan Sayan, Çetin Sağır, İbrahim Ertaş ve Ekrem Muhammed Henan Hamudi) talepleri dışında başka cezaevlerine sevk edildikleri öğrenildi. Mahpusların hangi cezaevlerine sevk edildikleri öğrenilemedi.
(10/076) Cezaevinde Sağlık Hakkı Engellenen Mahpus…
10 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, Erzurum H Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Abdulbaki Harmancı’ya, hastalığı nedeniyle tüketmesi gereken gıdaların verilmediği öğrenildi.
(10/077) Cezaevinde Açlık Grevi…
Ankara Sincan F Tipi Cezaevi’nde maruz kaldığı hak ihlallerinin sona ermesi talebiyle 14 Nisan 2022 tarihinden beri açlık grevinde olan Gökhan Kaya’nın bazı taleplerinin kabul edilmesi üzerine 3 Ekim 222 tarihinde açlık grevine son verdiği öğrenildi.
(10/078) Abdullah Öcalan ile Görüşme Başvurusuna Cevap Verilmedi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ailesi ve vasisi ile İmralı Cezaevi’nde tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri ve vasileri tarafından 7 Ekim 2022 tarihinde yapılan görüşme başvurusuna Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından herhangi bir cevap verilmediği öğrenildi.
(10/079) Urfa’da Eyleme Polis Müdahalesi…
14 Haziran 2018 tarihinde Urfa’nın Suruç ilçesinde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) milletvekili adayı İbrahim Halil Yıldız ve korumaları ile esnaf arasında yaşanan tartışma sonrasında eşi Hacı Esvet Şenyaşar ile oğulları Adil ve Celal Şenyaşar öldürülen Emine Şenyaşar ile Ferit Şenyaşar’ın 7 Ekim 2022 tarihinde Urfa Adliyesi önünde yaptığı adalet nöbeti eylemine polis müdahale etti. Müdahale sırasında Ferit Şenyaşar’ın elinden yaralandığı öğrenildi. Ayrıca polisin gazetecilerin görüntü almasını engellediği bildirildi. Ayrıca polisin eylem sırasında kullanılan ve üzerinde “Şenyaşar ailesi için adalet herkes için adalet” yazılı pankarta el koyduğu ve Ferit Şenyaşar’a Kabahatler Kanunu uyarınca idari para cezası verildiği öğrenildi.
(10/080) İstanbul’da Eyleme Polis Müdahalesi…
Hasta mahpuslar ile ilgili 8 Ekim 2022 tarihinde İstanbul’un Avcılar ilçesindeki Deprem Anıtı önünde yapılan adalet nöbeti eylemi sonrasında dağılanlara müdahale eden polis 3 kişiyi (Cemile Çiftçi, Gülsüm Öztürk ve Zeynep Calıhan) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Müdahale sırasında Mezopotamya Ajansı muhabiri Doğan Kaynak’ın da polisin fiziksel ve sözlü şiddetine maruz kaldığı öğrenildi. Gözaltına alınanalar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(10/081) Adana, Diyarbakır, Hakkari, İstanbul, İzmir, Urfa ve Van’da Eylemlere Polis Müdahalesi…
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın Suriye’den çıkarıldığı tarihin yıldönümünde 9 Ekim 2022 tarihinde Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde yapılan yürüyüşe müdahale eden polis aralarında gazeteciler Rabia Önver ve Mazlum Engindeniz ile Halkların Demokratik Partisi (HDP) Yüksekova İlçe Eş Başkanı Şoreş Diri’nin de olduğu 20 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı. Polis müdahalesi sırasında HDP Iğdır Milletvekili Habip Eksik ile HDP Hakkari Milletvekili Sait Dede’nin polisin fiziksel şiddetine maruz kaldığı ve Habip Eksik’in bacağının kırıldığı öğrenildi. HDP milletvekilinin bacağının kırılması ile ilgili Hakkari Valiliği şu açıklamayı yaptı: “Orantılı bir şekilde güç kullanılarak yasa dışı eylem sonlandırılmış ve kalabalık grubun dağılması sağlanmıştır. Grup içindeki milletvekilleri görevlilerimiz tarafından darp edildiklerine ve aşırı güç kullanıldığına dair algı oluşturmak amacıyla arbede esnasında kendilerini yere atmışlardır. Ardından yaralanma görüntülerini sosyal medya aracılığı ile paylaşmışlardır.”
Aynı gerekçe ile 9 Ekim 2022 tarihinde İstanbul’un Beyoğlu, Kadıköy ve Esenyurt ilçelerinde yapılan 3 ayrı yürüyüşe müdahale eden polis aralarında haber takibi yapan gazeteciler Esra Solin Dal ile Ömer İbrahimoğlu’nun da olduğu toplam 42 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanalar aynı gün içinde serbest bırakıldı. Gözaltına alınan kişilerin isimleri: Ayhan Yıldız, Yavuz Kahraman, Cabir Korkmaz, Ali Bal, Raif Güzel, Şahabettin Demir, Mahmut Halis, Maşuk Doğan Mehmet Şirin Akyol, Erkan Tepeli, Esengül Demir, Abdurrahman Oğuz, Tuncay Gökçen, Mehmet Sıddık, Hüseyin Fidanboy, Metin Fazıl, Reşit Okumuş, Rüstem Kılıçkıran, Volkan Bulut, Elvan Polat, Liwan Orman, Aydın Koçuk, Sedat Sönmez, Serkan Yılmaz, Sinan Polathan, Koray Türkay, Murat Akdoğan, Erhan Göksal, Berfin Koçak, Duran Turğay, Ferhat Encu, Nurgül Uci, Sinem Özkan, Hacı ibrahim Erdoğan, Ömer Görünmek, Murat Çoral, Esra Solin Dal, Ömer İbrahimoğlu, Gürkan İstekli, Emrah Baran, Bülent Aşa.
Aynı gerekçe ile 9 Ekim 2022 tarihinde Van’da yapılan yürüyüşe müdahale eden polis 55 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile 9 Ekim 2022 tarihinde Diyarbakır’da yapılan yürüyüşe müdahale eden polis aralarında HDP Diyarbakır İl Eş Başkanları Gülistan Atasoy ve Zeyyat Ceylan’ın da olduğu 46 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
Aynı gerekçe ile 9 Ekim 2022 tarihinde Urfa’da yapılan yürüyüşe müdahale eden polis 4 kişiyi (Ömer Kıstak, Hatice Göktepe, İbrahim Damdan ve Serhat Uka) fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı.
Aynı gerekçe ile 9 Ekim 2022 tarihinde İzmir’de yapılan yürüyüş sonrasında İzmir HDP il Eş Başkanları Çınar Altan ve Berna Çelik ile Sait Karakuş isimli bir kişi polis tarafından gözaltına alındı. Gözaltına alınan 3 kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Aynı gerekçe ile 9 Ekim 2022 tarihinde Adana’da HDP il binası önünde yapılmak istenen basına açıklamasına polis müdahale etti. Gözaltına alınan kimsenin olmadığı müdahale sırasında haber takibi yapan gazetecilerin de engellendiği öğrenildi.
(10/082) Ankara’da Anmaya Polis Müdahalesi…
10 Ekim Ankara Katliamı’nda yaşamını yitirenleri anmak için 10 Ekim 2022 tarihinde Ankara Garı önünde yapılmak istenen etkinliğine katılmak üzere toplananlara müdahale eden polis 17 kişiyi fiziksel şiddet kullanarak gözaltına aldı. Gözaltına alınanlar ifade işlemlerinin ardından aynı gün içinde serbest bırakıldı.
(10/083) Siirt’te Gözaltına Alınan Kişi…
Daha önce İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’e “Burası Kürdistan” dediği gerekçesiyle gözaltına alınıp serbest bırakılan Cemil Taşkesen isimli bir kişi 7 Ekim 2022 tarihinde Siirt’in Kurtalan ilçesinde ‘örgüt propagandası yapmak’ iddiasıyla bir kez daha gözaltına alındı. Cemil Taşkesen 9 Ekim 2022 tarihinde sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(10/084) Tekirdağ’da Sosyal Medya Paylaşımları Gerekçe Gösterilerek Tutuklanan Kişiler…
Soysal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yaptıkları iddiasıyla Tekirdağ’da gözaltına alınan 6 kişi 8 Ekim 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından tutuklandı. Tutuklanan kişilerin isimleri öğrenilemedi.
(10/085) Batman’da Gözaltına Alınan Kişiler…
4 Ekim 2022 tarihinde Batman’da gözaltına alınan 10 kişi (Abdullah Karabaş, Hüseyin Akil, Nizam Arzik, Fırat Barol, İdris Yalçın, Adil Karakulak, Şafi Acar, Sertaç Altan, İdris Demir ve İbrahim Onar) 7 Ekim 2022 tarihinde sevk edildikleri mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
(10/086) İzmir’de ‘Cumhurbaşkanı’na Hakaret’ Gerekçesiyle Yargılanan İnsan Hakları Savunucusu ve Diğer Kişiler…
Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı tarafından atanan rektörü protesto etmek için 3 Şubat 2021 tarihinde İzmir’de yapılan eyleme yönelik polis müdahalesi sonucu gözaltına alınan insan hakları savunucusu TİHV İzmir Temsilciliği Tıbbi Sekreteri Aytül Uçar’ın da aralarında olduğu 3 kişi (Aytül Uçar, Emine Akbaba ve İrem Çelikbaş) hakkında ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ iddiasıyla İzmir 41. Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Ekim 2022 tarihinde devam edildi.
Duruşmada olay gününe ilişkin gözaltı aracındaki kamera görüntülerinin talep edilmesine cevaben İzmir Emniyet Müdürlüğü’nden söz konusu kayıtların olmadığı yanıtı geldiği öğrenildi. Tanık olarak dinlenen avukat Erdoğan Akdoğdu’nun ifadesinde kimliğini göstermesine rağmen gözaltı işleminin yapıldığını ve araç içinde de işkence edilerek ters kelepçe yapıldığını belirttiği öğrenildi. Duruşmada ayrıca bir polis memuru da tanık olarak dinlendi. Mahkeme duruşmayı 9 Aralık 2022 tarihine erteledi.
(10/087) İstanbul’da Gazetecinin Yargılandığı Dava…
Jinnews editörü Nişmiye Güler hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 7 Ekim 2022 tarihinde kabul edildi. İddianamede Nişmiye Güler’in ‘örgüt propagandası yapmak’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Davanın ilk duruşması 19 Ocak 2023 tarihinde görülecek.
(10/088) Ağrı’da Hakkında Soruşturma Açılan Belediye Eş Başkanı…
Ağrı’nın Patnos ilçesinin HDP’li Belediye Eş Başkanı Müşerref Geçer hakkında, cenazesi 7 yıl sonra bir torbada teslim edilen Hakan Arslan’ın ailesine yaptığı ziyaret gerekçe gösterilerek soruşturma açıldığı ve soruşturma kapsamında Müşerref Geçer’in 7 Ekim 2022 tarihinde Patnos ilçe Emniyet Müdürlüğü’ne giderek ifade verdiği öğrenildi.
(10/089) Şırnak’ta Polis Memurunun Yargılandığı Dava…
Polis memuru S. E. hakkında 10 Nisan 2022 tarihinde Şırnak’ta avukat Serkan Karakaş’ı arabasıyla çarparak yaraladığı iddiasıyla Şırnak Asliye Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın görülmesine 7 Ekim 2022 tarihinde başlandı. İddianamede sanık polis memurunun ‘kasten yaralama’ suçundan cezalandırılması istenmektedir. Avukat Serkan Karakaş tedavisinin devam etmesi gerekçesiyle duruşmaya katılmazken, sanık polis memuru duruşmada hazır bulundu. Mahkeme görevsizlik kararı vererek dava dosyasının ağır ceza mahkemesine gönderilmesine hükmetti. Olay sonrasında tutuklanan polis memuru S. E. iddianamenin kabul edilmesi ile birlikte ev hapsi tedbiri ile tahliye edilmişti.
(10/090) Şırnak’ta İzin Verilmeyen Konser…
7 Ekim 2022 tarihinde basında yer alan haberlerden, müzisyenler Erkan Oğur ve İsmail Hakkı Demircioğlu’nun Şırnak Üniversitesi 5 Temmuz Kongre ve Kültür Merkezi’nde konser vermek için yaptığı başvurunun üniversite rektörlüğü tarafından reddedilmesi üzerine konserin iptal edildiği öğrenildi.
(10/091) Erişim Engeli Getirilen İnternet İçerikleri…
Afyon İl Jandarma Komutanı’nın yaptığı açıklamaya ilişkin https://www.evrensel.net, https://haber.sol.org.tr/, https://www.diken.com.tr internet sitelerinde yer alan haberlere Afyon 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin 6 Ekim 2022 tarihli kararı ile kişilik hakları ihlali gerekçesiyle erişim engeli getirildiği öğrenildi.
(10/092) Eylem ve Etkinliklerin Yasaklandığı İl…
Van Valiliği 5 Ekim 2022 tarihinde yaptığı açıklama ile il genelinde miting, açık hava toplantıları, gösteri yürüyüşleri, basın açıklaması, oturma eylemi ve anket yapılması, çadır ve stant kurulması/açılması, imza kampanyası düzenlenmesi, bildiri, broşür ve el ilanı dağıtılması ve benzeri eylem ve etkinliklerin 5 Ekim 2022 itibarıyla 8 gün süreyle yasaklandığını duyurdu.
[1] Dokümantasyon Merkezi’nin hak ihlali raporu kesinleşmediği ölçüde iddiadır, ihlal iddiası yargı kararları dahil olmak üzere Dokümantasyon Merkezi’nin derinlikli araştırmaları sonucu ya kesinleşerek veri olur veya hak ihlali bilânçosundan çıkarılır.
[2] E-posta grubuna üye olmak için: dokumantasyon@tihv.org.tr adresine konu başlığına ‘günlük insan hakları raporu üyelik talebi’ yazarak boş e-posta atınız.
[3]https://www.facebook.com/TIHV.HRFT
[4]https://twitter.com/insanhaklari
[5]Genel Kaynak ve Bilgi Notu: Günlük İnsan Hakları Raporu, Dokümantasyon Merkezi’nin her gün taradığı aşağıdaki gazete, haber ajansı ve internet sitesi haberlerinden ve TİHV’nin ilişki ağından edindiği bilgilerden yararlanılarak hazırlanmaktadır: Vatan, Milliyet, Hürriyet, Habertürk, Evrensel, Birgün, Cumhuriyet, Fırat Haber Ajansı, Jinnews, ETHA, Mezopotamya Ajansı, Yurt, Yeni Yaşam, NTV, Yeni Asya, Bianet, Halkinsesi.tv, Cnnturk, Tr724, İleri Haber, Siyasi Haber, Alınteri, Kızılbayrak, Sendika.org, Yüksekova Haber, T24, Diken, Gazete Karınca, Gazete Duvar, Haber Sol, El Cezire, BBC, DeutscheWelle, Reuters, AFP.